بررسی خواص فیزیکوشیمیایی، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، ترکیبات فنولی و اثر ضد میکروبی عصاره شکوفه‌ی خرما
الموضوعات :سلما مشاور 1 , مسعود هنرور 2 , وریا ویسانی 3
1 - a کارشناس ارشد گروه علوم و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه زراعت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: شکوفه خرما, استخراج با امواج فراصوت, فعالیت آنتی‌اکسیدانی, ترکیبات فنولی, خاصیت ضد میکروبی,
ملخص المقالة :
مقدمه: شکوفه‌ی خرما به‌رغم دارا بودن ترکیبات زیست‌فعال ارزشمند، تاکنون کاربرد گسترده‌ای در صنایع غذایی نداشته و بیشتر به صورت غیررسمی در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته است. مطالعات اخیر نشان داده‌اند که این ماده می‌تواند خواص فیزیولوژیک مفیدی برای بدن داشته باشد. این تحقیق با هدف بررسی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی، فعالیت ضد میکروبی، خواص آنتی‌اکسیدانی و ترکیبات فنولی شکوفه‌ی خرما انجام شد.
مواد و روش‌ها: پیش از استخراج، میزان مواد معدنی با روش جذب نوری و اسیدآمینه‌ها با کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه‌گیری شد. سپس با استفاده از دستگاه اولتراسوند پره‌ای و حلال اتانول ۷۰ درصد، ۹ عصاره در توان‌ها و زمان‌های مختلف استخراج گردید. فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره‌ها با آزمون رادیکال کاتیونی ABTS، میزان ترکیبات فنولی با روش فولین-سیوکالتو، مقدار فلاونوئیدها و خاصیت ضد میکروبی با روش انتشار چاهک آگار بر روی سه میکروارگانیسم استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کلی و سالمونلا ارزیابی شد.
یافته‌ها: بیشترین بازده استخراج در توان ۴۰۰ وات و زمان ۱۲۰ دقیقه به دست آمد. در عین حال، بهینه‌ترین عصاره از نظر خواص آنتی‌اکسیدانی، محتوای فنولی و فلاونوئیدی در توان ۲۴۰ وات و زمان ۷۰ دقیقه حاصل شد. بیشترین میزان ماده معدنی موجود در شکوفه خرما پتاسیم و کمترین آن منگنز بود؛ همچنین گلوتامیک اسید بیشترین و والین کمترین اسیدآمینه‌ی شناسایی شده بودند.
نتیجه‌گیری: شکوفه‌ی خرما دارای ترکیبات ارزشمندی از جمله مواد معدنی، اسیدهای آمینه، ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی است و می‌تواند به عنوان یک منبع طبیعی با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد میکروبی بالقوه در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار گیرد.واژگان کلیدی: شکوفه خرما، اولتراسوند، فیزیکوشیمایی، ترکیبات فنلی، خاصیت آنتی اکسیدانی، خاصیت ضد میکروبی.
1-Shah hosseini, A., Shahsavar, A. (2017). Investigation of morphological characteristics of pollen grains and inflorescences of male trees of a number of date cultivars. Iranian Journal of Horticultural Science and Technology. Volume 18 Number 2 Pages 103 to 114.
2-Amoul, D., Malika, D., Bakari, S., Hfaiedh, N., Mnafgui, K., Kadri, A., & Gharsallah, N. (2019). Assessment of polyphenol composition, antioxidant and antimicrobial properties of various extracts of Date Palm Pollen (DPP) from two Tunisian cultivars. Arabian Journal of Chemistry, 12(8), 3075–3086. https://doi.org/10.1016/j.arabjc.2015.07.014
3- Tavakoli, R., Book of pollen and date pollination. Measurement and Knowledge Publications. First Edition 2019.
4- Dehsara, B., Moradi mohtasham, P. The book of date botany and its importance. Afrooz Publications. First Edition. Winter 2017.
5- Mousavi, T., Rafiee, A., Yousefpour, M. 2014. Nutritional and therapeutic value of dates from the perspective of Islamic sources and traditional and modern medicine. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences. Twenty-fourth volume No. 177 pp. 265-247.
6- Mesnoua, M., Roumani, M., & Salem, A. (2018). The effect of pollen storage temperatures on pollen viability, fruit set and fruit quality of six date palm cultivars. Scientia Horticulturae, 236(March), 279–283. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2018.03.053
7-Hassanzadeh, N. 2012. Chemical composition and medicinal properties of dates. News Alliance, Code 1131.
8-Karra, S., Sebii, H., Jardak, M., Bouaziz, M. A., Attia, H., Blecker, C., & Besbes, S. (2020). Male date palm flowers: Valuable nutritional food ingredients and alternative antioxidant source and antimicrobial agent. South African Journal of Botany, 131, 181–187. https://doi.org/10.1016/j.sajb.2020.02.010
9- Karra, S., Sebii, H., Borchani, C., Danthine, S., Blecker, C., Attia, H., … Bouaziz, M. A. (2019). Physico-chemical and functional properties of dried male date palm flowers. Food Bioscience, 31(March 2018), 100441. https://doi.org/10.1016/j.fbio.2019.100441
10- Palma, A., Díaz, M. J., Ruiz-Montoya, M., Morales, E., & Giráldez, I. (2021). Ultrasound extraction optimization for bioactive molecules from Eucalyptus globulus leaves through antioxidant activity. Ultrasonics Sonochemistry, 76. https://doi.org/10.1016/j.ultsonch.2021.105654
