فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
,
العدد1,السنة
9
,
بهار
1398
سطح رقابتپذیری کشورهای جهان یکی از معیارهای مهمی است که بسیاری از متغیرهای اقتصاد خرد و کلان را در نظر میگیرد. این شاخص در راستای حفظ بقای هر کشوری، نقش مهمی را بازی میکند؛ در این راستا این نوشتار با هدف سنجش و تحلیل فضایی شاخصهای رقابتپذیری (GC أکثر
سطح رقابتپذیری کشورهای جهان یکی از معیارهای مهمی است که بسیاری از متغیرهای اقتصاد خرد و کلان را در نظر میگیرد. این شاخص در راستای حفظ بقای هر کشوری، نقش مهمی را بازی میکند؛ در این راستا این نوشتار با هدف سنجش و تحلیل فضایی شاخصهای رقابتپذیری (GCI) در منطقه غرب آسیا با تأکید بر کشور ایران انجام گرفته است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی میباشد. ابزار گردآوری اطلاعات برای بررسی شاخصهای رقابتپذیری در قالب 12 مولفه اصلی و دادههای مربوط به آنها از گزارش (Report on GlobalCompetitiveness Index (GCI)) گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلهای آنتروپی شانون، تاپسیس، مدل ضریب پراکندگی، روش خودهمبستگی فضایی موران جهانی (Moran's I) و از نرمافزارArc Gis استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد کشورهای امارت متحده عربی، رژیم اشغالگر قدس و قطر با کسب بالاترین میزان امتیاز تاپسیس در رتبههای اول تا سوم قرار دارند و در این بین کشور ایران با میزان امتیاز تاپسیس51/0 در جایگاه هشتم و کشور یمن نیز با کمترین امتیاز در جایگاه آخر قرار گرفته است. یافتههای دیگر با استفاده از مدل ضریب پراکندگی نشان داد در بین مؤلفههای دوازدهگانه رقابتپذیری جهانی، بیشترین میزان نابرابری در مؤلفه کارایی بازار کار (742/0) و کمترین میزان نابرابری در مؤلفههای نهادها و آموزش عالی و تربیت نیروی انسانی (390/0) بوده است. همچنین شاخص موران در تمام مؤلفههای دوازدهگانه رقابتپذیری کمتر از یک میباشد که نتیجه میگیریم الگوی توزیع مولفهها در بین کشورهای منطقه غرب آسیا به صورت الگوی تصادفی (Random) و نشانگر بدون برنامهریزی بودن توزیع فضایی شاخصهای رقابتپذیری است.
تفاصيل المقالة
فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
,
العدد1,السنة
12
,
بهار
1401
ا ارزیابی و درک مفهوم رقابتیگردشگریجهانی یک کشور پیشنیاز کلیدی برای سیاستگذاران و چالشی قابلتوجه برای محققان در فرآیند تصمیمگیری است. شاخص رقابتپذیری سفر و گردشگری (TTCI)مجموعهای از عوامل و سیاستها را اندازهگیری میکند که توسعه پایدار بخش سفر و گردشگری أکثر
ا ارزیابی و درک مفهوم رقابتیگردشگریجهانی یک کشور پیشنیاز کلیدی برای سیاستگذاران و چالشی قابلتوجه برای محققان در فرآیند تصمیمگیری است. شاخص رقابتپذیری سفر و گردشگری (TTCI)مجموعهای از عوامل و سیاستها را اندازهگیری میکند که توسعه پایدار بخش سفر و گردشگری را ممکن میسازد، و این به نوبه خود به توسعه و رقابتپذیری یک کشور کمک میکند. در این بین کشورهای اسلامی به دلیل برخورداری از موقعیتهای متنوع جغرافیایی، پراکندگی و توزیع جمعیتی در اقصی نقاط جهان و قارهها و تنوع و گستردگی شرایط اقلیمی، و همچنین غنای فرهنگی از جایگاه و ظرفیت بالقوه بالایی در گردشگری داخلی و بینالمللی برخوردارند. در این امتداد این مقاله با هدف سنجش و تعیین جایگاه کشورهای اسلامی از منظر شاخصهای 14 گانه رقابتپذیری سفر و گردشگری طی دوره زمانی 2015 تا 2019 با استفاده از مدل ماباک و با تاکید بر کشور ایران انجام گرفته است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلهای کمی آنتروپی شانون و از جدیدترین تکنیک تصمیمگیری چند معیاره ماباک (MABAC) استفاده گردید. نتایج این پژوهش برای کشورهای مورد مطالعه در سال 2015 نشان داد کشورهای امارات متحده عربی، مالزی و ترکیه به ترتیب با میزان امتیاز ماباک (416/0)، (373/0) و (333/0) در رتبه اول تا سوم، در سال 2017 مجدد این سه کشور به ترتیب با میزان امتیاز ماباک (417/0)، (389/0) و (342/0) در رتبه اول تا سوم، و برای سال 2019 کشورهای مالزی، امارات متحده عربی و ترکیه به ترتیب با میزان امتیاز ماباک (398/0)، (375/0) و (374/0) رتبههای اول تا سوم را به خود اختصاص داده بودند. کشور ایران نیز طی سالهای 2015-2017-2019 به ترتیب با میزان امتیاز ماباک (132/0)، (140/0) و (078/0) در جایگاه پانزدهم، یازدهم و دوازدهم قرار گرفته بود. اصلیترین مانع بر سر راه صنعت گردشگری در اکثر کشورهای اسلامی مساله امنیت و بسته بودن کشورها بوده که از رسیدن به رشد بالاتر جلوگیری کرده است.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications