سفارشهای اقتصادی سعدی در بوستان و گلستان
محورهای موضوعی : شاهنامهموسی پرنیان 1 , سید آرمان حسینی آبباریکی 2
1 - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی
2 - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز
کلید واژه: اقتصاد, شعر فارسی, سعدی, بوستان و گلستان,
چکیده مقاله :
بوستان و گلستان سعدی یک دورۀ کامل از حکمت عملی و سرشار از سفارشهای تعلیمی در زمینه های گوناگون و از جمله اقتصاد است. سعدی نظرات متعددی در زمینة معیشت، کار و قناعت و دیگر مسائل مادی و اقتصادی زندگی دارد که بررسی این نظرات و به کارگیری آنها در زندگی، می تواند راهگشای بسیاری از مسائل اقتصادی روز جامعه باشد. بنابراین در این مقاله نگارند گان می کوشند با استخراج ابیات و حکایات مربوط به مسائل اقتصادی از بوستان و گلستان سعدی مجموعه ای از سفارشهای اقتصادی وی به دست دهند، سپس با بررسی سفارشهای اقتصادی او این نکته را روشن سازند که سعدی شاعری میانه رو و به قناعت در زندگی بسیار پایبند بوده است. از نظر او بسیاری از مشکلات اقتصادی جامعه با احسان و بخششِ صاحبان ثروت از بین خواهد رفت و در این صورت جامعه ای آرمانی به وجود خواهد آمد که در آن خبری از فقر، بیکاری، اختلاف طبقاتی و دیگر مشکلات اقتصادی نخواهد بود.
1- آقاحسینی، حسین.(1382). «بررسی اندیشههایکلامی سعدی بر اساس نقد یک حکایت»، مجلة دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دورة دوم، شمارۀ 28 و 29، صص58-45.
2- اسماعیل آذر، امیر.(1375). سعدیشناسی، تهران: میترا.
3- تفضلی، احمد.(1376). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، به کوشش ژاله آموزگار، تهران: سخن.
4- توانایان فرد، حسن.(1372). مقدّمهای بر علم اقتصاد، تهران: کانون نشر و پژوهشهای اسلامی.
5- حرعاملی، محمّدحسن.(1391ق). وسائلالشیعه، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
6- حسنی جلیلیان، محمّدرضا و قاسم صحرائی.(1391). «تربیت باد بهار: بحثی در هدایت غیرمستقیم به عنوان یکی از شگردهای تربیتی سعدی»، پژوهشنامة ادبیات تعلیمی، سال چهارم، شمارة سیزدهم، بهار، صص 196- 169.
7- حیدری، علی.(1391). «ویژگیهای علمی و عملی حاکم در باب اوّل بوستان سعدی»، پژوهشنامة ادبیات تعلیمی، سال چهارم، شمارة چهاردهم، تابستان، صص 182- 159.
8- داوری، پریسا.(1388). «برخی از اندیشههای واقعگرایانه سعدی در بوستان و گلستان»، پژوهشنامة ادبیات تعلیمی، سال اوّل، شمارۀ سوم، پاییز، صص90-59.
9- دشتی، علی.(1380). قلمرو سعدی، زیرنظر مهدی ماحوزی، تهران: اساطیر.
10- دفتر همکاری حوزه و دانشگاه.(1372). درآمدی بر اقتصاد اسلامی، تهران: سمت.
11- --------------------.(1374). مبانی اقتصاد اسلامی، تهران: سمت.
12- رزمجو، حسین.(1372). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی، مشهد: آستان قدس رضوی.
13- زرین‌کوب، عبدالحسین.(1379). حدیث خوش سعدی، تهران: سخن.
14- ذبیحنیا عمران، آسیه و سنگکی سمیه.(1391). «تعلیم الگوی حکومت در کلیله و دمنه و گلستان سعدی»، پژوهشنامة ادبیات تعلیمی، سال چهارم، شمارة سیزدهم، بهار 1391، صص 236- 197.
15- سعدی، مصلح بن عبدالله.(1368). بوستان، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
16- ----------------- . گلستان. تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
17- صفا، ذبیح‌الله.(1378). تاریخ ادبیات در ایران، تهران: فردوسی.
18- مجلسی، محمّدباقر.(1403ق). بحارالانوار، بیروت: دارالحیاء التراث العربی.
19- محلاتی، صدرالدین.(1346). مکتب عرفان سعدی، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
20- م. صادق، ابوالحسن و غزالی عیدت.(1385). عقاید اقتصادی اندیشمندان مسلمان، ترجمة احمد شعبانی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
21- معبودی، زهرا.(1384). جامعهشناسی در آثار سعدی، تهران: تیرگان.
22- معتضد، خسرو.(1378). زندگی و رنجهای سعدی، تهران: شرکت توسعة کتابخانههای ایران.
23- موسوی، سیدجمالالدین.(1374). پیامهای اقتصادی قرآن، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
24- مهدویکنی، محمّدرضا.(1374). نقطههای آغاز در اخلاق عملی، قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
25- یوسفی، غلامحسین.(1350). «جهان مطلوب سعدی در بوستان»، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی مشهد، سال هفتم، شمارۀ دوم، صص 318-304.
References:
1- Aqa hosseini, Hosseini. (2003/1382). “Barresi andishehhai kalamie saa’di barasase naghse yek hekayat” juornal of Literature and Humanities, Esfehan University.No28&29.p45-58.
2- Esmaeel Azar, Amir. (1375). knowing saadi. Tehran: Mitra.
3- Tafazoli, Ahmad. (1376).The history of Iran’s literature in pre-Islam, by Zhaleh Amoozegar,Tehran: Sokhan.
4- Tawanayanfard, Hasan. (1372). Economy off hand, Tehran: Islamic kanoon culture press.
5- Hore Amoli, Mohamad Hasan.(1391). Vasael-al-Shieh, Beirut: Dar alahya –al- tras al arabi.
6- Hasani Jalilian, Mohammadreza &Qasem Sahraei(1391) “ The education of spring wind A Discussion on “Indirect control” as one of Saa’di’s education techniques” Didactic Literature Review, Volume 4- Number 13. P 169-196.
7- Hedari, Ali. (1391). “The scientific and practical characteristics of a ruler in the first chapter of Saadi’s Boostan”, Didactic Literature Review, Volume 4- Number 14. P 159-182.
8- Davari, Parisa. (1388). “Barkhi Az Andishehaye Vaghe’ garayaneye Saadi dar Boostan & Golestan”, Didactic Literature Review, Volume 1- Number 3. P 59-90.
9- Dashti ,ali(1380). The reigon of sa’di, by Mehdi mahoozi. Tehran: Asatir.
10- The office of accompaniment of Hozeh and university. (1372). Introduction to Islamic, Tehran: Samt.
11- -----------------------. The principles of Islamic Economy. (1379). Tehran: Samt.
12- Razmjoo, Hossein. (1372). literary terms, and their effects in Persian Literature, Mashhad: Astan Ghods Razavi.
13- Zarin Koob , Abd-ol- Hossein .(1379). Nice hadis of Saadi, Tehran: Sokhan.
14- Saadi, Moslehebn-e Abdollāh.(1368). Boostan , by Gholam Hossein Yoosefi , Tehran: Kharazmi.
15- Zabihneya. Aseyeh& Somayeh Sangaki .(1391) “ To teach the pattern of state in Kelile Va Demne and Saadi's Golestan” Volume 4- Number 13. P 197-236.
16. ------------------ . Golestan. By Gholam hossein yoosefi, Tehran: Kharazmi.
17- Safā, Zabihollāh.(1378). The history of literature in Iran, Tehran: Ferdowsi.
18- Majlesi, Mohammad Bagher (1982/1403H.g). BeharolAnvar, Beirut: Dar-ol- Ahya tras alarabi.
19- Mahallati, Sadr-al-din. (1346). School of Saadi’s Mysticism, Shiraz: Shiraz university press.
20- M.Sadegh, Aboalhasan , Eydat ghazali .(1385). Economical Ideas of Muslm Scientists, Translated by Ahmad sha’bani Tehran: Emam Sadegh University.
21- Ma’boodi , Zahra .(1384). Sociology of Saadi’s Works, Tehran: Tirgan.
22- Mo’tazed, Khosraow. (1378). Sasdi’s life and pains, Tehran: Iran’s company of libraries.
23- Mahdavikani, Mohammad Reza. (1374). Threshold of pragmatic Morality, Qom: Islamic culture press.
24- Mosavi, said Jamal-al-din. (1374). Quran’s Economical Events, Tehran: Islamic culture press.
25- Yoosefi, Gholam Hossein. (1340). “Saadi’s well-being in Boostan”, journal of Literature and Humanities of Mashhad University, fifth year, NO 2 .p.304-318.
_||_