علّیت

دسترسی آزاد مقاله

1 - رابطه بازارمالی ایران با بازارهای داخلی وخارجی مبتنی بر تحلیل علّیت در گشتاورهای توزیع
مریم مقدس بیات شمس‌اله شیرین بخش تیمور محمدی

تحلیل و پیش بینی مناسب رفتار یک متغیر به تبیین درست الگوی آماری برای آن متغیربستگی دارد.بدین معنا که متغیرهای گنجانده شده درالگوبه بهبود تبیین آن منجرگردد.این امرپژوهشگررا به مفهوم علّیت هدایت می نماید.تاچندی پیش تحلیل روابط بین متغیرها درچارچوب رابطه علّی محدود به گشتا چکیده کامل

تحلیل و پیش بینی مناسب رفتار یک متغیر به تبیین درست الگوی آماری برای آن متغیربستگی دارد.بدین معنا که متغیرهای گنجانده شده درالگوبه بهبود تبیین آن منجرگردد.این امرپژوهشگررا به مفهوم علّیت هدایت می نماید.تاچندی پیش تحلیل روابط بین متغیرها درچارچوب رابطه علّی محدود به گشتاور مرتبه اول ورابطه خطی بود که درصورت ردشدن این رابطه، متغیر از الگو کنار گذاشته می شد. اخیرا، تحلیل علّیت در گشتاور مراتب بالاترو به صورت غیرخطی موردتوجه پژوهشگران قرارگرفته است . درروش نوین ممکن است متغیرمفروض علّی حاوی اطلاعات منحصر به فردی برای برخی از گشتاورها و نه همه آن ها باشد.در این صورت حذف چنین متغیری از الگو به پنهان ماندن اطلاعات مهمی ازرفتارواقعی متغیرموردبررسی منجرمی گردد.دراین پژوهش تلاش برآن است تا تحلیل جامعی از علّیت در مراتب مختلف گشتاوری درچارچوب مدل میانگین شرطی خود بازگشت برداری چند رژیمه ا رائه گردد. از این رو، متغیرهای شاخص آزادشناور بورس اوراق بهادار تهران، نرخ دلار بازار آزاد، قیمت نفت سبد اوپک وقیمت جهانی طلا انتخاب گردید تا رابطه علّی ازسوی بازارهای داخلی و خارجی به سوی بازارسهام مورد بررسی قرارگیرد.نتایج دلالت برآن دارد که علّیت درگشتاورهای توزیع از سوی متغیرهای ارز، نفت وطلا به سوی متغیر مالی وجوددارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - تورم و کسری بودجه در اقتصاد ایران: رهیافت علیّت گرنجر مارکوف سوئیچینگ
جلال منتظری شورکچالی مهدی زاهد غروی مجتبی احسانی

10.30495/jae.2021.19205

با توجه به مجادلات نظری و تجربی گسترده حول مسأله وجود یا عدم وجود و یا جهت رابطه علّی بین کسری بودجه دولت و تورم، مطالعه حاضر رابطه علّی بین کسری بودجه دولت و تورم در اقتصاد ایران را با استفاده از رهیافت علیّت گرنجر مارکوف سوئیچینگ مورد بررسی قرار داده است. یافته‌های حا چکیده کامل

با توجه به مجادلات نظری و تجربی گسترده حول مسأله وجود یا عدم وجود و یا جهت رابطه علّی بین کسری بودجه دولت و تورم، مطالعه حاضر رابطه علّی بین کسری بودجه دولت و تورم در اقتصاد ایران را با استفاده از رهیافت علیّت گرنجر مارکوف سوئیچینگ مورد بررسی قرار داده است. یافته‌های حاصل از آزمون علیّت گرنجر مارکوف سوئیچینگ این مطالعه نشان می‌دهد که که در هر دو رژیم شناسایی شده، یک رابطه علّی یک‌طرفه از کسری بودجه دولت به تورم وجود داشته، اگر چه شدت اثرگذاری کسری بودجه بر تورم در فصل‌های رژیم صفر (1374- 1370 و 1392-1390) و فصل‌های رژیم یک (1390 -1374 و 1397-1392) یکسان نبوده است. هم‌چنین و براساس واقعیت‌های اقتصاد ایران، به نظر می‌رسد دیدگاه‌های سارجنت و والاس (1981) جهت توجیه نظری رابطه علّی یک‌طرفه از کسری بودجه دولت به تورم قابل دفاع است. براساس سارجنت و والاس (1981) در رژیم‌های مسلط مالی، مقامات مالی اقتصاد بر مقامات پولی اقتصاد مسلط هستند و مقامات پولی نمی‌توانند عرضه پول را کنترل کنند که در این صورت مقامات پولی با تقاضای دولت برای اوراق قرضه و پولی کردن کسری بودجه دولت مواجه خواهند بود و دولت پیوسته کسری بودجه را با مالیات تورمی تامین مالی می‌کند. بنابراین و براساس یافته‌های این مطالعه، می‌توان از ضرورت استقلال مقامات مالی و پولی به عنوان یک پیش شرط اساسی جهت کنترل تورم در ایران نام برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - علّیت احتمالاتی از دیدگاه الری ایلز
منصوره قبدیان

در این نوشتار به بررسی نظریه علّیت احتمالاتی میپردازیم. ایده ی اصلی این نظریه این است کهعلت، احتمال وقوع معلول را تغییر میدهد. علّیت در این نظریه، به عنوان رابطهای عینی و مبتنی برویژگیهای ذاتی معرفی میشود و روابط علّی در سطح نوعی مورد توجه قرار میگیرد. شناخت مانسبت به پ چکیده کامل

در این نوشتار به بررسی نظریه علّیت احتمالاتی میپردازیم. ایده ی اصلی این نظریه این است کهعلت، احتمال وقوع معلول را تغییر میدهد. علّیت در این نظریه، به عنوان رابطهای عینی و مبتنی برویژگیهای ذاتی معرفی میشود و روابط علّی در سطح نوعی مورد توجه قرار میگیرد. شناخت مانسبت به پدیدههای طبیعی قطعی و متعین نیست و سیر شناخت انسانی به صورت تقریب بهحقیقت است. بنابراین با اذعان به نقص شناختی انسان، قالبی احتمالی برای تبیین یافتهها پیشنهادمیشود. علّیت احتمالاتی از نظریهِ احتمال به عنوان ابزاری استفاده میکند تا بتواند رابطه علّت ومعلول را با دقت و وضوح بیشتری تبیین کند. علّیت احتمالاتی در دو سطح بررسی میشود: سطحنوعی (علّیت عام) و سطح نمونهای (علّیت خاص). در این پژوهش، مشابه رویکرد الری ایلز روابطعلّی احتمالاتی در سطح نوعی و به صورت عام مد نظر است و روابط علّی به رویدادهای نوعی یاویژگیها نسبت داده میشود. دو تفسیر متفاوت از احتمال وجود دارد: تفسیر ذهنی و تفسیر عینی.آنچه در این تقریر به دنبال آن هستیم، تفسیری عینی از احتمال است که در قالب تفسیر بسامدی تمایلی از آن یاد میشود. مسأله اصلی در این پژوهش، کنکاش در مفهوم نظریه علّیت احتمالاتی وبررسیِ توان و قابلیت این مفهوم در برابر چالشهای معرفتی و هستی شناختی است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - بررسی عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی کار در چارچوب تابع تولید (با تاکید بر کارآفرینی)
زهرا نجفی کریم آذربایجانی

امروزه، کارآفرینی حداقل ضرورت لازم برای یک کشور جهت افزایش توانمندی در زمینه رقابت با سایر کشورها می‌باشد. همگام با جهانی شدن، همه کشورها باید به منظور رقابت مؤثر جهانی به سمت فناوری ها جدید و نوآوری حرکت کنند. براساس اهمیت موضوع، این تحقیق سعی دارد عوامل تأثیر گذار بر چکیده کامل

امروزه، کارآفرینی حداقل ضرورت لازم برای یک کشور جهت افزایش توانمندی در زمینه رقابت با سایر کشورها می‌باشد. همگام با جهانی شدن، همه کشورها باید به منظور رقابت مؤثر جهانی به سمت فناوری ها جدید و نوآوری حرکت کنند. براساس اهمیت موضوع، این تحقیق سعی دارد عوامل تأثیر گذار بر بهره وری نیروی کار در طول سال های 1393-1363بررسی کند. با استفاده از روش خودرگرسیون برداری و نرم افزار Eviews8 دارد. سپس جهت بررسی رابطه علّی بین متغیرها از آزمون علّیت انگل-گرنجر استفاده شد، که براساس نتایج به دست آمده مشخص شد که رابطه علّی دوسویه ای بین بهره وری نیروی کار و کارآفرینی وجود دارد. همچنین، نتایج تابع عکس العمل تحریک متغیرها حاکی از این است که خود متغیرها نیز دارای بیشترین تأثیرات در مقادیر گذشته خود هستند و در پایان دوره شوک ها، بیشترین اثرگذاری بر بهره وری و کارآفرینی به ترتیب مربوط به متغیرهای کارآفرینی و سرمایه خالص می باشد. همچنین نتایج تجزیه واریانس خطای پیش بینی، نشان می دهد که نوسانات کارآفرینی در کوتاه مدت عمدتاً به اندازه 99.5 درصد توسط ضربه های خود این متغیر است. سپس در دوره پنجم سهم بقیه متغیرها به حدود 42درصد می رسد و متغیر سرمایه خالص و بهره وری به ترتیب بیشترین و کمترین سهم را در توضیح این متغیر دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - رابطه گردشگری و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای در حال توسعه (رهیافت علّیت در داده های تابلویی)
داوود بهبودی فرانک باستان

امروزه جذب سرمایه¬گذاری خارجی و توسعه صنعت گردشگری در اغلب عرصه¬ها، مورد توجه برنامه-ریزان دولتی و نیز بنگاه¬های خصوصی قرار گرفته است. از یک سو رشد این صنعت می¬تواند با گسترش انواع خدمات، ایجاد فرصت¬های شغلی و توسعه زیر¬ساخت¬ها به جذب سرمایه& چکیده کامل

امروزه جذب سرمایه¬گذاری خارجی و توسعه صنعت گردشگری در اغلب عرصه¬ها، مورد توجه برنامه-ریزان دولتی و نیز بنگاه¬های خصوصی قرار گرفته است. از یک سو رشد این صنعت می¬تواند با گسترش انواع خدمات، ایجاد فرصت¬های شغلی و توسعه زیر¬ساخت¬ها به جذب سرمایه¬گذاری مستقیم خارجی کمک نماید؛ از سوی دیگر سرمایه¬گذاری مستقیم خارجی نیز می¬تواند نقش مهمی را در توسعه اقتصادی و بخصوص بخش گردشگری ایفا کند. در این مطالعه رابطه علّی بین تعداد گردشگر خارجی و میزان سرمایه¬گذاری مستقیم خارجی (FDI) برای کشورهای در حال توسعه طی دوره 1995-2007 با استفاده از الگوی panel-var مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور از آزمون علّیت گرنجر هشیائو (1981) و آزمون علیت تودا و یاماموتو (1995) استفاده شده است. نتایج به دست آمده حاکی از اینست که در کشورهای در حال توسعه که ایران هم جزو آنهاست، تنها از طرف تعداد گردشگر به سوی FDI، رابطه علّیت وجود دارد؛ به طوری که هرچه میزان گردشگر وارد شده به این کشورها بیشتر باشد، میزان سرمایه¬گذاری مستقیم خارجی بیشتر خواهد بود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - اصل عدم قطعیت در تصویر فلسفی و الهیاتی
اعلی تورانی منیر سلطان احمدی

اصل عدم قطعیت ورنر هایزنبرگ با رویکرد حاکمیت قانون احتمال در جهان در یک نگاه فلسفی و الهیاتی مسائل مهمی را پیش روی ما می‌نهد. از جمله آن که اولاً رابطه آن با قانون علّیت بر چه نحو است؟ ثانیاً چه تعاملی میان عدم قطعیت و مسائل کلامی‌ای همچون وجود خدا و اختیار وجود دارد؟ آ چکیده کامل

اصل عدم قطعیت ورنر هایزنبرگ با رویکرد حاکمیت قانون احتمال در جهان در یک نگاه فلسفی و الهیاتی مسائل مهمی را پیش روی ما می‌نهد. از جمله آن که اولاً رابطه آن با قانون علّیت بر چه نحو است؟ ثانیاً چه تعاملی میان عدم قطعیت و مسائل کلامی‌ای همچون وجود خدا و اختیار وجود دارد؟ آیا نظریه مذکور توانایی اثبات چنین مسائلی را دارا می‌باشد یا به عکس، آن ها را رد می‌کند؟ در این بررسی آنچه به طور کلی بدست می‌آید، آن است که نظریه عدم قطعیت هایزنبرگ، علیت را مردود شناخته و البته به شیوه خودش یعنی با دادن نگاهی فروتنانه در تفاسیر علمی و روشن کردن این که با وجود عدم موجبیت در رفتار پدیده های عالم، تکیه بر نظریات علمی در توجیه آنها عمل ناقصی است؛ پای خدا را با کارکرد آفریننده و مهار‌کننده عدم تعیّن ها به میان می‌کشد. و همچنین طبق این نظریه در جایی که عدم قطعیت حاکم است، جا برای اختیار و اراده باز می‌شود. در پایان نویسنده در بیان موضع خود با نقد نظریه عدم قطعیت، از حاکمیت قانون علیت در عالم، سخن گفته و نشان داده که آن به هیچ روی منافاتی با مسئله اعتقاد به خدا و اختیار نخواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - فلسفۀ امکان اعجاز از دیدگاه علامه طباطبایی(ره) در فرهنگ اسلامی
مسعود خوشناموند

پدیده اعجاز یکی از مباحث مطرح در فرهنگ اسلامی است که همواره مورد بحث و بررسی اندیشمندان علوم قرآنی و به ویژه متکلّمان بوده است. واکاوی این موضوع از دیدگاه اندیشمندان اسلامی، خاصّه متفکّری چون علامه طباطبایی(ره) به سرانجام رسانندۀ بسیاری از بحث های تئوریک در زمینه شناخت چکیده کامل

پدیده اعجاز یکی از مباحث مطرح در فرهنگ اسلامی است که همواره مورد بحث و بررسی اندیشمندان علوم قرآنی و به ویژه متکلّمان بوده است. واکاوی این موضوع از دیدگاه اندیشمندان اسلامی، خاصّه متفکّری چون علامه طباطبایی(ره) به سرانجام رسانندۀ بسیاری از بحث های تئوریک در زمینه شناخت اعجاز و حل و فصل کنندۀ آن هاست. با بازخوانی تأملات این متفکّر اسلامی بر فلسفۀ اعجاز، درمی یابیم که از نظر علامه اگر چه به لحاظ تاریخی، مقطع پیدایش این بحث مشخص نیست، امّا می دانیم که این بحث اولاً بسیار قدیمی و در حوزه ادیان مطرح شده است و ثانیاً مهم ترین سؤالات در این زمینه، باز به حوزه امکان اعجاز وابسته می باشد. این نکته، بحث مذکور را با قانون علیت نیز در ارتباط است. از دیدگاه علامه طباطبایی امکان اعجاز از نظر عقل، علم و قرآن، به عنوان منابع معرفتی، اثبات شده است، ولی چگونگی آن، همچنان با سؤالات فراوان همراه است. ایشان چگونگی اعجاز را از طریق علل نا شناخته ای برآورد می نمایند که دست عقل و دانش بشری، برای رسیدن به آن همیشه کوتاه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - بررسی ارتباط میان درآمد و مخارج دولت در ایران
عباسعلی رضایی

در مباحث اقتصاد بخش عمومی ارتباط میان درآمد و مخارج دولت بویژه برای کشور ایران که از وجود کسری بودجه رنج می‌برد، یکی از موضوعات مهم و کلیدی محسوب می‌گردد. به لحاظ نظری در مورد نوع این ارتباط چهار نحله فکری وجود دارد. هدف اصلی این مقاله بررسی ارتباط بلندمدت و کوتاه مدت م چکیده کامل

در مباحث اقتصاد بخش عمومی ارتباط میان درآمد و مخارج دولت بویژه برای کشور ایران که از وجود کسری بودجه رنج می‌برد، یکی از موضوعات مهم و کلیدی محسوب می‌گردد. به لحاظ نظری در مورد نوع این ارتباط چهار نحله فکری وجود دارد. هدف اصلی این مقاله بررسی ارتباط بلندمدت و کوتاه مدت میان درآمد و مخارج دولت در ایران طی دوره زمانی 1391-1357 با استفاده از تحلیل های شکست ساختاری می‌باشد. از آن جایی که در طول دوره بررسی اقتصاد ایران با چندین شکست ساختاری و تغییر رژیم روبرو بوده است، بنابراین در ابتدا مانایی متغیرهای الگو با استفاده از آزمون های ریشه واحد زیوت اندریوز و لی استرازیچکی مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج حاصل از آزمون های ریشه واحد زیوت اندریوز و لی استرازیچکی نشان می‌دهد که تمامی متغیرهای الگو در سطح نامانا اما در تفاضل مرتبه اول درآمد و مخارج دولت مانا می‌باشند. سپس با استفاده از آزمون های هم انباشتگی سایکنن لوتکیپل، گریگوری هانسن و روش خودرگرسیون برداری با وقفه گسترده ارتباط بلندمدت میان متغیرهای الگو بررسی می‌گردد. نتایج حاصل از این آزمون ها موید وجود ارتباط بلندمدت مثبت و علّیت یک سویه از سمت درآمد به مخارج دولت در ایران است. نتایج حاصل از این پژوهش با نظریه فریدمن (1978) که معتقد به وجود رابطه علّی مثبت از سمت درآمدهای دولت به مخارج دولت می باشد؛ منطبق است. پرونده مقاله

فهرست مقالات علّیت

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی