XML
-
-
فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی گفتمان در تصاویر مستقل شعر خواجوی کرمانی
زهره صارمی مهدی محققتصویر و خیال، اساس و جوهرۀ کلام شاعرانه را منعکس می کنند و ذهنیت هنرمند را از جهان برون و درون هویدا می سازند. تصویرسازی کوشش ذهنی سخنور است تا با خلاقیت بین ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه خویش، پیوندی بدیع ایجاد کند.در این پژوهش با تکیه بر روند شکل گیری مفهوم تصویر و نقش چکیده کاملتصویر و خیال، اساس و جوهرۀ کلام شاعرانه را منعکس می کنند و ذهنیت هنرمند را از جهان برون و درون هویدا می سازند. تصویرسازی کوشش ذهنی سخنور است تا با خلاقیت بین ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه خویش، پیوندی بدیع ایجاد کند.در این پژوهش با تکیه بر روند شکل گیری مفهوم تصویر و نقش خیال در آن، ضمن رعایت حدود ماهیت تصویر، به تعریف و معرفی ساختار و انواع مختلف پرداخته شده است. یکی از راه های کشف و بازنمایی ظرفیت های گوناگون تصویر شعری، در ابعاد مختلف مانند زیبایی شناسانه، ادبی، اجتماعی و...، شناخت ساختار چند لایه و انواع آن است.تصویر مستقل یکی از انواع تصاویر است. این تصویر ماهیت انحصاری و ویژگی خوداتکایی اندیشه شاعر را در بردارد و همچنین قابلیت به کارگیری در خارج از فضای شعر را دارد.بررسی تصاویر مستقل در غزل های خواجوی کرمانی، خواننده را با شبکۀ گفتمانی اشعار او روبرو می کند. گفتمان‌های به‌دست‌آمده را می توان در موضوعات؛ گفتمان‌های هستی شناسانه، عاشقانه، گفتمان‌های سیاسی حکومتی، گفتمان‌های دینی و مذهبی و گفتمان‌های حوزۀ وطن و....تقسیم بندی کرد. نتایج تحلیل گفتمان تصاویر مستقل در غزل خواجو، بیانگر جزئیاتی دقیق از فرهنگ، جامعه، سبک زندگی و اندیشه و بینش شاعر است. نگرش شاعر به عشق، به عنوان محور اصلی زیست بشر، گفتمان ننگ و نام و نگرش پیشرو خواجو، در به تصویر کشیدن گفتمان وطن، اشاراتی از آن دسته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - تحلیل زمینه های تعلیمی حکایت «علاءالدین ابوالشامات» از مجموعۀ هزار و یک شب براساس نظریۀ «سفر قهرمان» جوزف کمپبل
میترا حاجی زاده رضا اشرف زاده سید مجید تقوی بهبهانیهزار و یک شب یکی از آثار داستانی فاخری است که ریشه در فرهنگ های گوناگون شرقی به ویژه ایران دارد. این اثر به لحاظ تعلیمی، بسیار سودمند است و اگر براساس نظریه ای متقن تحلیل شود، نتایج به دست آمده دربارۀ وجوه تعلیمی آن، علمی و مستند خواهد بود. در این تحقیق، با استفاده ا چکیده کاملهزار و یک شب یکی از آثار داستانی فاخری است که ریشه در فرهنگ های گوناگون شرقی به ویژه ایران دارد. این اثر به لحاظ تعلیمی، بسیار سودمند است و اگر براساس نظریه ای متقن تحلیل شود، نتایج به دست آمده دربارۀ وجوه تعلیمی آن، علمی و مستند خواهد بود. در این تحقیق، با استفاده از مبانی نظریۀ کهن الگوی سفر قهرمان از جوزف کمپبل، خاصه مؤلفه های عزیمت و تشرف، کارکردهای اخلاقی حکایت علاءالدین ابوالشامات بررسی و کاویده شده است. دلیل گزینش این نظریه، ظرفیت های تعلیمی آراء کمپبل بوده است که ابعاد نوینی از یک اثر ادبی را در حوزۀ تعلیم و تربیت آشکار می کند. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. نتایج تحقیق نشان می دهد که علاءالدین با دعوت فردی به نام محمود بلخی که نمودی از پیر خردمند است، راهی سفری پرماجرا می شود و با گذر از آزمون های اخلاقی متعدد که از سوی عوامل درونی و بیرونی صادر شده اند، به فردیت می رسد. نتایج این آزمون ها که ذیل کلان مفهوم اخلاقی سفر مطرح شده اند، عبارت است از: دل کندن از تعلقات دنیایی؛ خودباوری و اطمینان به ظرفیت های وجودی خویش؛ تعهدپذیری و التزام به انجام پیمان و قول؛ پرهیز از غرور و نفس پرستی و تفکر دربارۀ خود؛ همنشینی با انسان های خوش صورت و سیرت؛ اهمیت بازگشت به خویشتن و احترام به نهاد خانواده؛ کنار زدن پرده های جهل و درک درست واقعیت و حضور در کنار افراد شایسته؛ به دست آوردن قدرت های مینوی سودمند همچون کرامت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تحلیل تطبیقی اسطورۀ فرّ در راحه‌الصّدورو تاریخ بیهقی
حجت رشیدی احمد حسنی رنجبر شروین خمسهراحهالصّدور و آیه‌السّرور (تألیف حدود 603 قمری)، کتابی تاریخی از محمدبن علی بن سلیمان راوندی است در تاریخ آل سلجوق. این کتاب علاوه بر فواید تاریخی، از باب سلاست انشا و اشتمال بر اطلاعات فراوان اجتماعی در شمار معتبرترین و سودمندترین کتاب‌های فارسی پیش از حملۀ مغول است. چکیده کاملراحهالصّدور و آیه‌السّرور (تألیف حدود 603 قمری)، کتابی تاریخی از محمدبن علی بن سلیمان راوندی است در تاریخ آل سلجوق. این کتاب علاوه بر فواید تاریخی، از باب سلاست انشا و اشتمال بر اطلاعات فراوان اجتماعی در شمار معتبرترین و سودمندترین کتاب‌های فارسی پیش از حملۀ مغول است. می‌توان موضوع فرّ در این اثر را با آثار دیگر زبان فارسی مقایسه و تطبیق داد. یکی دیگر از آثار معروف زبان فارسی، تاریخ بیهقی اثر ابوالفضل بیهقی است که کتابی تاریخی - ادبی بوده، و موضوع اصلی آن تاریخ سلطنت مسعودِ اول پسر محمود غزنوی است. از این رو می‌توان موضوع فرّ را در تطبیق دو اثرِ مورد نظر جست. این موضوع در دو اثر جلوۀ خاصی دارد. مهم‌ترین پرسش مطرح در این جستار این است که نگاه دو نویسنده به اسطورۀ فرّ چگونه است؟ بدین نتایج رسیده‌ایم که هر چند در راحه‌الصدور و تاریخ بیهقی موضوع اسطورۀ فرّ قابل مشاهده و ردیابی است، اما نگاه نویسندگان آن دو به این موضوع در مصادیق و مفاهیم متفاوت است. اسطورۀ فرّ در راحه‌الصدور در قالب خویشکاری، نمودهای بصری، تأیید الهی و تصریح به واژۀ فرّ ارائه شده است و در تاریخ بیهقی بیشتر در قالب و پوشش تقدیرگرایی، نمود آیین‌هایی چون جشن مهرگان، قدرت شیرگیری مسعود و....این تحقیق به شیوۀ تحلیل محتوایی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی لحن فردوسی در دو داستان شاهنامۀ فردوسی (زال و رودابه) و (رستم و اسفندیار)
محبوبه حاجی پروانه روح الله هادیآنچه دربارۀ شاهنامه و شاهنامه‌سرایی در کتب مختلف ادبی بیان شده‌است، گویای برتری هنر حماسه‌سرایی فردوسی است. از جمله دلایلی که نشان برتری سخن فردوسی بر دیگر شاهنامه‌سرایان است، توجه به مسائل بلاغی، انسجام و هماهنگی طرح و وحدت لحن شاهنامه است. توجه به بلاغت و به‌ویژه هنر چکیده کاملآنچه دربارۀ شاهنامه و شاهنامه‌سرایی در کتب مختلف ادبی بیان شده‌است، گویای برتری هنر حماسه‌سرایی فردوسی است. از جمله دلایلی که نشان برتری سخن فردوسی بر دیگر شاهنامه‌سرایان است، توجه به مسائل بلاغی، انسجام و هماهنگی طرح و وحدت لحن شاهنامه است. توجه به بلاغت و به‌ویژه هنر داستان‌سرایی، نکته‌ای است که از دید بیشتر مقلّدان فردوسی دور مانده است.این پژوهش بررسی گفتگوها و لحن فردوسی در دو داستان زال و رودابه و رستم و اسفندیار است و آنچه در نوع بررسی ما گفتنی است، این است که در شاهنامه در همه گفتگوها، اقتضای حال گوینده و مخاطب رعایت شده و با وجود تسلّط یک قالب، بحر و وزن مشخص، فردوسی در موضوعات و قصه های متفاوت، رعایت حال مخاطب کرده و باعث تناسب بین اندیشه و گفتگوها و ذهن خواننده است. در گفتار حاضر که به شیوۀ کتابخانه ای و با بهره گیری از فنون تحلیل و توصیف محتوا تهیه شده است، به مقایسۀ بلاغی داستان زال و رودابه و رستم و اسفندیار از دیدگاه لحن و گفتگو می پردازیم و به این نتیجه می رسیم که لحن فردوسی در دو داستان به ویژه در گفتگوهای آن ها مناسب با فضای داستان و اقتضای حال مخاطب است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تصویر مترقّی زن ایرانی در شعر مشروطه
رضا صادقی شهپرزن و حقوق فردی و اجتماعی او همزمان با نهضت مشروطه وارد مباحث ادبی شد و به یکی از مهم ترین موضوعات در شعر مشروطه تبدیل گشت. از این رو زن در مرکز مباحث قرار گرفت به طوری که در این عصر، کمتر شاعری را می توان دید که بیش و کم به موضوع آزادی و حقوق زنان نپرداخته باشد. برابری چکیده کاملزن و حقوق فردی و اجتماعی او همزمان با نهضت مشروطه وارد مباحث ادبی شد و به یکی از مهم ترین موضوعات در شعر مشروطه تبدیل گشت. از این رو زن در مرکز مباحث قرار گرفت به طوری که در این عصر، کمتر شاعری را می توان دید که بیش و کم به موضوع آزادی و حقوق زنان نپرداخته باشد. برابری، آزادی، تعلیم و تربیت، حضور زن در اجتماع و پرهیز از تبعیض جنسیتی و نگاه جنسی و ابزاری به زن، از جمله مسایل مربوط به زنان است که در شعر شاعران عصر مشروطه بازتاب یافته است. ملک الشعرا بهار و نسیم شمال دیدگاه معتدل تر و سنتی تری به زن دارند و ایرج میرزا، لاهوتی، عشقی و عارف قزوینی تندروترند و حتی گاه با برخی مسایل نظیر حجاب مخالفت می کنند. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و هدف آن بررسی اندیشه و دیدگاه شاعران عصر مشروطه دربارة زن است و می خواهد به این پرسش پاسخ دهد که آیا آن اندیشه ای مترقی است یا واپس گرا؟ و با اندیشه های مطرح شده دربارة زن در جنبش فمینیسم همسو هست یا خیر؟ نتایج نشان می دهد که شاعران عصر مشروطه اندیشه ای مثبت نگر و مترقی دربارة زن دارند و آن با برخی اندیشه های فمینیستی دربارة زنان مطابقت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی طنز در آثار بهرام صادقی بر اساس نظریۀ رابرت‌لیو با تأکید بر (سنگر و قمقمه‌های خالی و ملکوت)
فرشته مرادی نوازالله فرهادی محمد شفیعینظریۀ طنز زبانۀشناختی رابرت‌لیو، یکی از نظریات کامل زبان‌شناسی در باب طنز است که پیش از رابرت‌لیو تحت عنوان نظریۀ انگارۀ معنایی توسط ویکتور راسکین مطرح گردید و با واکاوی‌ها و نقد گوناگون مواجه شد که یکی از آنها الگوی رابرت‌لیو می‌باشد؛ لیو معتقد است طنز زبان‌شناختی از چکیده کاملنظریۀ طنز زبانۀشناختی رابرت‌لیو، یکی از نظریات کامل زبان‌شناسی در باب طنز است که پیش از رابرت‌لیو تحت عنوان نظریۀ انگارۀ معنایی توسط ویکتور راسکین مطرح گردید و با واکاوی‌ها و نقد گوناگون مواجه شد که یکی از آنها الگوی رابرت‌لیو می‌باشد؛ لیو معتقد است طنز زبان‌شناختی از نوع غیر زبان‌شناختی آن متفاوت و جداست و این تنها ابهام است که سبب می‌شود طنزی، ویژگی زبان‌شناختی به خود بگیرد؛ این ابهامات در سه حوزۀ آوایی، واژگانی، نحوی و کاربرد شناختی رخ می‌دهد. بهرام صادقی برای طنز‌آمیز کردن حکایات خود از مجموع انگاره‌های زبان شناختی نیز بهره برده است. نتیجۀ این پژوهش که با روش توصیفی – تحلیلی به‌دست آمده است نشان می‌دهد نظریۀ انگارۀ معنایی رابرت‌لیو و چهارچوب نظری آن تا حدود بسیار زیادی با آثار طنز بهرام صادقی همخوانی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - استفهام بلاغی در شعر پروین اعتصامی
عبدالله واثق عباسی حسین اتحادیدر علم معانی جملات افزون بر معنای ظاهری، یک مفهوم و غرض ثانوی نیز دارند که منظور اصلی گوینده در آن نهفته است. یک دسته از این جملات که قابل صدق و کذب نیستند، جملات استفهامی‌اند. غرض اصلی از استفهام کسب خبر درباره امر مجهول است، اما علمای بلاغت برای آن اغراض ثانویة متعددی چکیده کاملدر علم معانی جملات افزون بر معنای ظاهری، یک مفهوم و غرض ثانوی نیز دارند که منظور اصلی گوینده در آن نهفته است. یک دسته از این جملات که قابل صدق و کذب نیستند، جملات استفهامی‌اند. غرض اصلی از استفهام کسب خبر درباره امر مجهول است، اما علمای بلاغت برای آن اغراض ثانویة متعددی برشمرده‌اند. در این پژوهش مفاهیم ثانویة جملات پرسشی در دیوان پروین اعتصامی براساس روش توصیفی– تحلیلی بررسی شده است. باید گفت در دیوان پروین، در مجموع 964 مورد پرسش بکار رفته که943 مورد آن از نوع بلاغی محسوب می‌شود. برای این تعداد استفهام بلاغی می‌توان 41 مفهوم ثانوی مختلف درنظر گرفت. در این میان مضامینی همچون سرزنش، انکار، نهی و شکایت بیشترین کاربرد را دارند. همة این موارد برای طرح موضوعات اخلاقی مناسب می‌باشند. از ویژگی‌های سبکی پروین در کاربرد استفهام، همراه کردن جملات استفهامی با آرایة موازنه است. در این موارد، شاعر یک مضمون اخلاقی را در دو مصراع پیاپی تکرار می‌کند. این شیوة، علاوه بر افزایش ارزش‌های موسیقیایی کلام، در القای مضامین مورد نظر شاعر نیز تأثیر بیشتری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بررسی عناصر انسجام پیوندی و رابطۀ آن با معنا در داستان آفرینش آدم در مرصادالعباد
پروین گلی زاده رضوان فاطمیانسجام یک اصطلاح زبان شناسی متن است که در سال 1976 توسط مک هالیدی و رقیه حسن مطرح شد. یک متن جهت برخورداری از انسجام نیازمند عناصری است که یکی از آنها ادوات ربط یا پیوندی است که باعث پیوستگی و اتصال واژگان و به ویژه جمله های متن می شود. هر متن ادبی از این عناصر بهره می چکیده کاملانسجام یک اصطلاح زبان شناسی متن است که در سال 1976 توسط مک هالیدی و رقیه حسن مطرح شد. یک متن جهت برخورداری از انسجام نیازمند عناصری است که یکی از آنها ادوات ربط یا پیوندی است که باعث پیوستگی و اتصال واژگان و به ویژه جمله های متن می شود. هر متن ادبی از این عناصر بهره می گیرد و کارکرد آن با توجه به موضوع مورد بحث مبتنی بر شیوة خاصی است. این پژوهش به روش تحلیلی و توصیفی، با تکیه بر سبک شناسی زبانی، بررسی ساختار و نحو جمله ها و عناصر انسجام پیوندی، بر مبنای نظریه انسجام متن هالیدی و حسن، صورت گرفته است.در این راستا، داستان آفرینش آدم از کتاب مرصادالعباد، مورد خوانش و بررسی قرار گرفته و میزان استفاده از هر کدام از عناصر پیوندی به طور جداگانه و نقش آن عناصر در انسجام کلّی متن، بیان شده است.بررسی ادوات پیوندی در داستان آفرینش آدم در مرصادالعباد در چهار گونة عوامل ربط افزایشی، تقابلی، سببی و زمانی صورت گرفته است.با بررسی گونه های ربطی این نتایج به دست آمد که کارکرد عوامل افزایشی و سببی بیشتر از سایر عوامل پیوندی است.عامل افزایشی از نوع توضیحی بیشترین کاربرد را دارد که این خود می‌تواند متأثر از موضوع مورد بحث که توضیح و توصیف داستان خلقت آدم است، باشد؛ زیرا این متن داستانی عارفانه را برای علاقه مندان به عرفان و تصوف روایت می کند، از این رو باید از عوامل افزایشی یا اضافی استفاده کند تا بتواند داستان را بهتر به تصویر بکشد و به گونه ای تأثیرگذار این داستان عاشقانة عارفانه را بیان نماید.نتایج حاصل از پژوهش، نشان دهندۀ آن است که عناصر انسجام پیوندی، نقش مهمی در یکپارچه ساختن یک متن، ایفا می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - نگاه آسیب شناسانه به روشنفکر در رمان سفر شب از بهمن شعله‌ور
آمنه یوسفی ایرج مهرکیروشنفکری به عنوان یک جریان اجتماعی مقوله‌ای نو و از مباحث مهم جامعه شناسی سیاسی می‌باشد که تحولات دو قرن اخیر را رقم زده است و از مهم‌ترین عوامل انسانی در دگرگونی‌های اجتماعی محسوب می‌گردد. در ایران رخدادهای مهم سیاسی و اجتماعی به مثابه بزنگاه‌هایی عرصۀ خودنمایی روشنفکر چکیده کاملروشنفکری به عنوان یک جریان اجتماعی مقوله‌ای نو و از مباحث مهم جامعه شناسی سیاسی می‌باشد که تحولات دو قرن اخیر را رقم زده است و از مهم‌ترین عوامل انسانی در دگرگونی‌های اجتماعی محسوب می‌گردد. در ایران رخدادهای مهم سیاسی و اجتماعی به مثابه بزنگاه‌هایی عرصۀ خودنمایی روشنفکران بوده است و آنان به عنوان نیرویی معرفی می‌شوند که جلوتر از مردم خود حرکت کرده و پیشتاز نقد جامعه و حرکت آن به سمت رهایی از بیداد با ارائۀ راهکارهای مناسب می‌باشند. این روشنفکران در رمان‌های فارسی چهره‌های گوناگون دارند و مؤلفان برای هرکدام رسالتی دیگرگونه قائل شده‌اند. بهمن شعله‌ور از جمله نویسندگانی است که وضعیت روشنفکران سرخورده و عاصی سال های پس از کودتای 28 مرداد را در آثار خود به تصویر کشیده است. در پژوهش پیش رو به روش تحلیلی-توصیفی(کتابخانه‌ای) چهرۀ روشنفکر در رمان سفر شب از بهمن شعله ور آسیب شناسی شده و نتیجۀ به دست آمده حاکی از آنست که روشنفکر در این رمان چهره‌ای آسیب‌دیده و ذهنی مشوش داشته، از مؤلفه‌هایی مانند ساده‌گویی، مبارزه در راه تحقق آزادی و دموکراسی تلاش برای احقاق حقوق زنان، ،تحول‌خواهی و مسئولیت پذیری نسبت به سرنوشت جامعه تقریبا تهی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - تحلیل رمان «خانۀ پریان» اثر تورج زاهدی بر مبنای الگوی فرایند فردیت یونگ
سیده مینا مصطفوی منتظری شهین اوجاق علیزاده تورج عقداییتحلیل رمان معاصر از رهگذر الگوی فرایند فردیت بر اساس آرای کارل گوستاو یونگ، از رویکردهای مهم نقد کهن‌الگویی است. این الگو دربارۀ جریان رشد، بالندگی و سازشی خودآگاهانه با خود درون سخن می‌گوید. رویکرد پژوهشی این مقاله تحلیل رمان خانۀ پریان تورج زاهدی بر مبنای الگوی فرایند چکیده کاملتحلیل رمان معاصر از رهگذر الگوی فرایند فردیت بر اساس آرای کارل گوستاو یونگ، از رویکردهای مهم نقد کهن‌الگویی است. این الگو دربارۀ جریان رشد، بالندگی و سازشی خودآگاهانه با خود درون سخن می‌گوید. رویکرد پژوهشی این مقاله تحلیل رمان خانۀ پریان تورج زاهدی بر مبنای الگوی فرایند فردیت یونگ است، زیرا کشف این مفاهیم و میزان استفادۀ آن در نقد ادبی نوین، کاربرد بسیاری دارد. هدف اصلی این تحقیق انطباق سلوک عرفانی شخصیت رضا رضوی با الگوی فرایند فردیت یونگ است که باعث می گردد قهرمان داستان با آنیمای درون خود به وحدت برسد، جنبه های منفی روح خود را تحت کنترل در آورد و با نجات آنیمای روان خویش تولّدی دوباره یابد. این جستار با روش تحلیلی- توصیفی در پی آن است که انسان برای دست یابی به خود درون باید با کهن‌الگوی نقاب، آنیما یا آنیموس و سایه آشنا وبا آن ها ادغام گردد تا سرانجام بتواند به فرایند فردیت دست یابد. یافته های پژوهش نشان می دهد رضا رضوی، شخصیت اصلی این رمان، به جست وجویی در دنیای درون برای دست‌یابی به کمال انسانی دعوت می شود. او برای درک خویشتن، تمامی مراحل سلوک آیینی را با شناخت آنیما، دریافت راهنمایی‌های پیرخرد و مبارزه با جنبه‌های گوناگون سایۀ خود طی می‌کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - بررسی رویکردهای تأویلی بهاءولد از قرآن کریم
سعید فرزانه فرد علی رمضانی نرگس اصغری گوارآثار منظوم و منثور صوفیان را براساس نوع معرفت به دو دسته می‎ توان تقسیم کرد: معرفت شخصی و شهودی؛ معرفت رسمی و سازمان یافته. برخی صوفیّه در آثار خود از این دو نوع معرفت یاد کرده‎اند. گاهی کلامشان از روی آگاهی و از نوع متن‎ های رسمی و مدرسی بوده که هدف از چکیده کاملآثار منظوم و منثور صوفیان را براساس نوع معرفت به دو دسته می‎ توان تقسیم کرد: معرفت شخصی و شهودی؛ معرفت رسمی و سازمان یافته. برخی صوفیّه در آثار خود از این دو نوع معرفت یاد کرده‎اند. گاهی کلامشان از روی آگاهی و از نوع متن‎ های رسمی و مدرسی بوده که هدف از نگارش آن، شفافیّت معنا، تثبیت و تعلیم سنّت ها و آداب صوفیان و حاصل دانش قراردادی آنهاست؛ اما گاهی کلامشان حاصل تجربه‎های درونی و دریافت‌های شخصی است و معنا در آن پوشیده و تأویل پذیر است و هدف از نگارش آن، بیان تجربه‎ های شهودی و دریافت های درونی و شخصی در لحظات شور و وجد و حال است. یکی از نثرهای صوفیانه-که در آن این ویژگی ها به خوبی احساس می‎ شود کتاب معارف بهاءولد است که نویسنده در آن به بیان افکار، رؤیاها و احوال درونی خویش در لحظات اوج هیجان های عاطفی، پرداخته است. غلبة زبان استعاری، ابهام، تأویل پذیری و پراکنش معنایی در سراسر آن وجود دارد. تأویلی که بهاءولد در این کتاب از آیات قرآن دارد، بسیار بدیع و تازه است. نگارنده در این مقاله به روش توصیفی– تحلیلی در صدد آن است که تأویلات بهاءولد را مورد بحث و بررسی قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - باورسازی و باورسوزی در غزلیات سنایی و بررسی ارتباط آنها با گرایش های عارفانۀ وی: خوانش ساختارگرا
فاطمه سادات طاهریمقالۀ حاضر به بررسی مصادیق باورستیزی در غزلیات سنایی بر مبنای خوانش ساختارگرا می پردازد. عرفان و تصوف به دلیل نگرش متفاوت به خدا، جهان و انسان برای نخستین بار مفاهیم باورستیز را در ادبیات فارسی متجلی کرد و با تعابیر و شگردهای متفاوت بی اعتباری باورها و اندیشه های معتاد چکیده کاملمقالۀ حاضر به بررسی مصادیق باورستیزی در غزلیات سنایی بر مبنای خوانش ساختارگرا می پردازد. عرفان و تصوف به دلیل نگرش متفاوت به خدا، جهان و انسان برای نخستین بار مفاهیم باورستیز را در ادبیات فارسی متجلی کرد و با تعابیر و شگردهای متفاوت بی اعتباری باورها و اندیشه های معتاد را مطرح کرد. با توجه به تقدم سنایی در بازنمایی منسجم مضامین عرفانی در شعر فارسی و توجه وی به جوهر فرهنگ، نگارنده با استفاده از رویکرد توصیفی- تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش های بنیادی که سنایی برای دگرگونی باورهای رایج در روزگار خویش چه شگردها و شیوه هایی را به کارگرفته؟، از این کار چه اهدافی داشته؟، این موضوع با گرایش های عارفانۀ وی چه ارتباطی داشته است؟ و شگردهای وی تا چه اندازه با خوانش ساختارگرا مطابقت دارد؟، می کوشد اثبات کند سنایی به سبب شهامت عرفانی، وارستگی روحانی و قلندرمنشی خود که می تواند تحت تأثیر سُکرگرایی و پیروی او از مکتب خراسان نیز باشد با به کارگیری مضامین قلندرانه و شیوه های وارونه سازی معنایی، تناقض گویی و سخن گفتن از زبان مجانین العقلا به منظور ایجاد تشکیک در اذهان، باورها و اندیشه های هم عصران خویش، مضامین خلاف عادتی آفریده که غریبی این مضامین و شگردهای زیرکانۀ وی موجب جلب توجه مخاطب شده و توانسته است به طور ناخودآگاه از یک سو موجب دگرگونی باورهای مخاطب و از سوی دیگر موجب پذیرش اندیشه های شاعر یا به تعبیر دیگر باورسوزی و باورسازی شود که این موارد از طریق بررسی مناسبات درونی موجود در متن غزلیات وی به دست می آید که از این جنبه با خوانش ساختارگرا همخوانی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - بررسی خواستگاری زنان از مردان در شاهنامۀ فردوسی با رویکرد روان شناختی کارل گوستا یونگ
مریم سعید علی عشقی سردهی سیدعلی اکبر شریعتی فر سعید روزبهانیدر شاهنامۀ فردوسی در آن چه مربوط به دورۀ پهلوانی و اساطیری است به خواستگاری دختران از پسران یا زنان از مردان برمی‌خوریم که با فرهنگ و عُرف امروز ما سازگاری ندارد، اما حقیقتی است از روزگار پهلوانی و آغاز پیدایش حکومت های نخستین که بر مدار کشاورزی و گله داری ونیاز به زمین چکیده کاملدر شاهنامۀ فردوسی در آن چه مربوط به دورۀ پهلوانی و اساطیری است به خواستگاری دختران از پسران یا زنان از مردان برمی‌خوریم که با فرهنگ و عُرف امروز ما سازگاری ندارد، اما حقیقتی است از روزگار پهلوانی و آغاز پیدایش حکومت های نخستین که بر مدار کشاورزی و گله داری ونیاز به زمین های آباد شکل گرفته اند. پهلوانان که تنومندی و نیرومندی ویژه دارند در جنگ ها و حکومت های نخستین مقامی والا پس از شاهان و گاه حتی برتر از شاهان قرار می گیرند؛ بنابراین دختر بزرگان و شاهزاده خانم ها آرزو دارند با پهلوانان ازدواج کنند تا دارای فرزندان سالم و نیرومند شوند که بعدها ارج خانوادگی را پاس بدارند. پژوهندگان این گفتار بر آن هستند با رویکرد روان شناختی کارل گوستا یونگ، روان شناس نامدار غربی، که بر مبنای آنیما و آنیموس در ناخودآگاه روان زنان و مردان وجود دارند و به صورت انگیزۀ درونی و بیرونی در خود آگاه پدیدار می شوند بپردازند و عملکردها و حوادث ناشی از شکل گیری آنیما و آنیموس را به دو صورت مثبت و منفی واکاوی نمایند. این پژوهش که به روش (توصیفی _ تحلیلی_ تطبیقی) انجام می گیرد نشان می دهد که انتخاب همسر در شاهنامه در دورۀ پهلوانی در ناخودآگاه روان شخصیت های داستان جای دارد که زنان می توانند نماد آنیمای مثبت و منفی موجود در روان انسان بوده و در سرنوشت شاهزادگان و پهلوانان مؤثر باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - بررسی و تحلیل من‌های فردی و اجتماعی در شعر فروغ فرخزاد
زهرا دریانسان در هر جایگاه معرفتی که قرار گیرد هم خویشتن خویش را متمایز از دیگر عناصر هستی می داند و هم پیوسته در کنشی متقابل با پدیده های زیستی و جامعه شناختی به سر می برد. یکی از مباحث مهم در دانش جامعه شناسی بررسی ظرفیت وجودی انسان ها و شیوة برخورد آنان با مباحث پیرامون و شر چکیده کاملانسان در هر جایگاه معرفتی که قرار گیرد هم خویشتن خویش را متمایز از دیگر عناصر هستی می داند و هم پیوسته در کنشی متقابل با پدیده های زیستی و جامعه شناختی به سر می برد. یکی از مباحث مهم در دانش جامعه شناسی بررسی ظرفیت وجودی انسان ها و شیوة برخورد آنان با مباحث پیرامون و شرایط اجتماعیِ خانواده، سرزمین و جهان است که از این دو پدیده اغلب تحت عنوان منِ اجتماعی و منِ فردی یاد می شود. بررسی اشعار فروغ فرخزاد که قسمت عمده ای از آن برخاسته از ضمیر ناخودآگاه انسانی و در پیوند با رمانتیسم و در نهایت سمبولیسم سیاسی- اجتماعی است، می تواند نمودهای گوناگون منِ فردی و اجتماعیِ فروغ را به عنوان زنی ایرانی در دوره ای از تاریخ اجتماعی ایران، که دورة گذار محسوب می شود تبیین کند. بررسی حاضر بیانگر آن است که علاوه بر وجود منِ تغزلی در همة دوره های شعری و زندگی فروغ البته با سیر نزولی، وجود تقابل و ناسازواری منِ فردی و اجتماعی و در نهایت غلبة من اجتماعی ِکمال گرا و تحوّل طلب و بیان نارضایتی ازآنچه که در جامعه انسانی می گذرد از نمودهای برجستة شعر فروغ خصوصا در نیمة دوم زندگی شعری فروغ محسوب می شود. فردگرایی و سپس اجتماعی شدن و از نو اجتماعی شدنی از سویی گویای تحول اجتماعی و تاثیری است که بر ایفای نقش اجتماعی فروغ گذارده است و از سویی دیگر شعر او را تصویرگر جامعة سرد و رو به اضمحلال قرار داده است. پرونده مقاله
-
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400