اصول اخلاقی انتشار مقاله
منشور و موازین اخلاق انتشاراتی، فصلنامه علوم ورزش
این منشور یا تعهدنامه ای است که برخی حدود اخلاقی و مسئولیت های مربوط به انجام فعالیت های علمی پژوهشی و چاپ آن در فصلنامه علوم ورزش را ترسیم می‌کند تا از بروز تخلفات پژوهشی آگاهانه یا ناآگاهانه توسط نویسندگان مقالات پیشگیری نماید.
این منشور بر گرفته از «منشور و موازین اخلاق پژوهش» مصوب معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران، موازین انتشاراتی پذیرفته شده بین المللی و تجربیات موجود در مجلات علمی ناجا و برخی از مجلات علمی-پژوهشی دیگر است.
فصلنامه علوم ورزش عضو کمیته بین المللی اخلاق در نشر نمی‌باشد اما از اصول و قوانین (COPE) تبعیت می‌نماید.
پیرو آیین‌نامه نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و به منظور پاسداری از حقوق و مالکیت فکری و معنوی پژوهشگران و پیشگیری از چاپ نوشتارهای تکراری، فصلنامه علوم ورزش از نرم‌افزار همسان یاب استفاده می‌نماید. لذا ارسال گزارش سامانه همانند جو یا سمیم نور الزامی است.
مقدمه
نویسندگان، داوران، هیئت تحریریه و سردبیر مجله موظف هستند تمام اصول اخلاق پژوهشی و مسئولیتهای مرتبط در زمینه چاپ را دانسته، و به آن متعهد باشد. ارسال مقاله توسط نویسندگان، داوری مقاله توسط داوران و تصمیم‌گیری در مورد قبول یا رد مقاله توسط هیئت تحریریه و سردبیر، به منزله دانستن و تبعیت از این حقوق است و در صورت احراز عدم پایبندی نویسنده و نویسندگان به این اصول، مجله هرگونه اقدام قانونی را حق خود می‌داند. منشور و موازین اخلاق پژوهش مصوب معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، بایستی راهنمای نویسندگان و دست اندرکاران داوری و انتشار نشریات باشد.
وظایف و تعهدات نویسندگان:
- مقالات ارسالی باید در زمینه تخصصی مجله بوده و به صورت علمی و منسجم، مطابق استاندارد مجله آماده شده باشد.
- مقالات ارائه شده بایستی پژوهش اصیل نویسنده (نویسندگان) ارائه کننده مقاله باشد و هر گونه استفاده از تحقیقات سایر افراد با ذکر منبع در مقاله آورده شود. پژوهش باید با دقت و عینی انجام شود و دادهها به صورت صحیح گزارش شده باشد.
- مسئولیت صحت و دقت محتوای مقالات بر عهده نویسندگان است و نویسندگان موظف هستند از صحت و دقت محتوای مقالات اطمینان حاصل کنند. چاپ مقاله به معنی تأیید مطالب آن توسط مجله نیست.
- نویسنده (نویسندگان) حق ارسال مجدد یک مقاله را ندارند. به عبارت دیگر، مقاله یا بخشی از آن نباید در هیچ مجله دیگری در داخل یا خارج از کشور چاپ شده یا در جریان داوری و چاپ باشد.
- نویسنده (نویسندگان) مجاز به انتشار همپوشان نیستند. منظور از انتشار همپوشان، چاپ دادهها و یافته‌های مقالات پیشین خود با کمی تغییر در مقاله‌ای به عنوان جدید است.
- نویسنده (نویسندگان) موظف است در صورت نیاز به استفاده از مطالب دیگران، آنها را با ارجاعدهی دقیق و در صورت نیاز پس از کسب اجازه کتبی و صریح، از منابع مورد نیاز استفاده نماید. هنگامی که عین نوشته‌های پژوهشگر دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید از روش‌ها و علائم نقل قول مستقیم، نظیر گذاشتن آن داخل گیومه («»)، استفاده شود.
- نویسنده مسئول مقاله می‌بایست نسبت به وجود نام و اطلاعات تمامی نویسندگان و عدم وجود نامی غیر از پژوهشگران درگیر در انجام پژوهش و تهیه مقاله اطمینان حاصل کند. به عبارت دیگر بایستی از اضافه کردن «مؤلف افتخاری» و حذف « مؤلف واقعی» خودداری شود.
- نویسنده مسئول مقاله موظف است از اینکه همه نویسندگان مقاله، آنرا مطالعه و نسبت به ارائه آن و جایگاه خود در مقاله به توافق رسیده‌اند، اطمینان حاصل کند.
- ارسال مقاله به منزله آن است که نویسندگان رضایت کلیه پشتیبان‌های مالی یا مکانی مقاله را جلب کرده و تمامی پشتیبان‌های مالی یا مکانی مقاله را معرفی نموده‌اند.
- نویسنده (نویسندگان) موظفند در هر زمانی که متوجه هر گونه خطا و بی‌دقتی در مقاله خود شدند مجله را در جریان آن قرار داده، نسبت به اصلاح آن اقدام و یا مقاله را بازپس گیرد.
- هر گونه خطراتی که به واسطه تحقیق، متوجه انسان‌ها و یا محیط زیست می‌شود، بایستی به صورت شفاف در مقاله ذکر شده باشد.
رفتار غیراخلاقی انتشاراتی و پژوهشی:
اگر در هر یک از مراحل ارسال، داوری، ویرایش، یا چاپ مقاله در فصلنامه علوم ورزش، یا پس از آن، از وقوع یکی از موارد ذیل اطمینان حاصل شود، رفتار غیراخلاقی انتشاراتی و پژوهشی محسوب می‌شود و مجله حق برخورد قانونی با آن را دارد.
جعل داده ها: عبارت است از گزارش مطالب غیر واقعی و ارائه دادهها یا نتیجه‌های ساختگی به عنوان نتایج آزمایشگاهی، مطالعات تجربی و یا یافته‌های شخصی. ثبت غیرواقعی آنچه روی نداده است یا جابجایی نتایج مطالعات مختلف مثالهایی از این تخلف است.
تحریف دادهها: عبارت است از ثبت و ارائه نتایج پژوهش به نحوی که جزئیات اجرای پژوهش یا فرایند جمع‌اوری دادهها دستکاری شود، یا داده‌هایی حذف یا تغییر یابد، یا برخی نتایج کوچک به منظور پنهان کردن واقعیات بزرگتر بزرگنمایی شود تا نتایج پژوهش در راستای اهداف خاص دنبال گردد یا نتایج ارائه شده مورد تردید قرار نگیرد.
سرقت علمی: شامل اقتباس نزدیک افکار و عبارات نویسندگان دیگر، کپی برداری در بیان اندیشه‌ها، شباهت‌های ساختاری در نوشتار یا انتساب ایده‌ها و نتایج دیگران بدون ارجاع مناسب، یا معرفی آن به عنوان یک پژوهش اصیل علمی است.
اجاره علمی: منظور آن است که نویسنده (نویسندگان) فرد دیگری را برای انجام پژوهش به کار گیرد و پس از پایان پژوهش، با دخل و تصرف اندکی آن را به نام خود به چاپ رساند.
انتساب غیرواقعی: منظور انتساب غیرواقعی نویسنده (نویسندگان) به موسسه، مرکز یا گروه آموزشی یا پژوهشی است که نقشی در اصل پژوهش مربوطه نداشتهاند.
ارسال مجدد یک مقاله، انتشار همپوشان، اضافه کردن «مولف افتخاری» یا حذف « مولف واقعی»
مشاهده موارد غیراخلاقی
فصلنامه علوم ورزش حق خود در توقف مراحل داوری قبل از چاپ و یا حذف مقاله بعد از آن را در صورت مشاهده موارد غیر اخلاقی، محفوظ می‌داند. این موارد بعد از بررسی در هیأت تحریریه به مؤلفین اعلام و بر اساس آنها اقدام لازم انجام خواهد شد.
این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیتۀ اخلاق در انتشار (COPE) می باشد و از آیین نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می نماید.
کمیتۀ بین‌المللی اخلاق نشر (کوپ) کوپ، انجمنی برای بحث و تبادل‌نظر بین سردبیران، داوران مجلات معتبر علمی و صاحب‌نظران این حوزه است. این کمیته فعالیت خود را از سال 1997 با گروه کوچکی از سردبیران مجلات پزشکی در انگلیس آغاز کرد و اکنون حدود 9000 عضو از سراسر دنیا در تمام رشته‌ها دارد و عضویت برای سردبیران مجلات و سایر افراد علاقه‌مند امکان‌پذیر است. بسیاری از ناشران بزرگ دنیا عضو کوپ هستند، از جمله: Elsevier ، Wiley–Blackwell ، Springer ، Taylor & Francis ، Palgrave Macmillan و Wolters Kluwer.
کوپ، دستورالعمل‌ها و پیشنهادهایی را برای سردبیران و ناشران و داوران مجلات تهیه کرده است که هنگام برخورد با انواع سوءرفتارهای پژوهشی می‌توانند از آن کمک بگیرند و طبق آن رفتار کنند. کوپ دارای سمینارهای سالانه و همچنین آموزش‌های الکترونیک برای سردبیران تازه کار است.
توصیه‌هایی برای داوران و سردبیران به منظور رعایت اصل امانتداری و انصاف و داوری بدون تعصب و به دور از غرض و ... تنظیم شده است که رعایت آنها از جانب این اشخاص به عنوان افراد تأثیرگذار در کاهش تخلفات حوزۀ پژوهش بسیار حائز اهمیت است. جزئیات این آیین‌نامه‌ها در این پیوند قابل مشاهده است.
این کمیته، برای سردبیران و داوران رهنمودهایی به صورت نمودار تهیه کرده است که هنگام مواجهه با انواع سوءرفتارهای پژوهشی چه رفتارهایی می‌توانند داشته باشند. این نمودارها را می‌توانید در این پیوند مشاهده کنید. بخش مفیدی از این نمودارها به زبان فارسی نیز ترجمه شده و بر روی وبسایت کوپ قرار گرفته که در این پیوند قابل دسترسی و استفاده است.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License