بررسی تأثیر رهبری توزیعی بر دستیابی به تعالی سازمانی در مدیران مدارس ابتدایی
الموضوعات :مریم اسماعیلی 1 , مژگان عبدالهی 2 , علیرضا محمدی نژاد گنجی 3 , رمضان جهانیان 4 , پریسا ایران نژاد 5
1 - دانشجوی دکتری ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی
2 - استادیار گروه علوم تربیتی،واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی کرج،ایران.
3 - استادیار گروه علوم تربیتی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
4 - هیات علمی
5 - دانشگاه ازاد
الکلمات المفتاحية: رهبری توزیعی, تعالی سازمانی, مدیران مدارس ابتدایی, مدل سازی معادالت ساختاری,
ملخص المقالة :
هدف:پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی الگویتعالی سازمانی مبتنی بر رهبری توزیعی در مدیران مدارس ابتدایی انجام شد.روش:این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، ترکیبی (کیفی-کمی) بود. در فاز کیفی، با استفاده از مصاحبههای نیمه ساختاریافته با۱۴نفر از مدیران آموزشوپرورش شهرستانهای تهران (تارسیدن به اشباع نظری) و تحلیل دادهها با رویکرد نظریه دادهبنیاد، مدل اولیه استخراج شد. در فاز کمی، پرسشنامهای مبتنی بر یافتههای کیفی طراحی و بین۲۳۲مدیر مدارس ابتدایی شهرستانهای شهریار، مالرد و شهرقدس (براساس فرمول کوکران) توزیع گردید. تحلیل دادههای کمی با استفاده از نرمافزارAmosو روش مدلسازی معادالت ساختاری انجام شد.یافتهها:در بخش کیفی، مؤلفههای کلیدی رهبری توزیعی در قالب۶مقوله اصلی (شرایط علی، زمینهای، مداخلهگر، محوری، راهبردها و پیامدها) شناسایی شد.نتیجه گیری: نتایجکمی نشان داد کهتاثیر مثوله های علی(=0.63β،p<0.001) ، شرایط مداخله گر(=0.76β،p=0.007)و بستر ها (=0.81β،p<0.001)بر مقوله محوری مثبت و معنا دار است.بسترهابیشترین تأثیر را بر مقوله محوری داشتند(=0.81β.)تأثیرمقوله محوریبر راهبردها(=0.63β،p<0.001)وراهبردهابر پیامدها(=0.59β،p<0.001)نیز معنادار بود.شاخصهای برازش مدل(GFI=0.91 CFI=0.81 RMSEA=0.06)حاکی از اعتبار الگو بودند.نتیجهگیری:الگوی پیشنهادی تأیید کرد که رهبری توزیعی با تقویت مشارکت، تفویض اختیار و ایجاد بسترهای سازمانی، دانشمحور وحمایتی، بهطور مستقیم و غیرمستقیم تعالی سازمانی مدارس را بهبود میبخشد. این یافتهها نقش کلیدی برنامهریزی برای پذیرش رهبری توزیعی و اصالح ساختارهای مدیریتی را در دستیابی به تعالی سازمانی برجسته میکند.
خالدی، هیوا؛ تسلیمیان، ناصر؛ 1401. تأثیر سبک رهبری توزیعی مدیران بر اثربخشی مدارس از طریق انگیزش معلمان و خوش بینی تحصیلی آنان در مدارس متوسطه اول، پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی میعاد.
دیرین، سولماز؛ سلیمانی، توران؛ 1398. نقش سبک رهبری توزیعی مدیران بر شفقت خود و حس همدلی دبیران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل.
شیخی، آرزو؛ نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم؛ زین‌آبادی، حسن‌رضا؛ 1399. بررسی رابطه ی بین سبک رهبری توزیعی مدیران با کیفیت زندگی کاری معلمان دبیرستان های شهرستان لنجان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی.
مامی، کوثر؛ حیدری‌فرد، رضا؛ غفاری‌نیا، رضا؛ 1400. تبیین مدل پیش بینی عملکرد شغلی معلمان بر اساس سبک رهبری توزیعی مدیران و راهبردهای خودمدیریتی معلمان (مورد مطالعه: معلمان مدارس ابتدایی دولتی شهرستان ملکشاهی)، پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی باختر ایلام.
معجونی، حسین؛ اردلان، محمدرضا؛ قنبری، سیروس؛ افضلی، افشین؛ 1400. بررسی رابطۀ رهبری سطح پنج و توانمندسازی ساختاری با تعالی سازمانی مدارس به‌واسطۀ نقش میانجی توانمندسازی روان‌‌شناختی معلمان، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، 32(4: 84)، 97-118
ناطقیان، حامد؛ بحرینی، سیدصادق؛ متفکر، حسین؛ 1400. بررسی رابطه رهبری توزیعی بر رضایت شغلی با نقش میانجی جوسازمانی و همکاری حرفه ای در بین کارکنان مدارس غیرانتفاعی منطقه یک تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز تهران غرب.
Abdullahzade S. (2017). Investigating the relationship between the components of distributive leadership with employee creativity, organizational silence and organizational capability (Buchan County Education Department), M.Sc. Thesis, Urmia University, Faculty of Literature and Humanities. [in Persian].
AL-Abrrow H, Abdullah H, Atshan N. (2019). Effect of organisational integrity and leadership behaviour on organisational excellence: Mediator role of work engagement. International Journal of Organizational Analysis, 27(4): 972-985.
Al-Dhaafri H S, Alosani M S. (2020). Impact of total quality management, organisational excellence and entrepreneurial orientation on organisational performance: empirical evidence from the public sector in UAE. Benchmarking: An International Journal. 23(2): 1463-5771.
Azorín C, Harris A, Jones M. (2020). Taking a distributed perspective on leading professional learning networks. School Leadership & Management, 40(2-3): 111-127.
Brown C, MacGregor S, Flood J. (2020). Can models of distributed leadership be used to mobilise networked generated innovation in schools? A case study from England. Teaching and Teacher Education, 94: 103101
Burks K. (2021). International School Leaders: Finding Success Through Distributed Leadership Practices. Kappa Delta Pi Record, 56(2): 52-54.
Bush T, Ng A Y. M. (2019). Distributed leadership and the Malaysia education blueprint. Journal of Educational Administration. 57(3): 279-295.
Davison, A., Brown, P., Pharo, E., Warr, K., McGregor, H., Terkes, S., Boyd, D., & Abuodha, P. (2013). Distributed leadership: Building capacity for interdisciplinary climate change teaching at four universities. International Journal of Sustainability in Higher Education, 15(1), 98–110. 10.1108/IJSHE-10-2012-0091.
Fu L, Liu Z, Liao S. (2018). Is distributed leadership a driving factor of innovation ambidexterity? An empirical study with mediating and moderating effects. Leadership & Organization Development Journal. 39(3): 388-405.
Ghanbarinasrabadi, A., Rashidi, M., & Taghsimi, J. (2019). Development of a psychological capital Training Package (PCTP) based on Islamic values and Assessment of its traning effect on Organizational Exellence. Knowledge & Research in Applied Psychology, 20(1), 92-100.
González, E C. (2020). A Comparison of Demographic Profiles and Academic Outcomes of Charter Schools and Traditional Public Schools in Fresno, Kings, Madera, and Tulare Counties (Doctoral dissertation, California State University, Fresno).
Lasrado F. (2020). Let's get everyone involved! The effects of transformational leadership and organizational culture on organizational excellence. International Journal of Quality & Reliability Management, 2019-0349.
Le Donné, N., Fraser, P., & Bousquet, G. (2016). Teaching strategies for instructional quality: insights from the talispisa link data.” OECD education working papers: 148. Paris: OECD Publishing. 10.1787/5jln1hlsr0lr-en.
Leithwood, K., Mascall, B., Stauss, T., Sacks, R., Memon, N., & Yashkina, A. (2007). Distributing leadership to make schools smarter: Taking the ego out of the system. Leadership and Policy in Schools, 6(1), 37–67. 10.1080/15700760601091267
Mokhber Yosefabad M, Rahmani Nojde H, Asadian A. (2019). The Impact of Strategic Alliance on Organizational Excellence with the Mediating Role of Knowledge Sharing Using Structural Equation Modeling (Case Study: Tabriz National Bank). Journal of Accounting and Management Vision, 2(16): 1-19. [in Persian].
Moradi B. (2016). The Relationship between Employee Improvement and Organizational Justice with Organizational Excellence, M.Sc. Thesis, Mohaghegh Ardabili University. [in Persian].
Morsal B, Fahiminezhad A, Siavashi M, Ameriyan H. (2019). Prediction of organizational exellence in the ministry of sports and youth by staff structural and psychological empowerment. journal of motor and behavioral sciences, 2(1): 32-44. [in Persian].
Nasiri Valik Bani F, Ghanbari E. (2016). Analysis of the Relationship between Distributed Leadership Style and Organizational Effectiveness of High Schools in Hamadan. Journal of Educational Research. 2(31): 110-132. [in Persian].
Nawab A, Asad M M. (2020). Leadership practices of school principal through a distributed leadership lens: a case study of a secondary school in urban Pakistan. International Journal of Public Leadership.16(4): 411-422.
Neeleman, A. (2019). The scope of school autonomy in practice: An empirically based classification of school interventions. Journal of Educational Change, 20(1), 31–55.
Ni, Y, Yan, R, Pounder, D, et al. (2018). Collective leadership: Principals’ decision influence and the supportive or inhibiting decision influence of other stakeholders. Educational Administration Quarterly, 54(2), 216–248.
O’Shea. C, 2021. Distributed leadership and innovative teaching practices, International Journal of Educational Research Open, 2 (2021), 100088.
Rikkerink, M, Verbeeten, H, Simons, R, Ritzen, H, et al. (2016). A new model of educational innovation: Exploring the nexus of organizational learning, distributed leadership, and digital technologies. Journal of Educational Change, 17(2), 223–249.
Sebastian, J., Huang, H., & Allensworth, E. (2017). Examining integrated leadership systems in high schools: Connecting principal and teacher leadership to organizational processes and student outcomes. School Effectiveness and School Improvement, 28(3), 463–488.
Sedrine S B, Bouderbala A S, Hamdi M. (2020). Distributed leadership and organizational commitment: moderating role of confidence and affective climate. European Business Review.
Sinha S, Hanuscin D L. (2017). Development of teacher leadership identity: A multiple case study. Teaching and Teacher Education, 63: 356-371.
Sun, A., & Xia, J. (2018). Teacher-perceived distributed leadership, teacher self-efficacy and job satisfaction: A multilevel SEM approach using the 2013 TALIS data. International Journal of Educational Research, 92, 86–97.
Torshizi Faroji H, Zirak M, Momeni mahmouei H, Hoseinzade A. (2020). Designing a Distributed Leadership Model in Higher Education System Using the Data Base Method (Case Study: Ferdowsi University of Mashhad). Educational Development of Judishapur, 11(2): 241-250. [in Persian].
Witziers, B., Bosker, R. J., & Krüger, M. L. (2003). Educational leadership and student achievement: The elusive search for an association. Educational Administration Quarterly, 39(3), 398–425.
