اندازه موسسه حسابرسی و کیفیت حسابرسی: نقد نظری، نقد روش پژوهش و ارائه پیشنهادات
محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسیفخرالدین محمد رضایی 1 , احمد یعقوب نژاد 2
1 - استادیار دانشکده علوم مالی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران،
2 - دانشیار دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
کلید واژه: کیفیت حسابرسی, واژه‌های کلیدی: اندازه موسسه حسابرسی, نقد نظری و روش پژوهش, مشکل انتخاب درونزای حسابرس,
چکیده مقاله :
براساس نظریه اندازه موسسه حسابرسی در ایران نیز پژوهش‌هایی به منظور مطالعه تفاوت کیفیت حسابرسی سازمان حسابرسی به عنوان حسابرس بزرگ و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی به عنوان حسابرس کوچک، انجام شده است. اما نتایج پژوهش‌های انجام شده در کشور در این حوزه متناقض است. چنین نتایج متناقضی می‌تواند بیانگر این موضوع باشد که نظریه به کار برده شده مناسب فضای حسابرسی ایران نیست یا ضعف در روش پژوهشی به کار برده شده وجود دارد یا هر دو مشکل به طور همزمان وجود دارند. لذا هدف پژوهش حاضر نقد نظری و روش پژوهش‌های داخلی پیشین براساس نظریه اندازه موسسه حسابرسی بین سال‌های 1385 تا 1394 می‌باشد. به‌طور کلی، نقد نظری نشان می‌دهد که سازمان حسابرسی فاقد اکثر ویژگیهای حسابرس بزرگ طبق نظریه اندازه موسسه حسابرسی است. هم‌چنین، نقد روش پژوهش نشان می‌دهد که مشکل انتخاب درونزای حسابرس توسط پژوهشگران ایرانی کنترل نشده است. متغیر درون‌زا متغیری است که حداقل از یک متغیر دیگر در مدل یا الگوی طراحی شده اثر می‌پذیرد. زمانی که متغیر مستقل درون‌زا باشد، مشکلات عمده‌ای از لحاظ آماری در برآورد مدل ایجاد می‌کند. پژوهش حاضر برای رفع مشکل نظری پژوهش‌های این حوزه در ایران، دو نظریه متناقض "فشار حق الزحمه حسابرسی" و "حسابرسی شونده و حسابرسی کننده دولتی" را مطرح می‌کند. هم‌چنین، برای رفع مشکل روش پژوهش، استفاده از فرآیند دو مرحله‌ای هکمن (1979) و مدلهای انطباقی روزن بوم و روبین (1983) را مطرح می‌کند.
ف
فهرست منابع
1) بزرگ اصل، موسی، (1388)، "کیفیت و حق الزحمه حسابرسی"، روزنامه دنیای اقتصادی، 15/12/1388.
2) بنی مهد، بهمن، (1391)، "کیفیت اطلاعات حسابداری، نوع حسابرس و مدیریت سود"، فصلنامه بورس اوراق بهادار، 5 (17)، صص 125- 139.
3) حساس یگانه، یحیی و کاوه آذین فر، (1389)، "رابطه بین کیفیت حسابرسی و اندازه مؤسسه حسابرسی"، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 17 (61)، صص 98-85.
4) داروغه حضرتی، فاطمه و زهرا پهلوان، (1391)، "رابطه بین کیفیت گزارش حسابرسی و حق الزحمه حسابرسی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، فصلنامه حسابداری مدیریت، 5(14)، صص 13 – 24.
5) رحمانی، هژار و قدرت اله طالب نیا، (1392)، "رابطه بین نوع حسابرس و نوع گزارش حسابرس با شاخص مدیریت سود"، پژوهش‌های حسابداری و حسابرسی، 5 (19)، صص 23-42.
6) صفرزاده، محمد حسین، (1393)، "نقش ویژگیهای حسابرس در بهبود کیفیت سود، مجله دانش حسابداری مالی"، 1 (3)، صص 85-106.
7) عبدلی، محمدرضا، علی فعال قیومی و ناصر پرتوی، (1392)، "تأثیر ویژگیهای حسابرس بر تجدید ارائة صورت‌های مالی"، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 20 (3)، صص 85-100.
8) علوی طبری، سید حسین و حدیثه حاجی مرادخانی، (1394)، "رابطه کیفیت حسابرسی و نقد شوندگی سهام"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 7 (27)، صص 93-109.
9) مهرانی، ساسان، محمد مرادی، منصور نخعی و محسن مطمئن، (1392)، "نقش ویژگیهای حسابرس در کیفیت سود"، مجله پژو هشهای حسابداری مالی، 5 (16)، صص 108-93.
10) هشی، عباس، (1390)، "نگرانی از عدم توزیع مناسب درآمد بین حسابرسان" روزنامه دنیای اقتصادی، 24/12/1390.
11) نونهال نهر، علی اکبر، سعید جبارزاده کنگرلویی و یعقو ب پورکریم، (1389)، "رابطه بین کیفیت حسابرس و قابلیت اتکای اقلام تعهدی"، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 17 (67)، صص 55 -70.
12) یعقوب نژاد، احمد، محمد امیری، (1388)، "بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت گزارش‌های حسابرسی و تأثیر عوامل مذکور بر ضریب همبستگی تغییرات قیمت و تغییرات سود سهام"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 1(1)، صص 55 – 74.
13) Asthana, S.C., Raman, K.K. and XU, H. (2015), “US-based Foreign Companies Choice of a US-based vs. Home Country-based Big N Principal Auditor and the Effect on Audit Fees and Earnings Quality”, Accounting Horizons, 29 (3), PP.631-666.
14) Azizkhani, M., Shailer, G., Monroe, G. (2012), “A Competitive Pricing of Audit Services in a Non-Big 4 Market”, 13th International Asian Academic Accounting Conference, Kyoto University, Kyoto, Japan. PP.8-11.
15) Bauwhede, H.V., Willekens, M. & Gaeremynck, A. (2003), “Audit Firm Size, Public Ownership, and Firms’ Discretionary Accruals Management”, The International Journal of Accounting, 38 (1), PP. 1–22.
16) Becker, C.L., DeFond, M.L., Jiambalvo, J. & Subramanyam, K.R. (1998), “The Effect of Audit Quality on Earnings Management”, Contemporary Accounting Research, 15 (1), PP.1-24.
17) Behn, B., Choi, J.H. & Kang, T. (2008), “Audit Quality and Properties of Analyst Earnings Forecasts”, The Accounting Review, 83(2), PP. PP.327–359.
18) Bierstaker, J., Wright, A. (2001), “The Effects of Fee Pressure and Partner Pressure on Audit Planning Decisions”, Advances in Accounting, Vol.18, PP. 25-46.
19) Bushman, R.M. & Smith, A.J. (2001), “Financial Accounting Information and Corporate Governance”, Journal of Accounting and Economics, Vol.32, PP. 237–333.
20) Campa, D. (2013), “Big 4 Fee Premium and Audit Quality: Latest Evidence from UK Listed Companies”, Managerial Auditing Journal, 28 (8), PP. 680-707.
21) Chaney, P.K., Jeter, D.C., Shivakumar, L. (2004), “Self-Selection of Auditors and Audit Pricing in Private Firms. The Accounting Review, 79 (1), PP. 51–72.
22) Cook, E., Kelly, T. (1988), “Auditor Stress and Time Budgets”, CPA Journal, PP. 83-86.
23) Chen, K.Y., Lin, K. & Zhou, J. (2005), “Audit Quality and Earnings Management for Taiwan IPO Firms”, Managerial Auditing Journal, 20 (1), PP.86-104.
24) Chen, H., Chen, J.Z., Lobo, G.J. & Wang, Y. (2011), “Effects of Audit Quality on Earnings Management and Cost of Equity Capital: Evidence from China”, Contemporary Accounting Research, 28 (3), PP. 892–925.
25) Datar, S.M., Feltham, G.A. & Hughes, J.S. (1991), “The Role of Audits and Audit Quality in Valuing New Issues”, Journal of Accounting and Economics, 14 (1), PP.3–49.
26) Davidson, R.A. & Neu, D. (1993), “A Note on the Association between Audit Firm Size and Audit Quality”, Contemporary Accounting Research, 9(2), PP. 479-488.
27) DeAngelo, L. (1981), “Auditor Size and Audit Quality”, Journal of Accounting and Economics, 3, PP. 297−322.
28) DeFond, M.L., Wong, T.J., Li, S.H. (2000), “The Impact of Improved Auditor Independence on Audit Market Concentration in China”. Journal of Accounting and Economics, 28, PP. 269−305.
29) Dehkordi, H.J., Makarem, N. (2011), “The Effect of Size and Type of Auditor on Audit Quality”, International Research Journal of Finance and Economics, (80), PP. 121-137.
30) Eshleman, J.D. & Guo, P. (2014), “Do Big 4 Auditors Provide Higher Audit Quality after Controlling for the Endogenous Choice of Auditor?”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 33 (4), PP. 197-219.
31) Evans III, J.H., Feng, M., Hoffman, V.B., Moser, D.V. and Stede, W.A.V.D., (2015), “Points to Consider When Self-Assessing Your Empirical Accounting Research”, Contemporary Accounting Research, doi:10.1111/1911-3846.12133.
32) Francis, J.R. & Wilson, E.R. (1988), “Auditor Changes: A Joint Test of Theories Relating to Agency Costs and Auditor Differentiation”, The Accounting Review, 63(4), PP. 663-682.
33) Francis, J.R., Maydew, E.L., & Sparks, H.C. (1999), “The Role of Big Six Auditors in the Credible Reporting of Accruals”, Auditing: A Journal of Practice and Theory, 12(2), PP. 17–34.
34) Francis, J.R. (2004), “What Do We Know about Accounting Quality?”, The British Accounting Review, 36(4), PP. 345–368.
35) Geiger, M.A. & Rama, D.V. (2006), “Audit Firm Size and Going-Concern Reporting Accuracy”, Accounting Horizons, 20 (1), PP. 1–17.
36) Gul, F.A., Sami, H. & Zhou, H. (2009), “Auditor Disaffiliation Program in China and Auditor Independence”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 28(1), PP. 29–51.
37) Houston, R. (1999), “The Effect of Fee Pressure and Client Risk on Audit Seniors’ Time Budget Decisions”, Auditing: A Journal of Practice and Theory, PP. 70-86.
38) Heckman, J. (1979), “The Sample Selection Bias as a Specification Error”, Econometrica, 47 (1), PP. 153–162.
39) Jeong, S. W. & Rho, J. (2004), “Big Six Auditors and Audit Quality: The Korean Evidence”, The International Journal of Accounting, 39(2), PP.175–196.
40) Kanagaretnam, K., Lim, C.Y. & Lobo, G.J. (2010), “Auditor Reputation and Earnings Management: International Evidence from the Banking Industry”, Journal of Banking & Finance, 34, PP.2318–2327.
41) Khurana, I. & Raman. K. (2004), “Litigation Risk and the Financial Reporting Credibility of Big 4 Versus non-Big 4 Audits: Evidence from Anglo-American Countries”, The Accounting Review, 79(2), PP. 473-495.
42) Lawrence, A., Minutti-Meza, M. & Zhang, P. (2011), “Can Big 4 versus non-Big 4 Difference in Audit-Quality Proxies Be Attributed to Client Characteristics?”, The Accounting Review, 86 (1), PP. 259-286.
43) Lennox. C. (1999), “Are Large Auditors more Accurate than Small Auditors?”, Accounting and Business Research, 29(3), PP. 217-228.
44) Lennox, C.S., Francis, J.R. & Wang, Z. (2012), “Selection Models in Accounting Research”, The Accounting Review, 87 (2), PP. 589–616.
45) Li, C., Song, F.M. & Wong, S.M.L. (2008), “A Continuous Relation between Audit Firm Size and Audit Opinions: Evidence from China”, International Journal of Auditing, 12(2), PP. 111–127.
46) Liu, L. & Subramaniam, N. (2013), “Government Ownership, Audit Firm Size and Audit Pricing: Evidence from China”. Journal of Accounting and Public Policy, 32(2), PP. 161-175.
47) Lys, T. & Watts, R. (1994), “Lawsuits against Auditors”, Journal of Accounting Research, 32 Suppl., PP. 65-102.
48) Margheim, L. & Kelly, T. (1992), “The Perceived Effects of Fixed Fee Audit Billing Arrangements”, Accounting Horizons, PP. 62-75.
49) MohammadRezaei, F., Mohd-Saleh, N., Jaffar, R. & Hassan, M.S. (2016), “The Effects of Audit Market Liberalization and Auditor Type on Audit Opinions: The Iranian Experience”, International Journal of Auditing, 20 (1), PP. 87-100.
50) Moradi, M., Salehi, M. & Shirdel, J. (2011), “An Investigation of the Relationship between Audit Firm Size and Earning Management in Quoted Companies in Tehran Stock Exchange”, African Journal of Business Management, 5 (8), PP. 3345-3353.
51) Rosenbaum, P. & Rubin, D. (1983), “The Central Role of the Propensity Score in Observational Studies for Causal Effects”, Biometrika, 70 (1), PP. 41-55.
52) O’Keefe, T. & Westort, P. (1992), “Conformance to GAAS Reporting Standards in Municipal Audits and the Economics of Auditing: the Effect of Audit Firm Size, CPA Examination Performance and Competition”, Research in Accounting Regulation, 6 (1), PP. 39-77.
53) Trueman, B. & Titman, S., (1998), “An Explanation for Accounting Income Smoothing”, Journal of Accounting Research, 26 (1), PP. 127-139.
54) Xu, Y., Carson, E., Fargher, N. & Jiang, L. (2013), “Responses by Australian Auditors to the Global Financial Crisis”, Accounting and Finance, 53 (1), PP. 301–338.
55) Yang, L., Tang, Q., Kilgore, A. & Hong, J.Y. (2001), “Auditor-Government Association and Auditor Independence in China”, British Accounting Review, 33, PP. 175–189.