فهرست مقالات باستان‌گرایی

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - بررسی ویژگی‌های شاخص آثار قائم‌مقام فراهانی
  موسی پیری مجتبی گلی
  میرزا ابوالقاسمقائم‌مقام از شخصیّت‌های سیاسی تأثیرگذار بر تاریخ معاصر ایرانبوده است که در ادبیّات فارسی نیز آثارارزنده‌ای دارد. آنچه باعث می‌شود که محقّقان امروز بتوانند با قسمت اعظم هنر نظمونثر قائم‌مقام بهتر و کامل‌ترآشنا شوند، بررسی دقیق و موشکافانة آثار منظوم و منثو چکیده کامل

  میرزا ابوالقاسمقائم‌مقام از شخصیّت‌های سیاسی تأثیرگذار بر تاریخ معاصر ایرانبوده است که در ادبیّات فارسی نیز آثارارزنده‌ای دارد. آنچه باعث می‌شود که محقّقان امروز بتوانند با قسمت اعظم هنر نظمونثر قائم‌مقام بهتر و کامل‌ترآشنا شوند، بررسی دقیق و موشکافانة آثار منظوم و منثور وی، معرفی ویژگی‌های شاخصآثارش وارائة نمونه‌ها و شواهد کافی در هر مورداست. برای دستیابی به این هدف، ابتدا پیشینة تحقیق و تا حد ممکن، ویژگی‌های بنیادین آثار منثور و منظوم قائم‌مقام فراهانی ذکر شده است؛ سپس ضمن بیان نمونه‌های بارز، به ارزیابی آن‌ها پرداخته شده، و برای نتیجه‌گیری راحت‌تر و منسجم‌تر، در جدولی جداگانه ارائه‌ شده‌اند. ازجمله ویژگی‌های آثار قائم‌مقام، می‌توان به بیان دردهای سیاسی با الفاظ خوش‌آهنگ، حذف عناوین و القاب نامه‌ها، صراحت لهجه، ترکیب‌سازی، گرایش‌نداشتن به مضامین عاشقانه، باستان‌گرایی و نظایر آن اشاره کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - تحول مفهوم هویت ملی در عصر قاجار
  کیانوش افشاری حامد عامری گلستانی بهرام یوسفی شیوا جلال پور
  ایران، به‌عنوان یکی از کهن‌ترین کشورهای جهان، از دیرباز دارای نوعی هویت ملی و ملت بوده است و این را می‌توان در استمرار نامِ ایران دید. سه لایۀ سازندۀ هویت ملی ایرانیان، ایرانی‌بودن، دین و در دورۀ جدید تجدد است. دو لایۀ کهنِ هویت ملی ایرانیان، از دیرباز در کنار هم کم‌وبی چکیده کامل

  ایران، به‌عنوان یکی از کهن‌ترین کشورهای جهان، از دیرباز دارای نوعی هویت ملی و ملت بوده است و این را می‌توان در استمرار نامِ ایران دید. سه لایۀ سازندۀ هویت ملی ایرانیان، ایرانی‌بودن، دین و در دورۀ جدید تجدد است. دو لایۀ کهنِ هویت ملی ایرانیان، از دیرباز در کنار هم کم‌وبیش سازگار بودند، و عناصر متداخل زیادی با یک‌دیگر داشته و دارند. با آشنایی ایرانیان با دنیای جدید، موجب شد که آگاهی‌های نوینی در این زمینه به‌وجود بیاید و این آگاهی‌ها موجب تحول در این هویت شد. از این‌رو، سؤال اصلی این پژوهش آن است که این تحول در مؤلفه‌های مربوط به هویت ملی، در عصر قاجار (پیش از مشروطه)، چگونه شکل گرفته است؟ این پژوهش، با روش توصیفی‌تحلیلی، به این نتیجه رسیده است که باستان‌گرایی، سره‌نویسی، بازتعریف از وطن و بازتعریف ملت و شکل‌گیری اندیشۀ ناسیونالیسم (در معنای مدرن آن) مهم‌ترین مؤلفه‌های منظومۀ هویت ایرانی جدید را تشکیل می‌دهند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - بررسی عناصر محوری ایدئولوژی ملی‌گرایی ایرانی در دوره‌ی پهلوی اول
  شهرزاد رومز علیرضا ابطحی فروشانی ناصر جدیدی
  بررسی عناصر محوری ایدئولوژی ملی‌گرایی ایرانی در دوره‌ی پهلوی اولشهرزاد رومزدانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایرانسید علیرضا ابطحی (نویسنده مسئول)استادیار گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایرانناصر ج چکیده کامل

  بررسی عناصر محوری ایدئولوژی ملی‌گرایی ایرانی در دوره‌ی پهلوی اولشهرزاد رومزدانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایرانسید علیرضا ابطحی (نویسنده مسئول)استادیار گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایرانناصر جدیدیدانشیار گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایرانچکیدهجنبش مشروطیت در ایران به دلیل آماده نبودن بسترهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی جامعه ایران و دخالت‌های کشورهای بیگانه به‌جای استقرار حکومتی مردم‌سالار، به بی‌نظمی و آشوب انجامید. در چنین شرایطی برقراری امنیت و حفظ یکپارچگی کشور از مهم‌ترین ضرورت‌های جامعه ایران بود. در دوره‌ی انتقال قدرت از قاجار به پهلوی علاوه بر اینکه در ساختار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دگرگونی گسترده‌ای رخ داد، تلاش زیادی برای بازسازی نظام فکری و هویتی ایرانیان صورت گرفت و مفاهیم و مقولات بدیعی وارد ادبیات و واژه‌های مورداستفاده عامه مردم شد. روشنفکران با الگوبرداری از کشورهای اروپایی بهترین راه چاره اوضاع آشفته ایران را تقویت وحدت ملی از طریق تشکیل دولتی مقتدر دانستند. در این مقاله ضمن بررسی روند ملی‌گرایی در دوره‌ی رضاشاه و اینکه عناصر و مؤلفه‌های محوری ایدئولوژی ملی‌گرایانه در آن دوره چه بود؟ موردبحث است و تلاش می‌گردد با استفاده از روش تاریخی و شیوه تحلیلی و با تکیه بر منابع و مآخذ معتبر موردبررسی قرار گیرد. به نظر می‌رسد وحدت ملی، باستان‌گرایی، میهن‌دوستی و شاه‌پرستی از عمده مؤلفه‌های محوری ملی‌گرایی ایران در زمان رضاشاه بوده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - هویّت فرهنگی و دینی در اشعار شهریار (مطالعة موردی؛ رویکرد آرکائیستی)
  فرنگیس شاهرخی
  بسیاری از شاعران معاصر تلاش کرده‌اند با بهره‌گیری از عناصر هویّت در شعر خود بر نقش هویّت‌ساز آن تأکید کنند. از این میان‌‌، محمد حسین بهجت تبریزی با رویکرد باستان گرایانه و با رجوع به گنجینه های سازندة هویّت ملّی گذشته و پیوند آن با هویّت خلق شده در دوران معاصر‌‌، توفیق چکیده کامل

  بسیاری از شاعران معاصر تلاش کرده‌اند با بهره‌گیری از عناصر هویّت در شعر خود بر نقش هویّت‌ساز آن تأکید کنند. از این میان‌‌، محمد حسین بهجت تبریزی با رویکرد باستان گرایانه و با رجوع به گنجینه های سازندة هویّت ملّی گذشته و پیوند آن با هویّت خلق شده در دوران معاصر‌‌، توفیق بسیاری در هویّت یابی و استمرار و تکوین آن و احیاء و انتقال مؤلّفه های هویّتی از پیش موجود ایران داشته است.در این جستار با بهره‌گیری از روش تحلیلی به بررسی عناصر و مؤلّفه های هویّت در ابعاد مختلف فرهنگی‌‌، اجتماعی‌‌، دینی و مذهبی در دیوان شهریار پرداخته ایم و به این نتیجه دست یافته ایم که عنصر زبان که از مهم‌ترین عناصر سازنده هویّت فرهنگی و اجتماعی است‌‌، اصلی ترین عنصر مورد توجه این شاعر برجسته است و پس از آن اسطوره ها‌‌، نمادها‌‌، شخصیت های مذهبی و تاریخی‌‌، رویدادهای تاریخی و دینی و سایر مؤلّفه های اعتقادی‌‌، بازتاب چشم‌گیری در اشعار بررسی شده‌‌، داشته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - آرکائیسم حماسی (مشخّصة اصلی سبک قیصرنامة ادیب پیشاوری)
  صفا کاظمیان مقدم فرزاد قائمی
  آرکائیسم حماسی (مشخّصة اصلی سبک قیصرنامة ادیب پیشاوری) صفا کاظمیان مقدم* دانش جوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانش گاه فردوسی مشهد، ایران. فرزاد قائمی** استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش گاه فردوسی مشهد، ایران. (نویسنده مسوول) تاریخ دریافت: 11/10/1396 تاریخ چکیده کامل

  آرکائیسم حماسی (مشخّصة اصلی سبک قیصرنامة ادیب پیشاوری) صفا کاظمیان مقدم* دانش جوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانش گاه فردوسی مشهد، ایران. فرزاد قائمی** استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش گاه فردوسی مشهد، ایران. (نویسنده مسوول) تاریخ دریافت: 11/10/1396 تاریخ پذیرش: 6/12/1396 چکیده آرکائیسم حماسی نوعی از کاربرد هم زمان حماسه به عنوان سبکی فخیم و تأثیرگذار هم راه با شکلی از کهن گرایی است که به تشخّص زبان و بیان شاعر می انجامد. منظومۀ حماسی قیصرنامه اثر ادیب پیشاوری نیز نمونة کامل استفاده از الگوی حماسه به هم راه کهن گرایی در سطح واژگانی، نحوی و بلاغی است. این حماسۀ تاریخی بیش از هر اثر دیگری در دوران خود، به سنّت های زبانی- ادبی پیشینان تأسی جسته است و علی رغم روایت یکی از نوین ترین اتّفاقات تاریخ معاصر خود، برای پای بندی به زبان خراسانی شعر حماسی کوشیده، زبان اثرش تا جای ممکن به نمونة معیار ژانر اثر (شاهنامة فردوسی) وفادار باشد. یکی از عوامل اصلی حفظ زبان حماسی قیصرنامه، باستان‌گرایی بوده است. این مقاله جنبه های مختلف آرکائیسم حماسی در قیصرنامۀ ادیب پیشاوری را بررسی و این نتیجه را در این خصوص حاصل کرده است که این کیفیت در شعر ادیب در سه سطح واژگانی، نحوی و بلاغی فردیت سبکی یافته است. واژه‌سازی با اصطلاحات جدید سیاسی، اجتماعی و نظامی، بازسازی نحو خراسانی و خلق تصاویر مرکب مبتنی بر تشبیهات حماسی کهن از رئوس باستان‌گرایی در قیصرنامه بوده است. * . safakazemian@gmail.com ** . farzadghaemi@gmail.com پرونده مقاله