تبیین نقش اخلاق حرفه ای بر عملکرد مدیران مدارس در توانمند سازی معلمان با رویکرد PLS

محورهای موضوعی : توانمندسازی سرمایه انسانی

فهیمه واپرزه ¹ , بهنام طالبی ² , مر یم سا مری ³

1 - گروه علوم تربیتی ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه ،ارومیه، ایران
2 - گروه مدیریت ، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز ، تبریز ، ایران
3 - گروه علوم تربیتی ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه ،ارومیه، ایران

تاریخ دریافت : 1399/10/18 تاریخ پذیرش : 1399/12/05 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: عملکرد مدیران, اخلاق حرفه ای, توانمندسازی معلمان, مدارس مروج سلامت,

چکیده مقاله :

از آنجا که معلمان سرمایه های اجتماعی نظام آموزشی در هر کشوری محسوب می شوند. از این رو توانمندسازی آنان زمینه شکوفایی نسل آتی کشور را تضمین می نماید. این پژوهش با هدف تبیین نقش اخلاق حرفه ای بر عملکرد مدیران مدارس در توانمندسازی معلمان انجام یافته است. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه مدیران مدارس مروج سلامت استان آذربایجان شرقی در سال تحصیلی 1397-1398 می باشد. نمونه تحقیق بر اساس جدول مورگان و کرجسی 291 نفر تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای نسبی بر اساس ناحیه و منطقه آموزش و پرورش و مقطع تحصیلی انتخاب شده است. برای اندازه‌گیری متغیر‌های تحقیق از پرسشنامه اخلاق حرفه‌ای مدیران (بهاگیر، 1390)، پرسشنامه محقق ساخته عملکرد مدیران مدارس بوده است. روایی محتوایی پرسشنامه‌ها توسط متخصصان تایید و پایایی آن‌ها به روش آلفای کرونباخ به ترتیب برای پرسشنامه عملکرد مدیران مدارس 966/0، برای پرسشنامه اخلاق حرفه‌ای مدیران 911/0 برآورد شده است. نتایج حاصل از مدل معادلات ساختاری با نرم افزار pls3 نشان داد، عملکرد مدیران در توانمند سازی معلمان بر اساس اخلاق حرفه‌ای آنان قابل پیش بینی است (01/0>P). با توجه به نقش اخلاق حرفه‌ای در ارتقاء عملکرد مدیران در توانمند سازی معلمان می‌توان گفت ارتقاء اخلاق حرفه‌ای مدیران در توانمندسازی معلمان مدارس نقش مؤثری داشته است.

چکیده انگلیسی:

Because social capital teachers are the educational system in any country. Therefore, their empowerment guarantees the prosperity of the next generation of the country. This study was conducted to explain the role of professional ethics on the performance of school principals in empowering teachers with PLS approach. The present study was descriptive-correlational. The statistical population includes all principals of health promoting schools in East Azerbaijan province in the academic year 2018-2019. The research sample was determined based on Morgan and Kerejsi table of 291 people and was selected based on random relative stratified sampling method based on education district and region and educational level. To measure research variables, the professional ethics questionnaire of principals (Bahagir, 2011) is a researcher-made questionnaire of school principals. The content validity of the questionnaires was estimated by the experts and their reliability was estimated by Cronbach's alpha method for the school principals' performance questionnaire of 0.966, respectively, and for the professional ethics questionnaire of 0.911 principals. The results of the structural equation model with pls3 software showed that the performance of principals in empowering teachers based on their professional ethics is predictable (P <0.01). Given the role of professional ethics in improving the performance of principals in empowering teachers, it can be said that promoting the professional ethics of principals has an effective role in empowering school teachers.

منابع و مأخذ:

احمدی، زهرا؛ افشاری، مرجان. (1394). بررسی میزان رعایت استانداردهای اخلاق حرفه ای مدیران آموزشی از دیدگاه دبیران در مدارس شهر کرج، کنفرانس بین المللی مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی، ترکیه - استانبول، شرکت مدیران ایده پردازان پایتخت ایلیا.

بها گیر ، حسن(1390) . بررسی رابطه اخلاق حرفه ای مدیران با تعهد سازمانی معلمان در مدارس متوسطه ناحیه سه استان البرز،( پایان نامه کارشناسی ارشد)، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی،دانشگاه تربیت معلم تهران (خوارزمی) ،مهر ماه.

پاشایان، افشین؛ امینی، پیمان. (۱۳۹۳)، بررسی تاثیر مهارتهای مدیریتی بر اخلاق حرفه ای کارکنان(مطالعه موردی ادارات و شعب بانک تجارت شهرستان سنندج)، اولین کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی اسلامی، اردبیل، موسسه پیشگامان فرهیختگان فرهنگ و اندیشه ولیعصر، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل. 

پور باقری، فریده. (۱۳۹۶). بررسی تاثیر اخلاق حرفه ای بر عملکرد و موفقیت شغلی مدیران و معلمان مقطع متوسطه شهرستان اردبیل، چهارمین کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی اسلامی، اردبیل، موسسه آموزش عالی نوین اردبیل.

حیات، علی اصغر، عبدالهی، بیژن، زین آبادی، حسن رضا، آراسته، حمیدرضا. (1394). مطالعه کیفی نیازها و روش های توسعه ی حرفه ای مدیران مدارس، مجله ی مطالعات آموزش و یادگیری، دوره هفتم، شماره 2، 64-43.

خدا بنده، مهناز، ملکی آوارسین، صادق، نیک نیاز، لیلا. (1396).رابطه سواد سلامت ، خود کار آمدی درک شده و عملکرد خود مراقبتی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه مدارس مروج سلامت شهرستان میانه، فصلنامه سواد سلامت،دوره دوم، شماره سوم،صص164-176.

خیرگو، منصور؛ محمدی فاتح، اصغر؛ محمدی فاتح، عمران. (1394). تأثیر اخلاق حرفه ای بر عملکرد شغلی کارکنان دانشگاه افسری امام علی(ع)، اداره تحقیقات و جهاد خودکفایی آجا.

درخشانمهر، آرش؛ جبارزاده کنگر گوئی، سعید؛  بحری ثالث، جمال. (1397).  تحلیل رابطه اخلاقی و عملکرد حسابرسان مستقل بانقش تعدیل کننده اخلاق حرفه ای، فصلنامه علمی-پژوهشی- مدیریت سازمانهای دولتی، دوره 6، شماره 2، بهار 149-158.

رحمانی، حلیمه و رجب دری حسین(1395). بررسی تاثیر اخلاق حرفه ای بر عنلکرد سازمانی در مدیران صنعتی استان فارس. فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، دوره اول ، شماره 1، 53-75 .

رضائی کلید بری،حمید رضا ؛  سلیمی،سعید باقر؛ فلاحی، شهربانو(1392). نقش توانمندسازی روان شناختی در ارتقای تعهد سازمانی با توجه به سطح تحصیلات کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهرستان رشت ، مدیریت توسعه و تکامل ، شماره 15 ، ص 233-29.

رضایی، علی. (1396). بررسی رابطه اخلاق حرفه ای و بهره وری نیروی انسانی در اداره کل بنادر و دریانوردی استان خوزستان، صنعت حمل و نقل دریایی، سال سوم، شماره 2، صص 65-61.

شمس مورکانی، غلامرضا؛ دانشمندی، سمیه. (1393). بررسی نقش مهم‌ترین عوامل محیطی بر انتقال آموزش کارکنان: مطالعه موردی، دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت بر آموزش سازمانها، ۳ (۱) :۹-۴۴.

صافی، احمد (1397). سازمان و مدیریت در آموزش و پرورش، تهران: نشر ارسباران.

صفایی موحد سعیدو  فلاحی حسین.(1395). تدوین برنامه توسعه حرفه ای مدیران آموزشی و کارشناسان در شرکت ملی نفت ایران: یک پژوهش کیفی، فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، سال سوم، شماره 8، بهار، صص97-122.

عاشقی، حسن، قهرمانی، محمد. (1395). تدوین برنامه توسعه حرفه ای مدیران و کارکنان شعب در حوزه بانکی و پولی، فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، سال سوم، شماره 11، 20-1.

عباس زادگان، محمد (1388). نیازسنجی آموزشی در سازمان ها، تهران: انتشارات سهامی انتشار.

عرفانی خواه، محمد. ( 1393). بررسی رابطۀ رعایت مؤلفه های اخلاق حرفه ا ی و سلامت اداری در سازمان (مطالعۀ موردی: مراکز فرهنگی و دینی در استان قم)، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ مدیریت دانشگاه تهران.

فاضلی، زینب؛ فاضلی باوندپور، فاطمه السادات؛ رضایی طاویرانی، مصطفی مظفری، مصیب؛ حیدری مقدم، رشید(1391).اخلاق حرفه ای و نقش آن در حرفه پزشکی، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام دوره بیستم، شماره چهارم، زمستان

فرامرز قراملکی، احد(1391).اخلاق حرفه ای، تهران انتشارات سرمد، چاپ سوم

قنبری، سیروس; اردلان ،محمدرضا; بهشتی راد ،رقیه و سلطانزاده ،وحید(1394). اخلاق حرفه ای اعضای هیات علمی و رابطه آن با کیفیت آموزش عالی، اخلاق در علوم و فناوری، شماره 2، ص 40-50 .

کاظمی، مهرداد. (1390). بررسی رابطه بین مو لفه های ا خلاق حر فه ای واحساس موفقیت درعملکرد مد یران آموزشی دبیرستان‌‌های شهر تهران، (پایان نامه کارشناسی ارشد)، دانکشده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، شهریور ماه.

مرادی، عالیه و نکوئی مقدم ، محمود و بهشتی فر، ملیکه.(1394). بررسی رابطه بین شایستگی های حرفه ای مدیران با رفتارهای اخلاقی آنها در شعب بانک ملت شهر کرمان و رفسنجان، اولین کنفرانس بین المللی مدیریت و حسابداری با رویکرد ارزش آفرینی، دانشگاه شهید بهشتی.

ملک زاده, رحیم نیا, فریبرز, گلی, سیمین (1394). بررسی تاثیر فرهنگ یادگیری سازمانی بررضایت شغلی و قصد ترک شغل کارکنان.مورد مطالعه: شهرداری منطقه سه مشهد.دومین کنفرانس بین المللی حسابداری، مدیریت و نوآوری در کسب و کار.

مهرپارسا، سحر. (1397). رابطه رهبری اخلاقی با عملکرد مدیران مدارس شهر تهران، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، مقاله 15، دوره 12، شماره 4، شماره پیاپی 46، صص 261-247.

موسوی، فرانک، وشنی، امیر  و سعیدی پور، زینب (1395).  بررسی میزان رعایت استانداردهای اخلاق حرفه ای مدیران و رایطه آن با اشتیاق شغلی معلمان مقطع متوسطه دوم در شهر سقز،فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار ،سال دهم ،شماره 2، تابستان ، صص97-122.

نصیری ولیک بنی، فخرالسادات و نویدی، پرویز.(1394). بررسی رابطه بین اخلاق حرفه‌ای و چابکی سازمانی با تاکید بر نقش میانجی توانمندسازی شناختی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، دوره11 ، شماره2 ، صص61-74.

نیاز آذری، کیومرث؛ عنایتی، ترانه؛ بهنام فر، رضا؛ کهرودی، زهرا (1393). رابطه اخلاق حرفه ای و تعهد سازمانی، نشریه پرستاری ایران مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری، جلد 27، شماره 87، صص 34-42.

همتی ، فاطمه. (1395). بررسی نقش اخلاق حرفه ای بر عملکرد کارکنان واحد های مالی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، چهارمین کنفرانس بین المللی علوم و مهندسی، ایتالیا رم، موسسه مدیران ایده پرداز - پایتخت ویرا.

واپرزه، فهیمه؛ طالبی، بهنام؛ سامری، مریم. (1398). تحلیل عملکرد مدیران بر اساس اخلاق حرفه ای با میانجی گری ویژگی های شغلی در مدارس مروج سلامت، فصلنامه مدیریت مدرسه، دوره 7، شماره 3، صص 212-195.

یاریقلی، بهبود، گلمحمدنژاد بهرامی، غلامرضا؛ فضلی، مهدی. (1398). رابطه جو اخلاقی و عدالت سازمانی ادراک شده و درگیری شغلی با نقش میانجی اخلاق حرفه ای معلمان، مدیریت مدرسه، مقاله 16، دوره 7، صص 190-180.

Al-Hosam, A.A.M., Ahmed, S., Ahmad, F.B., & Joarder, M. H.R. (2016). Impact of Transformational Leadership on Psychological Empowerment and Job Satisfaction Relationship: A Case of Yemeni Banking. Binus Business Review, 7(2), 109-116.

Altınkurt, Y., Türkkaş A, Burcu, E. and Ergin, C. (2016). The Relationships between Structural and Psychological Empowerment of Teachers and Their Organizational Citizenship Behaviors, Education and Science, Vol 41, pp 187 79-96.

Bester, J., Stander, M.W., & Van Zyl, L.E. (2015). Leadership empowering behavior, psychological empowerment, organizational citizenship behaviors and turnover intention in a manufacturing division. SA Journal of Industrial Psychology/SA Tydskrif vir Bedryfsielkunde, 41(1), Art. 1215, 14 pages.

Bizzell, B. E. (2011). Professional Development of School Principals in Virginia. Faculty of the Virginia Polytechnic Institute. Blacksburg, Virginia.

Boudreaux, M. K. (2015). An Examination of Principals’ Perceptions of Professional Development in an Urban School District. Journal of Education & Social Policy. 2(4). 27-36.

Brown, C. & Militello, M. (2016). "Principal's perceptions of effective professional development in schools", Journal of Educational Administration, 6(4). 56-67.

Campbell E, Thiessen D. (2010). Perspectives on the ethical bases of moral agency in teaching, university Toronto Canada. Information Eric.

Chang, L.C, -Hui Shih, C. and Man Lin, S.) 2010). the mediating role of psychological empowerment on job satisfaction and organizational commitment for school health nurses: A cross-sectional questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies 47 - 427–433.

Cheasakul, U. and Varma, (2016). Parvathy, The influence of passion and empowerment on organizational citizenship behavior of teacher's mediated by organizational commitment, Universidad Nacional Autónoma de México. Contaduriay administration

Degago, E. (2014). A Study on Impact of Psychological Empowerment on Employee Performance in Small and Medium Scale Enterprise Sectors. European Journal of Business and Management; Vol.6, No.27, 2222-2839.

Ginsburg, L., Berta, W, Taylor, D. (2016). Measuring Work Engagement, Psychological Empowerment, and Organizational Citizenship Behavior among Health Care Aides: The Gerontologist cite as: Gerontologist, 2016, Vol. 00, No. 00, 1–11 doi:10.1093/geront/gnv129 Advance Access publication February 16.

Guskey, T. R. (2000). Evaluating professional development. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.

Hanaysha, J. (2016). Examining the Effects of Employee Empowerment, Teamwork, and Employee Training on Organizational Commitment, 5th International Conference on Leadership, Technology, Innovation and Business Management, 298 – 306.

Hirsh, S. (2009). A new definition. Journal of Education for Sustainable Development, 30(4), 10-16.

Ibara E. C. (2015) Professional development of principals: A path to effective secondary school administration in Nigeria, Africa Education Review, 11:4, 674-689.

Ibrahim, N. (2011). Preparation and development of public secondary schools Principals in in Kenya. International Journal of Humanities and Social Science,1(9), 291-301.

Jordan, G., Miglič, G., Todorović, I. and Marič, M. (2017). Job Satisfaction and Organizational Commitment among Lecturers in HigherEducation: Comparison of Six CEE Countries. Organizacija, Volume 50. Number 1, February 2017. DOI: 10.1515/orga-2017-0004.

Larry, K. B. (2006). Principal perceptions of the relationship between  Professional development designs and the qualities, Proficiencies, and leadership skills required of West Virginia principals. Dissertation submitted to the Faculty of theMarshall University College of Educationand Human Services,in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Educationin Educational LeadershipLeeds,

Mathieu, J. E., Gilson, L. L. & Ruddy, T. M. (2006). Empowerment and Team Effectiveness: An Empirical Test of an Integrated Model. Journal of Applied Psychology, 91, 97–108, ttp://dx.doi.org/10.1037/0021-9010.91.1.97.

Maynard, M., Travis, G., Lucy, L. and Mathieu, J.E. (2012). Empowerment—Fad or Fab? A Multilevel Review of the Past Two Decades of Research, Journal of Management Vol. 38 No. 4, 1231-1281. DOI: 10.1177/0149206312438773.

Miao Q, Newman A, Yu J, Xu L. (2013). The Relationship between Ethical Leadership and Unethical ProOrganizational Behavior: Linear or Curvilinear Effects? Journal Business Ethics; 116(3): 641- 653.

Militello, M. Fusarelli, B. Alsbury, T & P. Warren, (2013),"How professional standards guide practice for school principals", International Journal of Educational Management, 27 (1). 74 -90.

ÖLÇER, F. (2015). Mediating effect of job satisfaction in the relationship between Psychological empowerment and job performance.  Business Excellence and Management Volume 5 Issue 1.

Quiñones, M., Van den Broeck, A., & De Witte, H. (2013). Do job resources affect work engagement via psychological empowerment? Mediation analysis. Revista de Psicología Del Trabajo y de las Organizations, 29(3), 127–134.

Reston, V. A. (2015). National Policy Board for Educational Administration. Professional Standards for Educational Leaders. American Association of Colleges of Teacher Education.

 Sârbu, L. V.; Dimitrescu, M. & Lacroix, Y. (2015). The Importance of Knowing and Applying of the Professional Legislation and Ethics in the Management of Educational Institutions to Combat Corruption. Procedia-Social and Behavioral Sciences. Vol. 180: 203-210.

Uner, S. & Turan, S. (2010). The construct validity and reliability of the Turkish version of Spritzer's psychological empowerment scale. BMC public health, 10(1), 1–8. Retrieved on 24.11.2016 from http://bmcpublichealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2458-10-117.

Wise, J. T. (2017). Leading Professional Development: Perceptions of Ohio Principals. A dissertation presented to the faculty of The Patton College of Education of Ohio University In partial fulfillment of the requirements for the degree Doctor of Education. Ohio University.

Young Kim, S. and Fernandez, S. (2015). Employee Empowerment and Turnover Intention in the U.S. Federal Bureaucracy. American Review of Public Administration. Reprints and permissions: sagepub.com/journals Permissions. Nav. DOI: 0.1177/0275074015583712.