نوع‌شناسی ذهنیت‌های کارشناسان در خصوص موانع توسعه کشاورزی حفاظتی (پژوهشی بر پایه روش‌شناسی کیو)
محورهای موضوعی : بهینه سازی مصرف آبشهپر گراوندی 1 , فرشته مرادی 2 , محمد حسین بابایی 3
1 - استادیار و عضو هیات علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
3 - دانشجوی دکتری گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
کلید واژه: فرسایش خاک, کشاورزی حفاظتی, روش‌شناسی کیو,
چکیده مقاله :
در سال های اخیر کشاورزی حفاظتی به عنوان رویکردی چند بعدی به منظور استفاده پایدار از منابع آب و خاک و دستیابی به اهداف توسعه پایدار پا به عرصه ظهور گذاشته است. علی رغم تلاش های صورت گرفته، روند توسعه این رویکرد به کندی انجام می شود و با موانع متعددی رو به رو می باشد. در تحقیق حاضر سعی شد موانع پیش روی توسعه کشاورزی حفاظتی از بعد ذهنی کارشناسان مرکز تحقیقات مورد بررسی قرار گیرد. جامعه مورد هدف، کارشناسان مرکز تحقیقات سرارود کرمانشاه در سال 99-98 بودند که به صورت هدفمند مورد مطالعه قرار گرفتند. در این راستا، از روش شناسی کیو بهره گرفته شد. این روش جزء روش های تحقیق آمیخته محسوب می شود. بر اساس یافته های حاصل از نتایج عاملی کیو، تعداد و چگونگی گروه بندی ها نشان می دهد، دامنه ذهنیت ها و عقاید کارشناسان در خصوص موانع کشاورزی حفاظتی تفاوت ها و شباهت هایی دارد. بنابراین، با توجه به هدف مطالعه کیو و معیار تفسیر پذیر بودن عامل ها یا گروه ها، 5 دسته بندی (تکنولوژی محوری، سنت محوری، دانش محوری، شناخت محوری، نهاد محوری) از ذهنیت و عقاید کارشناسان مرکز تحقیقات سرارود استان کرمانشاه به دست آمده است. که هر گروه ذهنیت و نگرش های مختلفی در خصوص موانع توسعه کشاورزی حفاظتی داشتند. باتوجه به الگوی غالب ذهنی شناسایی شده (نهاد محوری)، توصیه می شود دولت حمایت های تشویقی و کمک های بلاعوض (وام و ..) را در اختیار بهره برداران قرار دهد تا آن ها بتوانند نسبت به بکارگیری روش های کشاورزی حفاظتی اقدام نمایند.
In recent years، conservation agriculture has emerged as a multidimensional approach to the sustainable use of water and soil resources and the achievement of sustainable development goals. Despite the efforts، development process of this approach is slow and faces many obstacles. In the present study، an attempt was made to examine the obstacles to the development of conservation agriculture from the mental dimension of the experts of the Research Center. The target population was the experts of Sararud Research Center in Kermanshah in 2019-2020 who were studied purposefully. In this regard, Q methodology was used. This method is one of the mixed research methods. Based on the findings of the Q-factor results، the number and manner of groupings show that the range of mindsets and opinions of experts regarding barriers to conservation agriculture have differences and similarities. Therefore، according to the purpose of studying Q and the criterion of interpretability of factors or groups, 5 categories (technology-centric، tradition-oriented، knowledge-centered, cognitive-centric, institution-centered) of the mentality and beliefs of experts in Sararud Research Center Kermanshah has been obtained. Each group had different mindsets and attitudes about barriers to the development of conservation agriculture. Given the prevailing mental model identified (central institution)، it is recommended that the government provide incentives and grants (loans، etc) to beneficiaries so that they can apply the method conservation agricultural farms.
_||_