واژگانی که بر آوای خاصّی دلالت میکنند، در زبان کردی چنان تنوّعی دارند که برای تمام انواعِ صداهای مختلف میتوان واژهای معیّن یافت. این گونه از واژگان از نظر نوعی، بر خلافِ زبان فارسی، صرفاً اسم نیستند، بلکه غالبِ آنها از مقولهی فعل محسوب میشوند که در دو زمانِ حال و گ چکیده کامل
واژگانی که بر آوای خاصّی دلالت میکنند، در زبان کردی چنان تنوّعی دارند که برای تمام انواعِ صداهای مختلف میتوان واژهای معیّن یافت. این گونه از واژگان از نظر نوعی، بر خلافِ زبان فارسی، صرفاً اسم نیستند، بلکه غالبِ آنها از مقولهی فعل محسوب میشوند که در دو زمانِ حال و گذشته و برای صیغه-های سهگانه و در وجههای مختلف قابلِ صرف هستند؛ بنابراین آوانماها را در زبان کردی میتوان به دو دسته تقسیم کرد: 1- آواهای فعلی؛ 2- آواهای اسمی. آواهای فعلی چون ذاتاً وقوع عملی را نشان می-دهند و میتوان ریشهی فعلی را در آنها مشخّص کرد، ساختمانِ صورتِ مصدری و صرفِ فعلِ آنها بسیط (= ساده) است؛ امّا آواهای اسمی هنگامی که به حالتِ فعل درآیند، شکلِ فعلیِ آنها به صورتِ مرکّب خواهد بود. در این نوشتار نخست توصیفی از ساختمانِ هجایی و الگوی ترکیب و ترتیبِ واجی در آوانماهای زبان کردی بیان میشود، سپس نمایهای از پُرکاربردترین آوانماهای موجود در این زبان به ترتیبِ حروفِ الفبا ذکر میشود.
پرونده مقاله
گویش کردی جنوبی یا ایلامی - کرمانشاهی یکی از چهار گویش اصلی زبان کردی (کرمانجی، سورانی، اورامی-گورانی و کردی جنوبی) است که خود، زیرگویشها و لهجههای متعددی را شامل میشود. خزلی، لکی و کلهری، سه زیرگویش کردی جنوبی هستند که در این مقاله از لحاظ نکات دستوری و قواعد صرفی و چکیده کامل
گویش کردی جنوبی یا ایلامی - کرمانشاهی یکی از چهار گویش اصلی زبان کردی (کرمانجی، سورانی، اورامی-گورانی و کردی جنوبی) است که خود، زیرگویشها و لهجههای متعددی را شامل میشود. خزلی، لکی و کلهری، سه زیرگویش کردی جنوبی هستند که در این مقاله از لحاظ نکات دستوری و قواعد صرفی و نحوی، مورد مقایسه قرار گرفتند و به بیان تفاوتها و شباهتهای آنها (با تأکید بیشتر بر تفاوتها) پرداخته شد. در این پژوهش که از نظر روش گردآوری اطلاعات، کتابخانهای و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی است، پس از معرفی زبان کردی و گویشهای آن، قواعد صرفی و نحوی زیرگویشهای مورد نظر، تبیین و تشریح شد. نتایج این پژوهش حاکی از ارتباط بسیار نزدیک این گویشها و وجود شباهتهای بسیار و تفاوتهایی در آنها بود؛ چنانکه این سه گویش در بسیاری از نکات دستوری با هم اشتراک دارند و تفاوتهای موجود نیز بیشتر در صرف افعال، کاربرد ضمایر، قیدها، حروف اضافه و پیشوندها و به تعبیر سادهتر، در ساختار واژگان و افعال به صورت جزئی و در کاربرد بعضی از حروف نمود مییابد و همین تفاوتهاست که باعث تمایز این گویشها و استقلال آنها از یکدیگر شده و نظام دستوری هر یک از آنها را خاص کرده است.
پرونده مقاله
ایل کلهر، یکی از بزرگترین ایلهای بومی ایران است و گویش کلهری نیز یکی از گویش های آن - از شاخهٔ زبان های شمال غربی- به شمار میآید. از مطالعۀ واژههای موجود و مستعمل در این گویش(گویش کلهری) چنان برمیآید که این واژهها از چنان قدمتی برخوردارند که پیشینهٔ آنها به زبا چکیده کامل
ایل کلهر، یکی از بزرگترین ایلهای بومی ایران است و گویش کلهری نیز یکی از گویش های آن - از شاخهٔ زبان های شمال غربی- به شمار میآید. از مطالعۀ واژههای موجود و مستعمل در این گویش(گویش کلهری) چنان برمیآید که این واژهها از چنان قدمتی برخوردارند که پیشینهٔ آنها به زبان فارسی میانهٔ پهلوی میرسد. پارهای از این واژهها در گذر زمان بدون تغییر باقی مانده و پارهای نیز تحت تأثیر دگرگونیهای زبانی، دچار تحولات واکی شدهاند. این مقاله برآن است تا با استفاده از دو شیوهٔ کتابخانهای و میدانی و با رویکرد تحلیلی – توصیفی به بررسی تطبیقی شکل، ساختار و همچنین تحولات واژههای حاضر در گویش کلهری نسبت به شکل پهلوی آنها بپردازد. نمونۀ مورد مطالعه در این پژوهش، گویش کلهری شهرستانهای گیلانغرب و ایوان غرب است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که بخشی از واژهها از لحاظ شکل(لفظ) و معنا عیناً از زبان پهلوی به گویش کردی کلهری انتقال یافته اند و بخشی دیگر نیز در شکل عیناً انتقال یافتهاند ولی معنای آن ها دستخوش تغییر شده است و بخشی نیز واژههایی هستند که در آن ها تحولات واکی(فرایند کاهش، فرایند افزایش، فرایند تبدیل و فرایند واکی دوگانه) روی داده است.
پرونده مقاله
تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز مبانی اصلی بلاغت سنّتی هستند که شاعر را در ساختن تصاویر مخیّل یاری میرسانند. در این میان کنایه به دلیل پیوندی که با زبان عامۀ مردم دارد و از آبشخورهای آداب و رسوم و باورهای مردم بهره میگیرد، در انتقال اندیشه ها و تجارب، شگردی کاراتر و اثر چکیده کامل
تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز مبانی اصلی بلاغت سنّتی هستند که شاعر را در ساختن تصاویر مخیّل یاری میرسانند. در این میان کنایه به دلیل پیوندی که با زبان عامۀ مردم دارد و از آبشخورهای آداب و رسوم و باورهای مردم بهره میگیرد، در انتقال اندیشه ها و تجارب، شگردی کاراتر و اثرگذارتر است. اساساً اعتبارسنجی کنایه در کنار تصویرآفرینیای که دارد، به محتوای فکری آن وابسته است که می تواند اندوخته های ارزشمندی را در اختیار مخاطب خود قرار دهد. در این پژوهش بهمنظور بررسی و شناساندن بهتر کنایه در فرهنگ مردم، جنگنامۀ نادر، از الماس خان کندولهای بهروش توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. این منظومه در قرن دوازده هجری سروده شده است و اثری حماسی در زبان کُردی محسوب میشود. بررسی کنایه در منظومۀ جنگنامۀ نادر نشان میدهد که الماس خان کندوله ای با آگاهی از نقش کم نظیر کنایه در گسترش زبان و انتقال افکار و باورها، و حفظ آداب و رسوم اجتماعی به گونه ای گسترده از این شگرد ادبی بهره برده است. کنایاتی که برخی دستاورد ادبی خود او بوده و زبان شعر او را مایه ورتر کرده است. نکتۀ درخور تأمّل این است که بیشتر کنایاتی که از عواطف انسانی سرچشمه گرفته اند یا ژرف ساختی اسطوره ای، اعتقادی و اجتماعی دارند، نیز در تقویت جنبه های حماسی اثر یاری رسانده اند و این موضوع نشان میدهد که سراینده از این دلالت های کنایه غافل نبوده و عمداً آن ها را در سروده های خود به کار بسته است. همچنین پایبندی سراینده به اصول دینی سبب شده بسیاری از کنایاتی که ژرفساخت اعتقادی دارند، در شعر او راه یابند.
پرونده مقاله
زبان کردی، زبان میلیونها نفر از ساکنان زمین است. کرمانجی، سورانی (کرمانجی جنوبی)، اَورامی- گورانی و کردی جنوبی، گویشهای اصلی زبان کردی هستند که زیرگویشها و لهجههای متعددی دارند. کردی جنوبی، گویش مناطق کرمانشاه و ایلام است که در بخش کرمانشاهی، گویشهایی همچون کلهری، چکیده کامل
زبان کردی، زبان میلیونها نفر از ساکنان زمین است. کرمانجی، سورانی (کرمانجی جنوبی)، اَورامی- گورانی و کردی جنوبی، گویشهای اصلی زبان کردی هستند که زیرگویشها و لهجههای متعددی دارند. کردی جنوبی، گویش مناطق کرمانشاه و ایلام است که در بخش کرمانشاهی، گویشهایی همچون کلهری، جافی، اورامی و غیره دارد و کردی ایلامی (کردی فیلی)، زبان رایج ساکنان استان ایلام و مناطقی از کشور عراق مانند مَندَلی و خانقین است. کَلهُری، خِزِلی، اَرکَوازی، مَلِکشاهی و غیره، سایر گویشهای ساکنان استان ایلام را شکل میدهد. در پژوهش حاضر با هدف کشف و شناسایی گوشهای از قواعد دستوری گویشهای کردی جنوبی، وجه فعل در دو گویش کلهری و فیلی (ایلامی) به شیوۀ توصیفی _ تحلیلی، بررسی و مقایسه شده است. حاصل این پژوهش نشان میدهد که در قواعد دستوری این گویشها به علّت خویشاوندی، شباهتهای بسیار و در عین حال، تمایزهایی وجود دارد و عمدۀ این تمایزها در شناسهها و هنگام صرف افعال، در صیغههای دوم شخص مفرد و سوم شخص مفرد خود را نشان میدهد.
پرونده مقاله
هدف پژوهش حاضر، مقایسة تطبیقی امثال، در دو زبان کردی و فارسی است. کمک به شناخت اشتراکات فرهنگی دو زبان یاد شده، از دیگر اهداف این پژوهش است و این امر به نوبة خود میتواند زمینة بهبود ارتباطات انسانی را در دو زبان یادشده فراهم کند؛ زیرا شناخت اشتراکات فرهنگی اقوام ازجمله چکیده کامل
هدف پژوهش حاضر، مقایسة تطبیقی امثال، در دو زبان کردی و فارسی است. کمک به شناخت اشتراکات فرهنگی دو زبان یاد شده، از دیگر اهداف این پژوهش است و این امر به نوبة خود میتواند زمینة بهبود ارتباطات انسانی را در دو زبان یادشده فراهم کند؛ زیرا شناخت اشتراکات فرهنگی اقوام ازجمله امثال و حکم ، زمینة تفهیم و تفاهم بهتر را فراهم میسازد و درنتیجه میتواند به همبستگی بیشتر و وفاق ملی کمک کند. در این راستا سههزار مثل فارسی و کردی را به روش نظاممند (Systematic Sampling) انتخاب و مقایسه و بررسی کردیم. پژوهش به شیوة کتابخانهای است و منابع آن، کتاب امثال و حکم کردی تألیف قادر فتاحیقاضی و دوازده هزار مثل فارسی و سیهزار معادل آنها تألیف ابراهیم شکوریزاده بلوری است. این منابع را به دلیل جامعیت نسبت به منابع دیگر در این زبانها، تا زمان تدوین پژوهش انتخاب کردیم.
پرونده مقاله
چکیدهدر این مقاله به بررسی جایگاه و کاربرد زبانهای فارسی و کردی در اورامانات (شهرستانهای چهارگانه پاوه، ، جوانرود ، روانسرو ثلاث باباجانی) از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی پرداخته شدهاست. براین اساس از میان جامعه آماری (شهرستانهای چهارگانه منطقهی اورامانات) ، 450 آزمود چکیده کامل
چکیدهدر این مقاله به بررسی جایگاه و کاربرد زبانهای فارسی و کردی در اورامانات (شهرستانهای چهارگانه پاوه، ، جوانرود ، روانسرو ثلاث باباجانی) از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی پرداخته شدهاست. براین اساس از میان جامعه آماری (شهرستانهای چهارگانه منطقهی اورامانات) ، 450 آزمودنی به عنوان نمونه به صورت تصادفی انتخاب شدهاند. در این مقاله از پرسشنامهی اصلاح شده الگوی پژوهشی پاراشر (1980) استفاده شده است. از آزمودنیها خواسته شده که دو گونه زبانی فارسی و کردی را در شش حوزه اجتماعی خانواده، دوستی، همسایگی، داد و ستد، آموزش و اداری براساس یک میزان چهار گزینهای همیشه، اغلب، بعضیوقتها و هیچوقت مشخص کنند. پرسشنامه شامل 36 سئوال است که براساس درجه رسمیت حوزهها به ترتیب از غیررسمی به رسمی مرتب شدهاند. پس از جمعآوری پرسشنامهها، اطّلاعات توسط کامپیوتر پردازش شدند. روشهای آماری آزمون ت جفت و واکاوی واریانس یک سویه جهت تجزیه و تحلیل یافتههای تحقیق به کار گرفته شده است. واکاوی یافتهها نشان میدهد که اختلاف در استفاده از دو زبان فارسی و کردی توسط گروههای مختلف سنی، تحصیلی، جنسی و افراد متأهل با همسر کرد و غیر کرد از نظر آماری معنیدار میباشد. به نوعی که افراد جوان و تحصیلکرده نسبت به بقیه در حوزههای اداری، آموزشی و دوستی از زبان فارسی نسبت به بقیه حوزهها بیشتر استفاده میکنند.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد