شیخ نظامالدین اولیاء (د 725 ق/1325م)، از مشایخ چشتیه در هند، و کبیر (قرن 15 م)، شاعر و عارف نامدار هندی، از حیث تأکیدشان بر عشق و مدارا شباهتهای فراوانی داشتند. شیخ نظامالدین و خلفایش موجب گسترش سلسله چشتیه و نیز ترویج زبان فارسی و اسلام در شبه قاره هند شدند. آنگونه چکیده کامل
شیخ نظامالدین اولیاء (د 725 ق/1325م)، از مشایخ چشتیه در هند، و کبیر (قرن 15 م)، شاعر و عارف نامدار هندی، از حیث تأکیدشان بر عشق و مدارا شباهتهای فراوانی داشتند. شیخ نظامالدین و خلفایش موجب گسترش سلسله چشتیه و نیز ترویج زبان فارسی و اسلام در شبه قاره هند شدند. آنگونه که از ملفوظات شیخ استنباط میشود او عشق را شرط اصلی قبول هر طاعتی میدانست. به باور او، عشق الهی در قالب عشق به ولایت پیر تجلی میکند و در مقیاس وسیعتر تمام مخلوقات را دربرمیگیرد. کبیر نیز از شاعران و عارفان هند است که به همراه پیروانش در ترویج آیین بهکتی نقش مهمی داشته است. مذهب کبیر به روشنی دانسته نیست، هندوها او را هندو و مسلمانان وی را مسلمان میدانند. کبیر در اشعارش ظواهر دین را به شدت نقد میکند و معتقد است که عشق الهی جوهر دین است. از این رو، بر عبادت عاشقانه (بهکتی) تأکید میکند. او نیز عشق به گورو یا پیر را در تعالی روحانی سالک بسیار موثر میدانست.
پرونده مقاله