-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تبیین نقش تجارت خارجی و نوآوری از طریق دستیابی به تکنولوژی خارجی بر سرمایه گذاری و رشد اقتصادی کشور ایران
هاشم نیکو مرام فریدون رهنمای رودپشتی ایمان جوکار تنگ کرمیچکیدهاین مقاله با استفاده از مدل تجربی رگرسیون رشد اقتصادی بر مبنای مدلهای نظری توسعه یافته توسط1997 ) به تبیین اثر تجارت خارجی و نوآوری از طریق دستیابی به ) گراسمن و هلپمن 1 و بارو و سالای مارتین 2تکنولوژی خارجی بر رشد اقتصادی کشور ایران طی سالهای 1360 الی 1389 پرداخته چکیده کاملچکیدهاین مقاله با استفاده از مدل تجربی رگرسیون رشد اقتصادی بر مبنای مدلهای نظری توسعه یافته توسط1997 ) به تبیین اثر تجارت خارجی و نوآوری از طریق دستیابی به ) گراسمن و هلپمن 1 و بارو و سالای مارتین 2تکنولوژی خارجی بر رشد اقتصادی کشور ایران طی سالهای 1360 الی 1389 پرداخته و اهمیت عوامل خالصموجودی سرمایه، جریان سرمایهگذاری مستقیم خارجی و حقوق مالکیت فکری را در این فرایند بررسی کردهاست. با استفاده از سری زمانی دادهها طی دوره پژوهش ابتدا مانایی متغیرها و با ثباتی مدل بررسی و سپس مدلرگرسیون رشد تخمین زده شد. نتایج آزمون نشان داد که به ترتیب عاملهای خالص موجودی سرمایه ، نوآوری وحقوق مالکیت فکری تاثیر مثبت و عامل سرمایهگذاری مستقیم خارجی تاثیر منفی بر رشد اقتصادی کشور دارد.همچنین اینکه عامل واردات تکنولوژی خارجی نقش با اهمیتی بر رشد اقتصادی کشور ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی عوامل مؤثر بر توزیع درآمد با تأکید بر نقش تجارت خارجی مطالعه موردی ایران بین سالهای۱۳۸۶-۱۳۵۶
محمد بابازاده صالح قویدل حسن عموزاد خلیلیتوزیع درآمد یکی از موضوعات مهم و مورد توجه در هر اقتصادی به شمار میآید. با گسترش تولیدات ملی و ایجاد مؤسسات تجاری بینالمللی، در سالهای اخیر تجارت خارجی روندی رو به رشد در جهان نشان میدهد. با توجه به اهمیت توزیع درآمد در اقتصاد ملی، بررسی اثر تجارت خارجی بر توزیع درآم چکیده کاملتوزیع درآمد یکی از موضوعات مهم و مورد توجه در هر اقتصادی به شمار میآید. با گسترش تولیدات ملی و ایجاد مؤسسات تجاری بینالمللی، در سالهای اخیر تجارت خارجی روندی رو به رشد در جهان نشان میدهد. با توجه به اهمیت توزیع درآمد در اقتصاد ملی، بررسی اثر تجارت خارجی بر توزیع درآمد در هر اقتصادی دارای اهمیت میباشد. در این تحقیق به بررسی عوامل مؤثر بر توزیع درآمد با تأکید بر اثر تجارت خارجی پرداخته شده است. در ابتدا چارچوبی ارائه شده که ارتباط بین توزیع درآمد و تجارت خارجی را نشان میدهد. نتایج چارچوب نظری نشان میدهد که رابطه توزیع درآمد و تجارت خارجی به لحاظ تئوریک روشن نیست و بستگی به ساختار اقتصادی جامعه دارد. در ادامه به بررسی تجربی ارتباط میان توزیع درآمد و تجارت خارجی در اقتصاد ایران پرداخته شده است. نتایج بررسی تجربی نشان میدهد که تجارت خارجی موجب کاهش نابرابری درآمدی در ایران میشود ولی دارای اثر چشمگیری نمیباشد. همچنین صادرات غیرنفتی اثر معنی دار بر توزیع درآمد ندارد ولی در مقابل صادرات نفتی منجر به افزایش نابرابری درآمدی در ایران میشود. واردات نیز موجب بهبود شاخص توزیع درآمد در ایران میشود. همچنین اثر افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه بر توزیع درآمد به گونهای است که سهم گروههای درآمدی بالا از افزایش GDP بیشتر است و این موضوع نشان میدهد که اقتصاد ایران در مرحله اول منحنی کوزنتس قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تبیین عوامل مؤثر بر الگوی یادگیری سازمانی در نظارت بر تجارت خارجی با رویکرد توسعه اقتصادی – اجتماعی (مطالعه موردی: سازمان گمرک)
آرزو غنیون علیرضا نوبری مریم مجیدی علیرضا افشار نژادگمرک به عنوان یکی از مهمترین سازمان ها در چرخه تأمین و توزیع کالا مسؤلیت کنترل و نظارت بر ورود و خروج کالا را بر عهده دارد. با حجم روزافزون تجارت، ضرورت انجام کنترل ها با حداکثر دقّت و سرعت، در عین تسهیل گری و بارویکرد توسع چکیده کاملگمرک به عنوان یکی از مهمترین سازمان ها در چرخه تأمین و توزیع کالا مسؤلیت کنترل و نظارت بر ورود و خروج کالا را بر عهده دارد. با حجم روزافزون تجارت، ضرورت انجام کنترل ها با حداکثر دقّت و سرعت، در عین تسهیل گری و بارویکرد توسعه اقتصادی - اجتماعی، اجتناب ناپذیر است. هدف پژوهش شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر الگوی یادگیری سازمانی در نظارت بر تجارت خارجی در سازمان گمرک با بهبود توأم شاخص های تسهیلات و امنیت است. پژوهش از نوع کیفی بوده و برای تحلیل داده ها از روش گراندد تئوری استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه های عمیق بودند که با روش نمونه گیری گلوله برفی با 14نفر ازخبرگان گمرک و سایر سازمان های مرتبط در تجارت، انجام شد. دادههای حاصل از مصاحبه ها از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل شدند. در نهایت الگوی پارادایمی یادگیری سازمانی در نظارت بر تجارت خارجی متشکل از شرایط علّی، شرایط زمینه ای، عوامل مداخله گر، پدیده محوری، راهبردها و پیامدها ترسیم گردید. پدیده اصلی الگوی طراحی شده، فرآیندیادگیری سازمانی در سازمان گمرک است. یافته های پژوهش نشان داد، عوامل علّی شامل، یکپارچگی اطلاعات تجارت خارجی، همکاری های ملی و فراملی، آموزش و توانمندسازی کارکنان و فرهنگ سازی هستند. عوامل مداخله گر شامل، شرایط سیاسی، یکپارچگی قوانین و مقررات، عوامل محیطی و یگپارچگی مدیریتی است. عوامل زمینه ای شامل، پنجره واحد تجارت و مدیریت ریسک و راهبردها مشتمل بر نظارتِ اطلاعات محور، مهندسی مجدد فرآیندها و هوشمندسازی می باشند. پیامدهای سیستم یادگیری سازمانی، شامل دستاوردهای اقتصادی، اجتماعی و آموزشی است که در راستای توسعه اقتصادی- اجتماعی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - تحلیل راهبردی مقاوم سازی اقتصاد کشور بر پایه رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در حوزه اقتصاد مقاومتی (مورد مطالعه: مرزبان اقتصادی جمهوری اسلامی ایران)
محسن عزیزی حسین حسن زاده علیرضا مقدسیهدف پژوهش حاضر تبیین شاخص های مهم مقاوم سازی اقتصاد ایران در حوزه مرزبان اقتصادی و براساس رهنمودهای اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری بود. روش تحقیق، کاربردی بوده و با روش آمیخته و تلفیقی(کمی و کیفی) و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام شده است. نتایج نشان داد، پیاده کردن دو چکیده کاملهدف پژوهش حاضر تبیین شاخص های مهم مقاوم سازی اقتصاد ایران در حوزه مرزبان اقتصادی و براساس رهنمودهای اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری بود. روش تحقیق، کاربردی بوده و با روش آمیخته و تلفیقی(کمی و کیفی) و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام شده است. نتایج نشان داد، پیاده کردن دولت الکترونیک در گمرکات، کوتاه شدن زمان انجام تشریفات گمرکی، اجرای دقیق قوانین و مقررات بهداشتی برای جلوگیری از ورود کالاهای ناسالم و مضر به کشور، ایجاد پنجره واحد تجارت فرامرزی و ارائه تسهیلات ویژه برای شرکتهای تولیدی از مهمترین شاخص های مقاوم سازی اقتصاد ایران به شمار می آیند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی پیامدهای امنیتی جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی در جمهوری اسلامی ایران
شهرام سعادتمند حسین احمدی مسعود همتهدف پژوهش حاضر بررسی پیامدهای امنیتی جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی در جمهوری اسلامی ایران میباشد. روش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه تأکید دارد که در کنار مزایای ورود و جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی در کشور، پیامدهای امنیتی ناشی از بهکارگیری سرمایهگذاری مستقیم خ چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی پیامدهای امنیتی جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی در جمهوری اسلامی ایران میباشد. روش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه تأکید دارد که در کنار مزایای ورود و جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی در کشور، پیامدهای امنیتی ناشی از بهکارگیری سرمایهگذاری مستقیم خارجی، از مهمترین عوامل اثرگذار بر میزان جذب سرمایهگذاریهای مستقیم خارجی در جمهوری اسلامی ایران بوده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که با اعمال مدیریت موثر و برنامهریزیهای دقیق توسط دستگاههای اجرایی و نیز بهرهگیری از دیپلماسی اقتصادی کشور، علاوه بر کاهش نگرانیهای امنیتی، جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی میتواند موجبات افزایش امنیت ملی و اقتدار کشور را نیز فراهم نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - ارزیابی اثرات رانتجویی تجاری بر اقتصاد ایران با رویکرد مدل تعادل عمومی پویای تصادفی
سمانه مقدس فر سید کمیل طیبی علیمراد شریفیهدف این مقاله طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی به منظور بررسی اثر رانت جویی تجاری بر رفتار نیروی کار در اقتصاد ایران است. نتایج تجربی از تجزیه و تحلیل توابع واکنش آنی حاکی از آن است که با وارد شدن شوک مثبت درآمد تجاری به اقتصاد ایران ضریب رانت جویی تجاری افزایش ی چکیده کاملهدف این مقاله طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی به منظور بررسی اثر رانت جویی تجاری بر رفتار نیروی کار در اقتصاد ایران است. نتایج تجربی از تجزیه و تحلیل توابع واکنش آنی حاکی از آن است که با وارد شدن شوک مثبت درآمد تجاری به اقتصاد ایران ضریب رانت جویی تجاری افزایش یافته و نیروی کار از فعالیت تولیدی خود کاسته و به فعالیت رانت جویانه روی می آورد. همچنین به منظور بررسی دقیق تر هزینه رفاهی رانت جویی نیروی کار، با استفاده از الگوی تغییر جبرانی لوکاس نشان داده شده است که با ده درصد کاهش در رانت جویی 6 درصد منفعت رفاهی خانوار افزایش مییابد. لذا پیشنهاد می شود سیاست گذار اقتصادی با وضع تعرفه وارداتی بر اساس نیازهای اقتصادی و معیشتی جامعه، فضای چانه زنی و کسب منفعت توسط صاحبان سود را محدود کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تأثیر همهگیری کرونا بر تعادل مالی و حجم تجارت خارجی ایران
لیلا گرجیشیوع ویروس کرونا به طور جدی بر فعالیتهای اقتصادی، مانند تراز مالی عمومی جهانی، نرخ بیکاری جهانی، نرخ تورم جهانی، حجم تجارت جهانی و نرخ رشد جهانی تأثیر منفی گذشته است. در ادبیات اقتصاد کلان، وجود پدیدههای مذکور بعنوان شاخصهای بیثباتی اقتصادی قلمداد میشوند که بر تعا چکیده کاملشیوع ویروس کرونا به طور جدی بر فعالیتهای اقتصادی، مانند تراز مالی عمومی جهانی، نرخ بیکاری جهانی، نرخ تورم جهانی، حجم تجارت جهانی و نرخ رشد جهانی تأثیر منفی گذشته است. در ادبیات اقتصاد کلان، وجود پدیدههای مذکور بعنوان شاخصهای بیثباتی اقتصادی قلمداد میشوند که بر تعادل مالی و حجم تجارت خارجی مؤثرند. هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی تأثیر همهگیری کرونا بر تعادل مالی و حجم تجارت خارجی در ایران میباشد. در این تحقیق، تأثیر همهگیری کرونا بر تعادل مالی و حجم تجارت خارجی در ایران در سال 1399 با استفاده از دادههای سری زمانی و مدل خود توضیحبرداری (VAR) مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق از تجزیه و تحلیل رگرسیونی با استفاده از الگوی خود توضیح برداری (VAR) به روش هم جمعی یوهانسن – جوسیلیوس برای برازش و تجزیه و تحلیل دادهها به کمک نرم افزار ایویوز استفاده شده است. یافتهها تأثیرپذیری تعادل مالی و حجم تجارت خارجی از همهگیری کرونا را نشان میدهد و مورد تأیید قرار داده است. همچنین، نتایج نشان داد که حجم تجارت ایران از بیماری کرونا و همچنین سیاستهای تجاری و اقتصادی با خارج تأثیر زیادی میپذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تأثیر آستانهای نرخ ارز حقیقی بر پیوند تجارت-رشد در ایران: الگوی رگرسیون آستانهای (TR)
جعفر قادری بهنام ایزدی زهور نژاد حلافی فرانک خسرویچکیده تئوری های مختلفی در باب نقش تجارت خارجی بر رشد اقتصادی به رشته ی تحریر درآمده و بر پایه ی آنها استراتژی ها، سیاست ها و برنامه های مختلفی طرح ریزی شده است. با علم به این موضوع که میزان اثربخشی تجارت خارجی بر رشد اقتصادی به عوامل مختلف از جمله نرخ ارز حقیقی بستگی چکیده کاملچکیده تئوری های مختلفی در باب نقش تجارت خارجی بر رشد اقتصادی به رشته ی تحریر درآمده و بر پایه ی آنها استراتژی ها، سیاست ها و برنامه های مختلفی طرح ریزی شده است. با علم به این موضوع که میزان اثربخشی تجارت خارجی بر رشد اقتصادی به عوامل مختلف از جمله نرخ ارز حقیقی بستگی دارد؛ نقش نرخ ارز حقیقی در اثربخشی تجارت خارجی بر رشد اقتصادی مبحث این پژوهش قرار داده شده است. از این رو هدف اصلی این پژوهش برآورد آستانه ی بهینه ی نرخ ارز حقیقی در پیوند تجارت – رشد برای اقتصاد ایران، طی دوره ی ۱۳۹۲-۱۳۵۰ می باشد. در این راستا از اطلاعات مرکز آمار جمهوری اسلامی ایران و گزارش های اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تکنیک رگرسیون آستانه ای ارائهشده توسط هانسن (۱۹۹۶) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که بخش خارجی در ایران در سطوح بالای نرخ بهینه ی برآوردی دارای نقش منفی و معناداری بر رشد اقتصادی می باشد. همچنین میزان بهینه ی نرخ ارز حقیقی برای اقتصاد ایران ۹۸۹۲ ریال برآورد گردیده است؛یعنی زمانی که نرخ ارز حقیقی از میزان ۹۸۹۲ ریال بیشتر شود، افزایش یک درصدی شاخص باز بودن اقتصاد به میزان حدود ۹۰۵۱۷۰/۰ درصد رشد اقتصادی را کاهش می دهد، این در حالی است که این افزایش در سطوح کمتر از مقدار آستانه ای نرخ ارز حقیقی حدود ۵۴۰/۰ درصد رشد اقتصادی را افزایش می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - اثر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی ایران بسط مدل پاجولا
اسفندیار جهانگرد آرین دانشمند سامان پناهی بهنام نیک بیندر کشورهای توسعه یافته افزایش سرمایهگذاری مستقیم خارجی یکی از عوامل اصلی در انتقال تکنولوژیهای نوین، ارتقا بهرهوری و رشد اقتصادی است، در صورتی که این موضوع برای کشورهای در حال توسعه لزوماً چنین نیست و گاه نتایج عکس نیز در بر خواهد داشت. در این تحقیق به بررسی تأثیر سر چکیده کاملدر کشورهای توسعه یافته افزایش سرمایهگذاری مستقیم خارجی یکی از عوامل اصلی در انتقال تکنولوژیهای نوین، ارتقا بهرهوری و رشد اقتصادی است، در صورتی که این موضوع برای کشورهای در حال توسعه لزوماً چنین نیست و گاه نتایج عکس نیز در بر خواهد داشت. در این تحقیق به بررسی تأثیر سرمایهگذاری مستقیم خارجی(FDI) بر رشد اقتصادی ایران در شرایط همگرایی مشروط (Conditional Convergence) با استفاده از رهیافت خود بازگشت با وقفه های توزیعی (ARDL) به همراه آزمون کرانه های پسران، شین و اسمیت (2001) طی سال های 1970 تا 2014 خواهیم پرداخت. نتایج تخمین حاکی از آن است که اثر سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی در چارچوب مدل رشد بسط یافته پاجولا و در حالت همگرایی مشروط، در کوتاه مدت و بلندمدت منفی و معنادار است که البته در کشورهای در حال توسعه ای مانند ایران و کشورهای مشابه و با در نظر گرفتن ساختار این کشورها نتایج دور از واقعیت نیست. بنابراین جهت استفاده کارامد و مؤثر از سرمایه گذاری مستقیم خارجی باید ساختارهای اقتصادی را اصلاح، قابلیت جذب تکنولوژی و بخش های مولد که دارای ارزش افزوده بالایی هستند را شناسایی و منابع خارجی را به سوی این بخش ها هدایت کرد. Increasing level of Foreign Direct Investment (FDI) in developed countries is one of the main and fundamental reasons for transferring brand-new technologies, improvement in the total productivity and economic growth, as well. Although, this is not necessarily true for developing countries and may sometimes act as a barrier to economic growth. In this study, we investigate the effect of FDI on Iran economic growth using Autoregressive Distributed Lag (ARDL) approach along with Bound’s test of Pesaran, Shin and Smith (2001), considering the conditional convergence throughout the period of 1970 to 2014. The results demonstrate that the impact of FDI on economic growth in the framework of augmented Pohjola growth model coupled with conditional convergence is negative and significant both in short and long run which is not far beyond the expectations for many developing countries like Iran, regarding their economic structures. Some of the reasons that cause this negative impact are the lack of necessary infrastructure, technology absorption capability and skills to use them in addition to inappropriate business environment, economic policies instability, managerial and executive related issues and the most important one that is the misleading of foreign investment resources to counterproductive sectors in lieu of productive ones. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - تبیین جهت گیری راهبردی (اهداف، دکترین و سیاست) بازرگانی و تجارت خارجی مبتنی بر قانون اساسی و اسناد بالادستی
یحیی آل اسحاق نبی اله دهقان داوود دانش جعفری الیاس نادران علیرضا مقدسیتجارت بین الملل در پی مبنایی برای مبادلات کالاها و خدمات است و شامل صادرات و واردات میشود. هدف این پژوهش، تبیین جهت گیری راهبردی (اهداف، دکترین و سیاست) بازرگانی و تجارت خارجی مبتنی بر قانون اساسی و اسناد بالادستی است. این تحقیق از نوع کاربردی و توسعهای و روش آن تفسی چکیده کاملتجارت بین الملل در پی مبنایی برای مبادلات کالاها و خدمات است و شامل صادرات و واردات میشود. هدف این پژوهش، تبیین جهت گیری راهبردی (اهداف، دکترین و سیاست) بازرگانی و تجارت خارجی مبتنی بر قانون اساسی و اسناد بالادستی است. این تحقیق از نوع کاربردی و توسعهای و روش آن تفسیری است. جامعه آماری شامل بخش کتابخانه ای است. به این منظور که شامل بررسی اسناد و مدارک کارکردهای حوزه بازرگانی و تجارت خارجی در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و مستندات حاصل در دسترس از اسناد بالادستی است. به منظور مطالعه برای نمونه گیری در روش کتابخانه ای، اسناد و مدارک مربوط به قانون اساسی با استفاده از تحلیل گفتمان بررسی، تحلیل و تفسیر شده است. برای بررسی وتحلیل اطلاعات از نرم افزار مکس کیو دی ای استفاده شده است. در نهایت، ابعاد و مولفه های راهبردی حوزه های اهداف، دکترین و سیاست بیان و در جهت اداره امور بازرگانی و تجارت خارجی در راستای قانون اساسی و اسناد بالادستی مدلی نیز ارائه شده است. پرونده مقاله