بررسی عوامل مؤثر بر توزیع درآمد با تأکید بر نقش تجارت خارجی مطالعه موردی ایران بین سالهای۱۳۸۶-۱۳۵۶

محورهای موضوعی : اقتصاد کاربردی

محمد بابازاده ¹ (مسئول مکاتبات)
صالح قویدل ² (ندارد)
حسن عموزاد خلیلی ³ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1388/12/20 تاریخ پذیرش : 1389/05/10 تاریخ انتشار : 1389/07/01

کلید واژه: توزیع درآمد, ضریب جینی, تجارت خارجی, صادرات نفتی, صادرات غیرنفتی,

چکیده مقاله :

توزیع درآمد یکی از موضوعات مهم و مورد توجه در هر اقتصادی به شمار می‌آید. با گسترش تولیدات ملی و ایجاد مؤسسات تجاری بین‌المللی، در سالهای اخیر تجارت خارجی روندی رو به رشد در جهان نشان می‌دهد. با توجه به اهمیت توزیع درآمد در اقتصاد ملی، بررسی اثر تجارت خارجی بر توزیع درآمد در هر اقتصادی دارای اهمیت می‌باشد. در این تحقیق به بررسی عوامل مؤثر بر توزیع درآمد با تأکید بر اثر تجارت خارجی پرداخته شده است. در ابتدا چارچوبی ارائه شده که ارتباط بین توزیع درآمد و تجارت خارجی را نشان می‌دهد. نتایج چارچوب نظری نشان می‌دهد که رابطه توزیع درآمد و تجارت خارجی به لحاظ تئوریک روشن نیست و بستگی به ساختار اقتصادی جامعه دارد. در ادامه به بررسی تجربی ارتباط میان توزیع درآمد و تجارت خارجی در اقتصاد ایران پرداخته شده است. نتایج بررسی تجربی نشان می‌دهد که تجارت خارجی موجب کاهش نابرابری درآمدی در ایران می‌شود ولی دارای اثر چشمگیری نمی‌باشد. همچنین صادرات غیرنفتی اثر معنی دار بر توزیع درآمد ندارد ولی در مقابل صادرات نفتی منجر به افزایش نابرابری درآمدی در ایران می‌شود. واردات نیز موجب بهبود شاخص توزیع درآمد در ایران می‌شود. همچنین اثر افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه بر توزیع درآمد به گونه‌ای است که سهم گروههای درآمدی بالا از افزایش GDP بیشتر است و این موضوع نشان می‌دهد که اقتصاد ایران در مرحله اول منحنی کوزنتس قرار دارد.

چکیده انگلیسی:

This research examines the factors affecting income distribution with emphasis on foreign trade. We investigate the significance of international trade on distribution of income in Iran from 1977to 2007. We begin our study with explanation of the theoretical relationship between foreign trade and income distribution and demonstrate that the economic structure of the country is an important factor in the explanation of the connection between trade and income distribution. Using empirical evidence from Iran, the examination of the link between foreign trade and income distribution, shows that international trade will reduce the income inequality in Iran but the impact is not noteworthy. We also discover that while the non-oil exports have no significant effect on income distribution the export of crude oil increases the income inequality in Iran even though the increase in imports financed by petrodollars has let to an  improvement of the index for income distribution. Furthermore, this study indicates an overall increase in GDP per-capita and its distribution is such that the share of upper income groups has increased relative to those in lower income brackets.