ارائه مدل رفتاري تصميم¬هاي مالي معامله¬گران در بازار سرمايه ایران
محورهای موضوعی : مهندسی مالی
احمد آرین تبار
1
,
مریم بخارائیان
2
,
پرویز سعیدی
3
,
مریم نورائی
4
1 - گروه مالی, واحد علی آباد کتول, دانشگاه آزاد اسلامی, علی آباد کتول, ایران.
2 - گروه حسابداری، واحد علی‌آباد‌کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران
3 - گروه مدیریت، واحد علی‌آباد‌کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران
4 - گروه حسابداری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
کلید واژه: مالی عصبی, تصمیم های عقلایی, سرمایه گذاران بازار سرمایه, هورمون ها.,
چکیده مقاله :
از آنجایی که پیش بینی دقیق آینده امکان پذیر نیست، بیشتر تصمیمهاي سرمايهگذاري با نتایج نامشخص گرفته میشود. پیشرفت‌های اخیر در علوم اعصاب و غدد درون‌ریز به آشکار شدن مکانیسم‌ای بیولوژیکی مرتبط با تصمیمهاي اقتصادی و در نتیجه عوامل بالقوه مرتبط با تفاوت‌های فردی در تصمیمگيري کمک کرده . داده ها در این پژوهش به صورت میدانی و کتابخانه ای از طریق پرسشنامه و انجام آزمایش بالینی جمع آوری شد، جهت سنجش هورمونی از یک روش تهاجمی( سرمی) به روش تست خون استفاده شد. نمونه های تحقیق شامل 77 نفر از سرمایه گذران شناخته شده است. اطلاعات با نرم افزار آماري samart pls، مورد پردازش و تجزیه تحلیل قرار گرفته. هورمون های مورد مطالعه شامل Testosterone، Cortisol 8 A.M ، Free Testosterone و تیروئید(T3، T4 و TSH) می باشد. تحلیل ها نشان میدهد هورمون Testosterone تنها هورمونی که اثر مستقیم برخوشبینی, دکوئی و ریسک پذیری دارد و هورمون Free Testosterone بر ریسک پذیری و دکوئی هورمون T4 بر خوش بینی و ریسک پذیری و هورمون T3 بر ریسک پذیری اثری معکوس بر رفتار سرمایه گذاران دارند و سطح هورمون کورتیزول و TSH تاثیر معنی داری بر رفتار سرمایه گذاران ندارد.
Since it is not possible to accurately predict the future, most investment decisions are made with uncertain results. Recent advances in neuroscience and endocrinology have helped to reveal a biological mechanism related to economic decisions and thus potential factors related to individual differences in decision making. The data in this research was collected in the field and in the library through questionnaires and clinical tests, an invasive (serum) blood test method was used to measure hormones. The research samples include 77 people from known investors. The information has been processed and analyzed with Samart pls statistical software.The studied hormones include Testosterone, Cortisol 8 A.M., Free Testosterone and Thyroid (T3, T4 and TSH). The analyzes show that Testosterone is the only hormone that has a direct effect on optimism, decoy and risk-taking, and Free Testosterone hormone on risk-taking and decoy, T4 hormone on optimism and risk-taking, and T3 hormone on risk-taking have an inverse and significant effect on investors' behavior and the level of cortisol and TSH hormones has no significant effect on investors' behavior.
1)خواجوی, شکراله, فتاحی‌نافچی, حسن. (1392). “مالی عصبی افق پیش روی مالی رفتاری.” مجله علمی پژوهشی دانش سرمایه‌گذاری 2(7): 21–34.
2)حسین پور, محمد جواد.(1402)." ارائه مدلی هوشمند برای تشخیص بیماران مبتلا به بیماریهای تیروئید ازافراد سالم با ترکیب الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات وشبکه عصبی مصنوعی".3(9):222-233.
3)لایق, پوران, جاویدی,زری, پروین لایق و همکاران.(1391)." مقايسه تستوسترون آزاد بزاق با تستوسترون آزاد سرم در بيماران"پوست و زیبایی.3(4):187-193.
4)عسکرزاده, غلامرضا, مریم خلیلی عراقی, هاشم نیکومرام و رهنمای رودپشتی,فریدون.(1396) “ارزش‌گذاری رفتاری سهام با استفاده از گروه‌بندی سه‌بعدی.” راهبرد مدیریت مالی 5(2) DOI: 10.22051/JFM.2017.13177.122426-1:26-1 .
5)کاشانی‌پور, محمد, محمدی,منصور.(2017). “بررسی رابطه بین بیش‌اطمینانی مدیران با نگهداشت وجه نقد و حساسیت جریان نقدی وجه نقد.” پژوهش های حسابداری مالی 9(3): 17–32.
6) رهنمای رود پشتی, فریدون, تاجمیر ریاحی, حامد.(1393). "مدل سازي تأثیر تورش هاي رفتاري بر رکود بازار سرمایه براساس رویکرد تفسیري– ساختاري ". فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار.19: 130-111.
7) رهنمای رود پشتی, فریدون, هیبتی, فرشاد, موسوی, سید رضا.(1391). "بررسی الگوی ریاضی انتخاب پرتفوی سرمایه گذاری مبتنی بر مالی رفتاری".فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار.12: 17-37.
8)شیرویه پور, شهریار, بیات, روح اله, معافی, علی.(1402)." تحليل تأثير سوگيري هاي ابتكاري بر تصميمات سرمايه گذاري و كارآيي بازار براي گذاري در آينده ". فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار. 14(54):160-181.
9)موسی زاده, عبداله, خان محمدی, محمد حامد.(2020)."اثربخشی مدل مالی عصبی بر مبنای سنجش هورمون تستوسترون بر نگرش و تصمیمگیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران.” دانش مالی تحلیل اوراق بهادار 15(53): 161–72. https://jfksa.srbiau.ac.ir/article_20219.html.
10)نورائی, مریم, عطاالله محمدی ملقرنی, ایرج نوروش, and کاوه بهمن پور.(2021). “ریسک پذیری و خوش بینی مدیران: تحلیل مدل مالی عصبی بر مبنای سنجش هورمونها.” حسابداری مدیریت 14(48): 215– 31. https://jma.srbiau.ac.ir/article_17669.html.
11)نصیری رینه, حمیرا و همکاران.(1391)."بررسی ارتباط هورمون کورتیزول و تستسترون در مردان".مجله پزشکی ارومیه,23(5):459-555.
12)Amiri, Marzieh, Roohollah Jomhouri, Abbas Tavallaii, and Hadi Shahrad Bajestani. 2016. “The Comparison of Anxiety and Stress between Patients with Hypothyroidism under Regular Medication Regimen with Normal Group.” Health Research Journal 1(1): 1–2.
13)Apicella, Coren L, Justin M Carré, and Anna Dreber. 2015. “Testosterone and Economic Risk Taking: A Review.” Adaptive Human Behavior and Physiology 1(3): 358–85.
14)Beytollahi, Asghar. 2020. “Chemistry of Financial Behaviors: A Mini Review of Hormones Effect on Financial Behaviors (2010- 2019).” Eurasian Chem. Commun 2(June): 916–37. http:/echemcom.com.
15)Borhani Haghighi, Maryam, Hoda Pasand Mojdeh, and Fatemeh Alipour. 2017. “The Role of Thyroid Hormones in the Central Nervous System TT - نقش هورمون‌های تیروئید در سیستم عصبی مرکزی.” The-Neuroscience-Journal-of-Shefaye-Khatam 5(4): 87–97. http://shefayekhatam.ir/article-1-1417-fa.html.
16)Carré, Justin M., and Brittney A. Robinson. 2020. “Testosterone Administration in Human Social Neuroendocrinology: Past, Present, and Future.” Hormones and Behavior 122: 104754.
17)Coates, J. M., and J. Herbert. 2008a. “Endogenous Steroids and Financial Risk Taking on a London Trading Floor.” Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 105(16): 6167–72.
18)Coates, J M, and J Herbert. 2008b. “Endogenous Steroids and Financial Risk Taking on a London Trading Floor.” Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 105(16): 6167–72.
19)Gervais, Simon, J B Heaton, and Terrance Odean. 2011. “Overconfidence, Compensation Contracts, and Capital Budgeting.” Journal of Finance 66(5): 1735–77.
20)Griyly, Mehdi Safari, Yasser Rezaei Pitenoei, and Mohammad Norouzi. 2017. “The Testosterone Level of the CEO and .Corporate Risk Taking.” Journal of Investment Knowledge 6(24): 83–98. https://jik.srbiau.ac.ir/article_11353_en.html
21)Gippel, J. K. (2013). A revolution in finance?. Australian Journal of Management, 38(1), 125-146.
22)Hardy, Ben et al. 2014. “Cortisol Shifts Financial Risk Preferences Narayanan Kandasamy1.” Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 111(9): 3608–13. https://doi.org/10.1073/pnas.1317908111.
23)Herbert, Joe. 2018. “Testosterone, Cortisol and Financial Risk-Taking.” Frontiers in Behavioral Neuroscience 12(May): 1–17.
24)Joel Milam Gaurav Verma, and Rob McConnell, Rhona Slaughter. 2014. “Hair Cortisol, Perceived Stress and Dispositional Optimism: A Pilot Study among Adolescents.” Journal of Traumatic Stress Disorders & Treatment 3(3): 1–13.
25)Kamiya, Shinichi, Y Han Kim, and Jungwon Suh. 2019. “The Face of Risk: CEO Testosterone and Risk Taking Behavior.” European Financial Management 25(2): 239–70.
26)Liao, Jiajun et al. 2018. “Exogenous Testosterone Increases Decoy Effect in Healthy Males.” Frontiers in Psychology 9(NOV): 1–5.
27)Morris, John A, Cynthia L Jordan, and S Marc Breedlove. 2004. “Sexual Differentiation of the Vertebrate Nervous System.” Nature Neuroscience 7(10): 1034–39.
28)Nadler, Amos, and Paul J. Zak. 2016. “Hormones and Economic Decisions.” : 41–66.
29)Nofsinger, John R., Fernando M. Patterson, and Corey A. Shank. 2018a. “Decision-Making, Financial Risk Aversion, and Behavioral Biases: The Role of Testosterone and Stress.” Economics and Human Biology 29: 1–16.
30)Nofsinger, John R, Fernando M Patterson, and Corey A Shank. 2018b. “Decision-Making, Financial Risk Aversion, and Behavioral Biases: The Role of Testosterone and Stress.” Economics and Human Biology 29: 1–16. . 2021. “On the Physiology of Investment Biases: The Role of Cortisol and Testosterone.” Journal of Behavioral Finance 22(3): 338–49. https://doi.org/10.1080/15427560.2020.1775600.
31)Payzan-LeNestour, E., Pradier, L., & Putniņš, T. J. (2023). Biased risk perceptions: Evidence from the laboratory and financial markets. Journal of Banking & Finance, 154, 106685.
32)Singh, Ranjit. 2010. “Behavioural Finance Studies: Emergence and Developments.” Journal of Contemporary Management Research 4(2): 1–9. http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=bth&AN=69588080&site=ehost-live. 33)Tseng, K C. 2006. “Behavioral Finance, Bounded Rationality, Neuro-Finance, and Traditional Finance.” Investment Management and Financial Innovations 3(4): 7–18.
34)Toma, F. M. (2023. A hybrid neuro-experimental decision support system to classify overconfidence and performance in a simulated bubble using a passive BCI. Expert Systems with Applications, 212, 118722.
35)Tseng, K. C. (2006). Behavioral finance, bounded rationality, neuro-finance, and traditional finance. Investment Management and Financial Innovations, (3, Iss. 4), 7-18.
36)Vieito, João Paulo et al. 2014. “The Neural Behavior of Finance Investors.” (January): 1–23. 37)Wu, C. C., Sacchet, M. D., & Knutson, B. (2012). Toward an affective neuroscience account of financial risk taking. Frontiers in Neuroscience, 6, 159.