چکیده
انوری از شاعران نوآور و اثرگذار فارسی است که در پیدایش و تثبیتِ غزل به عنوان قالبی شعری با سازمان و محتوای ویژه، نقش اساسی و تاریخی ایفا کرده است. او توانسته شعر فارسی را با ذهنیّتی کاملاً غنایی درآمیزد و از این طریق، مفاهیم تغزّلی و مناسبات عاشقانه را به صورت ج چکیده کامل
چکیده
انوری از شاعران نوآور و اثرگذار فارسی است که در پیدایش و تثبیتِ غزل به عنوان قالبی شعری با سازمان و محتوای ویژه، نقش اساسی و تاریخی ایفا کرده است. او توانسته شعر فارسی را با ذهنیّتی کاملاً غنایی درآمیزد و از این طریق، مفاهیم تغزّلی و مناسبات عاشقانه را به صورت جزئی لاینفک از غزل عاشقانه درآورد. غزلی که انوری ابداع و عرضه نموده، دارای محتوا و خصلت عاشقانۀ انحصاری و مبتنی بر رویکرد تغزّلی تازه و بی سابقه است. این امر، منجر به ظهور بدایعی در ساختار و نظام غزل او شده و زمینه را برای بهره مندی انوری از هنجار زبانی و بیانی متفاوت و نامتعارف هموار کرده است. انوری قالب غزل را با زبانی ساده و روان و طبیعی پیوند بخشیده است؛ بدین گونه که فاصلة تثبیت شده میان زبان محاوره و کلام شاعرانه را از میان برده و با استفاده از قابلیّت و استعدادهای زبان گفتاری، توفیق یافته میان زبان شعری و زبان محاوره، گونه ای اُنس و پیوند ایجاد کند. این رفتار زبانی، به تلفیقی مناسب میان زبان هنری و زبان عادی انجامیده و عناصر و امکانات زبان گفتاری را بر زبان شعری منطبق ساخته است؛ در نهایت، زبانی عاطفی و لطیف پدیدآمده که در عین هنری و شاعرانه بودن، ساده، روان و طبیعی و به دور از تکلّف است. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی – تحلیلی است.
پرونده مقاله
چکیده
پایه و اساس روایت های حماسی همان روایت های اسطوره ای است که در گذر زمان تغییر پذیرفته و در تاریخی زمانبند زیسته اند و سرانجام توسّط شاعری توانمند به گونة شعر در آمده است. اسطوره تشریح نمادین از نیازهای ژرف روانی در منابع باستانی به شمار می آید که دقّت و تأمّل در چکیده کامل
چکیده
پایه و اساس روایت های حماسی همان روایت های اسطوره ای است که در گذر زمان تغییر پذیرفته و در تاریخی زمانبند زیسته اند و سرانجام توسّط شاعری توانمند به گونة شعر در آمده است. اسطوره تشریح نمادین از نیازهای ژرف روانی در منابع باستانی به شمار می آید که دقّت و تأمّل در این دیدگاه ها، نشان می دهد که علی رغم اشتراک اساطیر در بن مایه های فکری، اسطوره ها امری شخصی نیستند بلکه توده ای از فرایندهای روانی و به هم پیچیده و گره خورده هستند. هدف از مقالة حاضر با عنوان بررسی اشارات حماسی و اساطیری در شعر عبّاس باقری، شناخت هر چه بیشتر کاربرد عناصر اساطیری و حماسی در اشعار شاعر معاصر به شیوة توصیفی- تحلیلی میباشد. نتیجه پژوهش نشان می دهد که باقری در اشعار خود توجّه ویژه به اسطوره و حماسه نشان داده است و تخیّل، پیوندی ناگسستنی با اسطوره و حماسه در شعر وی دارد. او مقصود خود را از اشارات حماسی و اساطیری به صورت کنایه، رمز، نماد، تشبیه، استعاره، تلمیح بیان نموده است. این عناصر بیشتر در قالب تلمیح به چهره های اساطیری و حماسی چون رستم، زال و ...، جانورانی مانند سیمرغ، باورها و آیین هایی چون نوشدارو، موجوداتی مانند اهورا و عناصر طبیعی اساطیری مثل گز و هامون انعکاس یافته است. شاعر از این عناصر صرفاً برای زیباسازی کلام خود استفاده نکرده بلکه دردها و مشکلات جامعة خود را که مردم به آن گرفتار هستند در اشعارش منعکس نموده است.
پرونده مقاله
چکیده
مفهوم تقدیر و بررسی موضوع جبر و اختیار ، تحلیل درد و بلا و رنج پیوند عمیقی با سنّت فرهنگی و ادبی هنر و ادبیّات ایران در اعصار گذشته داشته و دارد؛ که آن هم از طینت و باطن نوع انسان متعادل اندیشمند نشات گرفته است و پیوسته با آفرینش آدمی همراه بوده است. آیا بشر چکیده کامل
چکیده
مفهوم تقدیر و بررسی موضوع جبر و اختیار ، تحلیل درد و بلا و رنج پیوند عمیقی با سنّت فرهنگی و ادبی هنر و ادبیّات ایران در اعصار گذشته داشته و دارد؛ که آن هم از طینت و باطن نوع انسان متعادل اندیشمند نشات گرفته است و پیوسته با آفرینش آدمی همراه بوده است. آیا بشر نیازمند تحلیل و شناخت ابعاد وجودی خود میباشد؟ که قطعا چنین نیازی در طول باورهای عقلانی او نهفته است و لازم می باشد که به مفاهیم عمیق تقدیر الهی و مبانی جبر و اختیار در حیات بشری و برداشت و برخورد آدمی با انواع بلایا و دردهای زندگی پرداخته شود. سرنوشت انسان از لحظهای که متولّد میگردد حتّی قبل از تولّد بر اساس علم الهی در پیشگاه پروردگار معین گردیده و رقم خورده است و آدمی در طول زندگی دنیوی خود صاحب اختیار اعمال خویش بوده و طبق انتخاب و میل درونی میتواند نوع خوب و بد راه و طریق حرکت خود را تا ابدیّت و جاودانگی در منشور فردی خویش به ثبت رساند و سعادت یا شقاوت را خواهان گردد. اسلام، انسان را به اندیشه و تأمّل و تدبّر در آغاز و انجام کار دعوت نموده و مخاطب را از وابستگی محض جهان و اسارت نفس بر حذر میدارد و توجّه دادن به آفریدگار و موت و بازگشت به سوی خالق بیانتها و یادآوری به سرنوشت غایت جهان ماده، آدمی را از تعلّق داشتن به سرای سپنج باز میدارد. از ویژگیهای مهمّ الهی شدن تلاش و کوشش برای رشد و تعالی و تکاپوی زندگی ایدهآل محبت آمیز میباشد که بایستی با موازین صحیح عقلانی و عاشقانه به انجام رسانید.
پرونده مقاله
چکیده
اساس رئالیسم جادویی بر واقعیّت بنا شده است، امّا نویسندة این گونة ادبی، پدیدههای فرا واقعی را چنان با مهارت، در بافت واقعی داستان میگنجاند که بهآسانی برای خواننده، باورپذیر میشود. در مقالة حاضر به روش تحلیلی و با نگاهی تطبیقی به مطالعه و بررسی عناصر مهمّ رئ چکیده کامل
چکیده
اساس رئالیسم جادویی بر واقعیّت بنا شده است، امّا نویسندة این گونة ادبی، پدیدههای فرا واقعی را چنان با مهارت، در بافت واقعی داستان میگنجاند که بهآسانی برای خواننده، باورپذیر میشود. در مقالة حاضر به روش تحلیلی و با نگاهی تطبیقی به مطالعه و بررسی عناصر مهمّ رئالیسم جادویی در رمان طوبا و معنای شب نوشتۀ شهرنوش پارسی پور و مجموعه داستانهای کوتاه باغ گذرگاههای هزار پیچ اثرِ بورخس پرداخته شده است. نتایج بررسی نشان میدهد که از بینِ مؤلّفههای مورد مطالعه، اغراق و غٌلٌو و پیوند و دوگانگی بیشترین سهم را به خود اختصاص دادهاند. همچنین، در مقایسة دو نوشته، میتوان گفت که خاموشی و سکوت در طوبا و معنای شب نسبت به باغ گذرگاههای هزار پیچ بیشتر به کار رفته است. در عین حال، کاربست مؤلّفههای دوگانگی و تلفیق و نیز طعنهآمیزی و کنایه در باغ گذرگاهها، پررنگتر از رمانِ پارسیپور است و به نظر میرسد نبودِ جوهرِ طنز و کنایه در برخی قسمتهای رمان مذکور، باورپذیری رویدادها را به مخاطره انداخته است.
پرونده مقاله
چکیده
عاطفه از عناصر زیباشناختی شعر و طرز برخورد است با حوادث و پدیده های هستی و نوع نگرش وی در برخورد با آن هاست. شاعر در جایگاه انسانی آگاه، نسبت به هیجان ها و احساس هایی که عواطف او را شکل می دهند، بی تفاوت نیست. به واقع، عاطفه یکی از ستون های اصلی شعر است که در ک چکیده کامل
چکیده
عاطفه از عناصر زیباشناختی شعر و طرز برخورد است با حوادث و پدیده های هستی و نوع نگرش وی در برخورد با آن هاست. شاعر در جایگاه انسانی آگاه، نسبت به هیجان ها و احساس هایی که عواطف او را شکل می دهند، بی تفاوت نیست. به واقع، عاطفه یکی از ستون های اصلی شعر است که در کنار عناصر دیگری چون اندیشه، وزن، زبان، پایه های شعر را شکل می بخشد. هرچقدر ارتباط عاطفی شاعر با پدیده ها و دنیای اطرافش بیشتر و عمیق تر باشد، به همان اندازه شعر وی ارزش عاطفی بیشتری خواهد یافت. این مقاله سعی دارد با شیوۀ توصیفی- تحلیلی، عنصر عاطفه را در اشعار این شاعر بررسی کند. با بهره گیری از تقسیم بندی شفیعی کدکنی (من های فردی، اجتماعی و انسانی)، انواع عاطفه به سه نوع عواطف فردی، اجتماعی و انسانی (بشری) تقسیم بندی شده و تمامی مجموعه های شعری شاملو در چارچوب این تقسیم بندی مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی حاضر نشان میدهد که شاملو، عواطف فردی و اجتماعی را در دورۀ اوّل شاعری خود (از سال 1330 تا 1343) بیشتر مطرح ساخته و عواطف فردی را در دورۀ دوم (از 1343 تا 1344) و عواطف انسانی (بشری) را در دورۀ سوم (از انتشار ققنوس در باران تا حدیث بی قراری ماهان یعنی سال های 1345 تا 1379) مد نظر قرار داده است. دوست داشتن (عشق)، نفرت و بیزاری، یأس و افسردگی، خشم و حسرت از جمله عواطف برجسته در شعر شاملوست.
پرونده مقاله
چکیده
برای جهانی که همواره در پی صلح و آرامش بوده، همزیستی اهمّیّت ویژه ای دارد. تعامل و زندگی دو نفر، دوگروه، آحاد یک جامعه وحتّی دو کشور با نژاد ها و باور هایی متفاوت، به دور از هرگونه نزاع و جنگ، از دیرباز ایده آل بسیاری از سیاست مداران و صاحبان قلم و اندیشه بوده چکیده کامل
چکیده
برای جهانی که همواره در پی صلح و آرامش بوده، همزیستی اهمّیّت ویژه ای دارد. تعامل و زندگی دو نفر، دوگروه، آحاد یک جامعه وحتّی دو کشور با نژاد ها و باور هایی متفاوت، به دور از هرگونه نزاع و جنگ، از دیرباز ایده آل بسیاری از سیاست مداران و صاحبان قلم و اندیشه بوده و دغدغۀ ایجاد چنین جامعه ای منجر به ارائۀ نظر یه هایی برای خلق مدینۀ فاضله و آرمان شهر شده است. با مطالعۀ سیرالملوکِ خواجه نظام الملک و نصیحة الملوکِ امام محمّد غزّالی میتوان دریافت که این موضوع برای این دو اندیشمند نیز بسیار حائز اهمّیّت بوده است. متوجّه نقش پادشاه و تدابیر او در تحقّق امور مملکت بود و با توجّه به این که هر دو هم عصر و در زمان سلجوقیان می زیستهاند، به این مهمّ پرداخته و راهکارهایی ارائه داده اند. این مقاله بر آن است تا ضمن بازتاب فرهنگ همزیستی از نگاه وزیر خردمند عهد سلجوقیان- خواجه نظام الملک – و مدرّس و عالمی دل آگاه و عارف- امام محمّد غزّالی- تعامل پادشاه (به عنوان صاحب قدرت در رأس هرم قدرت) را با طبقات اجتماعی و دیوانی، مورد مداقّه و بررسی قرار دهد.
پرونده مقاله
چکیده
حقوق بشر اساسیترین و ابتداییترین حقوقی است که هر فرد به طور ذاتی و فطری، به صرف انسان بودن از آن بهرهمند میشود و این حقّ را خالق انسان در آغاز تولّد، برای او قرار داده است. موضوع حقوق بشر، انسان است و در جهانبینی اسلامی نیز انسان به عنوان خلیفۀ خدا، در سایۀ چکیده کامل
چکیده
حقوق بشر اساسیترین و ابتداییترین حقوقی است که هر فرد به طور ذاتی و فطری، به صرف انسان بودن از آن بهرهمند میشود و این حقّ را خالق انسان در آغاز تولّد، برای او قرار داده است. موضوع حقوق بشر، انسان است و در جهانبینی اسلامی نیز انسان به عنوان خلیفۀ خدا، در سایۀ عقل و اراده و مسئولیّت بر سایر مخلوقات برتری دارد. عبدالرّحمان بن احمد جامی، شاعر و ادیب قرن نهم هجری، به موضوع حقوق بشر توجّه خاصّ داشته و در آثار نظم و نثر خود همگان را به رعایت حقوق بشر فرا میخواند. در این مقاله با مطالعۀ آثار معروف جامی؛ یعنی بهارستان، نفحاتالانس، هفت اورنگ، سلامان و ابسال، لوایح و... دیدگاه و نظریات وی در ارتباط با حقوق و روابط انسانها استخراج، بررسی و نقد و تحلیل شده است. از جمله مهمّترین حقوقی که جامی مخاطبان خود را به رعایت آنها سفارش کرده است، مواردی از قبیل: حقوق والدین، حقوق مهمان، حقوق مردم بر حاکم، حق کرامت و شخصیّت انسانی، حقوق نیازمندان، حقوق دوست و معاشر، حقوق مسلمانان نسبت به یکدیگر است.
پرونده مقاله
چکیده
یکی از با ارزشترین و مهمّترین میراثهای فرهنگی هر کشور، گنجینۀ عظیم نسخ خطّی است. نسخة خطّی قطرات الحیات اثر محمّد امین دار کشمیری یکی از نسخههای خطّی با ارزش قرن یازدهم هجری است. از این اثرکه تاکنون مورد تصحیح و پژوهش قرار نگرفته، دونسخه موجود است. نسخۀ اول چکیده کامل
چکیده
یکی از با ارزشترین و مهمّترین میراثهای فرهنگی هر کشور، گنجینۀ عظیم نسخ خطّی است. نسخة خطّی قطرات الحیات اثر محمّد امین دار کشمیری یکی از نسخههای خطّی با ارزش قرن یازدهم هجری است. از این اثرکه تاکنون مورد تصحیح و پژوهش قرار نگرفته، دونسخه موجود است. نسخۀ اول به شمارۀ 7866 متعلّق به کتابخانة دانشگاه تهران در253برگ به خطّ نستعلیق نوشته شده و نسخۀ دوم که درتصحیح این اثر به عنوان نسخه بدل استفاده شده؛ نسخۀعکسی شماره184کتابخانۀ دانشگاه تهران که اصل آن گنج بخش با شمارۀ861گنج2/754باخط نستعلیق در348برگ کتابت شده است. از آنجا که این اثر یکی از جمله آثاری است که در آن به مسائل تصوّف اسلامی و سیر و سلوک و همچنین معتقدات، اصول و مشایخ فرقۀ نقشبندیّه پرداخته شده است، میتوان آن را اثری درخور توجّه به حساب آورد که با تصحیح و تعلیقات آن میتوان ضمن دستیابی به ویژگی های سبکی آن، جایگاه مؤلّف را در ادبیّات، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری از هم عصران، به مسائل و معتقدات صوفیانه که در این اثر انعکاس یافته است دست پیدا کرد. در این مقاله ضمن پرداختن به معرّفی کلّی این اثر و مؤلّف آن، سعی شده است به مهمّترین ویژگی های سبکی، ادبی وعرفانی آن پرداخته شود. روش تصحیح در این اثر بر مبنای نسخة اساس است که یک نسخه را اساس تصحیح قرارداده و هرگاه نقص و نادرستی و یا اشتباه محرزی درآن باشد، به کمک ضبط نسخه بدل مرتفع می شود.
پرونده مقاله