مبانی فقهی میانجی گری کیفری در عرصه جرائم تعزیری با تاکید بر عدالت ترمیمی
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه
سیده سمانه حسینی
1
,
محمد رضا کاظمی گلوردی
2
,
مجید شایگان فرد
3
1 - دانشجوی دکتری تخصصی گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. Samaneh.hosseini2012@gmail.com
2 - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. (نویسنده مسئول): Mr_kazemigolvardi@yahoo.com
3 - استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. Dr.majidshayganfard@gmail.com
کلید واژه: تحقیقات مقدماتی, حقوق دفاعی, ضابطان دادگستری, تفهیم اتهام, حق داشتن وکیل,
چکیده مقاله :
تا قبل از تصویب قانون آیین دادرسی کیفری در سال 1392 نظام دادرسی ایران، به ویژه در مرحله تحقیقات مقدماتی، همسو با نظام های دادرسی تفتیشی بود، ولی با ابداعات قانون جدید، به ویژه در زمینه ارتقای حقوق دفاعی متهمان امر تغییر یافته است. پیش بینی موازینی مانند حق مطلع ساختن خویشاوندان متهم، حق معاینه پزشکی و حق مطلع شدن از حقوق دفاعی از مهم ترین ابداعات این قانون است که خود حاکی از تلاش به سوی ترافعی شدن تحقیقات مقدماتی می باشد. نصب "منشور حقوق متهم" در راهروهای پاسگاه های انتظامی، دادسراها و دادگاه های جزایی به نحوی که در معرض دید مراجعان و متهمان، قرار گیرد تا آنان رعایت این حقوق را از مجریان قانون بخواهند؛ شاید که در روند اصلاحات قضایی و نحوه رسیدگی های جزایی آثار مفیدی برجای گذارد. نقض حقوق دیگران از جمله متهمان گناهی است نابخشودنی و از ضابطان پرتلاش دادگستری و همکاران قضایی نیز توقع می رود تا در رعایت دقیق آن از هیچ کوششی دریغ نورزند. در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 عدم رعایت اصول لازم الرعایه در مرحله ی تحقیقات مقدماتی را موجب مجازات انتظامی قرار داده است و جایی به چشم نمی خورد که صراحتاً ضمانت اجرای عدم رعایت اصول لازم الرعایه در مرحله ی تحقیقات مقدماتی را موجب بطلان تحقیقات مقدماتی بداند. تبصره ی ماده 63، 106 و 196 قانون مذکور موید این نظر است. این تحقیق بصورت کتابخانه ای-اسنادی انجام شده که ابتدا با توجه به موضوع به منبع یابی در رابطه با موضوع پرداختیم و سپس با گرد آوری منابع به مطالعه در این زمینه پرداختیم.
One of the prominent manifestations of restorative justice is mediation, peace and compromise, which is referred to in the Holy Qur'an as the reform of the essence. The reform of the essence is one of the programs emphasized by Islam in cases of conflict. Which is done with the participation of members of the Islamic community (person or third parties who are called mediators) and the active and free participation of the parties to the dispute and seeks to establish peace and reconciliation and friendship between the parties to the dispute through reparation and compensation. This new establishment, with the efforts of jurists and the application of issues related to resolving disputes with the enlightened religion of Islam and jurisprudential texts, as well as a look at the rights of developed countries from the perspective of the judiciary, is gradually included in the legal texts of the country. Also becomes. However, the research findings indicate a significant effect of the use of mediation mechanisms in reducing the volume of cases and also the number of court appeals. Based on this, it can be concluded that mediation based on the Qur'an and Sunnah has a significant role in achieving restorative justice in the criminal proceedings.
_||_