آتشکده نقاره‌خانه،جایگاه مغان مگ؟
محورهای موضوعی : باستان‌شناسی تاریخیرؤیا تاج‌بخش 1 , میلاد وندائی 2
1 - استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران.
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، همدان، ایران.
کلید واژه: ساسانیان, دین زرتشتی, چهارطاقی, آتشکده, نقاره‌خانه, فراشبند,
چکیده مقاله :
در مطالعات نوین و در فرآیند بررسی‌های باستان‌شناسی، اهداف گوناگونی طراحی می‌شود. از جمله با مطالعه بناها، مسائلی چون سبک‌ها و ویژگی‌های معماری، شرایط اقتصادی، قدرت دولت حاکمه، میزان علایق و رویکردهای مردمی به مذهب و غیره را می‌توان بیشتر دریافت. دوره ساسانی دوره‌ای از تاریخ ایران است که توجه به آیین زرتشتی و حساسیت به مسائل و رخدادهای مذهبی در رأس امور شاهان آن قرار داشته و پژوهش در این دوره دلایل این رویکرد را تا حدودی روشن می سازد. بر همین اساس نگارندگان با ارائه طرح پژوهشی بررسی باستان‌شناختی و تحلیل پراکنش چهارطاقی های دوره ساسانی غرب و جنوب غربی استان فارس، اقدام به سه فصل بررسی باستان‌شناختی در زمستان ۱۳۹۰ و بهار و تابستان ۱۳۹۱ کردند. دستاورد این پژوهش شناسایی ۱۸ چهارطاقی حد فاصل شهرهای بالاده و فراشبند تا فیروزآباد بود. در این مقاله، به بررسی و گاهنگاری یکی از شاخص‌ترین و سالم‌ترین چهارطاقی‌های این منطقه با ناممجموعه چهارطاقی نقاره‌خانه پرداخته شده است. هدف اصلی در این پژوهش بررسی سبک‌شناسی معماری چهارطاقی نقاره‌خانه و قیاس آن با نمونه‌های مشابه و همچنین تاریخ‌گذاری آن جهت افزودن نمونه‌ای شاخص در میان این گونه بناهای معماری است. روش تحقیق به صورت میدانی و کتابخانه‌ای بود، بر این اساس نخست این اثر شناسایی، سپس نقشه‌برداری شد و نمونه‌برداری از سفال‌های آن انجام گرفت. در مرحله کتابخانه‌ای، مقایسه این اثر با نمونه‌های همزمان جهت تاریخ‌گذاری صورت پذیرفت. بر اساس پژوهش انجام شده مشخص گردید که این چهارطاقی به دوره ساسانی و اوایل اسلام یعنی به سده‌های ۵ تا ۹ میلادی تعلق دارد.
Various goals are targeted in modern studies performed on archaeology. Researchers, for instance, attempt to learn about architectural styles, economic condition, the power of the governing body , and peoples interest towards religion through the study of monuments ,attending to Zoroastrianism And sensitivity towards religious events were among affairs attracting the attention of Sassanid kings. As a result, studying the history of this dynasty sheds lights on the reasons for the kings interest to religion .thus the present research project attempted to perform an archeological study and on analysis of the spread of Chartaghies in the west and south-west of Fars province at the time of Sassanid dynasty during three archeological seasons in the winter of 2012, as well as the spring and summer of 2013, Eighteen Chartaghies were identified from Baladreh and Farashband towns to Firozabad .the current paper studies one of the most paramount and best -preserved Chartaghies- Naghare hkhaneh Chartaghies- in the afore- mentioned area Chronologically. The mind goal of this project was to do an architectural survey of Nagharekhaneh Chartaghi and to compare it with similar examples trying to deter mine its Chronology and history. Data collection was preformed through a field study accompanied with library work. Identifying the monument, topographical studies were performed. After wards, the pottery found at the site was thoroughly studied. The results of the study indicated that the present Chartaghi belongs to the time of the Sassanid dynasty and the early Islamic era in Iran based on the construction patterns observed. The chartaghi seems to belong to a period of time between the fifth to ninth centuries B.C.
_||_