• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات مهرداد یارنیا

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تأثیر کربنات کلسیم بر مقاومت به شوری ارقام یونجه
        مهرداد یارنیا حسین حیدری شریف آباد فرخ رحیم زاده خـوئی
        یونجه مهمترین گیاه علوفه‌ای است که به دلیل سازگاری بالا با شرایط نامساعد محیطی، تنوع ژنتیکی و عملکرد کمّی و کیفی قابل توجه در تمام مناطق جهان بصورت آبی و دیم کشت می شود. شــوری منــابع آب و خاک از مهمترین عوامل مؤثر بر کاهش تولید و سطح زیر کشت آن محسوب می شود که انتخاب چکیده کامل
        یونجه مهمترین گیاه علوفه‌ای است که به دلیل سازگاری بالا با شرایط نامساعد محیطی، تنوع ژنتیکی و عملکرد کمّی و کیفی قابل توجه در تمام مناطق جهان بصورت آبی و دیم کشت می شود. شــوری منــابع آب و خاک از مهمترین عوامل مؤثر بر کاهش تولید و سطح زیر کشت آن محسوب می شود که انتخاب ژنوتیپ‌های متحمل همراه با اعمال روش‌های مدیریتی صحیح، امکان تولید بیشتر و گسترش کشت این گیاه را در شرایط شور فراهم می‌آورد. بارزترین اثر شوری بر گیاهان، کاهش رشد و تولید می‌باشد. اضافه کردن کلسیم به محیط به دلیل خنثی کردن اثرات اسمزی مرتبط با تنش شوری، اثرات مخرب نمک را احتمالاً از طریق تخفیف اثرات سمی یون‌های سدیم کاهش می‌دهد. بنابراین چهار رقم گلستان (20313)، فائو (2566)، سیستان و بلوچستان و همدانی محلی اهر به منظور تعیین نقش کلسیم در رشد و عملکرد یونجه در شرایط شور مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش در گلخانه تحت شرایط هیدروپونیک و با 5 سطح شوری در سه تکرار بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی اجرا شد. ارقام مورد بررسی ابتدا تحت تیمارهای شوری رشد نموده و پس از برداشت چین، گلدان‌های حاوی بوته‌ها با آب مقطر شستشوی کامل شده و سپس تیمارهای شوری و کربنات کلسیم در آنها اعمال گردیدند. نیاز غذایی با استفاده از محلول هوگلند تأمین و کلیه تیمارها در محلول‌ها اعمال گردید. با آغاز گلدهی، برداشت بوته‌ها در هر چین انجام و سپس میزان وزن خشــک انـدام‌های هوایی، ریشــه، سـاقه، بــرگ و بیــوماس، ارتفـاع بوته‌ها، طول ریشه اصلی، تعداد میانگره ساقه اصلی و تعداد پنجه در هر بوته اندازه‌گیری شد. غیر از ارتفاع بوته تمام صفات مورد بررسی در ارقام اختلاف معنی‌داری در اثر شوری و کربنات کلسیم نشان دادند که بیشترین همبستگی مثبت و معنی‌دار با عملکرد مربوط به وزن خشک ساقه بود. مصرف کربنات کلسیم میزان افت صفات مورد بررسی را مخصوصاً در ارقام مقاوم کاهش داد و ارقام گلستان (20313) و فائو (2566) بیشترین عملکرد را در این شرایط کسب نمودند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - روابط صفات کمی و کیفی زایشی ژنوتیپ های برنج در استان خوزستان با روش رگرسیون گام به گام
        کاوه لیموچی عطااله سیادت مهرداد یارنیا عبدالعلی گیلانی ورهرام رشیدی
        به منظور بررسی روابط بین صفات کمی و کیفی همچنین بین صفات زایشی و عملکرد دانه12 در ژنوتیپ برنج، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در استان خوزستان اجرا گردید. تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که بین صفات وابسته به پانیکول طول، دانه پر، پوک و انشعابات اولیه، در بی چکیده کامل
        به منظور بررسی روابط بین صفات کمی و کیفی همچنین بین صفات زایشی و عملکرد دانه12 در ژنوتیپ برنج، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در استان خوزستان اجرا گردید. تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که بین صفات وابسته به پانیکول طول، دانه پر، پوک و انشعابات اولیه، در بین خصوصیات کمی و کیفی کیفیت پخت دانه، درصد خرده برنج، طول دانه، درصد سبوس، طول پس از پخت، نسبت طویل شدن و غلظت ژل بیشترین تغییرات معنی دار را در عملکرد دانه داشتند. در این بین، طول پانیکول بیشترین تأثیر مثبت و معنی دار را در عملکرد دانه به دلیل رابطه مثبت افزایش طول با افزایش فضای رشدی از لحاظ تعداد و وزن داشت. همچنین، میزان خرده برنج بیشترین تأثیر منفی و معنی دار را با عملکرد دانه به دلیل کاهش کیفیت برنج داشت. نتایج بدست می توانند از اهداف اصلی و مهم در پژوهش های به نژادی و اصلاحی ارقام باشند. در نهایت توصیه می شود جهت افزایش حداکثری عملکرد کمی دانه تحقیقات در راستای کاهش رقابت و افزایش حجم و تعداد دانه بیشتر برای افزایش طول پانیکول باشد یا از ژنوتیپ های با طول پانیکول بیشتر استفاده شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تأثیر آللوپاتی عصاره حاصل از اندام‌های علف‌های هرز تاج خروس، سلمه تره و پنجه مرغی بر جوانه‏زنی و رشد کلزا*
        فرشته رضائی مهرداد یارنیا بهرام میرشکاری
        با توجه به فراوانی علف‌های هرز تاج خروس، سلمه‌تره و پنجه‌مرغی در مزارع و هم‌چنین اهمیت کلزا به عنوان یک گیاه روغنی مهم، این بررسی به منظور ارزیابی اثرات آللوپاتی عصاره‌ی حاصل از اندام‌‌های هوایی و ریشه‌ی این علف‌های هرز بر جوانه‌زنی و رشد کلزا به صورت آزمایش فاکتوریل بر چکیده کامل
        با توجه به فراوانی علف‌های هرز تاج خروس، سلمه‌تره و پنجه‌مرغی در مزارع و هم‌چنین اهمیت کلزا به عنوان یک گیاه روغنی مهم، این بررسی به منظور ارزیابی اثرات آللوپاتی عصاره‌ی حاصل از اندام‌‌های هوایی و ریشه‌ی این علف‌های هرز بر جوانه‌زنی و رشد کلزا به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1384 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل محلول بدون عصاره (شاهد)، عصاره‌ی اندام‌هوایی و عصاره‌ی ریشه‌ی سه علف‌هرز تاج‌خروس، سلمه‌تره و پنجه‌مرغی بود. تجزیه واریانس نتایج حاصل از بررسی آزمایشگاهی در مرحله‌ی جوانه‌زنی نشان داد که اثرهای اصلی و متقابل فاکتورهای آزمایش بر صفات طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه، درصد جوانه‌زنی، ضریب سرعت جوانه‌زنی و گستره زمانی جوانه‌زنی معنی‌دار بود. عصاره‌ی اندام‌هوایی سلمه‌تره و ریشه‌ی پنجه‌مرغی کاملاً از جوانه‌زنی بذور کلزا ممانعت کردند. عصاره‌ی حاصل از بقیه‌ی بخش‌های علف‌های هرز نیز صفات مورد بررسی را از حداقل 16/4 درصد در میزان وزن خشک گیاهچه تا حداکثر 28/98 درصد در طول گیاهچه‌ی کلزا کاهش دادند. تجزیه واریانس نتایج حاصل از بررسی گلخانه‌ای صفات نیز نشان داد که اثر نوع علف هرز در ارتباط با صفات وزن خشک بخش هوایی و ریشه، سطح برگ و بیوماس معنی‌دار بود. بخش‌های مختلف علف‌های هرز در کلیه‌ی صفات اثر معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد از خود نشان دادند. پنجه مرغی بیشترین تاثیر را در کاهش وزن خشک اندام هوایی و ریشه، طول ریشه و بیوماس کلزا نشان داد. عصاره‌ی حاصل از علف‌های هرز مورد بررسی، میزان صفات اندازه‌گیری شده را به‌طور معنی‌دار از حداقل 82/5 در طول ریشه تا حداکثر 87/82 درصد در بیوماس کلزا کاهش داد. بر اساس نتایج این تحقیق می‌توان گفت که علف‌های هرز مورد بررسی از طریق تولید مواد شیمیایی برخوردار از خاصیت آللوپاتیک می‌توانند جوانه زنی و رشد کلزا را مختل نموده و منجر به کاهش سطح سبز مزرعه و رشد نامطلوب محصول شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسی امکان افزایش تولید علوفه سورگوم در شرایط شور با استفاده از کربنات کلسیم
        مهرداد یارنیا
        به دلیل اهمیت و گستردگی شوری آب و خاک و افزایش قابل ملاحظه این گونه اراضی، همچنین نیاز روزافزون کشور به علوفه و پتانسیل تولید بالای سورگوم علوفه ای پژوهشی جهت ارزیابی تأثیر سطوح مختلف کربنات کلسیم بر تولید علوفه ارقام سورگوم در شرایط آبیاری با آب شور در گلخانه، تحت شرای چکیده کامل
        به دلیل اهمیت و گستردگی شوری آب و خاک و افزایش قابل ملاحظه این گونه اراضی، همچنین نیاز روزافزون کشور به علوفه و پتانسیل تولید بالای سورگوم علوفه ای پژوهشی جهت ارزیابی تأثیر سطوح مختلف کربنات کلسیم بر تولید علوفه ارقام سورگوم در شرایط آبیاری با آب شور در گلخانه، تحت شرایط گلدانی و سیستم هیدروپونیک انجام شد. آزمایش با استفاده از طرح فاکتوریل با بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 2 رقم سورگوم علوفه ای به نام های KFS3 و Jumbo و پنج سطح شوری آب آبیاری شامل صفر (شاهد)، 50 ، 100 ،150و200 میلی مولار NaCl و 4 سطح کربنات کلسیم شامل صفر ( شاهد)، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بود. با افزایش میزان شوری صفات اندازه گیری شده شامل ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن خشک برگ، ساقه، ریشه و اندام هوایی، بیوماس، نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه، نسبت وزن برگ و نسبت وزن برگ به ساقه کاهش نشان داده ولی با افزایش میزان کربنات کلسیم در هر سطح شوری میزان ارتفاع بوته، سطح برگ، نسبت وزن اندام هوایی به ریشه، نسبت وزن برگ به وزن ساقه در هر دو رقم افزایش معنی داری نشان داد. همچنین ارقام با استفاده از کربنات کلسیم توانستند وزن خشک اندام های هوایی و بیوماس بیشتری تولید نمایند. میزان افزایش تمام صفات به غیر از ارتفاع بوته و سطح برگ در رقم KFS3 بیشتر از رقم Jumbo بود. رقم KFS3 نسبت به رقم Jumbo از توان بهره برداری بیشتری از کلسیم در شرایط بدون شوری دارد. میزان افزایش عملکرد علوفه در شرایط شور با مصرف کربنات کلسیم نسبت به شرایط بدون مصرف کربنات کلسیم حداقل 8/71% در رقم KFS3 و حداکثر 1/112% در رقم Jumbo بود بدین ترتیب مصرف کربنات کلسیم می تواند در بالا بردن تولید علوفه در شرایط شور مؤثر واقع شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - تأثیر آللوپاتی پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis L.) بر جوانه‌زنی و رشد گندم(Triticum aestivum L)
        مهرداد یارنیا الناز فرج‌زاده وحید احمدزاده نیما نوبری
        این بررسی به منظور ارزیابی اثرات آللوپاتی عصاره‌ حاصل از اندام‌‌های مختلف در غلظت‌های متفاوت علف‌ هرز پیچک صحرایی بر جوانه‌زنی، رشد و عملکرد گندم به صورت آزمایش فاکتوریل در سه تکرار در سال 1386 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل عصاره‌ حاصل از اندام‌های مختلف پیچک صحرایی چکیده کامل
        این بررسی به منظور ارزیابی اثرات آللوپاتی عصاره‌ حاصل از اندام‌‌های مختلف در غلظت‌های متفاوت علف‌ هرز پیچک صحرایی بر جوانه‌زنی، رشد و عملکرد گندم به صورت آزمایش فاکتوریل در سه تکرار در سال 1386 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل عصاره‌ حاصل از اندام‌های مختلف پیچک صحرایی در پنج سطح عصاره‌ عاری از علف هرز (شاهد)، عصاره‌ برگ، عصاره ساقه ، عصاره‌ ریشه و عصاره‌ کل گیاه، و غلظت‌های مختلف عصاره‌ حاصل از اندام‌های علف هرز در چهار سطح عصاره با غلظت 1 به5، عصاره با غلظت 1 به10، عصاره با غلظت 1 به15 و عصاره با غلظت 1 به20 بود. ارزیابی صفات در مرحله جوانه‌زنی در آزمایشگاه نشان داد که اثر فاکتورهای اصلی و متقابل آزمایش بر تمام صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. تیمارهای عصاره منجر به کاهش جوانه‌زنی و مؤلفه‌های آن نسبت به شاهد شد. بیشترین اثر کاهشی بر مؤلفه‌های جوانه‌زنی را عصاره‌ ریشه داشت. عصاره‌ ریشه و کل اندام‌ها با غلظت 1به5 کاملاً از جوانه زنی بذور ممانعت کردند. عصاره‌ برگ نیز صفات طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، وزن خشک گیاهچه، درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی را به ترتیب41/99، 98/96، 100، 64/98 و 74/62 درصد کاهش داد. در شرایط گلخانه‌ای نیز اثر معنی‌دار در غلظت‌های پایین عصاره‌ برگ و در غلظت‌های بالا عصاره‌ ریشه بیشترین تأثیر را برصفات بررسی شده نشان دادند. افزایش غلظت عصاره نیز از 20/1 تا 5/1 کاهش معنی‌داری را در کلیه صفات باعث شد. میزان کاهش ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد برگ، طول پدانکل، تعداد دانه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه نسبت به شرایط شاهد در تیمار با غلظت‌های 5 به1 به‌ترتیب 99/56 و 44/50 ، 86/70 ، 4/62 ، 17/76 ، 66/94 و 01/99 درصد بود. بر اساس نتایج این تحقیق، علف هرز پیچک صحرایی می‌تواند جوانه‌زنی و رشد و عملکرد گندم را شدیداً تحت تأثیر قرار داده و منجر به کاهش جوانه‌زنی، رشد نامطلوب و تولید محصول بسیار اندک گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - اثر بقایای اندام های علف هرز پنجه مرغی (Cynodon dactylon L.) بر برخی از صفات مورفولوژیک و عملکرد گندم نان (Triticum aestivum L.)
        مهرداد یارنیا
        این بررسی به منظور ارزیابی اثرات مقادیر مختلف بقایای اندام‌‌های مختلف علف‌ هرز پنجه مرغی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم به صورت آزمایش فاکتوریل در سه تکرار در سال 1387 اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل بقایای اندام های مختلف پنجه مرغی در چهار سطح شامل بقایای حاصل از چکیده کامل
        این بررسی به منظور ارزیابی اثرات مقادیر مختلف بقایای اندام‌‌های مختلف علف‌ هرز پنجه مرغی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم به صورت آزمایش فاکتوریل در سه تکرار در سال 1387 اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل بقایای اندام های مختلف پنجه مرغی در چهار سطح شامل بقایای حاصل از برگ، ساقه، ریشه و کل اندام های پنجه مرغی و مقدار بقایای اضافه شده به خاک در پنج سطح شامل صفر(شاهد)، 40، 60، 80 و 100 گرم در مترمربع بود. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که اثر بقایای حاصل از اندام های مختلف پنجه مرغی منجر به کاهش معنی دار ارتفاع بوته، تعداد پنجه بارور، تعداد دانه، تعداد برگ، طول سنبله، وزن صد دانه و بیوماس شد. با افزایش میزان بقایای پنجه مرغی در خاک محل رشد گندم، میزان کلیه صفات مورد بررسی کاهش بیشتری نشان دادند به طوری که با اضافه کردن 100 گرم بقایای پنجه مرغی به خاک، ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد پنجه بارور، طول سنبله، طول دم گل آذین، تعداد دانه، وزن صد دانه و بیوماس به ترتیب 76/56، 67/70، 40/20، 86/61، 77/41، 60/75، 24/33 و 95/63 درصد نسبت به رشد گیاه در شرایط شاهد کاهش یافتند. کاهش در عملکرد گندم از حداقل01/7 درصد تا حداکثر 53/80% بسته به میزان بقایای پنجه مرغی موجود در خاک بود. بقایای ریشه علف‌ هرز پنجه‌مرغی بیشترین اثر کاهشی بر اکثر صفات مورد بررسی داشت. با توجه به اهمیت میزان تولید گندم به عنوان یک محصول استراتژیک، کاهش عملکرد حتی در سطوح پایین توسط بقایای علف های هرز از جمله پنجه مرغی موجود در مزارع، موضوعی است که لازم است مورد توجه خاص قرار گیرد. پرونده مقاله