بیابانزایی یکی از پیچیدهترین تهدیدهای محیطزیست با اثرات منفی اقتصادی- اجتماعی است که باگذشت زمان نقش فزایندهای درشدت تخریب زمین دارد. هدف از این تحقیق پایش تغییرات مکانی و زمانی عوامل مؤثر در بیابانزایی مناطق جنوبی استان خراسان رضوی است. دادههای اولیه شامل پارامتر چکیده کامل
بیابانزایی یکی از پیچیدهترین تهدیدهای محیطزیست با اثرات منفی اقتصادی- اجتماعی است که باگذشت زمان نقش فزایندهای درشدت تخریب زمین دارد. هدف از این تحقیق پایش تغییرات مکانی و زمانی عوامل مؤثر در بیابانزایی مناطق جنوبی استان خراسان رضوی است. دادههای اولیه شامل پارامترهای اقلیمی، پوششگیاهی، زمینشناسی، خاکشناسی، آبهای زیرزمینی و سطحی، کشاورزی و اطلاعات اقتصادی-اجتماعی پس از جمعآوری، به محیط GIS معرفی و نقشه واحدکاری ژئوبیوفاسیس تهیه شد. سپس با استفاده از مدل ایرانی IMDPA شدت بیابانزایی محاسبه و عوامل مؤثر در بیابانزایی منطقه تعیین گردید. ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی معیارها و شاخصهای مؤثر نیز بر اساس دادهها، نقشههای موجود، نظرات کارشناسی و بررسی تصاویر ماهوارهای انجام شد. نتایج ارزیابی شدت خطر بیابانزایی با مدل IMDPA نشان داد که منطقه در دو کلاس متوسط و شدید به ترتیب به مقدار 22 و 77 درصد قرار دارد. پایش دورهای شاخصهای مؤثر بیابانزایی نیز نشان داد که کمبود بارش در مدت 25 سال گذشته 1388-1363، باعث افزایش خشکی و خشکسالی در تمامی منطقه شده است. بررسی تغییرات کاربری اراضی نیز در مدت 10 سال 1390-1380، بیانگر کاهش 6 درصدی سطح اراضی مرتعی و افزایش سطح اراضی کشاورزی بوده که دلیل اصلی آن افزایش 1.5 درصدی نرخ رشد جمعیت در مدت سالهای 1390-1365 میباشد. برداشت بیشازحد از سفرههای آب زیرزمینی نیز باعث افت 10 درصد سطح آب در چاهها شده که نتیجه آن افزایش شوری در اراضی و همچنین تشدید فرسایش بادی در بیش از 93 درصد منطقه بوده است.
پرونده مقاله
دشت سیستان با داشتن اقلیم فراخشک تبخیر و تعرق بالا بارندگی کم و وزش بادهای 120 روزه زمینه لازم جهت فرسایش و رسوبات بادی را فراهم کرده است با توجه به شاخص بودن تپههای ماسهای در منطقه ضرورت کمی سازی تپهها جهت به دست آوردن حجم و مساحت سهبعدی که بستر ساز برنامهریزی پر چکیده کامل
دشت سیستان با داشتن اقلیم فراخشک تبخیر و تعرق بالا بارندگی کم و وزش بادهای 120 روزه زمینه لازم جهت فرسایش و رسوبات بادی را فراهم کرده است با توجه به شاخص بودن تپههای ماسهای در منطقه ضرورت کمی سازی تپهها جهت به دست آوردن حجم و مساحت سهبعدی که بستر ساز برنامهریزی پروژهای و مدیریت کنترل رسوبات است از اهداف این پژوهش است. پس از شناسایی و تصویربرداری با پهپاد منطقه مطالعاتی مدل ارتفاعی رقومی با وضوح 4 سانتیمتر و تصویر آرتوفتوموزاییک با وضوح 1 سانتیمتر به منظور استخراج اطلاعات کمی تپهها تهیه گردید با کمک تصویر آرتوفتوموزاییک و مدل ارتفاعی رقومی محدوده تپهها مشخص و حجمها و مساحت سهبعدی به دست آمد جهت بررسی بیشتر اجزای تپه (بادخیز و باد پناه) در بررسی متقابل مدل ارتفاعی رقومی با درصد شیب، درصد زبری و جهت شیب نشان داد که در بادخیز و بادپناه بیشترین میانگین رسوب در شیب 70-100 درصد وجود دارد بیشترین میانگین رسوب در بادخیز در زبری 0-20 درصد و بیشترین در بادپناه در زبری 70-100 درصد وجود دارد در بررسی جهت شیب مشخص شد که بیشترین میانگین رسوب در بادخیز در جهت شمالشرقی و در بادپناه در جهت شرقی میباشد.
پرونده مقاله