• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ارزیابی آلاینده های آلی کلره در تالاب شادگان با استفاده از ماهی شیربت (Barbus grypus) به عنوان یک شاخص بیولوژیک
        مرتضی داودی عباس اسماعیلی ساری نادر بهرامی فر حسن ملوندی
        یکی از آلاینده های خطرناک که به تالاب شادگان وارد می شود، آلاینده های آلی پایدار است. این آلاینده ها، به دلیل چربی دوستی بالا و پایداری زیاد در محیط زیست در طول زنجیره غذایی تجمع پیدا می کنند. حدود 90 درصد جذب این آلاینده ها در بدن انسان از طریق غذاهایی با منشا حیوانی ص چکیده کامل
        یکی از آلاینده های خطرناک که به تالاب شادگان وارد می شود، آلاینده های آلی پایدار است. این آلاینده ها، به دلیل چربی دوستی بالا و پایداری زیاد در محیط زیست در طول زنجیره غذایی تجمع پیدا می کنند. حدود 90 درصد جذب این آلاینده ها در بدن انسان از طریق غذاهایی با منشا حیوانی صورت می گیرد. ماهی، مسیر اصلی برای ورود این آلاینده ها بوده و رژیم های غذایی حاوی میزان بالای ماهی، منجر به جذب بیش تری این ترکیبات شده و سلامت غذایی ساکنین منطقه را به خطر می اندازد.در این مـطالعه مـیزان بی فنـیل های پلی کلره و آفت کش های DDTs و HCHs و HCB در گونه شیربت (Barbus grypus) جمع آوری شده در پاییز 1386 از تالاب شادگان، توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC) ارزیابی شد.نتایج نشان داد که غلظت مجموع PCB، مجموع DDT، مجموعHCH و HCB به ترتیـب 38/6، 41/11، 03/4 و 19/0 نانوگرم بر گرم به دست آمد. بررسـی ایزومر هـای آلاینـده هـای مخـتلف نشـان داد که در بین ترکیبات PCB تـرکـیـب PCB-28 (68/4 نانوگرم بر گرم) در بین متابولیت های DDT متابولیت p,p /-DDE (15/8 نانوگرم بر گرم) و دربین ایزومرهای HCH ایزومـر α-HCH (14/3 نانوگرم بر گرم) دارای بیش ترین غلظت هستند. بالا بودن میزان p,p /-DDE در نمونه ها بیان گر عدم استفاده جدید از DDT بعد از تحریم آن در منطقه و بالا بودن میزان α-HCH در نمونه ها بیان گر ورود تازه HCHs صنعتی به آب و خاک منطقه است. میزان آلاینده در نمونه ها پایین تر از حد استانداردهای ارایه شده توسط سازمان های مختلف بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - شناسایی و بررسی مجموعه‌های ماکروبنتوز سواحل جنوب غربی دریای مازندران (گیلان)
        حسین نگارستان مائده السادات هاشمی مطلق پریسا نجات خواه
        دریای مازندران بزرگ ترین دریاچه جهان در بین کشورهای ایران، ترکمنستان، قزاقستان، روسیه و جمهوری آذربایجان قرار دارد. تاکنون مطالعات مختلفی برروی بنتوزهای دریای مازندران صورت گرفته که در عمق های متفاوت در زمان ها و مکان های مختلفی از این دریاچه روی داده است. سواحل استان گ چکیده کامل
        دریای مازندران بزرگ ترین دریاچه جهان در بین کشورهای ایران، ترکمنستان، قزاقستان، روسیه و جمهوری آذربایجان قرار دارد. تاکنون مطالعات مختلفی برروی بنتوزهای دریای مازندران صورت گرفته که در عمق های متفاوت در زمان ها و مکان های مختلفی از این دریاچه روی داده است. سواحل استان گیلان شامل سه بخش است : سواحل غربی، سواحل مرکزی، سواحل شرقی. بنتوزها جاندارانی هستند که درنزدیکی یا روی کف اقیانوس ها و دریاها زندگی می کنند و به نوعی به بستر وابسته هستند. برخی از بنتوزها در داخل رسوبات و برخی نیز روی رسوبات یا در آب های نزدیک کف زندگی می کنند. تحقیق حاضر از آبان ماه ١٣٨٨ تا مرداد ماه ١٣٨٩ در ١٠ماه در طول سواحل جنوب غربی دریای خزر (استان گیلان) با انتخاب چهار ایستگاه: سفیدرود ، بندر انزلی ، لیسار، آستارا در عمق های 5/0 تا ١متر (نزدیک ساحل و کمی دورتر از ساحل) با ٩بار تکرار در هر ایستگاه به صورت ماهانه انجام شده است. طی چهار فصل نمونه برداری در مجموع تعداد ١٧٩٣٦ماکروبنتوز از چهار ایستگاه انزلی به تعداد ٧٦٩ عدد، سفید رود به تعداد ١٦٤٣٥عدد، لیسار به تعداد ٤٩٠ عدد، آستارا به تعداد ٢٤٨ عدد، در استان گیلان جمع آوری شد که پس از شناسایی ١٩گونه شناسایی شده است.بیش ترین فراوانی متعلق به ایستگاه مصب سفیدرود، کم ترین فراوانی متعلق به ایستگاه آستارا بوده است. هم چنین بیش ترین فراوانی ماکروبنتوزها درساحل استان گیلان متعلق به خانواده Gammaridae در مصب سفید رود بوده و بعد از آن بیش ترین فراوانی متعلق به گونه Didacna longipes در ساحل انزلی بوده و کم ترین فراوانی ماکروبنتوزها درساحل استان گیلان متعلق به گونه های Hypania invalida، Anisus stud، Tinodes waeneri، Polycentropus flavomaculatus، Rhithropanopeus harrisii، Lubidura riparia، Ilybius fuluinosus بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - برآورد پتانسیل تولید گاز متان از محل‌های دفن زباله در کلان‌شهرهای ایران (تهران، شیراز، مشهد، اصفهان، کرج)
        نرگس محسنی قاسمعلی عمرانی سید امیرناصر هراتی
        بازیابی انرژی از زباله روش مهم و مناسبی برای کاهش میزان انرژی الکتریکی تولیدی با استفاده از سوخت های فسیلی و منابع غیر قابل تجدید انرژی است. ارزیابی و پیش‌بینی نرخ تولید و انتشار گاز از محل‌های دفن، جهت طراحی این محل‌ها و بهره‌برداری موفق گازهای تولیدی به عنوان منابع ان چکیده کامل
        بازیابی انرژی از زباله روش مهم و مناسبی برای کاهش میزان انرژی الکتریکی تولیدی با استفاده از سوخت های فسیلی و منابع غیر قابل تجدید انرژی است. ارزیابی و پیش‌بینی نرخ تولید و انتشار گاز از محل‌های دفن، جهت طراحی این محل‌ها و بهره‌برداری موفق گازهای تولیدی به عنوان منابع انرژی دارای اهمیت زیادی می‌باشد. در این مطالعه با استفاده از بسته نرم‌افزاری v302 [1]LandGEM و با در نظر گرفتن درصد حجمی محتوی متان 61 درصد و محاسبه m3/Mg 164 به عنوان ضریب پتانسیل تولید گاز برای محل‌های دفن زباله به طور اختصاصی شهرهای تهران، شیراز، مشهد، اصفهان و کرج و ثابت نرخ تولید متان06/0، انتشار گاز و آلاینده‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان آنالیز حساسیت با در نظر گرفتن k (نرخ تجزیه) مختلف این ارزیابی نشان داد که میزان گاز متان و کربن‌ دی‌اکساید تولیدی از کل این 5 محل دفن زباله به ترتیب 107× 15/11 و107× 25/8 متر مکعب در سال و درسایت کهریزک 934554 تن دی اکسید کربن، در شیراز و کرج، متان و کربن دی اکساید به ترتیب m3/year 106×5/1 و m3/year 105× 6/9 ، آنالیز گاز متان در سایت اصفهان m3/year106×46/8 و در مشهد به ترتیب گاز متان و دی‌اکسید کربن هر کدام 107 ×37/3 و107×72/1 متر مکعب در سال برآورد گردید. هم چنین آلاینده‌های وینیل کلراید، بوتان، کربن دی سولفاید، کلرو دی فلوئورومتان، بنزن، دی کلرو دی فلوئورومتان، دی کلرو فلوئورو متان، هگزان، پنتان، زایلن در میان سایر آلاینده ها بیش تر از حد استاندارد بوده‌اند. با توجه به مقدار زیاد گاز متان تولیدی در محل دفن زباله شهرهای مذکور و با توجه به اقدامات لوله کشی که جهت استحصال گاز در این محل‌ها صورت گرفته است، استفاده کاربردی از انرژی حاصل از این گاز با تاکید بر تصفیه و پالایش گاز خروجی نظیر محل دفن زباله شیراز، گزینه مناسب جهت حذف این گاز گلخانه‌ای می‌باشد.[1]- Landfill Gas Emission Model پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تلفیق MCDM و GIS در بررسی توزیع مکانی معادن گچ با تاکید بر ملاحظات زیست محیطی (مطالعه موردی : محدوده پروژه مدیریت منابع آب و خاک حبله رود- استان سمنان)
        محمدرضا دلقندی مقدم میرمسعود خیرخواه زرکش
        امروزه علیرغم اوج پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، متأسفانه محیط زیست در وضعیت بسیار بحرانی وپیچیده‌ای در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به سر می برد. تقلیل آلودگی و کاهش اثرات تخریبی آن در حدی معقول در روند توسعه‌ای پایدار، همراه با استفاده از تکنولوژی های متعادل همواره ب چکیده کامل
        امروزه علیرغم اوج پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، متأسفانه محیط زیست در وضعیت بسیار بحرانی وپیچیده‌ای در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به سر می برد. تقلیل آلودگی و کاهش اثرات تخریبی آن در حدی معقول در روند توسعه‌ای پایدار، همراه با استفاده از تکنولوژی های متعادل همواره برای حفظ و تضمین سلامت، رشد و تعالی حال و آینده موجودات کره زمین، مدنظر بوده است.در این تحقیق با تلفیق MCDM و GIS و هم چنین بررسی شاخص های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی، محدوده مورد مطالعه را بر اساس حساسیت سرزمین نسبت به فعالیت های معدنی، پهنه بندی گردید. هم چنین ملاحظات زیست محیطی 8 معیار تاثیر پذیر از فعالیت های معدنی شامل، سکونتگاه های شهری، سکونت گاه های روستایی، آب های سطحی، آب های زیر زمینی، زیستگاه حیات وحش، کشاورزی، توریسم و پوشش گیاهی مورد تحلیل قرار گرفت. در ادامه بر اساس نقشه زون بندی شده میزان تداخل محدوده معادن فعال و زون‌های تولید شده مشخص گردید. نتایج نشان داد که 15 درصد عرصه های معدنی با محدوده فعالیت ممنوع، 6 درصد در زون حساسیت شدید، 11 درصد در زون حساسیت زیاد، 58 درصد در زون حساسیت متوسط و 10 درصد در زون حساسیت کم واقع گردیده است. که این امر حاکی از این واقعیت است که 26 محدوده از مجموع 52 محدوده فعالیت های معدنی در پهنه فعالیت ممنوع قرار داشته که باید بهره برداری این معادن متوقف شود. بر اساس بررسی صورت گرفته از آن جا که در مابقی محدوده های بیش ترین سطح اشغال زون های داخل محدوده های معدنی مربوط به زون حساسیت متوسط است الویت برنامه ریزی بایستی مربوط به مدیریت این زون باشد. هم چنین در بررسی صورت گرفته مشخص شد که دو عامل عرصه های کشاروزی و آب های سطحی از معیارهای زیست محیطی، بیش ترین تداخل را با محدوده های معدنی داشته و باعث ممنوعیت فعالیت معدنی می‌باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - ارزیابی ریسک محیط‌زیستی پروژه‌های عمرانی معاونت خدمات شهری منطقه 19 شهرداری تهران با استفاده از روش EFMEAمکانمند (مطالعه موردی: مرحله بهره‌برداری بوستان ولایت)
        سلمان همتی نیا سحر رضائیان سید علی جوزی
        رویکرد ارزیابی ریسک یکی از ارکان اصلی در استقرار و به کارگیری سامانه های مدیریتی است. در سامانه های مدیریتی هرچه مولفه های بیش تر و دقیق تری بررسی گردد نتایج معتبرتری به دست خواهد داد. یکی از مولفه هایی که به ویژه در مسایل مربوط به محیط زیست بسیار دخیل است مولفه مکان می چکیده کامل
        رویکرد ارزیابی ریسک یکی از ارکان اصلی در استقرار و به کارگیری سامانه های مدیریتی است. در سامانه های مدیریتی هرچه مولفه های بیش تر و دقیق تری بررسی گردد نتایج معتبرتری به دست خواهد داد. یکی از مولفه هایی که به ویژه در مسایل مربوط به محیط زیست بسیار دخیل است مولفه مکان می باشد. از سامانه هایی که جهت تولید، تحلیل، ذخیره و نمایش داده های مکانمند مورد استفاده قرار می گیرد سامانه اطلاعات جغرافیایی می باشد. هدف از این پژوهش علاوه بر شناسایی و ارزیابی ریسک های محیط زیستی بوستان بزرگ ولایت براساس مولفه های معمول و غیر مکانمند، بررسی مولفه های مکانمند ریسک ها ازجمله موقعیت مکانی آن ها و گستره تحت تاثیر ریسک با استفاده از روش تجزیه و تحلیل مکانمند حالات شکست و اثرات آن بر محیط زیست (Spatial-EFMEA) می باشد. ابتدا چک لیستی تهیه و ارزیابی مقدماتی صورت گرفت. سپس کاربرگ Spatial-EFMEA تکمیل و طبق جداول شدت، احتمال و گستره ریسک آنالیز صورت گرفت و اعداد اولویت ریسک به دست آمد. در نهایت با استفاده از روش توزیع فراوانی نتایج به 7 سطح ناچیز، خیلی کم، کم، متوسط، زیاد، خیلی زیاد و بحرانی طبقه بندی گردید و برای ریسک های سطح بالاتر از متوسط اقدامات کنترلی پیشنهاد و ارزیابی ثانویه انجام شد. نتایج نشان داد که 9 درصد ریسک ها مربوط به ساختمان ها، 25 درصد به فضای سبز، 16 درصد مربوط به رینگ سبز و باند کندرو، 16 درصد شهر بانو، 11 درصد شهر ورزش، 6 درصد پارکینگ و 17درصد مربوط به عموم فضاهای بوستان می باشد.ود. نتیجه آن که شهروندان محله شیان، فضای سبز تجهیز شده را به عنوان جزء جدایی ناپذیر زندگی خود، ارتقا دهنده کیفیت زندگی و در راستای تبدیل به محله ای پایدار و سبز می دانند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسی اثرات کودهای شیمیایی بر آبخوان دشت هشتگرد
        َامیرحسام حسنی علی ترابیان امیرحسین جاوید فائزه امینیان
        دشت هشتگرد با وسعتی درحدود 650 کیلومترمربع واقع در استان تهران می باشد، که شامل بخش کوهستانی واقع در ناحیه جنوبی البرز مرکزی و بخش دشت آبرفتی واقع در غرب دشت کرج و شرق دشت قزوین است. این ناحیه دارای اقلیم سرد و خشک می باشد.در این تحقیق با نمونه برداری از 18 حلقه چاه در چکیده کامل
        دشت هشتگرد با وسعتی درحدود 650 کیلومترمربع واقع در استان تهران می باشد، که شامل بخش کوهستانی واقع در ناحیه جنوبی البرز مرکزی و بخش دشت آبرفتی واقع در غرب دشت کرج و شرق دشت قزوین است. این ناحیه دارای اقلیم سرد و خشک می باشد.در این تحقیق با نمونه برداری از 18 حلقه چاه در منطقه مورد مطالعه در دوفصل کم آبی (زمستان 1387) و پرآبی (بهار 1388) ، اثرات آلودگی کودهای شیمیایی (ازت- فسفر- پتاسیم) ، توزیع و تغییرات آن در آب های زیرزمینی مناطق کشاورزی مطالعه گردید.استفاده بی رویه از کودهای ازته باعث افزایش غلظت نیترات دردشت گردیده است و بیش ترین مقدارنیترات دربخش شمال شرق دشت هشتگرد mg/L 19 مشاهده شدکه بالاتر از حد استاندارد mg/L 10می باشد. با توجه به جهت حرکت آب زیرزمینی دردشت هشتگردکه ازسمت شمال شرق به سوی جنوب غرب می باشد، عمده ترین منبع افزایش نیترات استفاده از کودهای شیمیائی برای کشاورزی پیش بینی می گردد.بیش ترین میزان فسفر در جنوب غربی دشت دیده شد، اما مقدار آن mg/L 5/1و کم تر ازاستاندارد mg/L 2 می باشد. دلیل اصلی نفوذ فسفردر آب زیرزمینی باتوجه به تحرک کم فسفردرخاک، جهت حرکت آب زیرزمینی، بالا بودن سطح آب زیرزمینی وکم بودن لایه غیراشباع می باشد، که موجب شده فسفر ناشی ازکودهای شیمیائی به سرعت به آب زیرزمینی می رسد و آن را آلوده می کند. میزان پتاسیم دراکثرچاه ها درمحدودهmg/L 39/0تا 96/1 بود که پایین تر از حد استاندارد mg/L2 می باشد. بالاترین میزان پتاسیم درقسمت شمال شرق دشت مشاهده شد که با توجه به سهولت آبشویی پتاسیم احتمال نفوذ کودهای پتاسی به آبخوان منطقه پیش بینی می گردد. پرونده مقاله