آوانماها در زبان کردی

الموضوعات :

فرهاد محمدی ¹ (دانش آموخته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان)

تاريخ الإرسال : 26 السبت , محرم, 1440 تاريخ التأكيد : 24 الأربعاء , جمادى الأولى, 1440 تاريخ الإصدار : 15 الأربعاء , جمادى الثانية, 1440

الکلمات المفتاحية: زبان کردی, آوانما, ساختمان هجایی, آوای فعلی, آوای اسمی,

ملخص المقالة :

واژگانی که بر آوای خاصّی دلالت می‌کنند، در زبان کردی چنان تنوّعی دارند که برای تمام انواعِ صداهای مختلف می‌توان واژه‌ای معیّن یافت. این گونه از واژگان از نظر نوعی، بر خلافِ زبان فارسی، صرفاً اسم نیستند، بلکه غالبِ آنها از مقوله‌ی فعل محسوب می‌شوند که در دو زمانِ حال و گذشته و برای صیغه-های سه‌گانه و در وجه‌های مختلف قابلِ صرف هستند؛ بنابراین آوانماها را در زبان کردی می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: 1- آواهای فعلی؛ 2- آواهای اسمی. آواهای فعلی چون ذاتاً وقوع عملی را نشان می-دهند و می‌توان ریشه‌ی فعلی را در آنها مشخّص کرد، ساختمانِ صورتِ مصدری و صرفِ فعلِ آنها بسیط (= ساده) است؛ امّا آواهای اسمی هنگامی که به حالتِ فعل درآیند، شکلِ فعلیِ آنها به صورتِ مرکّب خواهد بود. در این نوشتار نخست توصیفی از ساختمانِ هجایی و الگوی ترکیب و ترتیبِ واجی در آوانماهای زبان کردی بیان می‌شود، سپس نمایه‌ای از پُرکاربردترین آوانماهای موجود در این زبان به ترتیبِ حروفِ الفبا ذکر می‌شود.