تحلیل پدیدارشناسانه پیامدهای روانشناختی طلاق بر خانواده مبدأ: بررسی تجارب والدین زوجین متقاضی طلاق
محورهای موضوعی : مطالعات اسلامی ایرانی خانواده
سعیده عبداللهی طزرجان
1
,
مریم صادقی فرد
2
*
,
عماد یوسفی
3
1 - دانشجوی دکتری مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات قشم، قشم، ایران
2 - دکتری مشاوره، استادیار، گروه روانشناسی و مشاوره، دانشکده علوم انسانی دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.
3 - دکتری مشاوره، استادیار، گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قشم، قشم، ایران.
کلید واژه: طلاق, خانواده مبدأ, پدیدارشناسی توصیفی, پیامدهای روانشناختی, تجارب زیسته, تعاملات خانوادگی,
چکیده مقاله :
مقدمه: طلاق یک پدیده اجتماعی چند وجهی است که توسط عوامل فردی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی شکل می گیرد. پژوهش حاضر با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی به بررسی پیامدهای روانشناختی طلاق بر خانواده مبدأ پرداخته و تجارب والدین زوجین متقاضی طلاق را واکاوی می‌کند. روش: این پژوهش با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی انجام شده است. مشارکت‌کنندگان شامل والدین ۱۲ زوج متقاضی طلاق در شهر یزد بودند که به روش نمونه‌گیری هدفمند ملاکی انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته گردآوری و بر اساس روش تحلیل داده‌های پدیدارشناسی توصیفی مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که پیامدهای روانشناختی طلاق بر خانواده مبدأ در سه بعد اصلی شامل ۱) تنش‌های عاطفی (اضطراب، افسردگی و احساس گناه والدین)، ۲) تغییر در تعاملات اجتماعی (کاهش پذیرش اجتماعی و انگ‌زنی)، و ۳) پیامدهای شناختی-رفتاری (احساس شکست در تربیت فرزند و کاهش اعتماد به نهاد ازدواج) طبقه‌بندی می‌شوند. نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش بیانگر تأثیرات عمیق طلاق بر والدین زوجین متقاضی طلاق است. این نتایج می‌تواند برای مشاوران خانواده، سیاست‌گذاران اجتماعی و برنامه‌ریزان فرهنگی در راستای کاهش پیامدهای منفی طلاق و ارائه مداخلات حمایتی برای خانواده‌های درگیر، مفید باشد.
Introduction: Divorce is a multifaceted social phenomenon shaped by individual, social, economic, cultural, and political factors. This study, adopting a descriptive phenomenological approach, examines the psychological consequences of divorce on the family of origin and explores the experiences of parents of divorcing couples. Method: The research was conducted using a descriptive phenomenological method. Participants included the parents of 12 divorcing couples in the city of Yazd, selected through purposive criterion-based sampling. Data were collected through semi-structured interviews and analyzed using the descriptive phenomenological data analysis method. Finding: The results of data analysis indicated that the psychological consequences of divorce on the family of origin can be classified into three main dimensions: 1- Emotional tensions (including parental anxiety, depression, and guilt), 2- Changes in social interactions (such as reduced social acceptance and stigmatization), and 3-Cognitive-behavioral consequences (such as a sense of failure in parenting and decreased trust in the institution of marriage). Conclusion: The findings of this study highlight the profound impact of divorce on the parents of divorcing couples. These results can be beneficial for family counselors, social policymakers, and cultural planners in mitigating the negative consequences of divorce and providing supportive interventions for affected families.
Abbaspour, Z., Ahmadi Nuredinvand, S., & Shirali Nia, K. (2024). Investigating the Lived Experience of Women Sought Divorce from the Interference of the Spouse's Family. Iranian Journal of Family Psychology, 11(1), 35-47.
Amato, P. R. (2010). Research on divorce: Continuing trends and new developments. Journal of marriage and family, 72(3), 650-666.
Aminalroaya, R., Kazemian, S., & Esmaeili, M. (2019). Qualitative investigation and comparison of the communication characteristics of the family of origin in divorced and non-divorced women.
Applied Research In Counseling, 2(1), 43-85.
Chenani, F., Rahmani, S., kurkur, M., & Shoaie, F. (2022). The impact of divorce on the emotional development of children aged 7 to 12. Studies of Psychology and Educational Sciences, 8(3), 181-188.
Cooper, K. (2017). Poverty and parenting in the UK. PhD thesis, London School of Economics and Political Science.
Dixon, L. J., & Wilhoit, S. A. (2019). Divorced Families. Encyclopedia of Couple and Family Therapy, 787-790.
Firozjaeyan, A. A., Sadeghi, S., Janmohammadi largani, V., & Lotfi, T. (2018). Meta-analysis of studies about divorce in Iran. Biannual Journal of Woman and Family Studies/, 6(2), 111-143.
doi:10.22051/jwfs.2017.15089.1438
Heydari, R., Sodani, M., Rajabi, G. R., & Khojastehmehr, R. (2023). Investigating the Experience of Spouse Selection in Children of Divorce: A Qualitative Research. QJCR, 22(87), 4.
Komorowska-Pudło, M. (2021). Family-of-origin ties and relationships and how they affect dealing with one’s own marital conflicts. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 46(2), 173-204.
Lansford, J. E. (2013). The impact of divorce on children. Family Court Review, 52(3), 558-570.
McKie, C. (2024). Divorce, an overview. Encyclopedia of Quality of Life and Well-Being Research, 1859-1861.
Naserian, S. (2024). Social media and their impact on divorce patterns in urban Iranian societies. Quarterly Journal of strategic research in education, 28:481-495.
Pasteels, I., & Bastaits, K. (2020). Loneliness in children adapting to dual family life. Parental life courses after separation and divorce in Europe, 195-213.
Sharma, I., Pandit, B., Pathak, A., & Sharma, R. (2013). induism, Marriage and Mental Illness. Indian Journal of Psychiatry, 55(2), S243-S249.
Stewart, K. (2016). The family and disadvantage. Social advantage and disadvantage, 85-111.
Strohschein, L. (2005). Parental divorce and child mental health trajectories. Journal of marriage and family, 67(5), 1286-1300.
Taghizadeh, H., Salarifar, M. H., & Khodadadi Sangdeh, J. (2024). Investigating the role of families of origin in the stability or instability of couples' relationships: a qualitative study. The Women and Families Cultural-Educational, 19(69), 11-46.
Williams, K., & Dunne‐Bryant, A. (2006). Divorce and adult psychological well‐being: Clarifying the role of gender and child age. Journal of marriage and family, 68(5), 1178-1196.
Wolfinger, N. H. (2011). More evidence for trends in the intergenerational transmission of divorce: A completed cohort approach using data from the general social survey. Demography, 48, 581-592.