بررسی مجموعه داستان نیمه تاریک ماه اثر هوشنگ گلشیری بر اساس زیبایی‌‏شناسی روایت در مؤلفه وجه ژرار ژنت

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

مهدی دریائی ¹ (دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، گروه زبان و ادبیات فارسی، تبریز، ایران.)
پروانه عادل‌زاده ² (دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، گروه زبان و ادبیات فارسی، تبریز، ایران.)
کامران پاشایی فخری ³ (دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، گروه زبان و ادبیات فارسی، تبریز، ایران.)

تاریخ دریافت : 1396/10/13 تاریخ پذیرش : 1396/10/13 تاریخ انتشار : 1396/07/01

کلید واژه: ژرار ژنت, distance, فاصله, زیبایی‌&rlm, شناسی روایت, روایت‌&rlm, شناسی ساختارگرای فرانسه, کانون‌شدگی, مجموعه داستان نیمه تاریک ماه, Narrative aesthetics, structuralist narrative of france, focalization, gharar gent, dark tale of the moon,

چکیده مقاله :

هنر روایت به خودی خود یک امر بسیار مهم زیبایی‌شناسانه است. معمولاً تعداد زیادی از مؤلفه‌های زیبایی‌شناسانه در داستان‌هایی که خوب پرداخت شده‌اند، وارد عمل می‌شوند. این مؤلفه‌ها شامل ایده‌های ضروری ساختار روایت از قبیل نقطه دید، کانون روایت، انتخاب نوع گفتار و غیره که در خطوط پیرنگ به صورت منسجم ساختاربندی شده‌اند، قابل تشخیص‌اند. نگارندگان در این پژوهش با روش تحلیل ساختاری به بررسی مؤلفه وجه، یعنی فاصله و کانون‌شدگی از منظر ژنت در مجموعه داستان نیمه تاریک ماه اثر هوشنگ گلشیری پرداخته‌اند. نویسنده در مؤلفه فاصله در تمام سی و شش داستان از گفتار مستقیم و سخن روایت‌شده استفاده کرده است. گفتار غیرمستقیم در شانزده داستان و گفتار غیرمستقیم آزاد در نه داستان به‌کار رفته است. هم‌چنین در مؤلفه کانونی‌سازی، کانونی‌سازی نشده با بازنمود همگن، یک داستان. کانونی‌سازی نشده با بازنمود ناهمگن، دو داستان. کانون درونی با بازنمود همگن، بیست و پنج داستان. کانون خارجی با بازنمود ناهمگن و کانون خارجی با بازنمود همگن، هر یک چهار داستان و کانون خارجی با بازنمود همگن نیز در هیچ داستانی به‌کار گرفته نشده است.

چکیده انگلیسی:

The narrative art itself is a very important aesthetic. Usually a large number of aesthetic components come into play in well-paid stories. These components include the essential ideas of narrative structure such as point of view, narration center, choice of type of speech, etc., which are structured in coherent structured lines. In this study, the authors have investigated the structural component of the aspect, namely distance and focalization from the perspective of the genius in the collection of the semi-dark story of the month by Houshang Golshiri. The author has used direct narrative and narrated speech in the distance component in all thirty-six stories. Indirect speech has been used in sixteen stories and free speech in nine stories. Also, in the component of unconventional, homogenous representation, a story. Unconcentrated with heterogeneous representation, two stories. Internal center with homogeneous representation, twenty five stories. An external center with heterogeneous representation and an external center with homogeneous representation, each of the four stories and the external center with homogeneous representation is also not used in any story.

منابع و مأخذ:

منابع و مآخذ

1ـ اخوت، احمد. دستور زبان داستان. اصفهان: فردا، 1371.

2ـ احمدی، بابک، ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز، 1380.

3ـ ایگلتون، تری. پیش­درآمدی بر نظریه ادبی. ترجمه عباس مخبر. تهران: مرکز، 1392.

4ـ تولان، مایکل. درآمدی نقادانه ـ زبان­شناختی بر روایت. ترجمه ابوالفضل حری. تهران: بنیاد سینمایی فارابی، 1383.

5ـ تودوروف، تزوتان. بوطیقای ساختارگرا. ترجمه محمد نبوی. تهران: آگه ، 1392

6ـ تایسن، لُیس. نظریه­های نقد ادبی معاصر. ترجمه مازیار حسین­زاده و فاطمه حسینی. تهران: نگاه امروز، 1387

7ـ حری، ابوالفضل، روایت­‏شناسی: راهنمای درک و تحلیل ادبیات داستانی، تهران: لقاءالنور، 1392

8ـ سیف‌الدینی، علیرضا. قصه مکان: مطالعه‌ای در شناخت قصه در ایران. تهران، افراز، 1388

9ـ  کنان، شلومیت ریمون. روایت داستانی. ترجمه ابوالفضل حری. تهران: نیلوفر، 1387.

10ـ گلشیری، هوشنگ. نیمه تاریک ماه. تهران: نیلوفر، 1382.

11ـ مارتین، والاس. نظریه­های روایت. ترجمه محمد شهبا. تهران: هرمس، 1386.

12ـ مکاریک، ایرنا ریما. دانشنامه نظریه ادبی معاصر. ترجمه محمد نبوی و مهران مهاجر. تهران: نشر آگه، 1385.

13ـ وبستر، راجر. پیش­درآمدی بر مطالعه نظریه ادبی. ترجمه الهه دهنوی. تهران: روزنگار، 1382.