اصول اخلاقی انتشار مقاله
کلیه بخشها وافرادی که درچاپ فصلنامه علوم اسلامی عترت مشارکت دارند باید برطبق این منشوراخلاقی عمل کنند. این یعنی نویسنده و افراد فعال در نشریه (سردبیر مجله، اعضای هیئت تحریریه، مدیرداخلی ویراستار و ناشر) باید قوانین و منشور اخلاقی نشریه را بپذیرند و در آن به توافق رسیده باشند.
منشور اخلاقی در کمیته اخلاق نشر (COPE)، راهنمای نویسندگان و عوامل فعال در نشریات است. تصمیمگیریهای نشر و چاپ، قوانین حق تکثیر و اقتباس از سایر آثار ادبی باید توسط نشریه رعایت شود و حق افراد در هنگام انتشار محفوظ باشد.
تصمیمگیری منصفانه درباره مقالات
تصمیم گیری دربارۀ مقالات در هر مرحله باید بدون توجه به نژاد، جنسیت ، گرایش جنسی ، باورهای مذهبی ، قومی، شهروندی، و یا فلسفه سیاسی نویسندگان انجام شود.
2.محرمانگی اطلاعات
اطلاعات شخصی نویسندگان مقالات برای تمامی افرادی که به آن دسترسی دارند (مانند سردبیر، اعضای هیات تحریریه، مدیر داخلی و اجرایی نشریه، و دیگر عوامل فعال (غیر از نویسندگان مربوط) مانند داوران، مشاوران ، ویراستار و ناشر امانتدار، باید کاملاً محرمانه باشند و در هرحال از آن محافظت شود.
3.رعایت منافع اشخاص
استفاده از نتایج تحقیقات باید با ارجاع دهی و اجازۀ کتبی و صریح از نویسنده انجام شود.
- وظایف سردبیران وهیئت تحریریه
الف) توجه به اهداف اصلی مجله وتلاش برای رسیدن به آنها
ب) انتخاب داوران باتوجه به تخصص ورشته دانشگاهی
ج) ثبت و آرشیو اسناد داوری مقالات
د) پرهیز از هرنوع تبعیض سنی، جنسیتی، ملیتی، دینی و... در انتخاب داوران.
هـ) توجه به تواناییهای علمی والتزام اخلاقی داوران
و) ارزیابی و دقت در ارسال نظر داوران وسنجش صحت آنها
ز) مشارکت جدی ومسئولانۀ اعضای هیئت تحریریه در جلسات تصمیم گیری.
وظایف داوران
الف) کمک به تصمیم گیری هیئت تحریریه: داوران در بررسی کیفی، محتوایی و علمی مقالات، به سردبیر نشریه یاری می رسانند یا از طریق ارتباط اعضای تحریریه با نویسنده به بهبود و ارتقاء کیفی و محتوایی مقالات کمک می کنند.
ب)سرعت عمل: داوران انتخاب شده باید بعد از بررسی اولیه، ار مشکلی در این زمینهها باشد باید بلافاصله سردبیر نشریه را آگاه کنند: خودداری از داوری مقاله به دلیل عدم تخصص در موضوع آن مقاله، کمبود وقت یا هر چه از این قبیل، داوری همراه با تأخیر به دلیل شلوغ بودن وقت، عدم دسترسی به امکانات کافی و.... داور حق ندارد مقاله را معطل بگذارد و درحالیکه قصد داوری ندارد مؤلف را معطل کند.
ج) محرمانه بودن اطلاعات: کلیۀ اطلاعات موجود در مقالات باید برای داور محرمانه تلقی شود و داور در حفظ آن بکوشد.
د) داوری با ارائۀ مستندات و استدلالهای علمی و شفاف: داوری مقالات باید بر اساس مستندات علمی و استدلال کافی باشد و به روشنی بیان شود و این مدارک به نشریات و نویسندگان ارائه شود و از اعلام نظر سلیقه ای، شخصی، نژادی و مذهبی و غیره در داوری مقالات خودداری کند.
هـ) توجه به منابع استفاده شده در مقاله: توجه به منابع استفاده شده در مقاله از دیگر وظایف داوران است. کلیۀ تحقیقات، موضوعات و نقل قول هایی که در مقاله استفاده شده است بایدبا ارجاع دهی کامل در کتابنامه همراه باشد.
و) داوری نکردن مقالات با مقاصد شخصی: داوران مقالاتی را که منافع اشخاص، موسسات و شرکت های خاصی به وسیله آن حاصل میشود یا روابط شخصی در آن مشاهده میشود نبایدبرای داوری بپذیرند.
ز) داور حق ندارد کپی مقالهای را که برای داوری در اختیارش قرار دادهاند به هر نحوی از انحاء منتشر کند. نیز، داوران (و بهطبع همۀ اعضاء تحریریه) حق ندارند از بحثها و مثالها و نکتهها و تفاسیر مطرح در مقالات بدون اجازۀ مؤلفانشان استفاده کنند.
- وظایف نویسندگان
الف) ارائۀ مقالات علمی و استاندارد: نویسندگان مقالات را به صورت علمی و منسجم، مطابق استاندارد نشریات آماده کنند. روش به کار رفته در مقاله با دقت و عینی انجام گیرد و دادهها به صورت صحیح گزارش شود. از طریق ارجاع دهی کامل، حقوق سایر اشخاص در مقاله رعایت گردد. از طرح موضوعات حساسیت برانگیز و غیراخلاقی، سلیقه ای و شخصی، نژادی و مذهبی و اطلاعات جعلی و نادرست و ترجمه از آثار دیگران بدون ذکر عنوان در مقاله خودداری شود.
ب)ارائه داده های خام در صورت نیاز: از نویسنده خواسته شود در صورت نیاز داده های خام، مصاحبهها و یا پرسشنامه ها و سایر ابزار به کار رفته در تحقیق را ارائه و معرفی نماید. دسترسی عمومی به این اطلاعات (سازگار با بیانیۀ ALPSP –STM) به بهبود کار مقالات کمک می نماید.
ج) اصالت مقالۀ ارائه شده:مقالات ارائه شده توسط نویسندگان باید کار خود نویسنده ارائه کنندۀ مقاله باشد و هر گونه استفاده از تحقیقات سایر افراد با ذکر منبع در مقاله آورده شود.
د) عدم عرضه و انتشار همزمان یک مقاله در چند نشریه: ارائۀ همزمان یک مقاله به چند نشریه و یا مقالات منتشر شده و یا پذیرش شده به سایر نشریات خلاف قوانین است.
هـ) ذکر ارجاعدهی مناسب: ارجاع دهی شامل ذکر کلیۀ کتاب ها، نشریات و پایگاه های اینترنتی و سایر تحقیقات اشخاص در کتابنامه است.
و) ذکر فرد مسئول و همکاران در مقاله و دقت در نیاوردن اسامی غیرمرتبط: فرد مسئول مقاله کسی است که در تهیه، آماده سازی، طراحی و اجرای مقاله سهم عمده را به عهده داشته است و سایر نویسندگان نیز به عنوان همکار در مقاله ذکر می شوند و نویسندۀ اصلی مقاله باید نسبت به وجود نام و اطلاعات تمامی نویسندگان و نبود نامی غیر از نویسندگان مقاله اطمینان حاصل کند. همچنین، کلیۀ نویسندگان مقاله را مطالعه و نسبت به ارائه آن به توافق رسیده باشند.
ز) اطلاعرسانی در خصوص وجود خطرات احتمالی برای انسان ها یا سایر موجودات زنده: هر گونه خطر که به واسطۀ تحقیق هر نویسنده متوجه انسان ها یا سایر موجودات می شود، می بایست به وضوح در مقاله ذکر شده باشد.
ح) ذکر پشتیبانهای مالی: نویسندگان باید کلیۀ پشتیبانهای مالی مقاله خود را نیز معرفی نمایند.
ط) اعلام وجود خطاهای اساسی در مقالات: هرگاه نویسنده متوجه خطا و بیدقتی در مقاله خود شود، باید نشریه را از آن مطلع سازد و نسبت به اصلاح یا پس گرفتن آن اقدام کند.