ارزیابی شیمیایی روغن استخراج شده از 7 رقم جدید کانولا

الموضوعات :

نگار گلشنی ¹ , مهرداد قوامی ² , بابک دلخوش ³

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استاد گروه علوم و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استادیار گروه زراعت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 14 الثلاثاء , ذو الحجة, 1438 تاريخ التأكيد : 14 الثلاثاء , ذو الحجة, 1438 تاريخ الإصدار : 03 السبت , محرم, 1439

الکلمات المفتاحية: ترکیب اسید چرب, روغن, کانولا, مواد غیر صابونی شونده,

ملخص المقالة :

مقدمه: امروزه یکی از عمده ترین معضلات بخش کشاورزی و صنایع غذایی ایران، واردات %۹٠ روغن خوراکی مصرفی است. اهمیت تأمین داخلی روغن مورد نیاز بوسیله شناسایی واریته های با کیفیت و حاوی ترکیب مناسب اسیدهای چرب، از جهت کاهش واردات و خروج ارز از کشور، غیر قابل انکار می باشد. هدف از این پژوهش، ارزیابی شیمیایی روغن 7 رقم جدید کانولا بوده تا بهترین واریته شناسایی گردد. مواد و روش ها: در این تحقیق 7 واریته کانولا از موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انتخاب و روغن هر یک پس از استخراج توسط حلال مورد سنجش آزمون‌های شیمیایی شامل ترکیب اسیدهای چرب، درصد ترکیبات غیر قابل صابونی، استرول، توکوفرول، زمان پایداری، فلزات مس و آهن قرار گرفت. یافته ها: درصد روغن ارقام در محدوده 23/46-33 % ، بالاترین میزان ترکیبات توکوفرولی برای رقم NK-OCTANS و بالاترین میزان ترکیبات استرولی برای رقم GKH-Olivia بود. ارقام NRX-3621 بالاترین میزان آهن و GKH-Olivia بالاترین میزان مس و رقم GKH-3705 بالاترین زمان پایداری را داشتند. ترکیبات غیر صابونی شونده در محدوده 1/3 % الی 88/1 % بود. اسیدهای چرب PUFA در محدوده 21/31-59/25 درصد و MUFA بین 43/59 و 02/66 درصد بود. نتیجه گیری: تمامی ارقام در صفات مورد آزمون اختلاف معنی داری با یکدیگر داشتند. اسید اولئیک اسید چرب غالب و اسید اروسیک به میزان ناچیزی در روغن آنها یافت گردید. زمان پایداری این ارقام بالا بود و همگی به صورت میانگین، حاوی مقادیر بالایی از ترکیبات غیرقابل صابونی بودند و در نتیجه از ارزش بالایی جهت کشت گسترده و بهره برداری روغن برخوردار می باشند.

المصادر:

بیگ محمدی، ز.، مقصودلو، ی.، صادقی ماهونک، ع. و صفافر، ح. (1388). مقایسه ترکیب اسیدهای چرب، خصوصیات فیزیکوشیمیایی و عناصر معدنی موجود در روغن ارقام عمده کلزا(Brassica napus L.) در استان گلستان. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. جلد شانزدهم. شماره دوم.

رستگار، م. ع. (1384). زراعت گیاهان صنعتی. انتشارات برهمند.180-164.

شریعتی، ش. و قاضی شهنی زاده، پ. (1379). کلزا. اداره کل آمار و اطلاعات در امور کشاورزی.

عزیزی، م.، سلطانی، الف. و خاوری خراسانی، س. (1378). کلزا / فیزیولوژی، زراعت، به نژادی و تکنولوژی زیستی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.  

فرجی، ا.، لطیفی، ن.، سلطانی، ا.، شیرانی راد، ا. ح. و شریعتی، ف. (1387). تاثیر رژیم­های مختلف حرارتی و رطوبتی بر میزان روغن دو رقم کانولا، مجله نهال و بذر، جلد 24، شماره 4.

فرهوش، ر.، پژوهان مهر، س. و پورآذرنگ، ه. (1388). پایداری حرارتی روغن ارقام رایج کانولا در ایران. دانشگاه فردوسی مشهد.

قوامی، م.، قراچورلو، م. و  غیاثی طرزی، ب. (1387). تکنیک های آزمایشگاهی روغن ها و چربی ها. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.

کدیور، ش.، قوامی، م.، قراچورلو، م. و دلخوش، ب. (1389). ارزیابی شیمیایی روغن استخراج شده از ارقام مختلف دانه کلزا. مجله علمی-پژوهشی علوم غذایی و تغذیه، سال هفتم، شماره 2 (پیاپی 26)، 19-28 .

کدیور، ش. (1388). ارزیابی شیمیایی روغن استخراج شده از ارقام مختلف دانه کلزا.پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی.

مصطفوی راد، م.،  طهماسبی سروستانی، ز.، مدرس ثانوی، ع. م. و قلاوند، ا. (1389). اثر منابع نیتروژن بر عملکرد، ترکیب اسیدهای چرب و میزان عناصر ریزمغذی دانه ارقام پر محصول کلزا. مجله به زراعی نهال و بذر، جلد 26، شماره4، 401-387 .

Lagarda, M. J., Garcia, G. & Farre, R. (2006). Analysis of phitosterols in foods. J. Pharm.Biomed. Anal., 41,1486-1496.

Stuchlỉk, M. & Zak, S. (2002). Vegetable lipids as components of functional foods. Biomed. Papers., 146 (2), 3-10.

Wiley, J. (2005). Bailey’s Industrial Oil and Fat Products. Canola Oil. Sixth Edition.