شکل گیری رفتار در قلمروهای قابل عبور فضاهای جمعی (نمونه موردی: محدوده پیاده راه زنجان)
محورهای موضوعی : شهرسازیسیده سپیده قلمرو 1 , علیرضا بندرآباد 2 , پویان شهابیان 3
1 - دانشجوی دکترای شهرسازی واحد تهران مرکز
2 - گروه شهرسازی دانشکده معماری و شهرسازی واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی
3 - گروه شهرسازی دانشکده معماری و شهرسازی واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی
کلید واژه: پیاده راه, گوناگونی, فضاهای جمعی, قلمروهای قابل عبور, جذابیت فضایی,
چکیده مقاله :
قلمروهای همگانی که به لفظ قلمروهای قابل عبور نیز بیان میگردد، در شهرها بستری برای شکل گیری الگوهای رفتاری و روابط ناشی از فعالیت های انسان در محیط شهری است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و تحلیل الگوهای فعالیتی و رفتاری پیاده راه شهر زنجان با استفاده از روش مشاهده رفتاری است و یا به عبارت دیگر شرایطی است که گوناگونی های فضایی سبب شکل گیری الگوهای رفتاری خاص را در بطن خود در قلمروهای همگانی میگردد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و به روش مطالعه پیمایشی انجام میگردد و درطی آن، تجزیه و تحلیل محیط و الگوهای رفتاری بهره وران در آن نظیر ثبت رد حرکت، فعالیت های ایستگاهی، سایه اندازی و نقش آن در شکل گیری الگوواره های رفتار و... مشاهده و تحلیل میگردد. و در گام بعدی به قصد و نیت پیاده ها از دیدگاه سوژه مبنا برای حضور در فضا در ساعات گوناگون از شبانه روز مورد واکاوی قرار میگیرد. در بخش کمی پژوهش که مرتبط به پرسشنامه میشود از روش مورگان حدود50 نفر حجم نمونه تصادفی انتخاب شد و نتایج به دست آمده نشان داد که اغلب افراد برای تعاملات و خرید به این محدوده مراجع میکنند و در امتیاز بندی میزان رضایت از چهار فعالیت مورد بررسی در محدوده مورد مطالعاتی، تعاملات و خرید بیشترین میزان رضایت را کسب کرده است یعنی اغلب افراد دارای رضایت برای خرید و تعاملات در محدوده هستند. در نهایت برای ارتقای کیفی محدوده به ارائه پیشنهاداتی در این زمینه پرداخته شده است.
The qualitative method used in the current research is behavioral observation method, a new approach in environmental design and analysis of public realms and a method to understand the interrelationship between people and space. The main goal of this research is to evaluate and analyze the activity and behavioral patterns of Zanjan city sidewalks using the behavioral observation method, or in other words, the conditions that spatial variations cause the formation of specific behavioral patterns in public areas. In this regard, it is proposed to receive the main components in the environment in improving the body and then the behavior in the collective territories of Zanjan city. The main question of the current research is what behavior patterns are ruling the space in the studied area according to diversity and to what extent environmental factors have been able to provide the satisfaction of the users of the space? For this purpose, the application of this method in the example of Zanjan pedestrian street, which was the starting point of the main historical-commercial axes of the city, and which is currently degraded and transformed due to some reasons, is analyzed. The current research is of an applied type and is carried out using a survey method, and during it, the analysis of the environment and the behavioral patterns of the users are observed and the physical components are examined and analyzed.
اسکویی، آزیتا بلالی، شهبازی، یاسر، شهابی، الهام،1396، سنجش مفهوم قلمرو در فضاهای همگانی شهری(مطالعه موردی: پل طبیعت تهران)، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات شهری، شماره27.
بحرینی، حسین، خسروی، حسین،1396، راهنمای طراحی فضاهای شهری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
جیکوبز، جین،1396، مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی، مترجم حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی،انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
ذکاوت، کامران، هادی، پندار، باقریان، فاطمه، 1396، تبیین معیارهای موثر بر رضایتمندی ساکنین اصیل از شدت تغییرات کالبدی در محلات با سابقه روستایی(مطالعه موردی: محله نیاوران تهران)، نشریه مسکن و محیط روستا، شماره 158، دوره36.
زیاری، یوسفعلی، سعیده زرآبادی، زهرا سادات، ماجدی، حمید، حسنی میان رودی، نسیم، 1396، واکاوی مفهوم خاطره جمعی و بازیابی آن در فضاهای شهری با رویکرد نشانه شناسی(نمونه موردی: میدان حسن آباد)، باغ نظری، سال چهاردهم، شماره 56.
سرایی، محمد حسین، حج فروش، شهاب الدین،1398، امکان سنجی پیاده مداری و تاثیر آن در احیای بافت تاریخی شهرها(مطالعه موردی: خیابان قیام شهر یزد)، جغرافیای توسعه و ناحیه ای، شماره 33.
محمدیان، زهرا، کفاشان، مجتبی، آسمان دره، یاسر،1397، سنجش میزان تاثیر عوامل موثر بر شکل گیری رفتار اشتراک دانش در فضا از دیدگاه دانشجویان(مطالعه موردی: دانشگاه فردوسی)، شماره 1.
لطیفی، امین، حسن، سجادزاده، 1393، ارزیابی تاثیر مولفه های کیفیت محیطی بر الگوهای رفتاری در پارک های شهری(نمونه موردی: پارک مردم همدان)، مطالعات شهری، شماره 11،ص 3 تا 18
فخر احمد، سید مجتبی، لطفی، سهند، ذوالقدری، گلرخ، نامداری، زهرا، 1400، سنجش هنایندگی خنیانگری خیابانی بر زندگی همگانی فضاهای شهری، نمونه موردی: قلمرو همگانی شهر شیراز، مطالعات شهری، شماره 41
انصاری، سیما،1400،مفهوم قلمرو در فضاهای شهری و نقش طراحان شهری در شکل گیری آن، نشریه آمایش محیطریال شماری 27
ثقه الاسلامی، عمید الاسلام،1399، تحلیلی مفهومی از قلمرو محله بر پایه ادراک ساکنین با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی(نمونه مطالعاتی: محلات شهر مشهد)، نشریه علمی معماری و شهرسازی ایران
صادقزاده، مریم، پورمحمدی، محمدرضا،1399، نقش الگوی رفتاری در شکلگیری فضاهای شهری انسان محور از دیدگاه کریستوفر الکساندر و دونالد اپلیارد، همایش ملی معماری و شهرسازی انسانگرا
پاک نژاد، نوید، طبیبیان، منوچهر، لطیفی، غلامرضا،1400، چگونگی شکلگیری الگوهای رفتاری در سازمان فضایی محلات زرگنده، دروس، با استفاده از نرم افزار اگراف، نشریه علمی پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
Acero,Juan,2015, A comparison of thermal comfort condition in four urban spaces by means of measurments and modelling techniques, Bulding and Enviroment 19-21.
Akhil, Jabbar,Aluvalu, Rajanikanth, 2020, Cyber Physical System, International Journal of Engineering & Technology
Altman,Irwin,2013, The Environment and Social Behavior: Privacy, Personal Space, Territory, and Crowding, ERIC Publish.
Barker, Chris, Pistrang, Nancy, Elliot, Ribert,2019, Research Methods in Clinical Psychology: An Introduction for Students and Practitioners 6rd Edition, Publisher John Wiley & Sons.
Braver, William Henry ,1965, Territoriality and Home Range Concepts as Applied to Mammals, Journal of Mamma logy, Vol. 24.
Frater, Jillian, Kingham, Simon,2020, Adolescents and bicycling to school: Does behaviour setting/place make a difference?, Journal of Transport Geography, Volume 85
Jabareen,Yosef,2022, Building a conceptual framework: philosophy, definitions, and procedure, International journal of qualitative methods.
Kumar, Lakshmana, Khan, Firozan, Kadry, Seifedine,2021, Cyber Physical system: A smart city Perspective, International Journal of Electrical and Computer Engineering (IJECE)
Nezami, hadi nikounam,2023, The Concept of Behavioral Setting and its Impact on Improving Environmental Quality Neighborhood Parks (Case Study: Shiraz SEKONJ Neighborhood Park), International Journal of Architectural Engineering & Urban Planning, Volume 33, Number 2.
Lang, Jon,2015,CreatingArchitectural Theory: the Role of the Behavioral Sciences in Environment, VNB”, U.K, Van Nostrand Reinhold.
Pastalan,leon,2007, “Beyond Culture. Garden city: Anchor press”, Anchor Press/ Doubleday.
Roberts, Craig ,2020, Angles on Environmental Psychology, Nelson Thornes Ltd.
Sennett, Richard,2020, Building and Dwelling: Ethics for the City,Publisher Journal of Housing and the Built Environment
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1991). A motivational approach to self: integration in personality. In: R. Dienstbier (Ed.), Nebraska symposium on motivation: Vol. 38. Perspectives on motivation (pp 237-288). Lincoln, NE: University of Nebraska Press.
Hardre, P. L., & Reeve, J. (2003). A Motivational Model of Rural Students’ Intension to Persist in, versus Drop Out of, High School. Journal of Educational Psychology, 95, 147-356.
Sarkhos,Tamber, 2023, What Are the Benefits of Living in a Diverse City?, Published By Uncategorized The University of Texas at Austin
Gislason, Dolass,2021, How Cultural Diversity Makes a City a Better Place to Live, Work and Play, Published by Uncategorized The University of Texas at Austin
Foures, Anne,2021, Traditions of Public Property , Published By Law and Contemporary Problems
_||_