نقش کیفیت منظر خیابان در اخلاقیات شهری با تاکید بر روابط نظم فضایی و نظم اجتماعی ( تحلیل عدالت فضایی در شهر تهران)
محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهریمریم شعبانی 1 , محمود شارع پور 2 * , ایرج اسدی 3 , حجت صفار حیدری 4
1 - دانش آموخته دکتری گروه علوم اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
2 - استاد گروه علوم اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران (نویسنده مسؤول)
3 - دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
4 - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
کلید واژه: کیفیت منظر خیابان, اخلاقیات شهری, عدالت فضایی, نظم فضایی و نظم اجتماعی, شهر تهران,
چکیده مقاله :
فضا را باید مکانیسم مهمی فرض نمود که می‌تواند زمینه ظهور و بروز بی‌عدالتی‌های اجتماعی را موجب شده و شیوه‌های نامناسب سازمان‌دهی آن نیز (بی‌توجه به ابعاد منظر شهری) می تواند پیامدهای نامناسب و نامطلوبی برای زندگی شهری داشته باشد که خود بحث و موضوعی مهم در حوزه مباحثات اخلاقیات شهری است. همچنین ازآنجاکه خیابان به‌عنوان کامل‌ترین نمونه و نماد یک فضای شهری محسوب می‌شود به نظر می رسد خیابان اصلی‌ترین موقعیت درک واقعی یک شهر می باشد. در این راستا محقق این پژوهش تقلا و تلاش دارد تا حلقه اتصال نظرات اندیشمندانی چون جین جیکوبز، یان گِل، دیوید هاروی و ادوارد سوجا باشد و ازاین‌جهت در صدد بسط نظری و ارتباط مفاهیم کلیدی این نظریه‌پردازان (نظم فضایی و نظم اجتماعی) در بستر شهر ایرانی را به جستجو بنشیند. روش انجام طرح پژوهش حاضر، ترکیبی، از نوع اکتشافی متوالی آن است. این طرح برای شناخت پدیده، با داده‌های کیفی شروع می‌شود و سپس در مرحله ثانویه به‌صورت کمّی مورد سنجش قرار می‌گیرد. شهر تهران ترکیبی از محله‌ها، خیابان‌های قدیمی و شهرک‌های جدید است که آنها را کنار هم می‌بینیم. توجه به این فضا می‌تواند به برجسته نمودن روابط فضایی کمک نماید؛ و این مهم موضوعی است که نتایج پژوهش حاضر دلالت مبرهن بر آن دارد. بدان معنا که از منظر کیفی، خیابان‌های مناطق جنوب شهر تهران به مراتب وضعیت نامساعدتری دارند و از طرفی وضعیت اخلاقیات شهری نیز در این مناطق به مراتب نامطلوب‌تر از سایر مناطق شهر تهران است.
The street is considered the most complete example and symbol of an urban space, so it can be claimed that the street is the main real understanding of a city. In this regard, the researcher is struggling to link the views of scholars such as Jacobs, Gehl, Harvey and Soja, thus searching for theoretical expansion and relevance of the key concepts of these theorists in the context of the Iranian city. The research has used a mixed-method design with sequential exploration which was conducted in two qualitative-quantitative stages. Using sampling proportional to volume and simple random, number (302 people) were selected as the sample population. The research population of all citizens of Tehran with age criteria is 15 years and higher. To analyze the data, SPSS23, PLS3 and ArcGIS10.8 software was used. The city of Tehran is a combination of old neighborhoods and streets and new settlements that we see together. Different social and economic, poor and rich strata live in the vicinity, and attention to this space can help highlight spatial relationships; and this is an issue that the results of the present study indicate. That is to say, from the qualitative point of view, the streets of the south of Tehran are far more unfavorable, and on the other hand, urban ethics in these districts is far more undesirable than other districts of Tehran.