شناسایی ابعاد و الویت بندی مولفه های حکمرانی داده در سازمان امور مالیاتی

محورهای موضوعی : پژوهش های مدیریت راهبردی

سعید بهزادی موزری ¹ , مجتبی کیائی ^{2 *} , صمد بارانی ³

1 - دانشجوی دکتری گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه مدیریت دولتی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استادیار گروه مدیریت، دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1403/09/09 تاریخ پذیرش : 1403/09/29 تاریخ انتشار : 1404/03/30

کلید واژه: نظام مالیاتی هوشمند, ابعادحکمرانی داده, مدیریت داده, سازمان امور مالیاتی,

چکیده مقاله :

هدف و زمینه: امروزه، داده‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین و باارزش‌ترین دارایی‌های سازمان‌ها قلمداد می‌شود که استفاده مناسب و ایجاد ارزش‌افزوده از آن‌ها می‌تواند کمک زیادی به تحقق اهداف سازمانی کند. پیاده‌سازی نظام حاکمیت داده در سالیان اخیر یکی از دغدغه های مدیران سازمان امور مالیاتی کشور بوده که البته دانش اندکی در این زمینه وجود داشته است. از این رو، هدف این تحقیق شناسایی عوامل موثر بر پیاده سازی و عملیاتی نمومدن نظام حاکمیت داده در سازمان امور مالیاتی کشور است. اما با توجه به جدید بودن موضوع و بروز بودن آن میتوان آن را در سازمان های دیگر نیز بکار برد. روش: تحقیق حاضر از نظر هدف توسعه ای- کاربردی بوده و در زمره تحقیقات آمیخته است. در مرحله کیفی تحقیق حاضر از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان و تکنیک تحلیل تم استفاده گردید. مشارکت کنندگان در این مرحله 19 نفر از خبرگان مشارکت داشتند که با روش هدفمند انتخاب شدند. همچنین، در مرحله کمی از 109 نفر از مدیران، معاونان و کارشناسان ارشد فناوری اطلاعات و ارتباطات و انفورماتیک سازمان امورمالیاتی کشور در شهر تهران با پرسشنامه محقق ساخته نظرخواهی به عمل آمد. در این مرحله، روش محاسبه حجم نمونه فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. به منظور اعتبارسنجی مدل نیز از روش تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. یافته‌ها: برای حاکمیت داده در سازمان امور مالیاتی کشور ، 4 بعد شامل عوامل مدیریت داده، عوامل مدیریت روابط سازمانی، عوامل بسترساز سازمانی و عوامل فناوری سازمانی و 15 مولفه شناسایی شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز نشان داد که کلیه متغیرهای شناسایی شده مورد تایید بوده است. همچنین، براساس بارهای عاملی ترتیب اولویت ابعاد شامل عوامل مدیریت داده، عوامل فناوری سازمانی، عوامل بسترساز سازمانی و عوامل مدیریت روابط سازمانی می باشد. ضمنا، 3 مولفه مدیریت کیفیت داده، مدیریت چرخه عمر داده و مدیریت امنیت داده دارای بالاترین اولویت در بین مولفه‌های حاکمیت داده هستند. نتایج: استفاده از نظام حاکمیت داده در سازمان امور مالیاتی کشور نتایج ارزشمندی دارد که برای پیاده‌سازی اثربخش آن باید مجموعه ای از عوامل مدنظر قرار گیرد.