آوانماها در زبان کردی
محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی
فرهاد محمدی
1
(دانش آموخته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان)
کلید واژه: زبان کردی, آوانما, ساختمان هجایی, آوای فعلی, آوای اسمی,
چکیده مقاله :
واژگانی که بر آوای خاصّی دلالت می‌کنند، در زبان کردی چنان تنوّعی دارند که برای تمام انواعِ صداهای مختلف می‌توان واژه‌ای معیّن یافت. این گونه از واژگان از نظر نوعی، بر خلافِ زبان فارسی، صرفاً اسم نیستند، بلکه غالبِ آنها از مقوله‌ی فعل محسوب می‌شوند که در دو زمانِ حال و گذشته و برای صیغه-های سه‌گانه و در وجه‌های مختلف قابلِ صرف هستند؛ بنابراین آوانماها را در زبان کردی می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: 1- آواهای فعلی؛ 2- آواهای اسمی. آواهای فعلی چون ذاتاً وقوع عملی را نشان می-دهند و می‌توان ریشه‌ی فعلی را در آنها مشخّص کرد، ساختمانِ صورتِ مصدری و صرفِ فعلِ آنها بسیط (= ساده) است؛ امّا آواهای اسمی هنگامی که به حالتِ فعل درآیند، شکلِ فعلیِ آنها به صورتِ مرکّب خواهد بود. در این نوشتار نخست توصیفی از ساختمانِ هجایی و الگوی ترکیب و ترتیبِ واجی در آوانماهای زبان کردی بیان می‌شود، سپس نمایه‌ای از پُرکاربردترین آوانماهای موجود در این زبان به ترتیبِ حروفِ الفبا ذکر می‌شود.
In Kurdish language the words that indicate to natural sounds have such variety that for all kinds of sounds can find a specific word. The kind of these words, unlike in Persian language, is not only noun, rather most of them are included as verb. The verbal onomatopoeias can be declined in past and present tense, also they can be applied for first, second and third person at different moods. Therefore onomatopoeias in Kurdish language divided in two categories: the verbal onomatopoeias and the nounal onomatopoeias. The verbal onomatopoeias, because they show the doing of action and their root can be denoted, their structure of infinitive and the form of verb is simple. In contrast, the form of verb in nounal onomatopoeias will be compound. In this paper, first we describe the syllabic structure and the pattern of phoneme arrangement in the onomatopoeias of Kurdish language, then we will state the index of most applicative onomatopoeias in this language.
_||_
