• فهرست مقالات اسلام سیاسی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تحلیل گفتمان انتقادی سیاست‌های رسانه‌ای بی‌بی‌سی فارسی (مطالعه موردی: برنامه «صفحه 2 آخر هفته»)
        سینا تفنگ‌چی هاجر کاظمی
        هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل شگردهای گفتمانی مورد استفاده در برنامه صفحه 2 آخر هفته پخش شده از شبکه بی‌بی‌سی فارسی در سال‌های 94 و 95 هست. تلاش بر آن بوده تا ابتدا با استفاده از تکنیک‌ها و مقوله‌های گفتمانی، شگردهای گفتمانی برنامه را شناسایی و سپس با بهره از روش تحلیل چکیده کامل
        هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل شگردهای گفتمانی مورد استفاده در برنامه صفحه 2 آخر هفته پخش شده از شبکه بی‌بی‌سی فارسی در سال‌های 94 و 95 هست. تلاش بر آن بوده تا ابتدا با استفاده از تکنیک‌ها و مقوله‌های گفتمانی، شگردهای گفتمانی برنامه را شناسایی و سپس با بهره از روش تحلیل گفتمان انتقادی این برنامه مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گیرد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که برنامه مذکور از شگردهای تخاصم گفتمانی بین مهمانان برنامه، طرد گفتمان‌های مختلف، مانند اسلام سیاسی و ایجاد معانی تثبیت‌ شده توسط گفتمان القایی و تبلیغاتی، سود جسته است. هم‌چنین بی‌بی‌سی فارسی در قالب این برنامه‌ی‌گفتگو محور با استفاده از ساختارهای تعارض، گره‌افکنی و طرح ناسازه‌های گفتمانی، درصدد برساختن چهارچوب‌های معنایی برای مخاطبان خود است. مانند غیردموکراتیک بودن و جدایی اسلامیت از جمهوریت و هم‌چنین در تلاش است بسیاری از معانی تثبیت‌شده در ذهن مخاطبان خود را به پرسش بکشد که در نهایت امر به موفقیت سیاست‌های کلان برنامه، شبکه و پرکردن بخشی از پازل دیپلماسی رسانه‌ای بریتانیا برای ایران می‌انجامد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - قدرت دانش و هژمونی در فرایند جهانی‌شدن
        عبدالرضا بای
        میشل فوکو رابطه بین قدرت و دانش را رابطه ای دیالکتیکی تلقی می کند، در واقع قدرت مولد دانش و دانش مولد قدرت است، قدرت فوکویی قدرتی شناور و افقی است که مولفه بنیادین آن مویرگی بودن آن می باشد، قدرت و دانش نیز در درون گفتمان تولید می شود. گفتمان جهانی شدن، قدرت و دانش را چکیده کامل
        میشل فوکو رابطه بین قدرت و دانش را رابطه ای دیالکتیکی تلقی می کند، در واقع قدرت مولد دانش و دانش مولد قدرت است، قدرت فوکویی قدرتی شناور و افقی است که مولفه بنیادین آن مویرگی بودن آن می باشد، قدرت و دانش نیز در درون گفتمان تولید می شود. گفتمان جهانی شدن، قدرت و دانش را در درون خود بازتولید می کند، قدرت فوکویی در وضعیت جهانی شدن منطبق با جامعه شبکه ای امانوئل کاستلز می باشد، به عبارتی قدرت شبکه ای و جامعه شبکه ای نوعی هم پوشی دارند. نگارنده بین وضعیت جهانی شدن و گفتمان جهانی شدن تمایز قائل است و در رویکرد گفتمانی به تحلیل جهانی شدن خواهد پرداخت، نگارنده به این سئوال خواهد پرداخت که، آیا از تعامل قدرت و دانش در گفتمان جهانی شدن این گفتمان هژمونیک گرایی را در دستور کار قرار داده است؟ نگارنده وضعیت پست مدرنیستی حاکم بر روابط بین الملل را مورد توجه قرار داده اما بر این نظر است که در تنازع گفتمانی، گفتمان جهانی شدن قدرت و دانشی را تولید می‌کند که در خدمت عملیاتی نمودن هژمونی این گفتمان است از سوی دیگر در قالب برجسته سازی و حاشیه رانی گفتمانی هر گفتمان به دنبال به حاشیه راندن گفتمان رقیب می باشد و با توجه به قدرت رسانه ای گفتمان جهانی شدن راهبرد برجسته سازی و حاشیه رانی عملیاتی می شود. از سوی دیگر دستگاه های ایدئولوژیک در خدمت گفتمان جهانی شدن می باشد که ایدئولوژی نولیبرالیسم را در سطح جهانی عملیاتی می سازد در واقع نولیبرالیسم به عنواندال مرکزی گفتمان جهانی شدن می‌باشد که به عناصر شناور معنا می‌بخشد. از آن جا که هر گفتمان به دنبال غیریت سازی است بنابراین اسلام سیاسی به عنوان غیر برای جهانی شدن می باشد بین غیریت سازی و تخاصم رابطه و پیوند نزدیکی وجود دارد. در شرایط نوین می توان تحلیل گفتمانی را در روابط بین الملل مطرح نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - فرصت ها و تهدیدهای جهانی شدن بر توسعه سیاسی در ایران
        احمد ساعی مهدی صفرپور محمد باویر
        ورود به جهان جدید چالش ها و فرصت های جدیدی را فرا روی زندگی بشر قرار داده است. جهانی شدن به عنوان پدیده ای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی فرآیندی چند وجهی و متضمن پیامدهایی است که پیامدهای سیاسی از آن جمله اند. این نوشتار اساساً بر یکی از این پیامدها یعنی تأثیر جهانی شدن بر تو چکیده کامل
        ورود به جهان جدید چالش ها و فرصت های جدیدی را فرا روی زندگی بشر قرار داده است. جهانی شدن به عنوان پدیده ای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی فرآیندی چند وجهی و متضمن پیامدهایی است که پیامدهای سیاسی از آن جمله اند. این نوشتار اساساً بر یکی از این پیامدها یعنی تأثیر جهانی شدن بر توسعه سیاسی در شکل فرصت و تهدید تمرکز می نماید. جستار پیش رو در بررسی این تأثیر گذاری از چارچوب تحلیل گفتمان بهره می گیرد تا این اثر گذاری را بر فرآیند توسعه سیاسی در ایران مطالعه نماید. در این بررسی، جهانی شدن به عنوان سازه ای گفتمانی در بردارنده و حاوی آموزه های لیبرال دموکراسی غربی و اسلام سیاسی در ایران به عنوان پاد گفتمان در بردارنده‌ دو وجه اصلاح طلبی و اصول گرایی فهم می شود. بدین سان تلاش اصلی مقاله معطوف به این موضوع می شود تا فرصت ها و تهدیدات این ایستار به جهانی شدن را بر توسعه سیاسی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در قالب تأثیرات این پدیده بر وجوه دو گانه‌ اسلام سیاسی را کنکاش نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسی گفتمان اسلام سیاسی و تبارشناسی اسلام‌گرایی
        جواد بوستان افروز حامد محقق نیا روح اله شهابی فریدون اکبرزاده
        هدف پژوهش حاضر بررسی گفتمان اسلام سیاسی و تبارشناسی اسلام‌گرایی بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و از نظریه گفتمان لاکلا و موف نیز استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که اسلام سیاسی در بین مسلمانان، گفتمانی است که صورت‌بندی خاصی از جامعه و سیاست را با محوریت دال مرک چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر بررسی گفتمان اسلام سیاسی و تبارشناسی اسلام‌گرایی بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و از نظریه گفتمان لاکلا و موف نیز استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که اسلام سیاسی در بین مسلمانان، گفتمانی است که صورت‌بندی خاصی از جامعه و سیاست را با محوریت دال مرکزی اسلام ارائه می‌دهد و تلاش می‌کند اسلام را از منظر سیاسی مورد تأکید قرار داده و آن را از دایره صرفاً مذهبی خارج سازد. همچنین درصدد است تا اسلام را به دال برتر تمامی گفتمان‌های امت اسلامی تبدیل کند. تعیین دال‌های گفتمان اسلامی حوزه نبرد گفتمان مدرنیته غرب با اسلام‌گرایان بوده است، برای تبیین دال‌های اسلام سیاسی رویکردهای اندیشه‌ای، اجتماعی و جریان‌شناسی به‌کار برده شده است، ولی رویکرد گفتمانی از ظرفیت گسترده‌تر و انعطاف‌پذیرتری در تبیین جریان‌های جوامع اسلامی برخوردار است. در بین صورت‌بندی‌های این گفتمان، اسلام سیاسی مردم‌سالار با قرار گرفتن در مقابل مقوله‌های جدیدی از قبیل دموکراسی، انتخابات، حکومت و سیاست‌سازی، به بازتعریف نشانه‌های متعدد اسلام سیاسی سنتی ازجمله تبیین نقش شورا، مشورت، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد، عدالت اقتصادی، جایگاه غیرمسلمانان و زنان در جامعه اسلامی، اقدام کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - گفتمان انقلاب اسلامی و ترسیم الگوی بدیل برای دولت
        عطاءالله افسرده شیوا جلال پور حامد عامری گلستانی حامد محقق نیا
        جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک دولت جدید، دارای پیچیدگی‌هایی است و درک و شناخت این پیچیدگی‌ها و ارتباط میان اسلام سیاسی فقاهتی و جمهوریت اهمیت زیادی دارد. همچنین رسیدن به این شناخت برای درک بهتر عملکرد نظام جمهوری اسلامی نیز اهمیت بسزایی دارد و برای فهمیدن این پیچیدگی‌ چکیده کامل
        جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک دولت جدید، دارای پیچیدگی‌هایی است و درک و شناخت این پیچیدگی‌ها و ارتباط میان اسلام سیاسی فقاهتی و جمهوریت اهمیت زیادی دارد. همچنین رسیدن به این شناخت برای درک بهتر عملکرد نظام جمهوری اسلامی نیز اهمیت بسزایی دارد و برای فهمیدن این پیچیدگی‌ها باید این مبانی شناخته و منشأ آن به درستی فهمیده شود. بر این اساس، هدف اصلی این مقاله فهم بنیاد اساسی دولت در جمهوری اسلامی ایران است.این مقاله براساس روش گفتمان لاکلا و موف به تحلیل بنیاد دولت در جمهوری اسلامی پرداخته و آن را در قالب گفتمانی بدیل برای دیگر گفتمان‌های رقیب خود، مورد بررسی قرار می‌دهد. بر این اساس، دال مرکزی گفتمان انقلاب اسلامی اسلام سیاسی فقاهتی است که با استقرار جمهوری اسلامی در ولایت فقیه تجلی پیدا می‌کند.نتایج پژوهش نشان داد،دولت در جمهوری اسلامی ایران، الگویی متفاوت و بدیل نسبت به تمام الگوهای پیشین از خود ترسیم کرد. این مسئله با توجه به تحول گفتمانی‌ای که در اثر انقلاب اسلامی پیش آمد و با مرکزیت ولایت فقیه به وجود آمد. از این‌رو باید در نظر داشت که نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه، بدیل تمامی الگوهای گفتمانی پیش از خود و نیز گفتمان‌های رقیب خود است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - گفتمان و امر سیاسی در ایران عصر مشروطه
        جواد جمالی
        چکیده امر سیاسی در درون یک گفتمان ، براساس دوگانه ی ضدیت و همدلی و یا رابطه ی متضاد و خصمانه با گفتمان های "دگر" شکل می گیرد.گفتمان ها با تعریفی که از امر سیاسی ارائه می دهند از یک سو مرزهای هویتی میان نیروهای "خودی" و "دیگری" و از سوی دیگر به نزاع های سیاسی در یک جامع چکیده کامل
        چکیده امر سیاسی در درون یک گفتمان ، براساس دوگانه ی ضدیت و همدلی و یا رابطه ی متضاد و خصمانه با گفتمان های "دگر" شکل می گیرد.گفتمان ها با تعریفی که از امر سیاسی ارائه می دهند از یک سو مرزهای هویتی میان نیروهای "خودی" و "دیگری" و از سوی دیگر به نزاع های سیاسی در یک جامعه معنا می بخشند. زوال گفتمان مشروطه و در نهایت برچیده شدن آن ، نتیجه ی منازعه با گفتمان هائی بود که در راس آن گفتمان مشروعه خواه قرار داشت.نزاع هائی که کشور را به مسیر گذشته بازگرداند و منجر به بازگشت استبداد در قالب گفتمان پهلوی شد. با مقدمات فوق پژوهش حاضر به بررسی مفهوم امر سیاسی در در ایران دوره انقلاب مشروطه می پردازد.در این پژوهش محقق برآن است تا با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی تئون ای ون دایک و استخراج مفاهیم و مقولات مرتبط با این روش نشان دهد که صورت بندی مفهوم امر سیاسی در این دوره چه تاثیری بر سقوط گفتمان مشروطه و شکل گیری و هژمونیک شدن گفتمان پهلوی داشته است.؟ برای دستیابی به پاسخ پرسش فوق ، نخست نحوه صورت بندی امر سیاسی و سپس تاثیر آن بر سقوط گفتمان مشروطه و تفوق گفتمان پهلوی را مورد بررسی قرار دادیم. متونی که برای این تحقیق انتخاب شد، استخراج شده از 4 روزنامه ی حبل المتین، کاوه ، ایرانشهر و نامه ی فرنگستان است. این روزنامه ها گفتمان حاکم در این دوره را نمایندگی می کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - مقایسه گفتمان اخوان المسلمین و داعش از اسلام سیاسی و تاثیرآن بر تحولات خاورمیانه
        سید عباس حسینی سعید اسلامی انوش جعفری
        خاورمیانه ازجمله‌پرکشمکش‌ترین ناحیه جهان، از لحاظ اهمیت استراتژیکی و اقتصادی ویکی از عمده‌ترین مراکز نفوذ ابرقدرت‌ها قلمداد می‌گردد. با توجه به تنش‌های ناشی از گرایش‌های اخوان-المسلمین و همچنین با وصف قدرت‌بابی داعش و عوارض جنگ‌های توسعه‌یافته آن که سبب ظهور مناسبات نوی چکیده کامل
        خاورمیانه ازجمله‌پرکشمکش‌ترین ناحیه جهان، از لحاظ اهمیت استراتژیکی و اقتصادی ویکی از عمده‌ترین مراکز نفوذ ابرقدرت‌ها قلمداد می‌گردد. با توجه به تنش‌های ناشی از گرایش‌های اخوان-المسلمین و همچنین با وصف قدرت‌بابی داعش و عوارض جنگ‌های توسعه‌یافته آن که سبب ظهور مناسبات نوین قدرت در این منطقه شد، لزوم شناخت صحیح مبتنی بر واقعیت این گروه و بررسی صحیح مساله برای دست‌یابی به راه‌حلی جهت برون‌رفت از بحران خاورمیانه ضروری می‌نماید. از این‌رو هدف اصلی مقاله حاضر مقایسه اسلام سیاسی متاثر از اخوان‌المسلمین و داعش درخاورمیانه می‌باشد. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و با توجه به ماهیت نظری آن، کیفی مبتنی‌بر رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده که در آن با بهره‌گیری از نظریه تحلیل گفتمان سیاسی به بررسی و واکاوی موضوع پرداخته شده است. در این پژوهش چنین نتیجه‌گیری شد که، اسلام سیاسی داعش، دستورالعمل سیاسی، متکی برجهاد بوده، لیکن اسلام سیاسی اخوان‌المسلمین از گفتمان احیاء جنبش خلافت و حکومت اسلامی به تدریج به گفتمان دموکراتیک و سکولار و از حیث عمل سیاسی از آرمان‌گرایی به عمل‌گرایی تحول یافته است. تاسیس دولت- ملت‌های نو نتیجه واکاوی آینده اسلام سیاسی در خاورمیانه می باشد. همچنین گفتمان سیاسی داعش از اسلام سیاسی شامل سلفی‌گری، با تکیه برمفاهیمی چون شریعت، رهبری، جهاد، بازگشت به سلف و تقابل با سکولاریسم برای ایجاد هویت‌های به ظاهر مقاوم درخاورمیانه است وگفتمان سیاسی اخوان نقش مهمی در تحریک و ساماندهی گروه‌های سنی به خصوص سنی‌های فعال در جریان سلفی ضد دولت مرکزی این کشور و دامن زدن به بحران خاورمیانه ایفای نقش نموده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - تبیین و تحلیل انقلاب تونس از منظر رویکرد گفتمان
        کریم شاه ولی محمد یوسفی جویباری احسان شاکری خوئی
        هدف نوشتار حاضر تبیین و تحلیل انقلاب 2011 تونس، از منظر رویکرد گفتمانی ارنستو لاکلائو و شانتال موف می‌باشد. در راستای هدف تحقیق، سؤال محوری که قابل طرح و ارزیابی است این است که در چارچوب تئوری تحلیل گفتمان لاکلائو و موف انقلاب 2011 تونس چگونه قابل تحلیل می‌باشد؟ فرضیه م چکیده کامل
        هدف نوشتار حاضر تبیین و تحلیل انقلاب 2011 تونس، از منظر رویکرد گفتمانی ارنستو لاکلائو و شانتال موف می‌باشد. در راستای هدف تحقیق، سؤال محوری که قابل طرح و ارزیابی است این است که در چارچوب تئوری تحلیل گفتمان لاکلائو و موف انقلاب 2011 تونس چگونه قابل تحلیل می‌باشد؟ فرضیه مقاله مدعای آن است که در چارچوب تئوری گفتمان لاکلائو و موف، انقلاب تونس را می‌توان انقلابی توأم با تنازع درون گفتمانی و تنازع برون گفتمانی برای رسیدن به موقعیت هژمونیک تفسیر کرد. تنازع درون گفتمانی به رقابت دال‌های مدلول سکولاریسم ارتباط می‌یابد که در چارچوب آن، دال دموکراسی و آزادی سیاسی جایگزین دال اقتدارگرایی در مدلول سکولاریسم گردید. و تنازع برون گفتمانی هم مربوط به رقابت گفتمان اسلام سیاسی با سکولاریسم به ویژه دال امتزاج دین و سیاست در مقابل جدایی دین از سیاست می‌شود. هر چند در نهایت گفتمان اسلام سیاسی و سکولاریسم ( دال دموکراسی و آزادی سیاسی) با قرار گرفتن در یک زنجیره هم‌ارزی انقلاب تونس را به وجود آوردند. یافته تحقیق حکایت از آن دارد که در کشور تونس ایدئولوژی خاصی حاکم نیست و این خود عاملی شده تا گفتمان‌های رقیب بتوانند با یک همزیستی سازنده، تحولات سیاسی و اجتماعی در این کشور را با مشارکت یکدیگر مدیریت کنند. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و برای پیشبرد کار تحقیقی از تحلیل گفتمان به عنوان ابزار تحلیل بهره گرفته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - اندونزی قدرتی نو ظهور در آسیا و پویا در نظام بین الملل
        اسماعیل بایبوردی محمد خوش هیکل آزاد
        چکیده بسیاری از پژوهشگران غربی و شرقی، قرن بیست و یکم را قرن آسیا می دانند و در این ارتباط می توان اندونزی را در جنوب شرقی آسیا به عنوان قدرت میانه یا قدرت نوظهور آسیا مطرح نمود و با حضور این کشور در گروه 20 این سوال به ذهن متبادر می شود که عوامل تغییر جایگاه اندونزی در چکیده کامل
        چکیده بسیاری از پژوهشگران غربی و شرقی، قرن بیست و یکم را قرن آسیا می دانند و در این ارتباط می توان اندونزی را در جنوب شرقی آسیا به عنوان قدرت میانه یا قدرت نوظهور آسیا مطرح نمود و با حضور این کشور در گروه 20 این سوال به ذهن متبادر می شود که عوامل تغییر جایگاه اندونزی در نظام بین الملل در دومین دهه هزاره سوم میلادی یا در دوره اصلاحات 2012-1998 چه بوده است؟ مولفین در این مقاله سعی دارند تا با استفاده از مکتب واقع گرائی که تاکید بر نقش دولت و منافع ملی و ساختار داخلی واحد سیاسی در تعیین رفتار و سیاست خارجی کشور ها دارد، کنکاش دقیقی داشته و با بررسی دو متغیر مستقل یعنی اسلام سیاسی میانه رو و توان اقتصادی این کشور که باعث شده تا جایگاه اندونزی در نظام بین المللی در دوره اصلاحات (سال های 1998 لغایت 2012) تغییر یابد را به طور تحلیلی ارائه نمایند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - اسلام سیاسی و نظم امنیتی غرب آسیا
        جهانبخش ایزدی حمید رضا اکبری
        برای ترسیم افق امنیتی منطقه غرب آسیا - پس از انقلاب‌های عربی سال 2011 - ضروری است مؤلفه‌ها، متغیرها و عناصر مهم آن از جمله اسلام سیاسی مورد واکاوی قرارگیرد. بر این پایه، اسلام سیاسی از عمده‌ترین جریان‌ها و گفتمان‌های اثرگذار در تحولات اخیر منطقه بوده است. در این چهارچوب چکیده کامل
        برای ترسیم افق امنیتی منطقه غرب آسیا - پس از انقلاب‌های عربی سال 2011 - ضروری است مؤلفه‌ها، متغیرها و عناصر مهم آن از جمله اسلام سیاسی مورد واکاوی قرارگیرد. بر این پایه، اسلام سیاسی از عمده‌ترین جریان‌ها و گفتمان‌های اثرگذار در تحولات اخیر منطقه بوده است. در این چهارچوب، رفتار اسلام گرایان در سه محور اصلی قابل بررسی است: نخست، افراط‌گرایی و خشونت با پیدایش جریان‌های نوظهور تکفیری مانند داعش. دوم، عدم توانمندی حفظ قدرت و حاکمیت توسط جریان‌های اصیل و ریشه دار اسلام سیاسی مانند اخوان المسلمین و سوم؛ تغییر در کنش‌گری جبهه مقاومت. این در شرایطی است که منطقه غرب آسیا، دوره‌ای پراز تنش و آشوب همراه با جنگ، خشونت و اختلافات مذهبی و قومی را تجربه می کند. براین اساس، پرسش اصلی مقاله این است که اسلام سیاسی در تکوین نظم امنیتی منطقه غرب آسیا چه جایگاهی دارد؟ آینده‌پژوهی از طریق بررسی روندها و سناریوهای اسلام سیاسی و جریان‌های اسلام گرا و نقش آن‌ها در شکل دهی نظم امنیتی منطقه غرب آسیا، موضوع این مقاله را شکل می دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - غیریّت‌سازی گفتمان اسلامی فقاهتی بر اساس اندیشه امام خمینی(ره)
        محمد حسین باقری
        هدف اصلی پژوهش این است که غیریت‌سازی قدرت سیاسی در اندیشه اسلام سیاسی فقاهتی با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) به عنوان اسلام مستقر در ایران امروز را، به صورت یک شبکه مفهومی مفصل‌بندی نماید. در این مقاله تلاش شد با استفاده از روش تحلیل گفتمان، فرایند غیریّت‌سازی چکیده کامل
        هدف اصلی پژوهش این است که غیریت‌سازی قدرت سیاسی در اندیشه اسلام سیاسی فقاهتی با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) به عنوان اسلام مستقر در ایران امروز را، به صورت یک شبکه مفهومی مفصل‌بندی نماید. در این مقاله تلاش شد با استفاده از روش تحلیل گفتمان، فرایند غیریّت‌سازی در اسلام سیاسی فقاهتی امام خمینی در قالب یک مدل نشان داده شود. اندیشه سیاسی امام‌خمینی به عنوان شارح و معمار اسلام سیاسی فقاهتی در جمهوری اسلامی، متن محوری این پژوهش قرار گرفت. برای این منظور با واکاوی در اندیشه سیاسی و بیانات امام‌ خمینی، مؤلفه‌های دالّ مرکزی و دالّ‌های شناور گفتمان اسلام ناب مورد نظر ایشان، در چارچوب نظریه گفتمان بیان گردید تا زنجیره هم‌ارزی مفاهیم غیریّت‌سازی شده روشن گردند. با روشن شدن زنجیره‌های نفی رژیم پهلوی، نفی گفتمان غرب و غرب‌زدگی، نفی اسلام‌های دیگر، نفی گفتمان ملی‌گرایی سکولار، نفی وابستگی، استعمار و استثمار، راه برای مفصل‌بندی موضوعات و مفاهیم دیگر از قبیل نظارت بر قدرت سیاسی و غیره باز می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - نظام بین‌الملل مدرن و توسعه نقش جهادگرایی تکفیری در جهان عرب
        یوسف  سیفی
        جهاد‌گرایی تکفیری یک هویت بین‌المللی است که نظام بین‌الملل مدرن را در سطوح مختلف با چالش مواجه کرده است. ایدئولوژی این نحله از سوی اسلام‌گرایان عرب تئوریزه شده و عمده نیروهای خود را از جهان عرب تأمین می‌کند. روند گسترش و تحکیم نظام بین‌الملل معاصر در جهان عرب با تولد و چکیده کامل
        جهاد‌گرایی تکفیری یک هویت بین‌المللی است که نظام بین‌الملل مدرن را در سطوح مختلف با چالش مواجه کرده است. ایدئولوژی این نحله از سوی اسلام‌گرایان عرب تئوریزه شده و عمده نیروهای خود را از جهان عرب تأمین می‌کند. روند گسترش و تحکیم نظام بین‌الملل معاصر در جهان عرب با تولد و توسعه جهادگرایی تکفیری در این منطقه از هم‌زمانی برخورداراند. این پژوهش نقش نظام بین‌الملل در گسترش اسلام سیاسی رادیکال در جوامع عربی را مورد سوال قرار می‌دهد. پژوهش‌های صورت‌ گرفته در این حوزه نشان می‌دهد، بحران در ساخت دولت-ملت، بحران هویت، بحران‌های ناشی از مدرنیته و یا زمینه‌های اجتماعی یا دینی خشونت در جوامع عربی و اسلام، در گرایش جهان عرب به این رادیکالیزم موثر بوده‌اند. این پژوهش با استفاده از نظریه‌‌های سازه‌انگاری و پسااستعماری نشان می‌دهد، فهم جهان عرب از نظام بین‌الملل مدرن که تابعی از تحولات این نظام به حساب می‌آید در طول یک قرن گذشته با تغییر پارادایم مواجه شده و این تغییر، زمینه را برای نقش‌آفرینی جهادگرایی تکفیری ایجاد کرده است. در پارادایم جدید نظام بین‌الملل مدرن متناسب با برداشت اسلام سیاسی، به کلی انکار می‌شود. این نظام، ساختاری شیطانی علیه اعراب و مسلمانان، تلقی می‌شود و جهاد علیه آن و همه سرسپردگانش برای اعراب و مسلمانان اولویت دارد. پرونده مقاله