• فهرست مقالات الهی نامه

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تحلیل محتوایی ضرب المثل ها در الهی نامه عطار نیشابوری
        سیّد احمد حسینی کازرونی مرضیه احسان جو
        یکی از غنی‌ترین وزنه‌ها و گنجینه‌های ادبی موجود در ادبیات فارسی که دسترسی به اندیشه‌ها، نگرش‌ها و نوع عملکرد پیشینیان را در شرایط گوناگون برایمان آشکار و قابل فهم می‌سازد، گنجینه ارزشمند ضرب المثل هاست. ضرب المثل‌ها بازتاب افکار جامعه در آثار ادبی ما هستند که الهی نامه چکیده کامل
        یکی از غنی‌ترین وزنه‌ها و گنجینه‌های ادبی موجود در ادبیات فارسی که دسترسی به اندیشه‌ها، نگرش‌ها و نوع عملکرد پیشینیان را در شرایط گوناگون برایمان آشکار و قابل فهم می‌سازد، گنجینه ارزشمند ضرب المثل هاست. ضرب المثل‌ها بازتاب افکار جامعه در آثار ادبی ما هستند که الهی نامه عطار در قرن هفتم یکی از این آثاری است که با تلفیق انواع ضرب المثل ها با محتواهای گوناگون سروده شده است برهمین اساس، با محوریت امثال و حکم علامه دهخدا به سراغ الهی نامه عطار نیشابوری رفته تا با نوع نگرش و دیدگاه این شاعر اندیشمند و نسبت استفاده و اهمیتی که این ذخیره زبانی در هدایت و راهنمایی سالکانش داشته، آشنا شویم. گویا پیش از این درخصوص اقسام ضرب المثل های این اثر وزین از حیث محتوایی و نوع بیان پژوهشی صورت نگرفته که با استفاده از تحلیل محتوایی و درصد فراوانی مثل‌ها، این مساله مورد توجه قرار گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - کاربرد نماد و تمثیل در شعر عطار نیشابوری
        جعفر هواسی سیّد احمد حسینی کازرونی فرزانه یوسف قنبری
        عطار نیشابوری، شاعر و عارف بزرگ قرن ششم و هفتم، معانی و مضامین بلند عرفانی را به بهترین وجه در قالب نماد و تمثیل ارائه می‌دهد. او در چهار اثر معروف خود (منطق الطیر، مصیبت نامه، الهی نامه و اسرار نامه) رمز و نماد را پایه و اصل داستانهایش قرار داده است. بازیگران صحنه‌های چکیده کامل
        عطار نیشابوری، شاعر و عارف بزرگ قرن ششم و هفتم، معانی و مضامین بلند عرفانی را به بهترین وجه در قالب نماد و تمثیل ارائه می‌دهد. او در چهار اثر معروف خود (منطق الطیر، مصیبت نامه، الهی نامه و اسرار نامه) رمز و نماد را پایه و اصل داستانهایش قرار داده است. بازیگران صحنه‌های او نماد و تمثیلی هستند که هدف والای این شاعر را به بهترین وجه آراسته‌اند. تمثیل‌های به کار رفته در آثار عطار، گزارشگر احساسات و تجربه‌های اوست. و برای وصول به اهداف واقعی خود برای وصول به اهداف واقعی خود با بیان تمثیلی و غیر مستقیم از تلخی و گزندگی پند می‌کاهد. در این نوشتار نویسندگان جهت ضرورت تحقیق با محور قراردادن چهار اثر عطار به تشریح توصیفی مبنی بر تجزیه و تحلیل نمادها و تمثیل‌های به کار رفته در شعر این شاعر پرداخته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - مدینۀ فاضله درالهی نامه عطار
        راضیه رضازاده نسرین قدمگاهی ثانی رضا اشرف زاده
        الهی نامه یکی از مثنوی های عطار است ،عطار در این منظومه اندیشةآرمانی هریک از پسران را طوری بیان می‎کند که دربرگیرنده بحث‎های اخلاقی و اجتماعی‎و دینی باشد .پدرهم چون پیر و راهنما پسرانش راچون سالکانی هدایت می‎کند و در حقیقت پسران آرزوی رسیدن به دنیای آرما چکیده کامل
        الهی نامه یکی از مثنوی های عطار است ،عطار در این منظومه اندیشةآرمانی هریک از پسران را طوری بیان می‎کند که دربرگیرنده بحث‎های اخلاقی و اجتماعی‎و دینی باشد .پدرهم چون پیر و راهنما پسرانش راچون سالکانی هدایت می‎کند و در حقیقت پسران آرزوی رسیدن به دنیای آرمانی خود را دارند که پدر تمام موانع و مشکلات را برای آن ها بازگو می کند. در این منظومه پدر پیش شرط های ورود به مدینة فاضله هر یک را تذکر داده و در پاسخ اعتراض هر یک دلیل قانع کننده‎ای بیان می دارد .او ترک شهوت‎پرستی ،تربیت و تزکیه نفس ،ترک جاه طلبی و حرص و طمع روی آورن به دینداری و علم و عقل را پیش شرط رسیدن به اندیشه آرمانی می‎داند.و نکتة اصلی و کلید آرمانی عطار در این مثنوی اعراض از دنیا و قناعت است.اما نکتة قابل توجه در این اثر این است که این بار هم هم چون منطق الطیر و مصیبت نامه،می گوید:کمال انسان در شناخت خود اوست. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - الهی نامه عطار، بحر وافر یا بحر هزج ؟
        سیداسعد شیخ احمدی
        مثنوی الهی نامه، از آثار مسلم عطار نیشابوری است، در تذکره ها و کتب تراجم، وزن این مثنوی را هزج مسدس محذوف (مقصور) گفته اند، در این مقاله نویسنده، برآن است که با توجه به ارکانی که در این مثنوی بر وزن مفاعلتن، آمده است و با استدلال‌های علمی، ثابت کند که این مثنوی در بحر و چکیده کامل
        مثنوی الهی نامه، از آثار مسلم عطار نیشابوری است، در تذکره ها و کتب تراجم، وزن این مثنوی را هزج مسدس محذوف (مقصور) گفته اند، در این مقاله نویسنده، برآن است که با توجه به ارکانی که در این مثنوی بر وزن مفاعلتن، آمده است و با استدلال‌های علمی، ثابت کند که این مثنوی در بحر وافر معصوب مقطوف سروده آمده است. لازم به ذکر است که این دو بحر (هزج مسدس محذوف و وافر معصوب) بهم ماننده اند و این مانندگی موجب شده است تا در عرض پارسی و تازی این دو بحر با هم مشتبه گردند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی همسانی ِزن ِپارسا در الهی‌نامۀ عطار و شخصیت شیرین در منظومۀ غنایی خسرو و شیرین ِنظامی
        آسیه ذبیح نیا عمران
        داستان ِمنظوم ِغنایی زن پارسا که دراولین مقالۀ الهی نامۀ عطار آمده دارای ساختار نوول است، این داستان حول محورزنی زیباست که عاشقان بسیاری دارد و همه درپی تصاحب وی هستند، اما وی به عشق آن ها وقعی نمی نهد. زن پارسا شباهت های فراوانی با شخصیت ِ شیرین در منظومۀ خسرو و شیرین چکیده کامل
        داستان ِمنظوم ِغنایی زن پارسا که دراولین مقالۀ الهی نامۀ عطار آمده دارای ساختار نوول است، این داستان حول محورزنی زیباست که عاشقان بسیاری دارد و همه درپی تصاحب وی هستند، اما وی به عشق آن ها وقعی نمی نهد. زن پارسا شباهت های فراوانی با شخصیت ِ شیرین در منظومۀ خسرو و شیرین نظامی دارد. مقالۀ حاضر به مقایسۀ این دو اثرو بیان شباهت های آن ها پرداخته است. در واقع مضمون اصلی هر دو اثر، پیروزی بردباری، عفت و پاکدامنی بر خودکامگی و هوسبازی است. جانمایۀ این شاهکارعطار و نظامی، در پرورش شخصیت زن پارساست که نسبت به همتایانش در سایر معاشیق ازپختگی وکمال بیشتری برخوردارند، عطار و نظامی، این دو زن را به گونه ای پرورده اند که تجسم بانویی آزاده هستند که هم عاشقند و هم معشوق. درپی عشق خطر می کنند، برهمۀ آرزوهای دنیوی برمی آشوبند، در راه عشق حقیقی پای در رکاب می نهند، دشواری عشق را با شکیبایی به جان خریدار می گردند، زیرا که عاشقان دنیوی را پخته نمی یابند. مقاله تلاش دارد تا در ساختار روایی این داستان، تصاویر و نشانه های عشق عرفانی را ازخلال بررسی شخصیت ورفتار زن پارسا و همسانی آن با شخصیت شیرین ِ نظامی، بر اساس معیارهای مندرج در متون غنایی و عرفانی باز جوید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - وجوه اشتراک دیدگاه عطار با نظریات روانشناسان دربارة روش‏ های تربیتی
        هاجر جمالی مهین پناهی احمد سوری
        در این پژوهش هدف این است که وجوه اشتراک نظریات روانشناسان تربیتی با دیدگاه عطار دربارة شیوه های تربیتی و آموزشی، جست وجو و بیان شود؛ زیرا هم روان شناسان تربیتی و هم اندیشمندان و عارفان مسلمان ازجمله عطار نیشابوری به موضوع رشد و تربیت انسان و چگونگی آن توجه داشته اند. عط چکیده کامل
        در این پژوهش هدف این است که وجوه اشتراک نظریات روانشناسان تربیتی با دیدگاه عطار دربارة شیوه های تربیتی و آموزشی، جست وجو و بیان شود؛ زیرا هم روان شناسان تربیتی و هم اندیشمندان و عارفان مسلمان ازجمله عطار نیشابوری به موضوع رشد و تربیت انسان و چگونگی آن توجه داشته اند. عطار از بزرگ ترین عارفان قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است. موفقیت او در تربیت انسان های مبتدی (مریدان)، ضرورت توجه به شیوة تربیتی و آموزشی وی را آشکار می کند. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی ـ تحلیلی است. شیوة جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی است. بدین منظور، برای دستیابی و تحلیل نتایج، از رویکرد کیفی و راهبرد تحلیل محتوا، استفاده شده است. جامعة آماری پژوهش شامل متن کامل کتاب های منطق الطیر، الهی نامه و مصیبت نامة عطار نیشابوری است. پرسش اصلی پژوهش این است که کدام یک از روش های تربیتی مطرح در روان شناسی تربیتی، در این آثار به کار برده شده و هرکدام از روش های به کاررفته، به دیدگاه کدام یک از روان شناسان تربیتی نزدیک است. یافته ها نشان داد که عطار چندین قرن پیش، روش هایی برای تربیت و آموزش متربیان به کار گرفته است که امروزه در قالب نظریات جدید روانشناسی ارائه می شود. مشترکات نظریه ای بسیاری میان شیوه های تربیتی عطار و دیدگاه های امروز روان شناسان تربیتی وجود دارد. این مشترکات بین عطار و روان شناسانی مانند راجرز، مازلو، ویلیام جیمز، جان دیویی، پیاژه، برونر، بندورا، لوریا، ویگوتسکی، اریکسون، جان لاک، اسکینر، ثورندایک، گانیه و روان شناسان گشتالتی بیش از دیگران است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - فرجام شناسی در الهی نامه و مصیبت نامه عطار نیشابوری
        مریم عظیمی اقدم عالیه یوسف فام
        ایمان به مبدأ و معاد از ارکان حیاتی اعتقادات بشر است و سرآغاز دعوت پیامبران الهی نیز مؤمن نمودن مردم به غیب و واقعیت های نامحسوس است که دین خدا برآنها استوار است . از این رو در هر عصر و زمان بسیاری با کشش معرفت فطری و دینی از هر خدمتی به جامعه بشریت کوتاهی نکردند تا با چکیده کامل
        ایمان به مبدأ و معاد از ارکان حیاتی اعتقادات بشر است و سرآغاز دعوت پیامبران الهی نیز مؤمن نمودن مردم به غیب و واقعیت های نامحسوس است که دین خدا برآنها استوار است . از این رو در هر عصر و زمان بسیاری با کشش معرفت فطری و دینی از هر خدمتی به جامعه بشریت کوتاهی نکردند تا با مطالعه آیات الهی درجه فهم و یقین مردم را نسبت به مرگ و معاد فزون تر سازند .بدین مضمون در ادبیات عرفانی ما که انعکاسی از تفکر و عقاید ماست ،مفهوم دنیا و تفاوت آن با جهان آخرت ،مرگ و زندگی پس از آن به خوبی نمایان است . در میان کاروان شعر و ادبیات ایران ،عارف درد آشنا ،عطار نیشابوری ، با نگرش دینی و باور قلبی به مبدأ هستی و اعتقاد راسخ به اصل معاد به فرجام انسان و جهان نیز توجه دارد . شیخ در دو مثنوی الهی نامه و مصیبت نامه ، با بهره گیری از قرآن و احادیث در قالب تمثیل ابیاتی را درمورد مرگ و رستاخیز سروده است که بیانگر روحیه دینی ایشان است . وی معتقد است پیش از آنکه به مرگ طبیعی بمیرید،به مرگ ارادی خود را بمیرانید. یادمرگ ،همگانی بودن و آمادگی برای مرگ ،گذر از تعیّنات و ترک دنیا، توشه آخرت ،حسابرسی ،نامه عمل و شفاعت از جمله مباحثی است که دراین دو اثر مورد بحث قرارگرفته است و ضمن بیان روایات بسیار تصاویری از عالم پس از مرگ را ارائه می دهد . پرونده مقاله