فهرست مقالات مژده ملکی

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - بررسی امکان کنترل بیولوژیکی Phytophthora drechsleri عامل بوته‌میری خیار توسط جدایه‌های Trichoderma spp. در شرایط گلخانه
  احسان خانی مژده ملکی داریوش شهریاری
  20.1001.1.22518371.1395.5.1.1.6
  خیـار (Cucumis sativus) یکـی از محصـولات تجـاری مهم در ایـران و جهـان بـوده کـه سـرشـار از منـابع غنـی از فیبـر و ویتامیـن با ارزش غـذایی زیاد است. این محصـول همواره مورد حملـه عـوامل بیماریزای خـاکزاد قرار دارد که نه تنهـا خسـارت اقتصـادی قابل توجهـی برعملکرد محصول وار چکیده کامل

  خیـار (Cucumis sativus) یکـی از محصـولات تجـاری مهم در ایـران و جهـان بـوده کـه سـرشـار از منـابع غنـی از فیبـر و ویتامیـن با ارزش غـذایی زیاد است. این محصـول همواره مورد حملـه عـوامل بیماریزای خـاکزاد قرار دارد که نه تنهـا خسـارت اقتصـادی قابل توجهـی برعملکرد محصول وارد می کنند، بلکه کیفیت و بازار پسندی محصول را نیز کاهش می دهند. یکی از مهم ترین و مخرب ترین بیماری های خاکزاد خیـار، بوتـه میـری و پوسیـدگی ریشـه و طـوقه با عامل Tuker Phytophthora drechsleri می باشد. در این مطالعه توان بیوکنترلی جدایه های سه گونه قارچ Trichoderma بر روی قارچ عامل بیماری در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای بررسی شد. جدایه های آنتاگونیست مورد بررسی شامل گونه Trichoderma harzianum (جدایه های Th3، Th5، Th6، Th7 و Th9)،گونـهT. longibrachiatum (جـدایـه Tl2) و گـونـه T. atroviride (جدایه های Ta1، Ta4، Ta8 و Ta10) بودند. آزمون های کشت متقابل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با 11 تیمار در سه تکرار اجرا شد. جدایه Th6 با 3/89 درصد بیش ترین خاصیت بازدارندگی از رشد را در کشت متقابل نشان داد. پیچش هیفی در تماس جدایه های تریکودرما با فیتوفترا مشاهده نشد ولی هیف های تریکودرما به موازات هیف های فیتوفترا رشد کردند و آپرسوریوم و هاستوریوم را تشکیل دادند. براساس نتایج به دست آمده از بررسی های آزمایشگاهی، موفق ترین جدایه ‌ها از نظر فعالیت آنتاگونیستی در مقابل P.drechsleri، جدایه های Th6، Th5، Th3 و Ta1بودند. چهار جدایه مذکور جهت انجام مطالعات گلخانه ‌ای انتخاب شدند. در گلخانه، آزمون های تیمار خاک و آغشته سازی بذر با سوسپانسیون اسپور جدایه های تریکودرما به منظور بررسی توان کنترلی این جدایه ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با 10 تیمار در سه تکرار اجرا شد. نتایج بررسی های گلخانه ای نشان داد که جدایـه های مورد بررسی با سطوح مختلفی قادر به کنترل بیماری بودند. جدایه های Th6 و Ta1 به ترتیب با 75/91 درصد و 5/83 درصد بیش ترین تأثیر کاهنده را بر بیماری به صورت کاهش درصد گیاهچه میری در اولین آمار برداری پس از تیمار خاک داشتند و پس از آن ها جدایه های Th3 و Th5 قرار گرفتند. در روش آغشته سازی بذر نیز جدایه های Th6 و Ta1 موفق تر از جدایه های دیگر عمل کردند و در تیمار های مایه ‌زنی شـده با این جدایه ها و فیتوفترا، درصد جوانه زنی بذر به ترتیب 100 و 34/83 درصد بود. به طور کلی در این تحقیق، روش تیمار بذر در مقایسه با تیمار خاک در کاهش بیماری مؤثر تر بود. جدایه ‌های مورد بررسی در افزایش رشد گیاه نیز موثر بودند و دو جدایه Ta1 و Th6 به طور معنی داری وزن تر و ارتفاع گیاهان را افزایش دادند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - بررسی تنوع بیماریزایی جدایه‌های مختلف Verticillium dahliae Kleb. و ارزیابی مقاومت برخی ارقام بادمجان نسبت به آن‌ها
  سحر تاری مژده ملکی داریوش شهریاری
  20.1001.1.22518371.1394.4.1.1.9
  بادمجان Solanumm elongena L. از گروه سبزیجات میوه‌ ای است که در نواحی گرم و استوایی رشد می ‌کند. این گیـاه همـواره مـورد حملـه عـوامل مختلف بیمـاری زا به ویژه قـارچ عامل بیمـاری پژمردگـی ورتیسیـلیـومی (Verticillium dahliae) قرار دارد. این بیماری با کاهش عملکرد تا 50% و چکیده کامل

  بادمجان Solanumm elongena L. از گروه سبزیجات میوه‌ ای است که در نواحی گرم و استوایی رشد می ‌کند. این گیـاه همـواره مـورد حملـه عـوامل مختلف بیمـاری زا به ویژه قـارچ عامل بیمـاری پژمردگـی ورتیسیـلیـومی (Verticillium dahliae) قرار دارد. این بیماری با کاهش عملکرد تا 50% و تقلیل کیفیت میوه، از مهم ترین بیماری های خسارت‌ زای بادمجان محسوب می ‌شود. کنترل بیماری با استفاده از قارچ کش ‌ها موفقیت چندانی نداشته است، از این‌رو، در این تحقیق مقاومت ارقام مختلف بادمجان نسبت به این بیماری بررسی شد. بدین منظور ابتدا جدایه ‌های این قارچ از مناطق مختلف کشت بادمجان در استان های تهران و البرز از آوند چوبی گیاه جدا سازی شد و پس از خالص ‌سازی و اثبات بیماری زایی ، 15 جدایه به دست آمده از نظر توان بیماری زایی به روش غوطه ‌ور ‌کردن ریشه رقم حساس ورامینی در سوسپانسیون اسپور با غلظت 106 اسپور در میلی لیتر مورد بررسی قرار گرفتند. شدت شاخص بیماری پس از پنج هفته بر اساس مقیاس یک تا هفت محاسبه گردید. بر اساس نتایج، جدایه V-E-Km-2 به دست آمده از نمونه گیاهی یا نمونه خاک آلوده در شهر در محمدشهر کرج با 92 درصد آلودگی به عنوان مؤثر ترین جدایه از لحاظ بیماری زایی شناسایی گردید. در مرحله ارزیابی مقاومت ارقام مختلف ریشه، 14 رقم بادمجان متداول کشت و ارقام در دست معرفی همانند روش اثبات بیماری زایی، با اسپور قارچ مایه‌ زنی شدند. آمار برداری از علائم بیماری 35 روز بعد از آلوده سازی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصله از تجزیه واریانس داده‌ ها نشان داد تیمار ها در سطح 1% با هم اختلاف معنی‌ داری دارند. بررسی میانگین ‌ها و ارزیابی مقاومت ارقام بادمجان به بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی نشان داد هفت رقم پاسارگاد، Volentala، هیبرید آرو، Lady، Sohrab، یک بیوتی (1) و Minabella در گروه متحمل (T) در دامنه 5/31 تا 7/49 درصد شاخص بیماری قرار گرفتند. در ادامه این تحقیق، انجام بررسی های تکمیلی در شرایط مزرعه جهت معرفی ارقام متحمل برای کشت در کشور ضروری است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - بررسی اختلاف بیماری‌‌زائی جدایه‌‌های قارچ Cercospora beticola Sacc، عامل بیماری لکه برگی سرکوسپورائی چغندرقند و ارزیابی مقاومت ژنوتیپ‌های چغندرقند نسبت به این بیماری
  یاشار ریاضی مژده ملکی داریوش شهریاری
  20.1001.1.22518371.1394.4.1.2.0
  لکه ‌برگی سرکوسپورایی Sacc Cercospora beticola، مهم ترین بیماری خسارت‌ زای چغندرقند محسوب می ‌شود. به کارگیری ارقام مقاوم بهترین روش کنترل این بیماری می ‌باشد. بدین منظور جدایه ‌های این قارچ از مناطق جنوب و شمال کشور از روی برگ ها‌ی آلوده به بیماری جمع-‌آوری شده، پس از چکیده کامل

  لکه ‌برگی سرکوسپورایی Sacc Cercospora beticola، مهم ترین بیماری خسارت‌ زای چغندرقند محسوب می ‌شود. به کارگیری ارقام مقاوم بهترین روش کنترل این بیماری می ‌باشد. بدین منظور جدایه ‌های این قارچ از مناطق جنوب و شمال کشور از روی برگ ها‌ی آلوده به بیماری جمع-‌آوری شده، پس از خالص ‌سازی مورد شناسایی قرار گرفت. اثبات بیماری زایی روی ژنوتیپ (191) حساس به بیماری با سوسپانسیون اسپور به غلظت 104 × 3 اسپور در میلی لیتر در گلخانه انجام شد. برای تعیین قدرت بیماری زایی جدایه-‌ها، مایه ‌زنی قارچ C. beticola برروی ژنوتیپ (191) مانند روش اثبات بیماری زایی انجام گردید. شدت شاخص بیماری بعد از ظهور علائم، به روشKSW تعیین شد. ارزیابی واکنش 30 ژنوتیپ چغندرقند نسبت به بیماری در ایستگاه تحقیقات قراخیل در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی انجام شد. آماربرداری از شدت آلودگی درماه های تیر و مرداد صورت گرفت. همچنین به منظور امکان استفاده از قطعات جدا شده برگ جهت ارزیابی مقاومت در محیط سترون آزمایشگاهی، دیسک‌ هایی به قطر 8/1 سانتی ‌متر از برگ فوق تهیه و در ظروف مستطیل شکل در سطح آب آگار قرار گرفت و سپس با سوسپانسیون اسپور به غلظت 104 × 3 اسپور در میلی لیتر مه پاشی شدند. از کل نمونه ‌برداری‌ های مناطق مختلف جمعاً 18 جدایه خالص C. beticola به دست آمد که همگی دارای قدرت بیماری زایی بالا بودند. در بررسی ‌های مزرعه ‌ای، پنج ژنوتیپ 32333، 32335، 32295، 32304 و 32319 در گروه نسبتاً حساس “MS” و بقیه در گروه حساس ”S” یا خیلی حساس “VS” قرار گرفتند. در ارزیابی مقاومت قطعات جدا شده برگ در آزمایشگاه و ارزیابی مزرعه ‌ای همبستگی بالایی (91 درصد) به دست آمد. بهترین زمان یادداشت‌ برداری از شدت بیماری در شرایط مطلوب آب و هوایی قائم‌ شهر، تیر ماه تا اواخر مرداد تعیین گردید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - سبب‌شناسی بیماری لکه تاولی و نکروز برگی خیار و خربزه در استان مازندران
  مینوچهر ارسلانی ابوالقاسم قاسمی مژده ملکی
  20.1001.1.22518371.1395.5.1.5.0
  خیار و خربزه به ترتیب با سطح زیر کشت 630 و80 هزار هکتار به ترتیب از تولیـدات مهم در کشت های مزرعـه و گلخانه هـای محسوب می شـود ولی عـوامل مهـم بیماری زا به ویـژه باکتـری Pseudomonas syringae با ایجـاد نکـروز در قسمت هـای هوائـی سبب خسارت بـه گیـاه می شـود. تاکنـون وجـود چکیده کامل

  خیار و خربزه به ترتیب با سطح زیر کشت 630 و80 هزار هکتار به ترتیب از تولیـدات مهم در کشت های مزرعـه و گلخانه هـای محسوب می شـود ولی عـوامل مهـم بیماری زا به ویـژه باکتـری Pseudomonas syringae با ایجـاد نکـروز در قسمت هـای هوائـی سبب خسارت بـه گیـاه می شـود. تاکنـون وجـود باکتری های P. syringae pv. lachrymans و P. viridiflava از کدوییان در ایران گزارش شده است ولی عامل لکه تاولی و نکروز صیفی جات از ایران گزارش نشده است، در این تحقیق عامل بیماری لکه تاولی و نکروز برگی خیار و خربزه روی محیط آگار غذایی با روش شاد و همکاران جداسازی و با استفاده از روش های مورفولوژیکی و مولکولی شناسایی شد. بر اساس نتایج آزمون های مولکولی، توالی قطعه به دست آمده از ژن rpoB و شباهت 99 درصدی با توالی این ژن در باکتری P. straminea با شماره دسترسی FN554758 در پایگاه اطلاعاتی NCBI داشته و بر اساس این نتایج باکتری عامل لکه تاولی و نکروز صیفی جات به این گونه تعلق دارند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - بررسی گونه‌های فیتوفتورا (Phytophthora spp.) عامل بوته‌میری خیار در گلخانه‌‌های استان تهران و ارزیابی اثر چند قارچکش در کنترل آن
  امیر محقق رودسری داریوش شهریاری مژده ملکی
  20.1001.1.22518371.1395.5.2.3.0
  بیماریبوته ‌میری و مرگ گیاهچه خیارناشی از گونه هایPhytophthora از مهم ترین بیماری‌های محصولات جالیزی است، بیمارگر در تمام مراحـل رشدی به ریشه ها و طوقـه گیـاه حمله می کنـد و سبب پژمردگی یا مرگ گیاه می شود. در این تحقیق طی سال‌‍‌ های 95- 1394 از گیاه خیار و گوجه فرنگ چکیده کامل

  بیماریبوته ‌میری و مرگ گیاهچه خیارناشی از گونه هایPhytophthora از مهم ترین بیماری‌های محصولات جالیزی است، بیمارگر در تمام مراحـل رشدی به ریشه ها و طوقـه گیـاه حمله می کنـد و سبب پژمردگی یا مرگ گیاه می شود. در این تحقیق طی سال‌‍‌ های 95- 1394 از گیاه خیار و گوجه فرنگی در گلخانه های ورامین و پاکدشت با علائم مرگ گیاهچه، پوسیدگی ریشه و طوقه نمونه برداری به عمل آمد. پس از شستشو و ضد عفونی سطحی، در محیط کشت نیمه انتخابی فیتـوفتـورا (CMA+ PARPH) کشت گـردید. تعـداد 16 جـدایـه از جنس فیتـوفتـورا مشتمـل بـر گـونـه ‌هـای drechsleri Phytophthora و P. nicotianae از نسوج ریشه، طوقه و ساقه خیار و گوجه‌ فرنگی جداسازی و بیماری‌ زایی گونه‌ ها به اثبات رسید. در بخش دوم بررسی ها تاثیر قارچ ‌کش داونی جی (ریدومیل+ مانکوزب PW 72%) در کنترل بیماری بوته میری خیار طی آزمایشاتی در مقایسه با قارچ کش های رزالاکسیل (ریدومیل+ مانکوزب PW 72%) و پریویکورانرژی (پروپاموکارپ هیدروکلراید + فوزتیل آلومینیوم SL 840) به عنوان قارچ کش های مرجع در شرایط گلخانه (با دو روش کاربرد شامل اختلاط با خاک و همراه با آب) و در شرایط مزرعه با روش همراه با آب بررسی ‌گردید. آزمایشات گلخانه ای با شش تیمار و چهار تکرار و آزمایشات مزرعه ای با چهار تیمار و چهار تکرار در دو مکان در میکروپلات ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردیدند. ارزیابی تیمار ها با تعیین درصد گیاهچه ‌های بیمار تا مرحله چهار برگی انجام شد. نتایج آزمایشات گلخانه ای نشان دادند که در روش اختلاط با خاک، قارچ کش های داونی جی و رزالاکسیل با مقدار مصرف 200 گرم در هر متر مکعب خاک به ترتیب با 07/76 و 61/71 درصد کاهش بیماری نسبت به شاهد آلوده اثر یکسان در کنترل بیماری بوته میری خیار داشتند. در روش همراه با آب، پریویکورانرژی 3 درهزار با 64/99 درصد کاهش بیماری نسبت به شاهد آلوده بیش ترین اثر را در کنترل بیماری داشته است. در این روش کاربرد، داونی جی با دوز 2 در هزار بیماری را 37/91 درصد و رزالاکسیل با دوز 2 در هزار 66/81 درصد نسبت به شاهد آلوده کاهش دادند. نتایج آزمایشات مزرعه ای نشان داد که قارچکـش داونی جی با دوز 2 درهزار ، پریویکورانرژی با دوز 3 و رزالاکسیل با دوز 2 در هزار ر به ترتیب 23/86، 88/81 و26/78 درصد نسبت به شاهد آلوده بیماری بوته میری را کاهش دادند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - شناسایی و پراکنش سه ویروس مهم لیلیوم در استان تهران
  محمد ترکیان رضا پوررحیم مژده ملکی
  20.1001.1.22518371.1393.3.2.2.5
  سوسن (Lilium spp.)، از خانواده سوسن سانان (Liliaceae) از جمله گیاهان زینتی با اهمیت اقتصادی بالا می باشد که بیماری های ویروسی از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید آن می باشند. در سال 1393، تعداد 76 نمونه با علائم مشکوک به آلودگی ویروسی شامل موزائیک، بدشکلی، ‌سبزردی، ‌کاه چکیده کامل

  سوسن (Lilium spp.)، از خانواده سوسن سانان (Liliaceae) از جمله گیاهان زینتی با اهمیت اقتصادی بالا می باشد که بیماری های ویروسی از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید آن می باشند. در سال 1393، تعداد 76 نمونه با علائم مشکوک به آلودگی ویروسی شامل موزائیک، بدشکلی، ‌سبزردی، ‌کاهش رشد و نکروز از گلخانه های زینتی در استان تهران جمع آوری گردید. آلودگی این نمونه ها به ویروس موزائیک خیار (Cucumber mosaic virus-CMV) و ویروس موزائیک آرابیس (Arabis mosaic virus-ArMV) با استفاده از روش های بیولوژیکی، سرولوژیکی و مولکولی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس آزمون الایزا، 45 و 3 نمونه به ترتیب به CMV و ArMV و پنج نمونه دارای آلودگی توام این دو ویروس بودند. نتایج آزمون الایزا با روش بیولوژیکی و مایه زنی گیاهان محک مورد تایید قرار گرفت. همچنین با استفاده از روش مولکولی RT-PCR و به کارگیری آغازگر های اختصاصی، قطعات DNA مورد انتظار 1100 و 690 جفت باز به ترتیب مربوط به ناحیه ژن پروتئین پوششیCMV و ArMV تکثیر گردید. به کمک روش RT-PCR و آغازگر های اختصاصـی زیر گـروه های I و II ویروس موزائیـک خیـار، آلودگی نمـونه های لیلیـوم به جـدایـه های زیر گروه I این ویروس تایید شـد. برای ردیابـی ویروس بدون علائـم لیلیـوم (Lily symptomless virus-LSV) و ویروس پیسک لیلیـوم (Lily mottle virus-LMoV) از روش مولکولی RT-PCR و به کارگیری آغازگر های اختصاصی استفاده شد که آغازگر های LMoV‌ منجر به تکثیر قطعه DNA به طول مورد انتظار حدود 650 جفت باز در چهار نمونه شدند. در هیـچ یک از نمونه ها آلودگی با LSV ردیابی نگردید. این اولین گزارش از وقوع آلودگی به ویروس های ArMV، CMV و LMoV از لیلیوم در کشور می باشد. روش های ردیابی بهینه سازی شده در این تحقیق، در مدیریت این بیماری ها از طریق تشخیص و حذف منابع آلودگی در برنامه های تولید پیازچه های سالم نقش کاربردی بسیار مهمی دارد پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - بررسی تنوع بیماری‌زایی Colletotricum lindemuthianum (Sacc. and Mgnus) Briosi and Cav. عامل آنتراکنوز لوبیا و ارزیابی مقاومت ارقام لوبیا نسبت به آن
  سیده مطهره موسوی مژده ملکی داریوش شهریاری
  20.1001.1.22518371.1394.4.2.5.5
  آنتراکنوز لوبیا توسط(Sacc. and Magnus) Briosi and Cav., Colletotrichum lindemuthianumایجاد می ‌شود که یکی از مهم ‌ترین بیماری ‎های لوبیا در مناطق نسبتاً سرد، مرطوب و معتدل است. خسارات وارده به محصول می ‌تواند در صورت کاشت ارقام حساس لوبیا در شرایط مساعد شدید یا کلی چکیده کامل

  آنتراکنوز لوبیا توسط(Sacc. and Magnus) Briosi and Cav., Colletotrichum lindemuthianumایجاد می ‌شود که یکی از مهم ‌ترین بیماری ‎های لوبیا در مناطق نسبتاً سرد، مرطوب و معتدل است. خسارات وارده به محصول می ‌تواند در صورت کاشت ارقام حساس لوبیا در شرایط مساعد شدید یا کلی باشند. در بررسی این بیماری ابتدا جدایه ‌های مختلف قارچ از مناطق غرب و شمال کشور جمع ‌آوری گردید، خالص‌ سازی و اثبات بیماری زایی روی رقم تلاش حساس به بیماری با سوسپانسیـون اسپـورspore/ml 6+10× 2-1 روی برگ‌ ها در گلخانه انجام شد. سپس اختلاف بیماری زایی جدایه‌ ها، مانند روش اثبات بیماری زایی روی رقم تلاش تعیین گردید. شدت شاخص بیماری 15روز بعد از اسپورپاشی به روش ون شونوون و پاستور-کورااس صورت گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده از کل نمونه ‌برداری ‌ها از مناطق مختلف، جمعاً 11 جدایه خالصC. lindemuthianum به دست آمد که اکثراً دارای قدرت بیماری زایی بالا بودند ولی از نظر شاخص شدت بیماری متفاوت و در محدوده بین 98-2/22 درصد قرار گرفتند. در بررسی واکنش 40 رقم یا ژنوتیپ لوبیا به عامل بیماری در شرایط گلخانه در شش رقم ( تاز، پاچه باقلا-رگه قرمز، الماس، شکوفا، دانشکده، درسا) و چهار ژنوتیپ (21676، 940040، 920040 و 31167) با درجه آلودگی کم تر از 3 واکنش مقاومت ”R” (25% کل ارقام و ژنوتیپ ‌ها) مشاهده شد، در حالی که هشت ژنوتیپ یا رقم واکنش نیمه مقاوم ”MR”را نشان دادند و سایرین در گروه حساس ”S” قرارگرفتند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - اثر ضد‌قارچـی چنـد اسانس گیاهـی بر قارچ عامل پوسیدگی ریشه و طوقه گوجه‌فرنگی Phytophthora parasitica L در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه‌ای
  زهرا اردستانی داریوش شهریاری مژده ملکی
  20.1001.1.22518371.1395.5.4.1.2
  پوسیدگی فیتوفتورایی ساقه و ریشه گوجه فرنگی Phytophthora parasitica L. یکی از مهم ترین بیماری ‌های خاکزاد گوجه فرنگی می باشد. این بیماری در دهه اخیر در مزارع و گلخانه های جنوب شرق استان تهران (ورامین) گسترش یافته است. تاکنون کنترل این بیماری با استفاده از ترکیبات شیمیایی چکیده کامل

  پوسیدگی فیتوفتورایی ساقه و ریشه گوجه فرنگی Phytophthora parasitica L. یکی از مهم ترین بیماری ‌های خاکزاد گوجه فرنگی می باشد. این بیماری در دهه اخیر در مزارع و گلخانه های جنوب شرق استان تهران (ورامین) گسترش یافته است. تاکنون کنترل این بیماری با استفاده از ترکیبات شیمیایی موفق آمیز نبوده؛ علیرغم تأثیرکنترل بیولوژیک و یا بکارگیری ارقام مقاوم در کاهش بیماری، ولی به نظر می رسد تحقیق و بکارگیری ترکیبات طبیعی به ویژه اسانس‌ های گیاهی، علاوه بر کاهش بیماری اثرات مفید زیست محیطی را به‌همراه داشته باشد. دراین مطالعه اثر اسانس هشت گیاه آویشن، زیره، مرزه، پونه، نعناع، ترخون، زینان، رازیانه و قارچکش ریدومیل-مانکوزب به عنوان تیمار شاهد در شرایط آزمایشگاهی در پنج غلظت 60، 120، 240180 و 300 پی پی ام بر روی سرعت رشد و بازدارندگی از رشد قارچ عامل بیماری در محیط کشت PDA در قالب طرح کاملاً تصادفی بررسی شد. آزمایشات گلخانه ای با ده تیمار شامل اسانس‌ های موفق آویشن، پونه و زیره به غلظت 2/0 و 3/0 در هزار به همراه قارچکش روال تی اس1 و 5/1 در هزار و شاهد سالم و آلوده به قارچ P. parasitica در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکراراجراء شد. اسانس ‌ها و قارچکش به بستر ریشه گیاهچه‌ های گوجه فرنگی در مرحله دو برگی افزوده شدند. آماربرداری از درصد شدت بیماری مطابق الگوی کوئسادا-اوکامپو و هاوسبک چهار هفته بعد از مایه زنی انجام شد. اسانس‌ هایی‌که در شرایط آزمایشگاهی بیش ترین درصد بازدارندگی از رشد را داشتند به ترتیب آویشن (28/79 درصد)، پونه (85/72 درصد)، زیره (95/69 درصد)، نعناع (70/60 درصد)، ترخون (70/60 درصد) و زینان (60 درصد) بودند و حداقل غلظت بازدارندگی EC50 از رشد میسیلیومی قارچ مربوط به اسانس آویشن، زیره و پونه در غلظت180 پی پی ام بوده است. نتایج تجزیه واریانس تحقیقات گلخانه ای نشان دهنده اختلاف معنی دار بین تیمار ها در سطح احتمال 1% بود. در مقایسه میانگین‌ ها با آزمون دانکن، اسانس آویشن به ترتیب با 65/1 و 31/1 شدت شاخص بیماری نزدیک ترین شاخص بیماری با تیمار های قارچکش ریدومیل-مانکوزب و شاهد سالم با 18/0 شاخص شدت بیماری بود و بهترین تأثیر در کاهش بیماری را داشت. پرونده مقاله