بررسی تأثیر ابعاد عدالت سازمانی بر رفتارهای مبتنی بر عقلانیت الهی (مورد پژوهش: شرکت توزیع برق شیراز)
الموضوعات :
سعید خواجه فرد
1
,
سنجر سلاجقه
2
,
یاسر سالاری
3
,
مهدی محمدباقری
4
1 - دانشجوی دکتری مدیریت
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان
3 - استادیار گروه الهیات، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
4 - دانشگاه ازاد کرمان
الکلمات المفتاحية: رفتار سازمانی, عدالت سازمانی, عقلانیت الهی, احساس, رفتار متعالی,
ملخص المقالة :
نقش عقلانیت و احساس در شکل دهی به رفتار افراد ثابت شده است، اما نقش عدالت سازمانی در رفتار کارکنان سازمان نیز از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر ابعاد عدالت سازمانی بر رفتارهای مبتنی بر عقلانیت الهی و احساس است. روش تحقیق از نظر هدف، كاربردي و از نظر ماهیت و روش، توصیفی و همبستگی است. جامعه¬ی آماری پژوهش شامل 1477 نفر از کارکنان شرکت توزیع برق شیراز بوده که نمونه 313 نفری به روش تصادفی طبقه¬ای انتخاب گردید. تجزیه و تحلیل داده¬ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS-23 و PLS-3 و با روش مدل¬سازی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج یافته¬ها نشان داد علیرغم تایید رابطه ابعاد عدالت سازمانی بر اغلب رفتارهای مبتنی بر عقلانیت الهی و احساس، تأثیر عدالت توزیعی بر رفتار متعالی و تأثیر عدالت اطلاعاتی بر رفتارهای ناپسند و پَست تایید نشد. همچنین با بررسی ضرائب مسیر، مشخص شد عدالت رویه¬ای در شکل گیری رفتارهای پَست و ناپسند بیشترین نقش منفی و عدالت مراوده ای در بروز رفتارهای پسندیده و متعالی بیشترین تاثیر مثبت را دارند. در نهایت با بررسی ضرائب تعیین، پیشنهاداتی با هدف اصلاح سیاستهای رویه ای و توزیعی و همچنین تقویت عدالت مراوده ای جهت افزایش رفتار متعالی در سازمان ارائه گردید.
جوادی آملی، ع.، (1387). گزیده ای از منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، قم: دفتر نشر معارف.
خواجه فرد، س؛ سالاری، ی و سلاجقه، س.، (1401). طراحی و تبیین مدل رفتاری مبتنی بر عقلانیت الهی و احساس، مطالعات رفتار سازمانی، پاییز 1401، ش 43، 1-30
خیری، ب.، (١٣٧٧). «بررسی تئوریک عقلانیت در مدیریت دینی»، پایان¬نامه، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی
راغب اصفهانی، ح.، (١٣98). مفردات الفاظ القرآن، تهران: مرتضوی.
رحیم پور ازغدی، ح.، (1388). عقلانیت، تهران: انتشارات فردا
رحیمی، الف.، و حسینی، ق.، (1398). تحلیل ابعاد و مولفه¬های عقلانیت مبتنی بر روایات معصومین علیهم السلام، دو فصلنامه علمی-پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی، سال 11، شماره 21، بهار و تابستان 1398، 69-88
رضاییان، ع.، (1379). «مدیریت رفتار سازمانی»، انتشارات علم و ادب: تهران
رئیسی، م.، و شفیعی، م.، (1394). «مدیریت رفتار در پرتو آیات قرآن»، دومین کنفرانس ملی و اولین کنفرانس بین المللی پژوهش¬های نوین در علوم انسانی، 22 خرداد 1394
رمضانی، ی.، و اسفندیاری، ش.، (1400). تأثیر عدالت سازمانی بر رفتارهای شایعه پراکنی در بین کارکنان: نقش تعدیل گری جو سازماناز منظر نظریه مبادله اجتماعی، مطالعات مدیریت دولتی ایران، زمستان 1400، ش4، 73-98
زیدی، ف.، (1394). بررسی تاثیر ابعاد عدالت سازمانی و فرهنگ سازمانی بر رفتار شهروند سازمانی کارکنان گروه صنعتی پاکشو، کنفرانس بین المللی مدیریت و علوم انسانی، دبی، آذرماه 1394
فارس، الف.، (١٣89). معجم مقایس اللغه، قم: دارالکتب العلمیه.
مردمی، الف.، (1384)، در جستجوی مدل رفتاری در دعای مکارم الاخلاق، مجله دانشکده علوم انسانی، سال چهاردهم، شماره 60، سال چهاردهم، 33-44
قلی پور، الف.، (1388). مدیریت رفتار سازمانی(رفتار فردی)، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی
مولودیان، ع.، (1400). آسیب شناسی مشکلات رفتاری کارکنان در مصاحبه با مولودیان رییس کمیته انضباط کار شرکت توزیع برق شیراز (مصاحبه مورخ 15/2/1400).
واعظی، ر.، حسین¬پور، د؛ رنجبر کبودتر خانی، م.، (1395). تاثیر عدالت سازمانی در بروز رفتار انحرافی بر اساس نقش میانجی ادراک از عدالت سازمانی، فصلنامه مدیریت رفتار سازمانی، شماره19، 85-112
نقی پورفر، و.، و موسوی مقدم، س. م.، (1394). گزينش مديران و کارکنان از منظر اسلام با رويکرد به مؤلفة عقلانيت الهي به عنوان کلان شاخص شايسته سالاري، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 14، بهار 1395، 203 - 226
نقي پورفر، و.، (1377). پژوهشي پيرامون تدبر در قرآن. قم، انتشارات اسوه.
نیسی، ع؛ آذر، ع؛ مقبل، ع و نقی پور فر، و.، (1399). تبیین مدل ارزیابی عقلانیت در سازمان با رویکرد اسلامی، فصلنامه توسعه اجتماعی، دوره14، شماره3، بهار99، 187-214
Ashkanasy, N. M., Hartel, C. E. J., Daus, C. S. 2002. , "Diversiti and emotion: the new frontiers in organizational behavior research". Journal of management, 28: 307-38
Ching, C. L., & Chan, V. L. (2020). Positive emotions, positive feelings and health: A life philosophy. Linguistics and Culture Review, 4(1), 1-14. https://doi.org/10.37028/lingcure.v4n1.16
Duncan Kerr, Alison(2021). Philosophical Psychology, Published online: 24 Apr 2021, Pages 453-473 Liu, F. (2021). Rationality and Emotions: A Model of Inner Games and Ego Identity, Electronic copy available at: https://ssrn.com/abstract=3760715 , 68 Pages Posted: 26 Mar 2021 Last revised: 16 Jun 2021
Mario G. and Lucila F. (2019). Emotional Theory of Rationality, Frontiers, Published online 2019 Apr 5. doi: 10.3389/fnint.2019.00011
Nadler, D., & Tushman, M. (1980). A model for di- agnosing organizational behavior. Organizational Dynamics, 9 (2), 35-51 Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. New York: McGrawHill Tomasi1, M, Rissi, V. & Pauli, J. (2020). Influence of organizational support on the experiences of pleasure and suffering at work in a hospital context, Revista Psicologia: ganizações & Trabalho (rPOT), Psychology: Organizations and Work Journal Revista Psicología: Organizaciones y Trabajo, SSN 1984-6657 - https://doi.org/10.17652/rpot/2020.3.18253
Totaro, P. (2021). Emotion, rationality, and social identity: a theoretical–methodological proposal for a cognitive approach, Cognitive Processing volume 22, pages 579–592
Weiss, H. M. and Cropanzano, R. J. (1996). Affective events theory: A theoretical discussion of the structure, causes, and consequences of affective experience at work. In B. M. Staw and L. L. Cummings. (Eds.), Research in Organizational Behavior. Vol. 18, Greenwich,CT: JAI Press. 1-74
. Zeineddine, F. and Leach, C. W. (2021). Feeling and thought in collective action on social issues: Toward a systems perspective, wiley, First published: 31 May 2021, https://doi.org/10.1111/spc3.12622
