ابعاد مختلف نقد اجتماعی در دیوان سیف الدین محمد فرغانی

محورهای موضوعی : شاهنامه

زهرا دری ¹ , زینب هادی ²

1 -  - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج (نویسندة مسئول)
2 - - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

تاریخ دریافت : 1396/10/03 تاریخ پذیرش : 1396/10/03 تاریخ انتشار : 1389/03/01

کلید واژه: عدالت, جامعه, نقد اجتماعی, ریا, زراندوزی,

چکیده مقاله :

همان گونه که از عنوان مقاله برمی آید، در این مقاله جنبه های مختلف نقد اجتماعی در دیوان سیف الدین محمد فرغانی بررسی شده است. سیف الدین محمد را می توان سیاسی ترین و اجتماعی ترین شاعر دورة مغول نامید، چرا که او شاعری دردآشناست که به دور از وابستگی های درباری و تعلقات دنیوی، ناهنجاری های اخلاقی – اجتماعی را که گریبان گیر مردم و جامعة آن روزگار شده بود و نیز معضلات سیاسی- اجتماعی به وجود آمده در سرزمینش را مورد نقد و نکوهش قرار داده است، بلکه با لحنی تند و گزنده و جسارت و شهامتی درخور ستایش، صاحبان مناصب و موقعیت های سیاسی و اجتماعی در جامعه، از حاکم گرفته تا درویش را زیر ذره بین خود قرار داده و به نقد عملکرد و شیوة آنها پرداخته است.

چکیده انگلیسی:

Seyfodin Mohammad is considered to be on of the political and social poet in Mongol period.Since he is a poet and learned person, and away from courtier and materials belongings,he had investigated and criticized not only ethical- social abnormalites  in the society but also political issues,Moreover,by harsh and biting tune and boldness and bravery which is appreciatable, He carefully examined the behavior of all elasses of people from governer to dervish . In this paper, different dimensions of social criticism of Farghani has been investigated.

منابع و مأخذ:

 

1- قرآن کریم.

2- تبریزی شیرازی، محمد رضا .(1375). سیف الدین محمد فرغانی؛ قهرمان عرصة سخنوری، تهران: نشر انشتین.

3- پطروشفسکی، ایلیاولوویچ، کارل، مان جان ماسون اسمیت .(1366). تاریخ اجتماعی- اقتصادی ایران در دورة مغول، ترجمه: یعقوب آژند، ج ۲، تهران: نشر اطلاعات.

4- جوینی، عطاملک محمد .(1378). تاریخ جهانگشا،.ج:1، تصحیح محمد قزوینی، تهران: نشر نقش قلم، چاپ دوم.

5- رشیدالدین فضل الله، عمادالدوله ابوالخیر .(1368). تاریخ مبارک غازانی، سعی، اهتمام و تصحیح: کارل یان، اصفهان نشر پرسش، چاپ سوم.

6- رضوانیان، قدسیه .(1379). سیف و ظلم مغولان، مجموعه مقالات سمینار تاریخی هجوم مغول به ایران و پیامدهای آن، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، مرکز چاپ و انتشارات.

7- شریعتی، علی .(1375). هنر، تهران: نشر چاپخش.

8- صفا ذبیح الله .(1386). تاریخ ادبیات ایران،ج:3،ق:۱. تهران: انتشارات فردوس، چاپ چهاردهم.

9- فرغانی، سیف الدین محمد .(1364). دیوان، تصحیح: ذبیح الله صفا، تهران: انتشارات فردوسی، چاپ دوم.

10- مهدوی کنی، محمد رضا .(1375). نقطه های آغاز در اخلاق عملی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ ششم.