تبیین وضعیت اعتماد اجتماعی در بین شهروندان شهرکاشان

محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهری

محمد گنجی ¹ , شیوا آقابزرگی زاده ² , حدیثه شمس ³

1 - دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه کاشان (نویسنده مسؤول)
2 - دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه کاشان
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه کاشان

تاریخ دریافت : 1400/02/06 تاریخ پذیرش : 1400/02/06 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: اعتماد اجتماعی, دینداری, سلامت اجتماعی, نشاط اجتماعی,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان اعتماد در بین شهروندان شهر کاشان بوده است. شاکله‌ی اصلی چارچوب نظری پژوهش را نظریات گیدنز و پاتنام، زتومکا، دورکیم و وینهوون تشکیل می‌دهد، روش تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار تحقیق، پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق، شامل شهروندان (18-64 ساله) شهر کاشان است که 373 نفر آنان به‌عنوان حجم نمونه انتخاب و پرسشنامه بین آن‌ها با روش نمونه گیری غیر‌احتمالی- سهمیه‌ای توزیع شده است. اعتبار تحقیق از نوع صوری و سازه و برای ارزیابی میزان انسجام درونی (روایی) گویه ها، از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است.یافته‌ها نشان می‌دهند که میانگین اعتماد شهروندان (اعم از فردی و نهادی) کمتر از حد متوسط طیف مورد بررسی است. از طرفی سلامت اجتماعی، نشاط اجتماعی و دینداری با اعتماد اجتماعی دارای همبستگی مثبت است. میزان همبستگی متغیر اعتماد اجتماعی با سلامت اجتماعی 373/0، با نشاط اجتماعی 305/0، با دینداری 205/0 است. بر طبق نتایج رگرسیون، متغیرهای مستقل مورد مطالعه (16 درصد) از واریانس اعتماد اجتماعی را تبیین می‌کنند و در این بین سلامت اجتماعی با مقدار (270/0) دارای بیشترین تأثیر بر اعتماد اجتماعی است. بعد از سلامت اجتماعی، نشاط اجتماعی با مقدار 136/0 و دینداری با مقدار 117/0 قرار می‌گیرند.

چکیده انگلیسی:

.The main purpose of this study was to investigate and identify social factors affecting the level of trust among the citizens of Kashan. the theories of Giddens, Putnam, Zetomka, Durkheim and Vinhoven were utilized in the construction of the theoretical framework. The research population consisted of all citizens (18-64 years old) of Kashan city, of which,  based on Cochran's formula, 373 people were chosen as the sample through a non-probability-quota sampling method. Formal validity was used to obtain the validity and Cronbach's alpha test was used to obtain the internal coherence (validity) of the items. Findings showed that the average trust of citizens (both individual and institutional) is 2.70 in the range of 1-5, which seems to be less than the average of the scale that was employed. On the other hand, social health, social vitality and religiosity have a positive correlation with social trust. The correlation of social trust variable with social health is 0.373, with social vitality is 0.305, with religiosity is 0.205. According to regression results, the studied independent variables could explain around 16% of  the variance of social trust. Meanwhile, social health with a value of (0.270) has the greatest impact on social trust. After social health, social vitality with a value of 0.136 and religiosity with a value of 0.117.

منابع و مأخذ:

- ابراهیم‌پور، داود، پورجبلی، ربابه، رمضانی‌ممقانی، روح‌انگیز (1391) " بررسی رابطه عوامل اجتماعی- اقتصادی با سلامت اجتماعی دبیران مقطع راهنمایی و متوسطه شهرستان"، مطالعات جامعه‌شناسی، سال 4، دوره 5، شماره 14؛ 67-47.

- ابراهیمی لویه، عادل، نیازمند واقع، سیده مهسا (1393) " بررسی میزان اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در بین مردم شهر رشت"، علوم رفتاری، دوره 6 ،شماره 21؛ 35-9.

- ابوالحسن‌زاده، وحید (1394) " بررسی عوامل مرتبط با اعتماد اجتماعی قومیت‌های کرد و ترک (مطالعه موردی: شهر ارومیه)"، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد.

- ازکیا، مصطفی، غفاری، غلامرضا (1380) " بررسی رابطه اعتماد و مشارکت اجتماعی در نواحی روستایی شهر کاشان"، نشریه نامه علوم اجتماعی، دوره 17، شماره 17، 31-3.

- افشانی، علیرضا، فاضل نجف­آبادی، سمیه، حیدری، محمد، نوریان نجف آبادی، محمد (1389) " پژوهشی در باب رابطه دینداری و اعتماد اجتماعی"، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 94، 217-186.

- افقری، فاطمه، قاسمی، سیمین (1394) " رابطه بین اعتماد اجتماعی و گرایش‌های مطلوب اجتماعی"، روان پرستاری، دوره 3، شماره 2، 71-62.

- امینی فر، مجید، کارگریان مروستی، اسماعیل (1397) " مطالعه جامعه شناختی دانشگاه و نحوه تأثیر آن بر امنیت و اعتماد اجتماعی تعمیم یافته"، فصلنامه دانش انتظامی مرکزی، شماره 24، 30-1.

- اینگلهارت، رونالد، آر، آبرامسون، پل (1373) " امنیتاقتصادیودگرگونیارزشی"، شهناز شفیع خانی، نامه پژوهش، شماره 14 و 15.

-باقریانی، فریده (1393) " رابطه دینداری و اعتماد اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی بهبهان"، رفاه اجتماعی، دوره 14، شماره 55، 107-79.

- جواهری پور، مهرداد، رحیمی، محمد، مؤمن، پوررضا (1393) " شکل‌گیری اعتماد اجتماعی و فراتحلیل عوامل مؤثر در آن"، مطالعات جامعه شناختی ایران، دوره 4، شماره 14، 97-75.

- حیدری، آرمان، احمدی، سیروس، زارعی، معصومه (1397) " رابطه سلامت اداری و نهادینگی سازمان با اعتماد نهادی"، جامعه شناسی نهادهای اجتماعی، دوره5 ، شماره 12، 268-247.

- حیدرآبادی، ابوالقاسم (1389) " اعتماد اجتماعی و عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر بر آن (مطالعه موردی جوانان 20 تا 29 ساله استان مازندران)"، جامعه­شناسی مطالعات جوانان، دوره 1، شماره 1، 66-39.

- حیدرآبادی، ابوالقاسم، صالح آبادی، ابراهیم (1391) " گونه شناسی اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در شهر ساری"، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دوره 4، شماره 3، 129-115.

- خلیلی اردکانی، محمدعلی، آروین، بهاره، توسلی فرشته، فرزاد (1396) " اعتماد اجتماعی و عوامل مرتبط با آن"، فصلنامه علوم اجتماعی، سال 26، شماره 76، 143-112.

- رضایی، محمد، آذین، احمد، جعفری نژاد، مسعود (1396) " رابطه میزان اعتماد اجتماعی و مشارکت سیاسی از نظردانشجویان دانشگاه مازندران"، فصلنامه علمی رهیافت انقلاب اسلامی، سال 11، شماره 39، 122-101.

ریتزر، جورج (1388)، نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.

- شارع پور، محمود (1388) " بررسی عوامل مؤثر بر اعتماد اجتماعی به نیروهای انتظامی مطالعه  موردی: استان مازندران"، جامعه شناسی کاربردی، شماره4، پیاپی36، 16-1.

- طالبی، ابوتراب، حاجیلو، زینب (1392) " تأثیر دینداری بر اعتماد فراتحلیل پژوهش های ده سال اخیر در ایران"، جامعه شناسی تاریخی، دوره 5، شماره 1، 137-110.

- عباس زاده، محمد، علیزاده اقدم، محمدباقر، موسوی، آرزو (1394) "مطالعه نقش میانجی‌گرایانه اعتماد اجتماعی در تأثیرگذاری دینداری بر هراس اجتماعی"، پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال 4، شماره 2، 86-69.

- علیزاده اقدم، محمدباقر، علمی، محمود، ملکوتی،دیزج کیان (1391) " بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با اعتماد اجتماعی دبیران مقطع متوسطه آموزش و پرورش شهرستان مرند" ، جامعه شناسی کاربردی، دوره 23، شماره 3، 184-167.

- غفاری، غلامرضا، نوابی، میثم (1388) " تبیین گستره و شعاع اعتماد اجتماعی در شهر کاشان"، دانشنامهعلوماجتماعی، دوره 1، شماره 2، 231-208.

- فرزانه، سیف الله، علیزاده، سمیه (1392) " بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت اجتماعی سالمندان شهر بابل"، فصلنامه­ی مطالعات توسعه­ی اجتماعی فرهنگی، دوره ی 2، شماره‌ی 1، 197-173.

- قدیمی، مهدی (1386) " بررسی میزان اعتماد اجتماعی و عوامل موثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه های زنجان"، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 53، 356-325.

- کرمی، ابوالفضل، مهدوی، محمدصادق، ازکیا، مصطفی (1398) "تأثیر سرمایه فرهنگی بر اعتماد اجتماعی (مورد مطالعه: شهروندان شهر زنجان)، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، سال 9، شماره‌ی 30، 182-151.

- کلانتری، عبدالحسین، کشاورز، امراله، مؤمنی، حسن (1395)، "رابطه بین سرمایه اجتماعی و نشاط اجتماعی جوانان شهرستان دهلران"، پژوهشنامه مددکاری اجتماعی،شماره 10، 41-72.

- کمالی، افسانه، اسکندری، لاله (1390) " زنان و اعتماد: مطالعه اعتماد اجتماعی زنان تهران"، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، سال 9، شماره 1، 118-97.

- کیا، علی اصغر، امیری، رقیه ( 1392) " بررسی میزان نشاط اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در بین شهروندان 15-64 سال شهر اهواز"، برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 4، شماره 15، 174-138.

- کیاکجوری، سعید، افراسیابی، حسین (1391) "مطالعه اعتماد اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در میان دانشجویان"، دو فصلنامه جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، شماره 2، 165-143.

- گلابی، فاطمه، اخشی، نازیلا (1394) " مشارکت اجتماعی و نشاط اجتماعی"، جامعه شناسی کاربردی، سال 26، شماره 3، 160-139.

- گیدنز، آنتونی (1392)، تجدّد و تشخّص، ناصر موفقیان، تهران، نشر نی. 

- محسنی تبریزی، علیرضا، معیدفر، سعید، گلابی، فاطمه (1390) " بررسی اعتماد اجتماعی با نگاه نسلی به جامعه"، جامعه‌شناسی کاربردی، دوره 22، شماره 1، 70-41. 

- مروتی، نادر، هزارجریبی، جعفر (1390) "عوامل موثر بر شکل‌گیری اعتماد اجتماعی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه تهران)"، برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 2، شماره 7، 66-27.

- معاونت آمارو اطلاعات (1397) " بررسی جریانات مهاجرتی استان اصفهان" ، تهران: سازمان برنامه و بودجه کشور.

- مهدوی، محمد صادق، ادریسی، افسانه، رحمانی خلیلی، احسان (1388) " ﺑﺮرﺳﻲﺗﺎﺛﻴﺮ دﻳﻨﺪاری ﺑﺮ اﻋﺘﻤﺎد اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺗﻬﺮاﻧﻲ"، تحقیقات علوم اجتماعی ایران، سال1، شماره 3، 19-1.

- نوریان نجف آبادی، محمد، جهانگیر، نرگس (1390) "رابطه میزان اعتماد اجتماعی و سلامت روانی"، جامعه شناسی تاریخی، دوره 3، شماره 2، 60-35.

- نورانی آسیابر، زهرا، شیری، طهمورث، علی محسنی، رضا (1398) "نقش اعتماد اجتماعی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی بر سرمایه فرهنگی شهروندان تهرانی"، مطالعات علوم اجتماعی ایران، سال 16، 60

- نعیمی، کیومرث، پورمحمدی، محمدرضا (1396) " تبیین رابطه اعتماد اجتماعی و احساس امنیت در شهر مرزی مریوان"، پژوهش نامه نظم و امنیت انتظامی، سال 10، شماره 3، 151-130.

- نوابخش، مهرداد، فدوی، جمیله (1387) " بررسی ابعاد سرمایه اجتماعی و نقش آن در توسعه شهری مطالعه موردی منطقه 5 شهر تهران"، پژوهش نامه علوم اجتماعی، سال 2، شماره 1، 47-25.

- وثوقی، منصور، حیدری، سعیده (1390) "بررسی میزان اعتماد اجتماعی دانشجویان دختر دانشگاه های شهر ایلام و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن"، جامعه شناسی مطالعات جوانان، دوره 2، شماره 3، 180-161.

- Bradshaw, Matt, Kent, Blake Victor, Henderson, W. Matthew (2019), Attachment to God and social trust, Sociological perspectives, Vol 62, Pp 1001-1021.

- Burrmann, Ulrike, Braun, Sebastian, Mutz, Michael (2018), in whom do we trust? The level and radius of social trust among sport club members, International review for the sociology of sport, November, Vol 55, Pp416-436.

- Dellmuth, lisa Maria, Tallberg, Jonas (2020), Why national and international legitimacy beliefs are linked: social trust as an antecedent factor, The review of international organizations, Vol 15, Pp 311-337.  

- Elgar, Frank, Stefaniak, Anna, Wohl, Michael J. A (2020), the trouble with trust time series analysis of social capital, income inequality, and COVID19 deaths in 84 contries, Social science & Medicine, Vol 263.

- Feng, Zhixin, Vlachantoni, Athina, Liu Xiaoting, Jones, Kelvyn (2016), Social trust, Interpersonal trust and self-related health in China: a multi-level study international journal for equality in health.Vol 180, Pp1-11.

- Herreros, Francisco, Criado, Henar (2008), The State and the Development of Social Trust, International Political Science Review, Vol 29, No 1,Pp 53–71.

- Jiang, Junfeng, Ru kang, Quingqun Li, Wang, Peigang (2020), Social trust and health: a perspective of urban-rural comparison in China, Applied research in quality of life,Vol 15,Pp 737-756.

- Jing, Shijie (2019), Conceptualizing and measuring sense of social trust, Social mentality in contemporary China, Vol 54, Pp 87-109.

- Johansson‐Stenma,Olof, Minhaj, Mahmud, Martinsson, Peter (2009), Trust and Religion: Experimental Evidence from Rural Bangladesh, Economica, Vol 76, Pp 462-485.

- Kaspersen, Lars, Bo (2000), Happy & Healthy Retrieved from http://abclocal.g.com/68- wls/news/012802-hshappy healthy.html

- Özen, Ercan (2019), the Concept of Trust in Socio-Economic Life, European Journal of Marketing and Economics, Vol 2, Pp54-59.

- Paxton, Pamela (2007), Association Memberships and Generalized Trust: A Multilevel Model across 31 Countries, Social foces, Vol 86, Pp 46-76.

- Putnam, R (1995), Tuning in, Tuning out: The Strange Disappearance of Social Capital in America, Political Science and Politics, Vol 28, No 4, Pp 664-683.

- Saadaoui, Hayet, Sana, El Harbi, Ibanez, Lisette (2019), Do people trust more when they are happy or when they are sad? Evidence from an experiment, Managarial and Decision economics, Vol 40, Issue 4, Pp 374-383.

- Tokuda, Yasuharu, Fujii, Seijii, Inoguchi, Takashi (2017), Individual and country-level effects of social trust on happiness: the Asia barometer survey, trust with Asian characteristics, Vol 1, Pp 123-139.

- Turner, B (2003), Social capital, inequality and Health: The Durkheiman rival, social Theory and health, No 1, Pp 4-20.

- Ziller, Conrad, Heizmann, Boris (2020), Economics conditions and native immigrant asymmetries in generalized social trust, Social Sience Research, Vol 87.