پراکنش نامناسب ایستگاههای اندازهگیری بارش در سطح زمین، باعث افزایش استفاده از منابع بارش شبکهبندی شده متشکل از منابع ماهوارهای، بازتحلیل و زمینی شده است. بنابراین، اندازهگیری و برآورد دقیق مقدار و رخدادهای بارش از اهمیت زیادی برخوردار است. با توسعه روزافزون تکنولوژ چکیده کامل
پراکنش نامناسب ایستگاههای اندازهگیری بارش در سطح زمین، باعث افزایش استفاده از منابع بارش شبکهبندی شده متشکل از منابع ماهوارهای، بازتحلیل و زمینی شده است. بنابراین، اندازهگیری و برآورد دقیق مقدار و رخدادهای بارش از اهمیت زیادی برخوردار است. با توسعه روزافزون تکنولوژیهای ماهوارهای در دهههای اخیر، امکان دسترسی به منابع بارشی با تفکیک مکانی و زمانی بالا برای بسیاری از نقاط جهان فراهم شده است. با توجه به اینکه این منابع بارشی به دلیل عدم قطعیتهایی که در تخمین ضخامت ابر و بارش دارند، بدون ارزیابی اولیه قابل استفاده نیستند. هدف از این پژوهش ارزیابی منابع بارش CMORPH، PERSIANN و PERSIANN-CDR بر اساس شاخصهای آماری و همچنین شاخصهای جدول توافقی در سطح حوضه درهرود اردبیل است. بررسی نتایج بدست آمده حاکی از آن است که منبع CMORPH در اکثر ایستگاههای مورد بررسی با دارا بودن شاخص RMSE کمتر از 3 میلیمتر و شاخص CC بیشتر از 7/0، از عملکرد بهتری در برآورد بارش سطح حوضه برخوردار میباشد. همچنین از لحاظ شاخصهای بدست آمده از جدول توافقی بارش نیز، منبع CMORPH در اکثر شاخصها (به جز Bias) بهتر از منابع دیگر عمل کرده است و لذا توصیه میشود در صورت استفاده از این منابع بارش در مطالعات آینده در سطح حوضه درهرود، میتوان با تصحیح اریبی از دادههای منبع CMORPH استفاده نمود.
پرونده مقاله
یکی از روشهای کارآمد در مدیریت بهرهبرداری از شبکههای آبرسانی شهری،کنترل فشار مازاد موجود در برخی از نقاط سامانه است. بدین منظور،بهره گیری از پتانسیل ارتفاعی موجود در خطوط اصلی انتقال آب ثقلی به صورت تولید انرژی برقابی میتواند رهیافت مناسبی جهت مدیریت فشار آب در ش چکیده کامل
یکی از روشهای کارآمد در مدیریت بهرهبرداری از شبکههای آبرسانی شهری،کنترل فشار مازاد موجود در برخی از نقاط سامانه است. بدین منظور،بهره گیری از پتانسیل ارتفاعی موجود در خطوط اصلی انتقال آب ثقلی به صورت تولید انرژی برقابی میتواند رهیافت مناسبی جهت مدیریت فشار آب در شبکه و استفاده بهینه از جریان عبوری، قلمداد گردد. در این مقاله، با استفاده از شبیهسازی هیدرولیکی جریان در شبکه آبرسانی مورد بررسی و استخراج پارامترهای هیدرولیکی مهم نظیر بارآبی خالص موجود در محلهای محتمل نصب توربین آبی،دبی جریان ورودی به مخازن ذخیره آب شرب و با در نظر گرفتن وضعیت توپوگرافی مسیر انتقال جریان و تراز ارتفاعی نقاط(تعیین گرادیان هیدرولیکی)،توان تولیدی در نه سایت برقابی منتخب مورد محاسبه قرارگرفت و در ادامه به منظور تصمیم گیری جهت اولویت بندی ساخت و بهرهبرداری از پتانسیلهای برقابی پیشنهادی و ارائه رهنمود به بهرهبرداران،سرمایه گذاران و متولیان امر از روش تصمیمگیری چندمعیاره سلسله مراتبی بر مبنای پنج معیاراصلی فنی،اقتصادی،سیاسی-اجتماعی،پدافندغیرعامل ومحیط‎زیستی استفاده گردید و با اخذ پرسشنامههای تهیه شده،سایتهای برقابی منتخب رتبهبندی شدند. براساس تجزیه و تحلیل پاسخهای بدست آمده از طریق پرسشنامه و وزندهی به هریک از معیارها و زیرمعیارها(توسط مقایسه زوجی)در محیط نرم افزار Expert Choice مشخص گردید که معیار فنی در رتبه اول،معیار اقتصادی در رتبه دوم، معیار زیست محیطی در رتبه سوم،پدافند غیرعامل در رتبه چهارم و معیارسیاسی-اجتماعی در رتبه پنجم قرار گرفت. طبق نتایج بدست آمده، سایتهای نیروگاهی در مخزن1183،مخزن1453و مخزن57 به ترتیب با ظرفیت نصب3100، 4107، 1072 کیلووات در اولویتهایاول تا سوم احداث و بهرهبرداری در شبکه آبرسانی مورد نظر،قرار گرفتند.
پرونده مقاله
سهم بالای مصرف آب کشاورزی در مقایسه با سایر بخشها و بحران جدی کم آبی سالهای اخیر، اصلاح و پیشنهاد الگوی بهینه کشتی که مصرف آب را کاهش و بهرهوری استفاده از آن را افزایش دهد، از الزامات اکثر دشتهای ممنوعه و بحرانی کشور است. مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی بهینه کشت متن چکیده کامل
سهم بالای مصرف آب کشاورزی در مقایسه با سایر بخشها و بحران جدی کم آبی سالهای اخیر، اصلاح و پیشنهاد الگوی بهینه کشتی که مصرف آب را کاهش و بهرهوری استفاده از آن را افزایش دهد، از الزامات اکثر دشتهای ممنوعه و بحرانی کشور است. مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی بهینه کشت متناسب با آب قابل برنامهریزی کشاورزی (منابع آب زیرزمینی) ابلاغی وزارت نیرو در سطح آبخوان محدوده مطالعاتی قم کهک و جبران کسری تجمعی درازمدت آبخوان و تاکید بر شاخصهای پایداری کشاورزی در افق برنامهریزی بیست ساله صورت گرفته است. برای شبیهسازی رفتار مولفههای بارندگی از خروجیهای سناریو A2 مدل اقلیمی HADCM3 بهره گرفته و با استفاده از معادله پیوستگی بیلان، حجم آب قابل تخصیص به بخش زراعی در هر سال برآورد گردید. سپس با بکارگیری مدلهای برنامهریزی آرمانی فازی، الگوهای زراعی پایدار در چارچوب محدودیتهای فنی ارائه شد. نتایج نشان داد که اجرای الگوهای زراعی پیشنهادی علاوه بر جبران کسری 536 میلیون مترمکعبی و تعادلبخشی آبخوان محدوده مطالعاتی در طی افق برنامهریزی، سبب خواهد شد که اشتغال نیروی کار و بهرهوری فیزیکی مصرف منابع آبی، کودها و سموم شیمیایی بهترتیب 7/10، 106، 1/4 و 8/8 درصد افزایش و مصرف منابع آبی، کودها و سموم شیمیایی بهترتیب 2/48، 9/3 و 8 درصد کاهش، یابد. لذا به مسئولان منطقهای پیشنهاد میشود اجرای الگوهای زراعی پیشنهادی را در اولویت قرار دهند که این امر نیازمند تدوین الزامات قانونی، سیاستهای تشویقی و تنبیهی و برگزاری دورههای آموزشی و ترویجی میباشد.
پرونده مقاله
این تحقیق بهمنظور ارزیابی شاخص CWSIدر ارقام مختلف ذرت تحت مدیریتهای آبیاری قطرهای نواری در مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد واقع در شمال استان خوزستان صورت گرفت. فاکتور مدیریت آبیاری شامل T100 (تأمین 100 درصد نیاز آبی گیاه)، T75 (تأمین 75 درصد نیاز آبی) و T50 (تأمین 50 چکیده کامل
این تحقیق بهمنظور ارزیابی شاخص CWSIدر ارقام مختلف ذرت تحت مدیریتهای آبیاری قطرهای نواری در مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد واقع در شمال استان خوزستان صورت گرفت. فاکتور مدیریت آبیاری شامل T100 (تأمین 100 درصد نیاز آبی گیاه)، T75 (تأمین 75 درصد نیاز آبی) و T50 (تأمین 50 درصد نیاز آبی) در کرتهای اصلی و سه هیبرید ذرت دانهای شامل سینگل کراس 704 (SC)، مبین (M) و کارون (K) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. روابط خطوط مبنای بالا و پایین برای هر سه رقم در طول فصل رشد با دقت بالایی ( 8/0<R2) برآورد شد. شاخص CWSI برای تیمارهای مختلف و در مراحل مختلف رشد از 01/0 تا 46/0 متغیر بود. نتایج آنالیز آماری نشان داد که اختلاف مقدار شاخص تنش آبی گیاه ذرت بین ارقام مختلف معنیدار نبوده اما تأثیر مدیریت آبیاری روی آن در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. بر همین اساس مقادیر CWSI معادل 17/0، 15/0 و 12/0 به ترتیب برای مراحل رشد و توسعه، میانی و پایانی ذرت جهت تعیین زمان آبیاری قطرهای با استفاده از این شاخص برآورد شدند. علاوه بر این نتایج نشان داد که بین شاخص (CWSI) و عملکرد ذرت همبستگی بالایی وجود داشته و روابطی جهت تخمین عملکرد با استفاده از این شاخص استخراج شد. بر اساس این روابط رقم کارون بیشترین حساسیت به تنش آبی را داشته بهطوریکه در این رقم ضریب یا شیب کاهش عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در برابر کمآبی با مقادیر 21 و 47 درصد نسبت به دو رقم دیگر بیشترین مقدار را داشتند.
پرونده مقاله
ارزیابی قابلیتهای کاربری اراضی مبتنی بر شرایط منطقه برای کاهش اثرات انسانی بر منابع طبیعی و شناسایی کاربریهای متناسب ضروری است. حال آنکه انتخاب شیوه مناسب بررسی قابلیت اراضی در مقیاس حوزه آبخیز کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از اینرو مطالعه حاضر با هدف کاربست و اعت چکیده کامل
ارزیابی قابلیتهای کاربری اراضی مبتنی بر شرایط منطقه برای کاهش اثرات انسانی بر منابع طبیعی و شناسایی کاربریهای متناسب ضروری است. حال آنکه انتخاب شیوه مناسب بررسی قابلیت اراضی در مقیاس حوزه آبخیز کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از اینرو مطالعه حاضر با هدف کاربست و اعتبارسنجی سه روش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، وزارت کشاورزی ایالات متحده امریکا(USDA) و سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور (FRWMO) در ارزیابی قابلیت اراضی حوزه آبخیز گلازچای اشنویه در آذربایجان غربی انجام شد. بر همین اساس با استفاده از دادههای موجود و تهیه 122 نمونه خاک و همچنین ویژگیهای توپوگرافی و هواشناسی، نقشه معیارهای مختلف و بر اساس استانداردهای ذکر شده در سه روش مذکور قابلیت اراضی برای آبخیز مطالعاتی تهیه شد. نتایج نشان داد بیشترین تغییرات مطلق در مدل FRWMO با مساحت 6682 هکتار و کمترین تغییرات مطلق نیز در مدل FAOبا مساحت 5656 هکتار بوده است. از طرفی دیگر بیشترین عدم تطابق کاربری فعلی با قابلیت اراضی در روش FRWMO با شاخص Kappa 64/0 بود که بهدلیل اعمال شیبهای زیاد برای کاربریهای کشاورزی و باغی است. بنابراین توصیه میشود برنامهریزی کاربری اراضی با توجه به قابلیت اراضی منطقه و همچنین در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و اجتماعی ذینفعان آبخیز پس از اعمال تغییرات کاربری، بهنحوی انجام شود که رضایت حداکثری همه ذینفعان را در پی داشته و منجر به پایداری حوزه آبخیز شود.
پرونده مقاله
یکی از ارکان اصلی در کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی در اکوسیستمهای زراعی با هدف تعدیل و کاهش مصرف نهادههای شیمیایی است. این پژوهش بهمنظور بررسی اثر کاربرد باکتریهای محرک رشد بر ویژگیهای شیمیایی خاک در سیستم کشت شبدر- برنج بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکه چکیده کامل
یکی از ارکان اصلی در کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی در اکوسیستمهای زراعی با هدف تعدیل و کاهش مصرف نهادههای شیمیایی است. این پژوهش بهمنظور بررسی اثر کاربرد باکتریهای محرک رشد بر ویژگیهای شیمیایی خاک در سیستم کشت شبدر- برنج بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در دو سال زراعی، در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات برنج کشور انجام شد. فاکتورهای آزمایشی برای گیاه شبدر شامل چهار سطح تلقیح با باکتری همزیست ریزوبیوم تریفولی و چهار سطح تلقیح با باکتریهای محرک رشد غیرهمزیست بود. نتایج نشان داد که کشت شبدر منجر به افزایش معنیدار درصد کربن آلی (79/1 درصد) و نیتروژن خاک (216/0 درصد) گردید. کاربرد باکتریهای غیرهمزیست در کشت شبدر موجب افزایش معنیدار فسفر خاک در کشت برنج گردید بهطوریکه بیشترین میزان فسفر خاک در تیمار سودوموناس (38/12 پیپیام) و ازتوباکتر+ سودوموناس (8/11 پیپیام) و کمترین آن از تیمار شاهد (97/10 پیپیام) حاصل شد. همچنین، کشت برنج موجب کاهش معنیدار پتاسیم در دسترس خاک در سال دوم (1/121 پیپیام) نسبت به سال اول (4/128 پیپیام) آزمایش گردید. بر طبق نتایج کلی این آزمایش کاربرد باکتریهای محرک رشد ضمن حفظ و بهبود خصوصیات شیمیایی خاک موجب افزایش متوسط عملکرد برنج در سال دوم (3/3250 کیلوگرم در هکتار) گردید.
پرونده مقاله
این مطالعه به منظور نقشهبرداری رقومی گروههای مرجع خاک در سیستم مرجع جهانی طبقهبندی خاک با استفاده از روش رگرسیون درختی توسعه یافته در منطقهای به وسعت 60000 هکتار از اراضی شهرستان هیرمند اجرا شد. بدینمنظور 108 خاکرخ حفر گردید و براساس سیستم مرجع جهانی طبقهبندی خاک چکیده کامل
این مطالعه به منظور نقشهبرداری رقومی گروههای مرجع خاک در سیستم مرجع جهانی طبقهبندی خاک با استفاده از روش رگرسیون درختی توسعه یافته در منطقهای به وسعت 60000 هکتار از اراضی شهرستان هیرمند اجرا شد. بدینمنظور 108 خاکرخ حفر گردید و براساس سیستم مرجع جهانی طبقهبندی خاک تشریح و نمونهبرداری شدند. بهمنظور پیشبینی کلاسهای خاک 20 متغیر کمکی شامل اجزای سرزمین و شاخصهای سنجش از دور مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد خاکهای تشکیل شده در منطقه مورد مطالعه جوان بوده و بیشتر تحت تاثیر رسوبات و سیلاب هستند و در گروههای فلویسول و کمبی سول قرار میگیرند و در مناطقی، شوری خاک سبب تشکیل خاکهای سلونچاک شده است. نتایج اهمیت متغیرها در مدلسازی نشان داد پارامترهای سرزمینی شامل شاخص همواری دره با درجه تفکیک بالا، عمق دره، شاخص همگرایی، سطح ویژه حوضه به همراه شاخص شوری بیشترین اهمیت را در بین تمامی متغیرها در پیشبینی گروههای مرجع خاک در هر دو سطح سیستم مرجع جهانی طبقهبندی خاک داشتند. نتایج اعتبارسنجی نشان داد روش رگرسیون درختی توسعه یافته گروههای مرجع خاک را در دو سطح اول و دوم به ترتیب با خلوص نقشه 47 و 25 درصد پیشبینی کرده است و با افزایش کلاسهای خاک از سطح اول به سطح دوم، شاخصهای ارزیابی کاهش مییابند، بهعبارتی دیگر توانایی مدل در پیشبینی صحیح کم شده است. در مناطقی با پستی و بلندی کم و خاکهای جوان که تنوع خاک شدید نیست، روش نقشهبرداری رقومی میتواند به عنوان روشی مفید، کارآمد و سریع جهت تهیه نقشه خاک مورد استفاده قرار گیرد.
پرونده مقاله
در پژوهش حاضر، که طی دو فصل زراعی 1395-1394 و 1396-1395 در اراضی شالیزاری تجهیز و نوسازی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با وسعت 5/4 هکتار صورت گرفت، تاثیر سیستمهای مختلف زهکشی بر روند دفع نیترات به منابع آب سطحی بررسی شد. این سیستمها شامل سه نوع سیستم زهکشی ز چکیده کامل
در پژوهش حاضر، که طی دو فصل زراعی 1395-1394 و 1396-1395 در اراضی شالیزاری تجهیز و نوسازی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با وسعت 5/4 هکتار صورت گرفت، تاثیر سیستمهای مختلف زهکشی بر روند دفع نیترات به منابع آب سطحی بررسی شد. این سیستمها شامل سه نوع سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی متشکل از عمق و فواصل مختلف زهکش به ترتیب 9/0 متر و 30 متر (D0.90L30)، و 65/0 متر و 30 متر (D0.65L30)، 65/0 متر و 15 متر (D0.65L15) و یک سیستم زهکشی زیرزمینی دو عمقی (Bilevel) متشکل از چهار خط زهکش به فاصله 15 متر با اعماق 9/0 و 65/0 متر به صورت یک در میان بودند. علاوه بر اندازهگیری روزانهی دبی خروجی از زهکشها، غلظت نیترات زهآب نیز با تناوب دو هفته یکبار در طول فصلهای کشت تعیین شد. تغییرات روزانهی دبی زهکشها در سیستمهای Bilevel، D0.65L15، D0.65L30 و D0.90L30 به ترتیب بین 231-0، 220-0، 227-0 و 250-0 سانتیمترمکعب بر ثانیه در نوسان بود. بررسی رابطهی دبی-بارش نشان داد که شدت بارش 10 میلیمتر در روز، حد آستانهی کاهش توان زهکش بوده و بارشهای فراتر از این حد میتواند مشکلات ماندابی در محدودهی پژوهش ایجاد نماید. احداث سیستمهای زهکشی منتخب میتواند سالانه 7/34-2/2 کیلوگرم در هکتار نیترات را به منابع آب سطحی دفع نماید؛ لکن احداث سیستم زهکشی D0.65L30 کمترین مخاطره زیستمحیطی را از این حیث خواهد داشت به این ترتیب، بهرهبردای زیستمحیطیِ پایدار از این سیستمها برای توسعهی کشت دیم، نیازمند بررسیهای دقیق در هنگام انتخاب عمق و فواصل نصب زهکش خواهد بود.
پرونده مقاله
عمدهترین روش جهت تحلیل خشکسالی هیدرولوژیکی استفاده از شاخص خشکسالی جریان رودخانهای (SDI) میباشد. این شاخص مبتنی بر فرض پیروی سری دادههای حجم جریان رودخانه از توزیع گاما و اصل انتقال هم احتمال میباشد. در این تحقیق، بواسطه کاربرد سری دادههای متوسط آبدهی ماهانه و سال چکیده کامل
عمدهترین روش جهت تحلیل خشکسالی هیدرولوژیکی استفاده از شاخص خشکسالی جریان رودخانهای (SDI) میباشد. این شاخص مبتنی بر فرض پیروی سری دادههای حجم جریان رودخانه از توزیع گاما و اصل انتقال هم احتمال میباشد. در این تحقیق، بواسطه کاربرد سری دادههای متوسط آبدهی ماهانه و سالانه 49 ایستگاه هیدرومتری مبنای وزارت نیرو، کارایی 65 توزیع احتمال مورد بررسی قرار گرفت. در هر مورد توابع توزیع احتمالی مختلف بر سری داده-های ماهانه و سالانه برازش یافته و بر اساس آزمون کلموگروف-اسمرینوف، مناسبترین توزیع احتمالی و مقدار احتمال تجمعی از آن توزیع محاسبه گردید. سپس مقدار شاخص SDI از توزیع برتر و توزیع گاما محاسبه گردید. نتایج نشان داد در مقیاس سالانه توزیع گاما فاقد فراوانی به عنوان توزیع برتر میباشد. در مقیاس ماهانه نیز این توزیع تنها در 1 درصد از کلیه حالات مورد بررسی به عنوان توزیع برتر شناخته شد. این در حالیست که توزیع Wakeby در مقیاس سالانه در حدود 35 درصد حالات و در مقیاس ماهانه تا حدود 43 درصد حالات در برخی از ماهها به عنوان توزیع احتمال برتر معرفی گردید. نتایج نشان داد جابهجایی طبقات خشکسالی علاوه بر رتبه تابع توزیع، به میزان اختلاف شاخص P-Value از توزیع برتر و توزیع گاما، بستگی دارد. بیشترین و کمترین میزان جابهجایی طبقات خشکسالی هیدرولوژیکی حاصل از کاربرد توزیع برتر، بهترتیب مربوط به ماههای آذر و اردیبهشت میباشد. مشخص گردید بیشترین فراوانی جابهجایی طبقات خشکسالی حاصل از کاربرد توزیع برتر در طبقه نرمال رخ داده است. لذا توصیه میگردد توزیع Wakeby جایگزین توزیع گاما در محاسبات شاخص SDI گردد.
پرونده مقاله