• فهرست مقالات حاشیه نشین

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ارزیابی شاخصه های موثر تعاملات اجتماعی در فضاهای فرهنگی از دیدگاه متخصصان
        محسن کاملی محمد رادمهر
        تعاملات اجتماعی به عنوان جوهر و بنیان جامعه از طريق فرآيند ايجاد ارتباط و اعتماد در جامعه مانع از خود بیگانگی و رشد فزآينده انحرافات اجتماعی گرديده و از طريق ايجاد ارتباط در میان افراد، تعاملات اجتماعی حاصل می شود. با توجه به اهمیت اين موضوع، ضرورت در نظر گرفتن الزامات چکیده کامل
        تعاملات اجتماعی به عنوان جوهر و بنیان جامعه از طريق فرآيند ايجاد ارتباط و اعتماد در جامعه مانع از خود بیگانگی و رشد فزآينده انحرافات اجتماعی گرديده و از طريق ايجاد ارتباط در میان افراد، تعاملات اجتماعی حاصل می شود. با توجه به اهمیت اين موضوع، ضرورت در نظر گرفتن الزامات و الگوهايی جهت ارتقا تعاملات اجتماعی در محیط های فرهنگی مناطق حاشیه نشین حائز اهمیت می شود. روش و نوع تحقیق در این پژوهش با توجه به موضوع و ماهیت تحقیق ،تحقیقی است از نوع همبستگی. روش گرد آوری اطلاعات در این تحقیق از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای صورت گرفته است.در این مطالعه، برای روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها از دو آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. در سطح آمار توصیفی ازشاخص‌های مرکزی و پراکندگی و رسم نمودار هیستوگرام با منحنی توزیع نرمال استفاده شده و در سطح آمار استنباطی از رگرسیون، همبستگی پیرسون، آزمون رتبه ‌بندی فریدمن و آزمون بارتلت در تحلیل عاملی استفاده شده است. هدف در این تحقیق بررسی عوامل موثر بر افزایش تعاملات اجتماعی در محیط های فرهنگی مناطق حاشیه نشین می باشد. ؛ تبیین عوامل عملکردی-معنایی موثر بر افزایش تعاملات اجتماعی در محیط های فرهنگی مناطق حاشیه نشین، و همچنین شناخت عوامل محیطی- زیبایی شناختی موثر بر افزایش تعاملات اجتماعی در محیط های فرهنگی مناطق حاشیه نشین . یافته ها ی تحقیق نشان می دهد که عوامل «عملکردی-معنایی» و « محیطی- زیبایی شناختی » بر افزایش تعاملات اجتماعی در محیط های فرهنگی مناطق حاشیه نشین ؛ تأثیر مثبتی داشته و این تأثیر به لحاظ آماری، معنادار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - اسکان غیر رسمى و راهبرد توانمندسازى درونى (توسعه درون زا)
        خسرو دانشجو غلامرضا اسلامی
        به بررسى علل بروز این مشکل پرداخت و با نقد آن راهى به سوى مفهوم جدیدى از توسعه به نام توسعه درون زا مى گشاید.همچنین در ارتباط با این مفهوم راه حل توانمندسازى درونى را براى حل معضل اسکان غیر رسمى و مشکلات مترتب بر آنمعرفى نموده است.توانمندسازى درونى متأثر از توسعه درون ز چکیده کامل
        به بررسى علل بروز این مشکل پرداخت و با نقد آن راهى به سوى مفهوم جدیدى از توسعه به نام توسعه درون زا مى گشاید.همچنین در ارتباط با این مفهوم راه حل توانمندسازى درونى را براى حل معضل اسکان غیر رسمى و مشکلات مترتب بر آنمعرفى نموده است.توانمندسازى درونى متأثر از توسعه درون زا است که در ارتباط با مفاهیم برگرفته از توسعه پایدار متضمن به کارگیرى توان ها وقابلیت هاى بالقوه ساکنان غیر رسمى شهرها به منظور بهبود شرایط زیستى و زندگى آنان است.لذا با رویکرد تحلیلى توصیفى متون مربوطه بررسى گردید و در نهایت اصولى در رابطه با حل معضلات اسکان غیر رسمى عنوانگردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تحلیل ساختاری نقش مولفه‌های حقوق شهروندی بر سطح سرمایه اجتماعی طبقات بالا و پایین شهر اصفهان (مطالعه تطبیقی محلات برخوردار و حاشیه‌نشین)
        حسن رضا یوسفوند نفیسه صدرارحامی داریوش غفاری
        بحث از حقوق شهروندی در جامعه اشاره به برخورداری افراد یک جامعه از همه حقوق فردی و اجتماعی دارد. بر همین اساس این پژوهش با هدف تحلیل ساختاری نقش مولفه‌های حقوق شهروندی بر سطح سرمایه اجتماعی طبقات بالا و پایین شهر اصفهان در دو منطقه برخوردار و حاشیه‌نشین انجام شده است. رو چکیده کامل
        بحث از حقوق شهروندی در جامعه اشاره به برخورداری افراد یک جامعه از همه حقوق فردی و اجتماعی دارد. بر همین اساس این پژوهش با هدف تحلیل ساختاری نقش مولفه‌های حقوق شهروندی بر سطح سرمایه اجتماعی طبقات بالا و پایین شهر اصفهان در دو منطقه برخوردار و حاشیه‌نشین انجام شده است. روش پژوهش حاضر از نوع پیمایش و به لحاظ معیار زمان؛ مقطعی، به لحاظ ماهیت؛ کاربردی و از نظر وسعت پهنانگر است. جامعه آماری پژوهش شامل مردان و زنان 15 تا 60 ساله (جوانان) ساکن شهرهای اصفهان در دو منطقه برخوردار و حاشیه‌نشین است. منطقه برخوردار شامل مرداویج و منطقه حاشیه‌نشین شامل محله ارزنان و دارک بوده است که حجم نمونه بر اساس جدول لین برای هر یک از مناطق 384 نفر و در مجموع 768 نفر تعیین شد. نتایج حاصل از تحلیل ساختاری نشان داده که با توجه به ضرایب به دست آمده اثر حقوق شهروندی بر سرمایه اجتماعی در دو جامعه متفاوت حاشیه‌نشین و برخوردار معنادار بوده است و با توجه به ضریب تاثیر (0/49) اثر حقوق شهروندی بر سرمایه اجتماعی منطقه حاشیه‌نشین بیشتر اثر حقوق شهروندی بر سرمایه اجتماعی منطقه برخوردار (0/31) بوده است و در کل هر دو اثر معنادار هستند، اما تحلیل اندازه‌گیری میزان سرمایه اجتماعی نشان داده که باتوجه به ضرایب، حجم سرمایه اجتماعی مناطق برخوردار بیشتر از منطقه حاشیه‌نشین بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسی جامعه شناختی علل گستره آسیب های اجتماعی دربین حاشیه نشین های شهر تهران مورد مطالعه منطقه چهار (خاک سفید)
        غلامعباس توسلی سکینه نورمرادی
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - ارزیابی و تحلیل ابعاد اجتماعی حاشیه‌نشینی در کلانشهرها (مطالعه موردی: محلات حاشیه نشین شیراز)
        میثم رضایی رسول بلاغی علی شمس الدینی فاطمه شاعر سعید ماندنی
        یکی از معضلاتی که امروزه گریبان گیر بیشتر شهرهای جهان است ظهور و شکل گیری پدیده حاشیه نشینی است. حاشیه نشینی از جمله عوامل تهدید کننده کیفیت زندگی و بر هم زننده تعادل اجتماعی در شهرها به حساب می آید. این پدیده یکی از مهم‌ترین عوامل تهدیدکننده حضور مردم در فضاهای عمومی، چکیده کامل
        یکی از معضلاتی که امروزه گریبان گیر بیشتر شهرهای جهان است ظهور و شکل گیری پدیده حاشیه نشینی است. حاشیه نشینی از جمله عوامل تهدید کننده کیفیت زندگی و بر هم زننده تعادل اجتماعی در شهرها به حساب می آید. این پدیده یکی از مهم‌ترین عوامل تهدیدکننده حضور مردم در فضاهای عمومی، ترس یا احساس ناامنی در مکان‌ها و فضاهای شهری است و نشاط و سلامتی را در زندگی روزمره مختل می‌کند. با ایجاد مانع بر سر راه رشد فرهنگی و مشارکت عمومی، هزینه‌های زیادی را بر جامعه تحمیل می‌نماید. امروزه با توجه به گستردگی شهرنشینی و رواج حاشیه نشینی در شهرها مطالعه این موضوع، عوامل مؤثر برآن و راهکارهای تقویت احساس بالندگی اجتماعی و امنیت اجتماعی در شهرها ضرورت یافته است. در پی چنین ضرورتی پژوهش حاضر بر آن است تا با تأکید بر مسأله حاشیه نشینی به بررسی و تحلیل اثرات اجتماعی آن در شهر شیراز بپردازد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی، تحلیلی بوده که از طریق مطالعات کتابخانه ای و پرسشنامه اطلاعات جمع آوری گردیده و با استفاده از نرم افزارSPSS وArc GIS اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - مدیریت و ساماندهی اسکان‌های غیررسمی در شهر بندرعباس
        سید جمال الدین دریاباری حیدر لطفی
        شهر بندرعباس از شهرهای مهم جنوب ایران و مرکزیت سیاسی استان هرمزگان می باشد. براساس آخرین آمار قابل استفاده، جمعیت شهر بندرعباس حدود 380 هزار نفر برآورد گردیده است. این بدان معناست که جمعیت شهر طی 50 سال گذشته با نرخ رشد متوسط 3/6 درصد، 21 برابر شده است. با توجه به برآور چکیده کامل
        شهر بندرعباس از شهرهای مهم جنوب ایران و مرکزیت سیاسی استان هرمزگان می باشد. براساس آخرین آمار قابل استفاده، جمعیت شهر بندرعباس حدود 380 هزار نفر برآورد گردیده است. این بدان معناست که جمعیت شهر طی 50 سال گذشته با نرخ رشد متوسط 3/6 درصد، 21 برابر شده است. با توجه به برآوردها نزدیک به دو پنجم جمعیت شهر و حداقل 30% بافت شهر در اختیار گروه های غیر رسمی و کم درآمد است که الگوی کاملاً متفاوت با بدنه عمومی اجتماعی شهر دارند. بر پایه اطلاعات میدانی و مطالعات نظری، حوزه اسکان غیر رسمی گروه های کم درآمد شهر بندرعباس به 10 حوزه متفاوت تفکیک شده است. به همین منظور پرسشنامه ای تهیه و بین 1200 نفر از خانواده های ساکن در 10 محله محدوده های مختلف شهر براساس روش نمونه گیری تصادفی متناسب (RPS) توزیع شده است که در نهایت براساس مطالعات صورت گرفته و تحلیل نتایج حاصله رتبه بندی نواحی مورد مطالعه بر حسب شاخص های فقر انجام و راه حل هایی جهت ارتقاء محلات مورد نظر ارائه گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - بررسی عوامل موثر بر رفتارهای وندالیستی جوانان با تأکید بر نقش حاشیه نشینی (مورد مطالعه: جوانان شهر تهران)
        سروش فتحی هاشم آرام حبیب‌الله کریمیان
        مقدمه و هدف پژوهش: هدف مقاله حاضر بررسی عوامل موثر بر رفتار وندالیستی جوانان به ویژه نقش حاشیه نشینیدر این رفتارها است. استدلال مقاله بر این است که حاشیه نشینی به عنوان یک عامل مستقیم و قوی بر رفتارهایوندالیستی اثر معنی داری دارد و در کنار آن متغیرهای آنومی، ارتباط با ک چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: هدف مقاله حاضر بررسی عوامل موثر بر رفتار وندالیستی جوانان به ویژه نقش حاشیه نشینیدر این رفتارها است. استدلال مقاله بر این است که حاشیه نشینی به عنوان یک عامل مستقیم و قوی بر رفتارهایوندالیستی اثر معنی داری دارد و در کنار آن متغیرهای آنومی، ارتباط با کج روها و پایگاه و جنسیت به عنوان عواملواسطه گر و مقوم حاشیه نشینی این تأثیر را تقویت می کنند.روش پژوهش: مطالعه حاضر با استفاده از روش های اسنادی و پیمایشی و نیز تکنیک ها و ابزارهای فیش برداری وپرسشنامه، انجام شده است و نمونه 931 نفر با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای طبقه ای با حجم نامتناسب وتصادفی تعیین گردید، تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی و با بهره گیری ازآماره های پارامتریک و ناپارامتریک صورت گرفته است.یافته ها: یافته ها نشان داد بین پایگاه اقتصادی اجتماعی، میزان آنومی و میزان ارتباط افراد با کجروها با میزانرفتارهای وندالیستی جوانان رابطه معنی داری وجود دارد، و همچنین تفاوت معنی داری در رفتارهای وندالیستی دوگروه جوانان حاشیه نشین و غیر حاشیه نشین وجود دارد.نتیجه گیری: نتایج بدست آمده نشان می دهد که رفتارهای وندالیستی جوانان در مناطق حاشیه نشین به نسبتمناطق غیر حاشیه نشین، بیشتر است و این امر با توجه به عوامل دیگری نظیر آنومی، ارتباط با کج روها و پایگاه پایینافراد تشدید می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - دلایل حاشیه نشینی در کلان شهر تهران
        علیرضا لادن هادی رزقی شیرسوار
        این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجراء توصیفی(همبستگی) است.جامعه آماری شامل کلیه اساتید،متخصصان و مدیران در حوزه مدیریت ،علوم اجتماعی و فرهنگی می باشند.در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شد و تعداد 200 پرسشنامه در میان نمونه مورد پژوهش توزیع شد که در چکیده کامل
        این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجراء توصیفی(همبستگی) است.جامعه آماری شامل کلیه اساتید،متخصصان و مدیران در حوزه مدیریت ،علوم اجتماعی و فرهنگی می باشند.در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شد و تعداد 200 پرسشنامه در میان نمونه مورد پژوهش توزیع شد که در این میان 157 پرسشنامه بصورت کامل تکمیل و به پژوهشگر عودت داده شد.ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه بصورت پرسشنامه‌ ای بوده است.پرسشنامه های مذکور در دوبخش الف)مشخصات فردی و ب)گویه ها با 24 گویه می باشد.مطابق نظرات ارائه شده از سوی خبرگان ضعف ساختار اقتصادی مهمترین مولفه و در جایگاه نخست ،ضعف نظام برنامه ریزی و مدیریت شهری در رتبه دوم ، عدم حمایت و هدایت دولتی در جایگاه سوم ، حوداث سیاسی در جایگاه چهارم ، بلایای طبیعی در جایگاه پنجم و حوادث اجتماعی در جایگاه ششم تاثیر گذار در گسترش حاشیه نشینی در کلانشهر تهران معرفی شده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - بررسی راهبردهای توانمند سازی فرهنگی در مناطق حاشیه نشین شهر اصفهان
        سیامک مهابادی منصور حقیقتیان علیرضا شیروانی سید ناصر حجازی
        امروزه فقر در ابعاد مختلف عامل حاشیه‌نشینی برخی افراد در کلان‌شهرها می‌گردد که عامل معضلات بسیار و سلب حق شهروندی در مورد آن‌ها شده است. هدف اصلی این پژوهش ارائه راهبردهای توانمندسازی فرهنگی در مناطق حاشیه‌نشین شهر اصفهان است. شناسایی قابلیت‌ها و محدودیت‌های حاشیه‌نشینا چکیده کامل
        امروزه فقر در ابعاد مختلف عامل حاشیه‌نشینی برخی افراد در کلان‌شهرها می‌گردد که عامل معضلات بسیار و سلب حق شهروندی در مورد آن‌ها شده است. هدف اصلی این پژوهش ارائه راهبردهای توانمندسازی فرهنگی در مناطق حاشیه‌نشین شهر اصفهان است. شناسایی قابلیت‌ها و محدودیت‌های حاشیه‌نشینان برای دستیابی به راهبردهای توانمندسازی آنان بسیار مؤثر است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی و پیمایشی با بهره‌گیری از روش دلفی است. شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و مصاحبه با کارشناسان و مسئولان شهرداری اصفهان است. برای تحلیل داده‌ها از تکنیک SWOT استفاده‌شده است. از نتایج کدگذاری اولیه تحقیق، تعداد 16 نقطه قوت فرهنگی، 23 مورد از چالش‌ها، 25 فرصت و 22 عامل از تهدیدهای فرهنگی بود. بر اساس ماتریس ارزیابی عوامل درونی و بیرونی، نتایج نشان می‌دهد که برخلاف منطقه 12 و 14 شهرداری که در وضعیت نامناسب و رو به ضعف قرار داشته‌اند، منطقه شماره (10) شهرداری در وضعیت مناسب قرار دارد و می‌توان با به‌کارگیری استراتژی تهاجمی رشد و توسعه در جهت حداکثر رساندن فرصت‌ها استفاده نمود. در مقابل با استفاده از استراتژی رقابتی و تدافعی، نیاز شدیدی به ارزیابی مجدد، اصلاح ساختار و سیاست‌های راهبردی در مورد حاشیه‌نشینان ناحیه 12 و 14 شهرداری احساس می‌شود. در مقابل با استفاده از استراتژی رقابتی و تدافعی، نیاز شدیدی به ارزیابی مجدد، اصلاح ساختار و سیاست‌های راهبردی در مورد حاشیه‌نشینان ناحیه 12 و 14 شهرداری احساس می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - بررسی راهبرد های توانمند سازی فرهنگی در مناطق حاشیه نشین شهر اصفهان
        سیامک مهابادی منصور حقیقتیان علیرضا شیروانی ناصر حجازی
        امروزه فقر در ابعاد مختلف عامل حاشیه‌نشینی برخی افراد در کلان‌شهرها می‌گردد که عامل معضلات بسیار و سلب حق شهروندی در مورد آن‌ها شده است. هدف اصلی این پژوهش ارائه راهبردهای توانمندسازی فرهنگی در مناطق حاشیه‌نشین شهر اصفهان است. شناسایی قابلیت‌ها و محدودیت‌های حاشیه‌نشینا چکیده کامل
        امروزه فقر در ابعاد مختلف عامل حاشیه‌نشینی برخی افراد در کلان‌شهرها می‌گردد که عامل معضلات بسیار و سلب حق شهروندی در مورد آن‌ها شده است. هدف اصلی این پژوهش ارائه راهبردهای توانمندسازی فرهنگی در مناطق حاشیه‌نشین شهر اصفهان است. شناسایی قابلیت‌ها و محدودیت‌های حاشیه‌نشینان برای دستیابی به راهبردهای توانمندسازی آنان بسیار مؤثر است. روش تحقیق حاضر آمیخته ای از روش توصیفی- پیمایشی مبتنی بر تکنیک سوات است. شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و مصاحبه با کارشناسان و مسئولان شهرداری اصفهان است. در یافته های حاصل از کدگذاری اولیه تحقیق، تعداد 16 نقطه قوت فرهنگی، 23 مورد از نقاط ضعف، 25 فرصت و 22 عامل از تهدیدهای فرهنگی به دست آمد. بر اساس ماتریس ارزیابی عوامل درونی و بیرونی، نتایج نشان می‌دهد که منطقه شماره (10) شهرداری برخلاف منطقه 12 و 14 شهرداری که در وضعیت نامناسب و رو به ضعف قرار داشته‌اند، در وضعیت مناسب قرار دارد و می‌توان با به‌کارگیری استراتژی تهاجمی رشد و توسعه در جهت حداکثر رساندن فرصت‌ها استفاده نمود. در مقابل با استفاده از استراتژی رقابتی و تدافعی، نیاز شدیدی به ارزیابی مجدد، اصلاح ساختار و سیاست‌های راهبردی در مورد حاشیه‌نشینان ناحیه 12 و 14 شهرداری احساس می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - بررسی جامعه شناختی پدیده کودک آزاری در منطقه شهریار تهران
        حسین عباسی اقدم رضا علی محسنی طهمورث شیری
        چکیده : پژوهش حاضر به بررسی جامعه شناختی پدیده کودک آزاری در منطقه شهریار در تابستان سال 1396 پرداخته شده است . ابعاد و مولفه هایی چون خانوادگی ، فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی در قالب متغیرهای مستقلی چون فوت والدین ، اعتیاد ، طلاق ، تحصیلات ، حاشیه نشینی ، اختلافات خانواد چکیده کامل
        چکیده : پژوهش حاضر به بررسی جامعه شناختی پدیده کودک آزاری در منطقه شهریار در تابستان سال 1396 پرداخته شده است . ابعاد و مولفه هایی چون خانوادگی ، فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی در قالب متغیرهای مستقلی چون فوت والدین ، اعتیاد ، طلاق ، تحصیلات ، حاشیه نشینی ، اختلافات خانوادگی ، بعد خانوار ، درآمد و شغل به عنوان عوامل تأثیر گذار بر پدیده کودک آزاری به عنوان متغیر وابسته مورد مطالعه قرار گرفته است . از آنجا که بررسی حاضر از دیدگاه و منظر جامعه شناختی مد نظر است ؛ لذا همگی افراد بالای 18 سال منطقه شهریار به عنوان جامعه آماری لحاظ گردیده و صرفا به گزارشهای واصله تحت عنوان کودک آزاری در اورژانس اجتماعی اکتفا نشده است . حدود 400 نفر از جمعیت منطقه شهریار با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند و نحوه نمونه گیری نیز از طریق خوشه بندی چند مرحله ای و تصادفی هدفمند صورت گرفته است . جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه خود ساخته محقق و استاندارد که در بین پاسخ گویان توزیع گردیده است انجام شد . اعتبار پرسشنامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ و روائی آن نیز طی مشاورت با اساتید و کارشناسان پژوهش ، مورد تأئید قرار گرفته است . یافته های پژوهش نشان می دهد در خانواده هائی که افراد معتاد زندگی می کنند به مراتب نسبت به خانواده هائی که افراد معتاد وجود ندارد پدیده کودک آزاری بیشتر است . همچنین شدت آزار و اذیت کودک در خانواده هائی که یکی از والدین آنها فوت شده یا طلاق گرفته اند بیشتر است . همچنین آن پدیده اجتماعی با عنوان آسیب در حاشیه شهر بیشتر از مرکز شهر بوده و به لحاظ تحصیلی و سطح فرهنگ نیز پدیده کودک آزاری در میان افراد با تحصیلات بالا کمتر است . به لحاظ شغلی نیز هرچه میزان درآمد بیشتر باشد میزان آرامش و آسایش در خانواده ها حاکم خواهد شد لذا ضریب امنیت برای کودکان به لحاظ عدم وقوع کودک آزاری بالاتر خواهد بود و هر چه والدین به مشاغل روزمره رو بیاورند زمینه تأمین نیازهای خانواده فراهم شده و کودکان در رفاه و آرامش به سر می برند . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - تأثیر اصلاحات ارضی سال 1342 بر حاشیه نشینی و اعتراضات سیاسی – اجتماعی در ایران
        گارینه کشیشیان سیرکی مهین نیرومند آلانکش
        سال های دهه 1340 و 1350 اوج سیاست های اصلاحات اقتصادی، توسعه و صنعتی شدن بود و برآوردهای رسمی نشان می داد که حکومت ایران به ثبات لازم برای تداوم اقتدار داخلی و منطقه ای رسیده است. اما درست در همین دوره مجموعه ای از اعتراضات و شورش ها آغاز شد که سرانجام به انقلاب 57 منجر چکیده کامل
        سال های دهه 1340 و 1350 اوج سیاست های اصلاحات اقتصادی، توسعه و صنعتی شدن بود و برآوردهای رسمی نشان می داد که حکومت ایران به ثبات لازم برای تداوم اقتدار داخلی و منطقه ای رسیده است. اما درست در همین دوره مجموعه ای از اعتراضات و شورش ها آغاز شد که سرانجام به انقلاب 57 منجر گشت. پرسشی که در این مقاله مطرح شده تا به آن پاسخ دهیم آنست که اصلاحات ارضی چگونه به اعتراضات سیاسی شهری تأثیر گذاشته است؟ فرضیه ای که ارائه می شود آنست که اصلاحات ارضی موجب تحرک اجتماعی و جابجایی جمعیتی شده و موجب پیدایش حاشیه نشینی در حومه شهرهای بزرگ گردید. از سویی، نوسازی با وجود توسعه یافتن مرکزِ شهرهای بزرگ، چیزی جز فقر و نابرابری و بی عدالتی برای بخش مهمی از مردم شهرها نبوده که خود منجر به شکل‌گیری زمینه‌هایی برای قیام‌ها و شورش‌ها گردید. در این مقاله با استفاده از نظریه‌های والت ویتمن روستو، آندره گوندر فرانک و امانوئل والرشتاین، به بررسی موضوع در سه سطح تحلیل خُرد، میانه و کلان پرداخته و نتایج بحث مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق کیفی و با روش جامعه شناسی تاریخی خواهد بود و متون و اسناد مربوط به اصلاحات ارضی ایران و اعتراضات دو دهه پیش از انقلاب را تحلیل می کند. یافته اصلی این تحقیق نشان می دهد که جدا از اراده حکومت ها، همواره یک سری تحولات ساختاری موجبات تغییر شرایط می شود که نقش ساختارها را فراتر از کارگزاران تحمیل می کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - بررسی عوامل موثر بر احساس محرومیت نسبی ( مطالعه موردی شهرک شهید بهشتی مشهد)
        حمید رضا کوه بنانی رویا تیموریان هادی نیرآبادی محمدرضا یزدانی
        تحقیق حاضر با هدف سنجش بررسی تاثیر حاشیه نشینی بر احساس محرومیت نسبی در شهرک شهید بهشتی مشهد میباشد. این پروژه با روش توصیفی از نوع پیمایش و با استفاده از پرسشنامه انجام شده است.تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست امده با استفاده از نرم افزار spss و Amos انجام شده است و با است چکیده کامل
        تحقیق حاضر با هدف سنجش بررسی تاثیر حاشیه نشینی بر احساس محرومیت نسبی در شهرک شهید بهشتی مشهد میباشد. این پروژه با روش توصیفی از نوع پیمایش و با استفاده از پرسشنامه انجام شده است.تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست امده با استفاده از نرم افزار spss و Amos انجام شده است و با استفاده از ازمونهای مربوط دو تحلیل و استنباط اماری انجام گرفته است.از مطالب ارائه شده در این پروژه که به منظور تحلیل علت تاثیر حاشیه نشینی بر محرومیت نسبی انجام گرفته است میتوان نتیجه گرفت علی رغم اینکه کلیه عوامل اقتصادی، اجتماعی فرهنگی، کالبدی عملکردی و امنیتی به طوری هماهنگ و ترکیبی بر محرومیت نسبی تاثیر گذار است، و ارتباط معناداری بین محرومیت نسبی و احساس محرومیت نسبی ساکنان محله شهید بهشتی و مولفه های استخراجی از پرسش نامه وجود دارد.همچنین مولفه های فوق تاثیر مستقیم بر محرومیت محله و احساس محرومیت نسبی ساکنان آن دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - حاشیه نشینی و چالش های اجتماعی ـ فرهنگی ناشی از آن با تاکید بر کلانشهرهای ایران
        سعید ملکی داود حاتمی
        حاشیه نشین به مفهوم کلی به کسی گفته می شود که در شهر سکونت دارد ولی به علل گوناگون نتوانسته است جذب نظام اقتصادی شهر شود و از خدمات شهری استفاده کند. و به ناچار در پیرامون شهر سکنی گزیده است؛ و از این جهت، فشارها و پیامدهای ناخواسته ای را بر مقصد وارد نموده است. روش تحق چکیده کامل
        حاشیه نشین به مفهوم کلی به کسی گفته می شود که در شهر سکونت دارد ولی به علل گوناگون نتوانسته است جذب نظام اقتصادی شهر شود و از خدمات شهری استفاده کند. و به ناچار در پیرامون شهر سکنی گزیده است؛ و از این جهت، فشارها و پیامدهای ناخواسته ای را بر مقصد وارد نموده است. روش تحقیق، روش ترکیبی متکی بر روش های تاریخی، توصیفی ـ تحلیلی است. لذا از متدولوژی اسنادی ـ کتابخانه ای استفاده شده است. این مقاله ضمن بررسی پدیده ی حاشیه نشینی در ایران، سعی دارد که به دلایل شکل گیری این پدیده و نیز اهمیت آن توجه کند. بنابراین ما در این پژوهش به بررسی مشکلات اجتماعی - فرهنگی ناشی از حاشیه نشینی در کلان شهرهای کشور پرداخته ایم. و راهکارهایی مناسب را جهت حل این معضل ارائه داده ایم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - پیش بینی آسیب پذیری در برابر استرس بر اساس صفات شخصیت و تاب آوری در زنان قربانی خشونت خانگی (مطالعه موردی زنان حاشیه نشین شهر کرمانشاه)
        شیما پرندین
        هدف از انجام پژوهش حاضر پیش بینی آسیب پذیری در برابر استرس بر اساس صفات شخصیت و تاب آوری در زنان قربانی خشونت خانگی شهر کرمانشاه می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نوع روش تحقیق توصیفی– پیمایشی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش مورد نظر را کلیه زن چکیده کامل
        هدف از انجام پژوهش حاضر پیش بینی آسیب پذیری در برابر استرس بر اساس صفات شخصیت و تاب آوری در زنان قربانی خشونت خانگی شهر کرمانشاه می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نوع روش تحقیق توصیفی– پیمایشی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش مورد نظر را کلیه زنان حاشیه نشین شهر کرمانشاه تشکیل می دهند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تعداد 156 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه های مقیاس نشانگان استرس سید خراسانی و صدقیانی (۱۳۷۷)، فرم کوتاه پرسشنامه پنج عاملی نئو (NEO-FFI)، کاستا و مک کری(1985) و مقیاس تاب آوری کونور و دیویدسون (۲۰۰۳) بین آنان توزیع گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش با توجه به فرضیه تحقیق، از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند گانه استفاده شد. نتایج نشان داد که صفات شخصیت و تاب آوری در زنان قربانی خشونت می تواند آسیب پذیری در برابر استرس را در آنها پیش بینی کند. لذا پیشنهاد می شود در حاشیه های شهر به دلیل مشکلات عدیده مانند فقر و اعتیاد زنان مورد حمایت اجتماعی بیشتری قرار بگیرند و مهارت های تاب آوری در آنها آموزش داده شود تا آسیب پذیری در برابر استرس کاهش پیدا کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - بررسی نقش برنامه‌ریزی و طراحی محیطی در میزان امنیت شهری مناطق حاشیه نشین شهر تبریز
        مهدی آذرمی علی آذر اکبر عبداله زاده طرف
        احساس امنیت به عنوان یکی از نیازهای پایه انسانی، اهمیت ویژه‌ای در ایجاد حس مکان و زیست پذیری شهری دارد. به طوریکه، داشتن امنیت از عوامل موثر در افزایش کیفیت زندگی و هویت مکان محسوب می‌گردد. هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی تاثیر برنامه‌ریزی و طراحی شهری در احساس امنیت مح چکیده کامل
        احساس امنیت به عنوان یکی از نیازهای پایه انسانی، اهمیت ویژه‌ای در ایجاد حس مکان و زیست پذیری شهری دارد. به طوریکه، داشتن امنیت از عوامل موثر در افزایش کیفیت زندگی و هویت مکان محسوب می‌گردد. هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی تاثیر برنامه‌ریزی و طراحی شهری در احساس امنیت محلات حاشیه‌نشین می‌باشد. روش تحقیق، توصیفی– تحلیلی و ماهیت تحقیق کاربردی است. در گرداوری اطلاعات از روش‌های اسنادی-کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی (پرسشنامه) استفاده گردیده است. میزان حجم نمونه آماری برطبق روش کوکران 322 نفر می‌باشد و از نمونه گیری احتمالی طبقه‌بندی شده برای تکمیل داده‌ها استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد از نظر میزان احساس امنیت، تفاوت معناداری در مناطق حاشیه نشین تبریز در بین محلات طراحی شده و طراحی نشده وجود دارد. همچنین میزان احساس امنیت در مناطقی که طراحی محیطی و مداخلات کالبدی– فیزیکی در آنها از قبیل نورپردازی، تعریض و احداث معابر، مبلمان شهری، کاهش محصوریت، وجود کاربری‌های متنوع، جداره‌های فعال و وجود تراس‌های رو به دسترسی‌ها، صورت گرفته است بیشتر از مناطقی هستند که بصورت ارگانیک رشد و توسعه یافته‌اند و از نظر سیما، منظر و خوانایی شهری در وضعیت مناسبی قرار ندارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - سطح‌بندی محلات حاشیه‌نشین بر اساس شاخص‌های کالبدی – اقتصادی فقر شهری (نمونه موردی: حاشیه نشینان شمال شهر تبریز)
        شاهرخ زادولی خواجه اکبر اصغری زمانی فاطمه زادولی
        از ویژگی‌های شهرهای جهان سوم عدم تعادل و تمرکز شدید در شهرنشینی است. از اینرو در این شهرها همواره تعداد محدودی از محله‌ها در رفاه و آسایش بوده و در نقطه‌ی متقابل، پاره‌ای از ساکنین در مناطق شهری از رفاه و آسایش قابل قبولی برخوردار نیستند. محلات حاشیه‌نشین از جمله محلات چکیده کامل
        از ویژگی‌های شهرهای جهان سوم عدم تعادل و تمرکز شدید در شهرنشینی است. از اینرو در این شهرها همواره تعداد محدودی از محله‌ها در رفاه و آسایش بوده و در نقطه‌ی متقابل، پاره‌ای از ساکنین در مناطق شهری از رفاه و آسایش قابل قبولی برخوردار نیستند. محلات حاشیه‌نشین از جمله محلات فقیرنشین جامعه محسوب می‌شوند. هدف این تحقیق بررسی شاخص‌های کالبدی- اقتصادی فقر شهری و همچنین سطح‌بندی فقر در محلات حاشیه نشین شمال شهر تبریز می‌باشد. روش تحقیق کاربردی از نوع توصیفی- تحلیلی و تطبیقی است. در این تحقیق ابتدا شاخص‌های کالبدی و اقتصادی انتخاب شده بر اساس رویکرد تحلیلی سلسه مراتبی (AHP) وزندهی شده است. بر اساس مدل AHP بیشترین وزن برای بیکاری 0.2 و کمترین وزن به بعد خانوار 0.09 اختصاص داده شده است. همچنین برای رتبه‌بندی محلات حاشیه نشین از نظر فقر شهری از دو ابزار تصمیم‌گیری چند معیاری؛ VIKOR و TOPSIS استفاده گردیده است. یافته‌های پژوهش بر اساس مدل Vikor نشان می‌دهد که محله‌ی سیلاب با مقدار ویکور 0 در رتبه‌ی 1 قرار دارد، یعنی فقر در این محله نسبت به محلات دیگر مورد مطالعه قرار گرفته بیشتر است. همچنین در این رتبه‌بندی کوی بهشتی در رتبه ی 4 قرار دارد، یعنی نسبت به سایر محلات مورد مطالعه قرار گرفته دارای وضعیت مطلوبتری از نظر فقر می‌باشد. مقدار ویکور برای این محله برابر 1 می‌باشد. مدل TOPSIS هم نتایجی شبیه مدل ویکور نشان می‌دهد. مقدار تاپسیس برای محله‌ی سیلاب برابر با 0.0954 و برای کوی بهشتی برابر با 0.0018 می‌باشد. نتایج همچنین نشان می‌دهد که اکثر بلوک‌های این محلات (در حدود دو سوم آنها) در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - بررسی چالش‌های حضور روستاییان در نواحی حاشیه‌ای شهری از دیدگاه شهروندان (مطالعه موردی: شهرستان زابل)
        حمید حیدری مکرر صادق اصغری لفمجانی حمیدرضا نسیمی مهرداد رشیدفر
        در ایران شهرنشینی با روندی سریع و شتابان همراه بوده است، حضور مهاجران روستایی در شهر زابل، به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر در منطقه سیستان، جهت رفع مشکلات زندگی، فرار از تنگناهای اقتصادی و کمبودهای خدماتی، مسائل و معضلات عدیده‌ای را در زمینه‌های مختلف برای شهروندان به همراه داشت چکیده کامل
        در ایران شهرنشینی با روندی سریع و شتابان همراه بوده است، حضور مهاجران روستایی در شهر زابل، به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر در منطقه سیستان، جهت رفع مشکلات زندگی، فرار از تنگناهای اقتصادی و کمبودهای خدماتی، مسائل و معضلات عدیده‌ای را در زمینه‌های مختلف برای شهروندان به همراه داشته است. آنچه در این روند حرکتی هدف اصلی پژوهش حاضر می‌باشد، بررسی برخی از چالش‌های ناشی از این جریان در نواحی حاشیه‌ای شهر زابل است. با توجه به اهمیت مسئله، روش‌شناسی تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی – تحلیلی مبتنی بر پیمایش می‌باشد. جامعه‌ی آماری تحقیق حاضر شهروندان شهر زابل است و حجم نمونه با بهره‌گیری از فرمول کوکران، ۳۸۳ نفر معین گردید. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات، با استفاده از نرم‌افزارهای Spss،Expert Choice & Excel انجام پذیرفت. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که وضعیت کیفیت زندگی شهروندان بعد از مهاجرت روستاییان به شهر کاهش ‌یافته است. با توجه به مثبت شدن آماره T در تمام شاخص ها استنتاج می شود مقدار میانگین شاخص‌ها از مقدار حد متوسط بیشتر بوده و سطوح چالش در شاخص‌های مدنظر زیاد و خیلی زیاد می‌باشد. همچنین در تمامی مؤلفه‌ها، دیدگاه زنان و مردان از چالش ها متفاوت بوده است و بیشترین درصد همبستگی )555/0 (r = میان مؤلفه‌ی تحولات رفتاری و سبک زندگی و محدودیت‌های اشتغال در سطح اطمینان۹۵% است. لذا پیشنهاد می شود با برنامه ریزی جهت رفع چالش های مهم در شهر و ایجاد نهادی برای سازمان‌دهی جریان‌های مهاجرتی از این چالش ها کاست. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - طراحی الگو عوامل مؤثر بر شکل‌گیری حاشیه‌نشینی در ایران )کلیه مقالات مجلات علمی پژوهشی طی سال‌های1398-1388)
        زهره رضوانی مهران سهراب زاده
        حاشیه‌نشینی پدیده‌ای است که امروزه بسیاری از شهرهای جهان با آن مواجه هستند. باتوجه به نقش و اهمیت حاشیه‌نشینی و تأثیر آن در سطوح مختلف جامعه، در پژوهش حاضر به دنبال شناسایی عوامل مؤثر بر حاشیه نشینی هستیم. لذا در تحقیق حاضر در پی پاسخگویی به این سؤالات اساسی هستیم که، چ چکیده کامل
        حاشیه‌نشینی پدیده‌ای است که امروزه بسیاری از شهرهای جهان با آن مواجه هستند. باتوجه به نقش و اهمیت حاشیه‌نشینی و تأثیر آن در سطوح مختلف جامعه، در پژوهش حاضر به دنبال شناسایی عوامل مؤثر بر حاشیه نشینی هستیم. لذا در تحقیق حاضر در پی پاسخگویی به این سؤالات اساسی هستیم که، چه عوامل بر حاشیه نشینی اثر می‌گذارد؟ و پیامدهای حاصل از حاشیه نشینی چیست؟ به منظور پاسخگویی به سئوالات مطرح شده و همچنین به منظور طراحی الگوی عوامل مؤثر بر حاشیه نشینی در ایران طی سال‌های 1398-1388، از رویکرد فراترکیب استفاده شده که از انواع مختلف روش‌های کیفی تحقیق است. نتایج این تحقیق نشان داده است که عوامل تأثیرگذار به صورت کلی به دو گروه عوامل ساختاری و عوامل غیر ساختاری تقسیم می‌شوند، و از پیامدها و آسیب‌های آن نیز می‌توان به آسیب فرهنگی‌اجتماعی، آسیب فیزیکی و کالبدی، آسیب اقتصادی، آسیب بهداشنی و زیست محیطی، آسیب سیاسی و آسیب روانی اشاره کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - مقایسه تطبیقی نحوه گذران اوقات فراغت جوانان در مناطق حاشیه نشین و غیر حاشیه نشین شهر زاهدان
        افشین قربانی پارام سپیده حضرتی آزاده موسوی
        تحقیق حاضر با هدف مقایسه تطبیقی نحوه گذران اوقات فراغت جوانان در مناطق حاشیه نشین و غیر حاشیه نشین شهر زاهدان انجام شده است. بررسی و اهمیت پرداختن به نحوه گذران اوقات فراغت در جوانان تا حدودی بیان کننده نگرش ها وارزش های حاکم بر جامعه است در زمان گذشته، گذران اوقات فراغ چکیده کامل
        تحقیق حاضر با هدف مقایسه تطبیقی نحوه گذران اوقات فراغت جوانان در مناطق حاشیه نشین و غیر حاشیه نشین شهر زاهدان انجام شده است. بررسی و اهمیت پرداختن به نحوه گذران اوقات فراغت در جوانان تا حدودی بیان کننده نگرش ها وارزش های حاکم بر جامعه است در زمان گذشته، گذران اوقات فراغت منوط بر قشر اجتماعی افراد بوده است. اما در حال حاضر با تغییر سبک زندگی افراد اوقات فراغت بخشی از روند زندگی هر فرد محسوب می شود که می تواند نقش پر رنگی در توانایی او ایفا نماید. نظریات غالب در این پژوهش نظریات بوردیو و دومازیه (1974)می باشند. این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی تحلیلی است و به روش پیمایش انجام شده است. جامعه آماری کلیه جوانان 18-29 سال در شهر زاهدن، 1200 نفر بودند که از این تعداد 291نفر بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از پرسشنامه سبک زندگی و پرسشنامه محقق ساخته پایایی (85/0)استفاده شد.یافته های پژوهش حاکی از آن است که: بین سبک زندگی ، نوع گذران اوقات فراغت و همراهان گذران اوقات فراغت در مناطق حاشیه نشین و غیر حاشیه نشین تفاوت معناداری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - مطالعه ی نگرش ها و رفتارهای اجتماعی– فرهنگی زنان حاشیه نشین (مورد مطالعه: شهرک سعدی شیراز)
        اسدالله نقدی صادق زارع
        زنان به عنوان نیمی از جمعیت حاشیه نشین از بسیاری جهات دچار محرومیت های اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی مضاعفی هستند و بر اساس بررسی های محقق، مطالعه ای که مشخصاً به بررسی وضعیت زنان حاشیه نشین بخصوص نگرش ها و رفتارهای اجتماعی این قشر پرداخته باشد، صورت نگرفته است؛ بنابراین هد چکیده کامل
        زنان به عنوان نیمی از جمعیت حاشیه نشین از بسیاری جهات دچار محرومیت های اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی مضاعفی هستند و بر اساس بررسی های محقق، مطالعه ای که مشخصاً به بررسی وضعیت زنان حاشیه نشین بخصوص نگرش ها و رفتارهای اجتماعی این قشر پرداخته باشد، صورت نگرفته است؛ بنابراین هدف کلی این تحقیق مطالعه ی رفتارها و نگرش های اجتماعی و فرهنگی زنان حاشیه نشین در یکی از بزرگترین محلات حاشیه ی شهر شیراز یعنی شهرک سعدی می باشد. روش تحقیق در این پژوهـش از نوع پیمایشی و تکنیک جمع آوری داده ها، پرسشنامه ی محقق ساخته بوده است. جامعه ی آماری کلیه ی زنان حاشیه نشین شهرک سعدی شیراز یعنی 25542 نفر می باشد که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری خوشه ای با 348 نفر از آنان مصاحبه گردید. یافته های این پژوهش در دو بخش توصیفی و استنباطی ارائه شده است که در بخش توصیفی، یافته ها نشان می دهد که مشارکت زنان در حد متوسط می باشد. در زمینه ی تعلق شهروندی یافته ها حاکی از تعلق زیاد (53 درصد) زنان به شهر شیراز می باشد. همچنین بیشتر زنان تقدیرگرا بوده اند و شیوع فرهنگ فقر در محله در حد متوسط (7/80 درصد) می باشد. روابط بسیار ضعیف همسایگان با یکدیگر (77 درصد)، اعتقاد به زیاد بودن آسیب های اجتماعی و سبک زندگی فقیرانه تر از جمله دیگر نتایج به دست آمده در بخش توصیفی تحقیق می باشد. در بخش استنباطی نیز یافته ها نشان می دهد همبستگی به دست آمده بین سابقه ی سکونت و نگرش به وجود آسیب های اجتماعی و سابقه ی سکونت و تمایلات فرزندآوری، از آنجا که سطح معنا داری محاسبه شده به ترتیب (Sig=0.34) و (Sig=0.20) بزرگتر از آلفای تحقیق (=0.05α) است، معنا دار نمی باشد؛ اما همبستگی بین باورهای فرهنگی زنان و تمایل به مشارکت و بین سابقه ی سکونت و رفتار فرزندآوری، از آنجا که سطح معناداری محاسبه شده (Sig=0.02) و (Sig=0.00) کوچکتر از آلفای تحقیق (= 0.05α) است، بنابراین همبستگی بین متغیرها معنا دار می باشد. نتایج حاصله از تحلیل واریانس (آزمون F) نیز نشان می دهد در نگرش به وجود آسیب اجتماعی بر حسب سطح سواد تفاوت معنادار وجود دارد. در آزمون رگرسیونی تحقیق نیز 8 متغیر سن، سن ازدواج، درآمد، طول مدت ازدواج، سابقه ی زندگی در شهر، تعداد نوزاد فوت شده، تعداد مطلوب فرزند و شاخص تقدیرگرایی وارد رگرسیون گام به گام گردید که در مرحله ی اول، 59 درصد تغییرات متغیر وابسته (59/0R2= ) توسط متغیر طول مدت ازدواج تبیین شده و در مرحله ی دوم شاخص تقدیرگرایی وارد معادله رگرسیونی گردید که این متغیر با متغیر طول مدت ازدواج دارای همبستگی قوی با متغیر فرزندآوری می باشد (788/0R= ) و 62 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند (620/0R2= ). پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - بررسی عوامل جامعه شناختی مؤثر در امید به آینده ی حاشیه نشینان تبریز
        داود فرخ نژاد کشکی اصغر محمدی منصور حقیقتیان
        هدف مقاله مـذکور بـررسی عوامل جامعه شناختی مـؤثر در امید به آینده ی حاشیه نشینان تبریز بر اساس معادلات ساختاری است. عوامل جامعه‌شناختی مانند دین‌داری، حمایت اجتماعی، سرمایه اجتماعی، سرمایه ی فرهنگی و محرومیت نسبی، از متغیرهای تأثیرگذار در امید به آینده است. امید و امیدو چکیده کامل
        هدف مقاله مـذکور بـررسی عوامل جامعه شناختی مـؤثر در امید به آینده ی حاشیه نشینان تبریز بر اساس معادلات ساختاری است. عوامل جامعه‌شناختی مانند دین‌داری، حمایت اجتماعی، سرمایه اجتماعی، سرمایه ی فرهنگی و محرومیت نسبی، از متغیرهای تأثیرگذار در امید به آینده است. امید و امیدواری به‌ سلامت اجتماعی منجر می شود. روش مورداستفاده در این تحقیق، به لحاظ ماهیت علّی معلولی و تحلیل مسیر بر اساس معادلات ساختاری و تحلیل رگرسیون چندمتغیره انجام‌گرفته است و جامعۀ آماری موردمطالعه، حاشیه نشینان تبریز در سال ۱۳۹۶ بودند که ۶۲۲ نفر از بین حاشیه نشینان بر اساس فرمول کوکران با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و موردمطالعه قرار گرفتند. آزمون امید به آینده اشنایدر و آزمونهای محقق ساختۀ دین‌داری بر اساس الگوی گلاک و استارک، سرمایه فرهنگی و اجتماعی بوردیو، حمایت اجتماعی کوب و محرومیت نسبی تد رابرت گر به‌عنوان ابزار تحقیق مورداستفاده قرار گرفتند. تحلیل‌های آماری بر اساس معادله ی ساختاری و با استفاده از برنامه ی Spss و Amos انجام‌یافته است. نتایج نشان داد میانگین امید به آینده در بین حاشیه نشینان 7/39 و در سطح زیاد ارزیابی‌شده است. همچنین میانگین میزان دین‌داری 8/43 و در سطح متوسط، میانگین میزان محرومیت نسبی 7/25 و در سطح زیاد، میانگین سرمایه اجتماعی 2/11 و در سطح متوسط، میانگین سرمایه فرهنگی 8/10 و در سطح متوسط و میانگین میزان حمایت اجتماعی 2/10 و در سطح متوسط ارزیابی‌شده است؛ و مقادیر رگرسیونی مدل حاکی است که عوامل جامعه شناختی سرمایه ی اجتماعی به میزان (38/0)، سرمایه ی فرهنگی به میزان (24/0)، حمایت اجتماعی به میزان (23/0)، دین‌داری به میزان (20/0)، محرومیت نسبی به میزان (17/0-) در امید به آینده ی حاشیه نشینان تأثیر دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - بررسی میزان سرمایه ی اجتماعی بین حاشیه نشینان شهر ایلام
        غلامرضا تاج بخش
        هدف تحقیق حاضر بررسی میزان سرمایه ی اجتماعی بین حاشیه نشینان شهر ایلام است. برای توصیف و تبیین سرمایه ی اجتماعی نیز سعی شده که از چند منبع به صورت تلفیقی استفاده شود، یعنی آرای صاحب نظران سرمایه ی اجتماعی مانند گیدنز، بوردیو، کلمن، پوتنام، پوتنام مورد استفاده قرار گرفت. چکیده کامل
        هدف تحقیق حاضر بررسی میزان سرمایه ی اجتماعی بین حاشیه نشینان شهر ایلام است. برای توصیف و تبیین سرمایه ی اجتماعی نیز سعی شده که از چند منبع به صورت تلفیقی استفاده شود، یعنی آرای صاحب نظران سرمایه ی اجتماعی مانند گیدنز، بوردیو، کلمن، پوتنام، پوتنام مورد استفاده قرار گرفت. روش تحقیق: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش، پیمایش و جامعه ی آماری افراد 18 به بالای ساکن در مناطق حاشیه نشین شهرستان ایلام (اعم از زن و مرد) است. حجم نمونه با توجه فرمول کوکران 285 نفر محاسبه شد. روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است. برای گرد آوری اطلاعات این پژوهش از پرسشنامه ی محقق ساخته استفاده شده است که روایی آن از طریق اعتبار محتوا و پایایی از طریق محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شد و سپس اطلاعات گردآوری شده با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که بیشترین میانگین میزان سرمایه ی اجتماعی مربوط به شاخص مشارکت اجتماعی (62/33=M) و کمترین مقدار آن مربوط به شاخص روابط اجتماعی (39/18=M) است. بین زنان و مردان از نظر میانگین سرمایه ی اجتماعی تفاوت معناداری نیست. همچنین، افراد شاغل و بیکار از میزان سرمایه ی اجتماعی یکسانی برخوردارند. افراد مجرد نسبت به افراد متأهل از سرمایه ی اجتماعی بالاتری برخوردارند. همچنین، بین سرمایه ی اجتماعی بر حسب تحصیلات و نیز بر حسب نوع منزل مسکونی، و قومیت تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج: چنین به نظر می رسد یافته های اخیر با نظریات مطرح شده توسط پوتنام و فوکویاما قابل تبیین است و کمک به مشارکت افراد در امور شهری به منظور گسترش اعتماد اجتماعی و رشد و گسترش و تقویت مشارکت رسمی می تواند به ارتقای سرمایه ی اجتماعی در مجموع، در مناطق حاشیه نشین منتهی گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - ارزیابی شاخص‌های کیفیت زندگی در محلات حاشیه نشین شهر سنندج
        فرزین چاره جو عاطفه احمدی
        امروزه کیفیت مکان زندگی انسان، یکی از مهمترین حوزه‌های پژوهش‌های برنامه ریزی مکانی – فضایی در کشورهای مختلف است. این اهمیت، به دلیل تاثیرگذاری روز افزون پژوهش‌های کیفیت زندگی در پایش سیاست‌های عمومی و نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی است. بناب چکیده کامل
        امروزه کیفیت مکان زندگی انسان، یکی از مهمترین حوزه‌های پژوهش‌های برنامه ریزی مکانی – فضایی در کشورهای مختلف است. این اهمیت، به دلیل تاثیرگذاری روز افزون پژوهش‌های کیفیت زندگی در پایش سیاست‌های عمومی و نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی است. بنابراین شناخت، اندازه گیری و بهبود کیفیت زندگی از اهداف عمده‌ی محققان، برنامه ریزان و دولت‌ها در چند دهه اخیر بوده است. از این رو شناسایی فاکتورهای موثر در ارزیابی و سنجش کیفیت زندگی، برنامه ریزان را در ارائه راهبرد مناسب جهت توسعه مناطق مختلف، شهرها متناسب با نیازمندی‌ها و امکانات نواحی یاری خواهد کرد. در این راستا پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از روش FTOPSIS (فازی- تاپسیس) انجام گرفته است. منطقه مورد مطالعه در این پژوهش، محلات حاشیه نشین شهری (ننله، نایسر، شهرک مولوی و فرجه)، است. جامعه نمونه مورد بررسی، شامل 40 نفر از کارشناسان و متخصصان شهری (شوراها و کارشناسان شهری)، شهر سنندج است، که به شیوه تمام شماری، همگون و هدفمند انتخاب شدند. نتایج مطالعه در ارزیابی و سنجش کیفیت زندگی در میان محلات حاشیه نشین بر اساس شاخص‌های شناسایی شده، نشان داد که بعد اقتصادی با امتیاز 1.979 کمترین وزن و بعد محیطی با امتیاز 2.251 بیشترین وزن را از دیدگاه کارشناسان شهری در وزن‌های حداقل، میانگین و حداکثر فازی(W ̃_i )، به خود اختصاص داده است. شاخص‌های که حائز کمترین وزن شده‌اند بایستی جهت بهبود کیفیت زندگی و رونق اجتماعی و اقتصادی این محلات مورد توجه مدیران، برنامه‌ریزان و سیاستگذاران واقع شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - سنجش رابطه ی میان محل سکونت و انحرافات اجتماعی (مطالعه موردی: محلات حاشیه نشین و غیر حاشیه نشین نهضت آباد و گلستان شهر اهواز)
        سعید ملکی نادیا داری پور زهرا سیاحی
        حاشیه‌نشینی تجلی نابرابری اجتماعی- اقتصادی در زمینه عدم تعادل در توزیع متناسب امکانات و منابع جامعه است. توزیع امکانات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در تمام مناطق کشورها به ویژه در کشورهای در حال توسعه دارای توزیع یکسانی نیست و باعث مهاجرت و انتقال جمعیت از مناطق فقیر به منا چکیده کامل
        حاشیه‌نشینی تجلی نابرابری اجتماعی- اقتصادی در زمینه عدم تعادل در توزیع متناسب امکانات و منابع جامعه است. توزیع امکانات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در تمام مناطق کشورها به ویژه در کشورهای در حال توسعه دارای توزیع یکسانی نیست و باعث مهاجرت و انتقال جمعیت از مناطق فقیر به مناطق برخوردار می گردد و حاشیه‌نشینی بوجود می آید و مشکلاتی را در فرایند شهرنشینی به وجود می آورد که یکی از عناصر منفی در شهرنشینی است. هدف این پژوهش بررسی و سنجش رابطه‌ی میان محل سکونت و انحرافات اجتماعی میان محلات حاشیه‌نشین و غیر حاشیه‌نشین می‌باشد. از نظر هدف کارردی و از نظر ماهیت و روش شناسی توصیفی-تحلیلی است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران از میان جامعه ی آماری تحقیق که خانوارهای ساکن محله ی نهضت آباد (حاشیه نشین) و گلستان (غیر حاشیه نشین) است محاسبه گردیده، و به طور تصادفی 300 نفر از محله ی نهضت آباد و 320 نفر از محله ی گلستان مورد پرسش گری قرار گرفته اند. جهت آزمون فرضیه ها از روش آزمون مقایسه میانگین دو متغیر و واریانس دو طرفه در محیط SPSS استفاده گردیده است. نقشه ها با استفاده از نرم افزار ARC GIS ترسیم شده اند. میانگین انحرافات اجتماعی در محله غیر حاشیه نشین گلستان برابر 97/1 و در محله حاشیه نشین نهضت آباد برابر 15/2 می باشد با توجه به (01/0=sig) و (614/2=T) تفاوت میانگین معنی دار است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که میزان انحرافات اجتماعی در محله ی نهضت آباد بیش از محله ی گلستان می باشد. واریانس دو طرفه ارتباط متقابل میان محل سکونت، سطح تحصیلات و میزان درآمد را در میزان گرایش به انحرافات اجتماعی نشان می دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - مکان گزینی مراکز انتظامی در نواحی حاشیه نشین (مطالعه موردی: شهر بومهن)
        مرتضی نجفی سید خلیل سید علی پور حسین نوایی
        نواحی حاشیه نشین ، نواحی هستند که ویژگی های خاص ممتدی در ابعاد کالبدی، اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی را دارا هستند. این نواحی خودرو و بدون برنامه ریزی بوده و عموما به سبب وجود ویژگی های مطرحی از جمله چالش های اقتصادی ، گروه های جمعیتی ، مهاجرت ها ، بافت های بدون برنا چکیده کامل
        نواحی حاشیه نشین ، نواحی هستند که ویژگی های خاص ممتدی در ابعاد کالبدی، اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی را دارا هستند. این نواحی خودرو و بدون برنامه ریزی بوده و عموما به سبب وجود ویژگی های مطرحی از جمله چالش های اقتصادی ، گروه های جمعیتی ، مهاجرت ها ، بافت های بدون برنامه ریزی و ارگانیک از سطح امنیت پایینی برخوردار هستند و چالش هایی را در تامین امنیت برای نیروی انتظامی ایجاد کرده اند. شهر بومهن نیز از جمله نواحی بوده که با پدیده حاشیه نشینی درون شهری روبه رو بوده است. ویژگی های خاص شهر بومهن چه از ابعاد محیطی و چه اقتصادی و کالبدی سبب گشته تامین امنیت در شهر توسط نیروی انتظامی با مشکل روبه رو شود. از این رو هدف این مقاله مکان گزینی مراکز انتظامی در نواحی حاشیه نشین شهر بومهن بوده تا با توجه به متغیر های تاثیر گذار بر مکان گزینی مناطق مساعد برای ایجاد مراکز انتظامی در شهر بومهن جانمایی شود. این پژوهش از نوع کاربردی-نظری و روش پژوهش آن به صورت توصیفی-تحلیلی بوده بدین منظور پس از استخراج متغیر ها به وسیله مطالعه اسناد مربوطه و تنظیم پرسشنامه فازی و استفاده از روش سلسله مراتب فازی(FAHP) و نرم افزار GIS نقشه های مفهومی تولید و روی هم گذاری شد .با روی هم گذاری لایه ها مناطق محدوده خیابان باهنر در شمال جاده دماوند و محدوده خیابان عسگری در جنوب جاده دماوند محدوده های مناسب برای ایجاد مراکز انتظامی در شهر بومهن بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - ارزیابی نقش سکونتگاه های غیررسمی در ساختارفضایی شهری ( مطالعه موردی: شهر همدان)
        محمدرضا کشکولی مسعود مهدوی حاجیلویی مجید ولی شریعت پناهی
        مقدمه: بیکاری، فقر، شرایط اقتصادی بغرنج و مسائل و مشکلات از یک سو و تمایل مردم برای سکونت در شهرهای بزرگ و یا مجاورت اینگونه شهرها از سوی دیگر همواره یکی از مسائل اصلی شهرهای کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران بوده است. با یک بررسی کارشناسانه و مشاهده آمار و ارقام از چکیده کامل
        مقدمه: بیکاری، فقر، شرایط اقتصادی بغرنج و مسائل و مشکلات از یک سو و تمایل مردم برای سکونت در شهرهای بزرگ و یا مجاورت اینگونه شهرها از سوی دیگر همواره یکی از مسائل اصلی شهرهای کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران بوده است. با یک بررسی کارشناسانه و مشاهده آمار و ارقام از فاجعه بارتر شدن این مسئله حکایت دارد که اگر برنامه ای مدون و طراحی شده برای آن در نظر گرفته نشود کل جوامع شهری را تهدید می کند. ساکنانی که با توجه به مسائل و مشکلات فراوان به دور ازحداقل شرایط زیستی مناسب و بدون دسترسی به منابع درآمدی پایدار، مجبور به سکونت در مناطقی مختلف شهر می شوند. مناطقی که بستر مناسب برای پذیرفتن این ساکنان را ندارند و در نتیجه این هجوم سکونتگاه های غیر رسمی برای سکونت بوجود می آیند.هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر ارزیابی نقش سکونتگاه های غیر رسمی در ساختارفضایی شهری و بررسی نحوه جلوگیری از گسترش سکونتگاه های غیر رسمی و پیدا کردن روش های بهینه جهت ساماندهی این نواحی در شهر همدان می باشدکه در ابعاد کالبدی ، فضایی ، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مورد بررسی قرار می گیرد.روش شناسی تحقیق: از لحاظ متدولوژی تحقیق حاضر با توجه به ماهیت نوعی تحقیق کاربردی- توسعه ای است. و نحوه گردآوری داده های توصیفی از شاخه پیمایشی می باشد. شیوه تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک دلفی و تحلیل آمار با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفته شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی شامل سکونتگاه های غیر رسمی محدوده شهر همدان می باشد.یافته ها: نتایج بدست آمده از آزمون t-test تک نمونه‌ای در مورد رضایت ساکنان از وضعیت سکونتگاه های غیر رسمی شهر همدان نشان می دهد که این محلات با توجه به جدول که حاصل از خروجی آزمون t-test می باشد نشان می دهد که رضایتمندی در این محلات با توجه با اختلاف میانگین و حد بالاو پایین درسطح متوسط و نامطلوب می باشد.نتایج: توسعه شهر همدان و گسترش شهر نشینی در دهه های اخیر با رشد اسکان غیر رسمی همراه بوده است. این پدیده اجتماعی- اقتصادی به دلیل نبود توجه به برنامه ریزی منطقه ای و شهری و توانایی های درونی منطقه شهری به لحاظ ایجاد فعالیت و ظرفیت اشتغال شکل گرفته است و اغلب این محلات در محدوده خدماتی شهر همدان واقع شده اند و مشکل اصلی آنها نبود برخورداری از امکانات و خدمات رفاهی و اجتماعی شهر است. علاوه بر این کالبد و سیمای شهر همدان را با مشکل مواجه نموده است. واقعیت این است که نمی توان این محدوده ها را از فضای برنامه ریزی حذف کرد و آنها را نادیده گرفت بلکه باید با برنامه ریزی شهری دقیق و متناسب با ویژگی های ساکنین به ایجاد تغییر در کالبد و بافت آنها پرداخت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - بررسی شاخص های اجتماعی- اقتصادی و تأثیر آن بر کیفیت مساکن محلات حاشیه نشین(مطالعه موردی: محلة حاشیه نشین شیخ آبادِ شهر قم)
        مهدی قرخلو علی مهدی معصومه مهدیان
        مقوله مسکن از مهم ترین بخش های توسعه در یک جامعه است که با ابعاد وسیع اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی خود اثرات گسترده ای در ارائه سلامت و سیمای جامعه دارد. در این میان آنچه که بر کیفیت و کمیت مسکن تأثیر مستقیمی دارد، ویژگی های اقتصادی- اجتماعی می باشد که بازتاب ح چکیده کامل
        مقوله مسکن از مهم ترین بخش های توسعه در یک جامعه است که با ابعاد وسیع اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی خود اثرات گسترده ای در ارائه سلامت و سیمای جامعه دارد. در این میان آنچه که بر کیفیت و کمیت مسکن تأثیر مستقیمی دارد، ویژگی های اقتصادی- اجتماعی می باشد که بازتاب حقیقی کیفیت و رفاه زندگی افراد خواهد بود. اما امروزه با رشد جمعیت و گسترش شهرنشینی، مشکلات عدیده ای از جمله ظهور محلات حاشیه نشین که عمده ترین نماد جهانی در شناخت آن سیما و مساکن نامطالوب است، دامن گیر بسیاری از شهرها به ویژه در کشورهای درحال توسعه شده است. نارسایی های عمده ای که امروزه این محلات در زمینه های مختلف اجتماعی، کالبدی، بهداشتی و به ویژه اقتصادی، با آن مواجه اند، موجب شده تا مسکن ساکنین این محلات که مأمن، پناهگاه، حریم خصوصی و مکانی برای آرامش انسان تلقی می شود، در شرایط مناسبی نباشد.از این رو نگارندگان مقاله حاضر با علم به به اهمیت مقوله حاشیه نشینی، کیفیت مسکن، سلامت زیست و... و با مطالعه مبانی نظری مرتبط با موضوع پژوهش و مطالعات میدانی جامع، به بررسی ویژگی های اجتماعی- اقتصادی و تأثیر آن بر کیفیت مسکن محله شیخ آباد شهر قم به عنوان یکی از شهرهای میلیونی و مهاجرپذیر ایران که با مشکل حاشیه نشینی مواجه اند، پرداخته اند. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی ـ تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات نیز بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و میدانی(توزیع380پرسش نامه در میان ساکنین با استفاده از روش کوکران) بوده است. هم چنین جهت تحلیل داده های اخذ شده از مطالعات میدانی، از نرم افزار spssو جهت بررسی و اثبات وجود رابطه و همبستگی بین متغیرها از آزمون (Chi-Square) و من- ویتنی(Man- Wietny) استفاده شده است. نتیجه مقاله حاضر نشان می دهد که مساکن موجود در محله از کیفیت بسیار نامناسبی، به جهت ساختارهای ضعیف اجتماعی- فرهنگی، به ویژه اقتصادی ساکنین، برخوردار است که در نهایت منجر به نزول سطح زندگی، رفاه و امنیت ساکنین، در محله شیخ آباد شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - مطالعه مقایسه ای تأثیر کارگاههای تولیدی بر محلات حاشیه نشین قلعه آبکوه و قلعه ساختمان مشهد
        محمد اجزا شکوهی اکرم مهرورز مهرنوش افشاری
        از پیامدهای صنعتی شدن رشد روزافزون شهرها در پی مهاجرت های روستا شهری بوده است. این مسئله در شهرهای ایران همچنان ادامه دارد و نه تنها گریبان گیر شهرهای بزرگ است بلکه به شهرهای متوسط هم سرایت نموده است. حاشیه نشینی و تأمین اشتغال برای ساکنان حاشیه ها تبدیل به معضلی برای ش چکیده کامل
        از پیامدهای صنعتی شدن رشد روزافزون شهرها در پی مهاجرت های روستا شهری بوده است. این مسئله در شهرهای ایران همچنان ادامه دارد و نه تنها گریبان گیر شهرهای بزرگ است بلکه به شهرهای متوسط هم سرایت نموده است. حاشیه نشینی و تأمین اشتغال برای ساکنان حاشیه ها تبدیل به معضلی برای شهرهای مهاجرپذیر شده است. اکثر این افراد فاقد مهارت و آموزش های لازم هستند. با این وجود به امید بهبود وضعیت زندگی و درامد بیشتر به شهرهای بزرگ می آیند و به دلیل نداشتن سرمایه لازم اجبارا جذب حاشیه ها می شوند. در این مقاله سعی شده است با مطالعه مقایسه ای دو محله حاشیه نشین قلعه آبکوه و قلعه ساختمان مشهد به تأثیر کارگاه ها در جمعیت پذیری محلات حاشیه نشین پرداخته شود. جامعه آماری انتخاب شده از کارگران و کارفرمایان دو محله است، تعداد 14203 کارگاه در هر دو محله مشغول فعالیت هستند. جامعه آماری به دست آمده با توجه به فرمول کوکران در مجموع 254 کارگاه است که در محله قلعه آبکوه 84 کارگاه و در محله قلعه ساختمان 170 مورد به صورت تصادفی انتخاب شده اند. روش تحقیق این مقاله ترکیبی از روش توصیفی- تحلیلی است و در جمع آوری و تحلیل اطلاعات از روش های اسنادی و مشاهدات میدانی استفاده شده است. نتایج استخراج شده از مطالب پرسش نامه ها و مصاحبه حضوری با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. اطلاعات به دست آمده از نتایج نشان می دهد که یکی از مهم ترین دلایل انتخاب محل احداث کارگاه و اشتغال، برای کارفرما و کارگران نزدیکی به محل سکونت است، همچنین رابطه خویشاوندی بین کارفرما و کارگران می تواند به عنوان عاملی در جهت جذب جمعیت به این محلات باشد، تفاوت دیگر به دست آمده از نتایج در دو منطقه نشان دهنده تفاوت در نوع مهاجرین است، بیشتر مهاجرینی که در محله قلعه ساختمان سکونت دارند از شهرستان های خراسان بزرگ (فریمان، چناران، قوچان، تربت و سرخس و یا روستاهای اطراف این شهرستان ها) می باشند در صورتی که در محله آبکوه افراد وارد شده به این منطقه از سراسر شهرهای ایران (کاشان، تهران، قم، کرمان و ...) هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت سیاسی شهروندان در مناطق حاشیه‌نشین شهرها (نمونه مورد مطالعه: مناطق حاشیه نشین شهر کرمانشاه)
        سیروس محبی مسلم رستمی سمیرا کلانتری پور اقبال سلطانی
        مشارکت سیاسی در نظام دموکراسی غیر مستقیم، نقش حیاتی ایفا می‌کند. انتخاب، ساز و کار اصلی برای تحقق حاکمیت مردمی است. قدرت نهایی از آن مردم است و مردم این قدرت را از طریق فرآیند مشارکت سیاسی به نمایندگان واگذار می‌کنند. در این میان مشارکت به شهروندان امکان می‌دهد تا مقاما چکیده کامل
        مشارکت سیاسی در نظام دموکراسی غیر مستقیم، نقش حیاتی ایفا می‌کند. انتخاب، ساز و کار اصلی برای تحقق حاکمیت مردمی است. قدرت نهایی از آن مردم است و مردم این قدرت را از طریق فرآیند مشارکت سیاسی به نمایندگان واگذار می‌کنند. در این میان مشارکت به شهروندان امکان می‌دهد تا مقامات مسئول را جایگزین کرده و دولت را تغییر دهند. از این رو، مشارکت باعث می‌گردد تا متصدیان امور در مقابل ملت پاسخگو و مسئول باشند. مقاله حاضر که نتیجه پژوهشی تجربی در حوزه سیاسی - اجتماعی است، به دنبال بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت سیاسی شهروندان در مناطق حاشیه نشین شهر کرمانشاه می باشد. به عبارت دیگر سئوالات اساسی این است که عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت سیاسی شهروندان در مناطق حاشیه نشین شهر کرمانشاه کدامند؟ برای پاسخگویی به سئوال مطرح شده، تعداد 384 نفر از شهروندان 18 سال به بالای مناطق حاشیه نشین شهر کرمانشاه به صورت نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیده و مورد بررسی قرار گرفتند. روش پژوهش به کار گرفته شده، روش میدانی، تکنیک پیمایش و ابزار مورد استفاده، پرسشنامه می باشد. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد، بین میزان سیاسی بودن اطرافیان، گرایش به هویت ملی، اعتماد اجتماعی، دینداری، جنس و وضعیت تأهل با مشارکت سیاسی شهروندان ارتباط وجود دارد؛ اما بین پایگاه اقتصادی با مشارکت سیاسی شهروندان ارتباط معناداری مشاهده نشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - بررسی و ساماندهی محله های حاشیه نشین در ایران نمونه موردی : اراک ، محله باغ خلج
        عباس ملک حسینی حمیدرضا جودکی
        بعد از جنگ جهانی دوم یکی از مهمترین مسائل اجتماعی کشورهای در حال توسعه رشد و توسعه شتابان و ناهمگن شهرنشینی بوده است در اکثر کشورهای در حال توسعه آهنگ رشد سالانه جمعیت شهری بین 5 تا 8 درصد در نوسان بوده است. بدیهی است که این رشد انفجاری شهرنشینی و در پی آن پیدایش و رشد چکیده کامل
        بعد از جنگ جهانی دوم یکی از مهمترین مسائل اجتماعی کشورهای در حال توسعه رشد و توسعه شتابان و ناهمگن شهرنشینی بوده است در اکثر کشورهای در حال توسعه آهنگ رشد سالانه جمعیت شهری بین 5 تا 8 درصد در نوسان بوده است. بدیهی است که این رشد انفجاری شهرنشینی و در پی آن پیدایش و رشد پدیده حاشیه نشینی، فرآیند مهاجرتهای مداوم داخلی، یعنی مهاجرت از روستاها به شهرها است که بازتاب اقتصادی اجتماعی و فیزیکی آن بصورت رشد گروهها و جوامع حاشیه نشین ظاهر می گردد که در جاهای مختلف به شکلهای گوناگون آلونک نشین، زاغه نشین، کپرنشین و حلبی ها، و … بروز می یابد. کشور ما نیز به عنوان یکی از جوامع در حال توسعه با این چالش مواجه است. در حال حاضر در اکثر نقاط شهری مراکز استانها و اطراف قطبهای صنعتی در سطح کشور از جمله شهر اراک محله های حاشیه نشین وجود دارد که متاسفانه در برخی مناطق شکل های پیچیده‌ای به خود گرفته اند این تحقیق به بررسی مختصات ساختاری، فرهنگی و تغییر طبقاتی محله های حاشیه نشین (محله باغ خلج) در شهر اراک پرداخته است که از طریق اسناد و مدارک و عملیات میدانی به انجام رسیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - بررسی مشکلات واسیبهای اجتماعی ساکنین مناطق حاشیه ای (مطالعه موردی شهر تبریز)
        کسری رهبری پور بهنام قاسم زاده معصومه یاوری کلور رقیه سالک
        امروزه گسترش بی رویه حاشیه نشینی یکی ازمشکلات  عمده  واساسی درامورمدیریت شهری است که...
        امروزه گسترش بی رویه حاشیه نشینی یکی ازمشکلات  عمده  واساسی درامورمدیریت شهری است که... پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - بررسی رفتارهای حاشیه نشین
        رکن الدین رشیدی الهاشم مجید سلیمانی
        پژوهش حاضرباهدف بررسی رفتارهای حاشیه نشینان کوی مرادیان رشت انجام شده ونقش متغیرهای مستقل دین ومذهب ارزش ها و...دربروزرفتارهای حاشیه نشین هابررسی شده است.
        پژوهش حاضرباهدف بررسی رفتارهای حاشیه نشینان کوی مرادیان رشت انجام شده ونقش متغیرهای مستقل دین ومذهب ارزش ها و...دربروزرفتارهای حاشیه نشین هابررسی شده است. پرونده مقاله