سنجش میزان وفاق اجتماعی در جوامع شهری: مورد مطالعه: شهروندان ایلام

محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهری

رضاعلی محسنی ¹ , خلیل کمربیگی ² , فرزاد درویشی ³

1 - دانشیار جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران(نویسنده مسئول)
2 - کارشناس ارشد جامعه شناسی و رییس گروه تحقیق و پژوهش آموزش و پرورش ایلام
3 - دانشجوی دوره دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

تاریخ دریافت : 1398/10/02 تاریخ پذیرش : 1398/10/02 تاریخ انتشار : 1398/12/01

کلید واژه: انسجام اجتماعی, وفاق, وفاق اجتماعی عام, جامعه ی شهری,

چکیده مقاله :

وفاق اجتماعی، پایه و اساس هر نوع برنامه ریزی و سیاستگذاری در جامعه محسوب می شود، تعیین میزان و عوامل مرتبط با آن، می تواند به امر توسعه در آن جامعه کمک نماید. هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین میزان وفاق اجتماعی و برخی از عوامل مرتبط با آن در جامعه ی شهری ایلام است. این پژوهش، با روش پیمایشی و داده های آن با استفاده از تکنیک پرسشنامه جمع آوری شده است. تعداد نمونه مورد بررسی 380 نفر از شهرنشینان در شهرستان ایلام می باشد. نتایج تحلیل آماری بر روی داده‌ها در دو بخش توصیفی و تبیینی ذکر شده است. یافته های توصیفی بیانگر آن است که میزان وفاق اجتماعی عام در بین پاسخگویان در حد متوسط می‌باشد. نتایج آزمون F نشان داد که بین مشارکت اجتماعی، قشر اجتماعی و میزان تحصیلات با وفاق اجتماعی رابطه ی مثبت و معنی دار و متغیر تقدیرگرایی با وفاق اجتماعی معکوس و معنی دار است. همچنین کلیه‌ی متغیرهای وارد شده در معادله‌ی رگرسیون، توانستند 40/0 از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند که بیشترین سهم متعلق به مشارکت اجتماعی با 36/0 و کمترین سهم متعلق به قشر اجتماعی با 09/0 بود. می توان عنوان کرد، پدید آمدن نوعی از وفاق کاذب در جامعه، از موانع اصلی ایجاد وفاق اجتماعی عام بوده که باید با در پیش گرفتن راه کارهای مناسب، در کاهش این نوع از وفاق، حرکت کرد.

چکیده انگلیسی:

Social consensus is the basis and the foundation of every planning and policy making in societies; determining its level and some of its associated factors can lead to the development of societies. The aim of the current study is to determine the level of social consensus in the city of Ilam and to identify some of its related factors. The study was carried out as a survey and the data were collected by questionnaire. The sample comprised 380 subjects dwelling in Ilam. The descriptive findings revealed that the level of universal social consensus among the respondents was at the medium level. The results of F-test showed that there was a positive and significant relationship between social participation, social class, and the level of education and social consensus. Fatalism was negatively and significantly related to social consensus. All the variables that entered regression equation were able to explain 40% of the variance of the dependent variable in which social participation with 36% and social class with .09% had the most and the least portion respectively. It can be suggested that the formation of false consensus in the society has been one of the main obstacles for creating universal social consensus; therefore, actions should be taken to decrease this false consensus.

منابع و مأخذ:

- ازکیاء، مصطفی و غفاری، غلامرضا (1380)، بررسی رابطه بین انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی سازمان یافته­ی روستائیان در نواحی روستایی شهرستان کاشان، فصلنامه اقتصادی کشاورزی و توسعه، سال نهم، شماره 36، صص 205-175.

- آزاد ارمکی، تقی(1380)، وفاق اجتماعی از چند منظر]مصاحبه[، تهران: فصلنامه فرهنگ عمومی، شماره 25-24، پاییز، صص 20-17.

- افروغ، عماد(1378)، خرده فرهنگ­ها و مشارکت اجتماعی، وفاق اجتماعی و فرهنگ عمومی ]ویژه گردهمایی وفاق اجتماعی و فرهنگ عمومی[، با نظارت محمد عبداللهی، تنظیم: محسن فردرو و دیگران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، صص 156-135.

- بودن، ریمون و بوریکو، فرانسوا(1385)، فرهنگ جامعه­شناسی انتقادی،ترجمه عبدالحسین نیک­گهر، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.

- بیرو، آلن(1375)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران: کیهان، چاپ دوم.

-پاتنام، روبرت(1380)، دموکراسی و سنت‌های مدنی، تهران: سلام، چاپ اول.

- چلبی، مسعود(1385)، تحلیل اجتماعی در فضای کنش، تهران: نشرنی، چاپ اول.

- چلبی، مسعود(1375)، جامعه شناسی نظم، تهران: نشرنی، چاپ اول.

- حسین زاده، فهیمه (1373)، الگوهای فرهنگی حاکم بر نظم و وفاق به عنوان پیش شرط توسعه در جاجرم، تهران: مرکز پژوهش‌های بنیادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

- روانبخش، محمدحسین(1386)، بررسی تطبیقی میزان انسجام اجتماعی اقشار اجتماعی شمال و جنوب شهر تبریز، اصفهان: مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان، جلد22، شماره2، صص 46-35.

- ریتزر،جورج(1374)،نظریه­های جامعه­شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی، چاپ دوم.

- صداقت­زادگان، شهناز (1377)، عوامل موثر بر وفاق اجتماعی با تأکید بر جامعه پذیری و قشر اجتماعی، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، استاد راهنما: محمد عبداللهی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

- صداقت زادگان، شهناز (1378)، عوامل موثر بر وفاق اجتماعی، وفاق اجتماعی و فرهنگ عمومی ]ویژه گردهمایی وفاق اجتماعی و فرهنگ عمومی[، با نظارت محمد عبداللهی، تنظیم: محسن فردرو و دیگران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، صص 105-75.

- عبداللهی،محمد(1378)، وفاق اجتماعی و فرهنگ عمومی(مجموعه مقالات ویژه گردهمایی وفاق اجتماعی و فرهنگ عمومی)، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

- عبداللهی،محمد(1381)، نظریه­های جامعه‌شناختی2 (جزوه‌ی درسی)، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم اجتماعی.

- عبداللهی،محمد(بی­تا)، بحران هویت جمعی؛ دنیامیسم و مکانیسم تحول آن در ایران، تهران: نامه انجمن جامعه شناسی ایران، مجموعه مقالات، دفتر اول.

- قاسمی، روح الله (1384)، بررسی عوامل موثر بر وفاق اجتماعی در بوشهر، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، استاد راهنما: محمد عبداللهی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

- کوثری، مسعود(1375)، بررسی تاثیر انسجام اجتماعی بر میزان مشارکت روستائیان استان خراسان در فعالیت‌های عمرانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: مسعود چلبی، دانشگاه تربیت مدرس.

- مدیرپناه، علیرضا (1379)، بررسی تأثیر قشربندی بر وفاق اجتماعی در شهر رامسر، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، استاد راهنما: طاهره قادری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

- مقصودی، مجتبی (1378)، میزگرد وفاق اجتماعی(2)، تهران: فصلنامه مطالعات ملی، سال نخست، زمستان 1378 و بهار 1379، صص 58-14.

- میدری  و دیگران (1383)، حکمرانی خوب بنیان توسعه، تهران: مرکز پژوهش‏های مجلس شورای اسلامی.

- نیک­گهر، عبدالحسین(1373)، مبانی جامعه‌شناسی، تهران: رایزن، چاپ چهارم.

-Chan, Joseph& chan, Elaine. (2003). An Exploration of the state of social cohesion Hog kong, conference of social cohesion (28 Nov 2003).

 -Green,andy, Preston,John. Sabates, Ricardo(2003).Education, Equity and social cohesion: A distributional model. London wc 1 HoAl.

- Habermas,J. (1983).Remark son the discussion, op. cit. p. 127. quoted by leet, op. cit, pp 85-87.

-Howton,Wiliam.(1991).Consensus.Encyclopedia American Curlier  incorporated , Volume 7, P 516

-Scheff, Thomasj.(1967).Toward a sociological model of consensus. American sociological Review. Vol 32, No. 1. pp32-46.