بررسی ویژگی‌های شاخص آثار قائم‌مقام فراهانی

محورهای موضوعی : فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

موسی پیری ¹ (عضو هیأت‌علمی گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه پیام‌نور)
مجتبی گلی ² (آموزشکدة فنّی‌حرفه‌ای سما، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، مشهد، ایران)

تاریخ دریافت : 1395/11/12 تاریخ پذیرش : 1395/11/12 تاریخ انتشار : 1394/11/01

کلید واژه: contemporary literature, archaism, ادبیّات معاصر, باستان‌گرایی, میرزا ابوالقاسم و قائم‌مقام, Mirza Abolghasem Ghaem Magham,

چکیده مقاله :

میرزا ابوالقاسمقائم‌مقام از شخصیّت‌های سیاسی تأثیرگذار بر تاریخ معاصر ایرانبوده است که در ادبیّات فارسی نیز آثارارزنده‌ای دارد. آنچه باعث می‌شود که محقّقان امروز بتوانند با قسمت اعظم هنر نظمونثر قائم‌مقام بهتر و کامل‌ترآشنا شوند، بررسی دقیق و موشکافانة آثار منظوم و منثور وی، معرفی ویژگی‌های شاخصآثارش وارائة نمونه‌ها و شواهد کافی در هر مورداست. برای دستیابی به این هدف، ابتدا پیشینة تحقیق و تا حد ممکن، ویژگی‌های بنیادین آثار منثور و منظوم قائم‌مقام فراهانی ذکر شده است؛ سپس ضمن بیان نمونه‌های بارز، به ارزیابی آن‌ها پرداخته شده، و برای نتیجه‌گیری راحت‌تر و منسجم‌تر، در جدولی جداگانه ارائه‌ شده‌اند. ازجمله ویژگی‌های آثار قائم‌مقام، می‌توان به بیان دردهای سیاسی با الفاظ خوش‌آهنگ، حذف عناوین و القاب نامه‌ها، صراحت لهجه، ترکیب‌سازی، گرایش‌نداشتن به مضامین عاشقانه، باستان‌گرایی و نظایر آن اشاره کرد.

چکیده انگلیسی:

  Mirza Abolghasem Ghaem Magham has been an influential political character in Iranian contemporary history; he also has some valuable works in Persian literature. What enables researchers today to be more thoroughly familiar with the major part of his prose and verse is a precise and accurate analysis of his prose and verse works, the introduction of the outstanding features of his works, and the presentation of sufficient instances and evidence in every case. The expression of political pains in a pleasant language, the omission of the titles of letters, outspokenness, no inclination towards love meanings, and archaism are some features of his works. The present article first gives the research literature, then evaluates the basic features of Ghaem Magham’s works with prominent instances, and finally presents the results in a separate table for convenient and easy use.