کارکردهای سه‌گانة دل در نظر پاسکال و ارتباط آن‌ها با سرشت انسان

محورهای موضوعی : مسیحیت

مهناز علیرضائیان ¹ , حسن احمدی زاده ²

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه کاشان
2 - عضو هیات علمی گروه ادیان و فلسفه دانشگاه کاشان

تاریخ دریافت : 1398/11/15 تاریخ پذیرش : 1398/11/15 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه: دل, عقل, اراده, ایمان, پاسکال,

چکیده مقاله :

یکی از مفاهیم کلیدی در اندیشة دینی و الهیاتیِ پاسکال، به‌‎ویژه در کتاب ارزشمند او، اندیشه‌ها، مفهوم دل است. پاسکال در این اثر، از دل برای مقاصد مختلف الهیاتی و اخلاقی بهره برده و اهمیت توجه به آن را هم‌سان اهمیت توجه به سرشت انسان و نیز توجه به شناخت خداوند دانسته است. او دل را از سه زاویة متفاوت و یا به تعبیری، با سه کارکرد متفاوتِ عقلانی، ارادی و ایمانی، مورد توجه قرار می‌دهد و تلاش می‌کند تا نشان دهد که اگر چه برخی از فلاسفه برای انسان، قوای مختلف و متمایزی چون عقل و اراده در نظر گرفته‌اند اما اساس همة قوای انسان، دل است. در این جستار، تلاش خواهیم نمود تا با توجه به تبیین‌ها و آراء نسبتاً پراکندة پاسکال در اندیشه‌ها، نخست به کارکردهای سه‌گانة دل در نظر پاسکال توجه کنیم و بیان کنیم که در نظر او، اساس همة قوای شناختی انسان در دل و اصول نخستینی است که دل، آن‌ها را بی‌واسطه درک می‌کند. سپس نشان خواهیم داد که چگونه پاسکال، سرشت انسان و هویت او را در دل و شناخت‌های پیشینی‌ای می‌داند که توسط دل صورت می‌گیرد.

چکیده انگلیسی:

One of the key concepts in the Pascal's religious and theological thought, especially in the Pensées, is the Heart. Pascal in this book uses form the Heart for different theological and moral aims and sees its importance as the importance of the knowledge of human being and the knowledge of God. He considers the Heart from three viewpoints, or by three functions, means rational, volitional and faithful. He tries to show that although some philosophers considered for human being different faculties but the basis of them in the Heart. In this article we will try to show that despite the diffused structure of  Pensées, we can see threefold functions for the Heart and then will show that the Heart is the basis and foundation of the nature of human being.

منابع و مأخذ:

• Balthasar Hans Urs Von, The Glory of the Lord, vol.3, Studies in Theological Style: Lay Styles, John Riches(eds.), Andrew Louth(trans.) et al. San Francisco, Ignatius Press, 1986.


• Delehanty Ann T., Literary Knowing in Neoclassical France: From Poetics to Aesthetics, Lewisburg, Bucknell University Press, 2012.


• Eliot T. S., Introduction to the Pensées, W. F. Trotter(trans.), New York, E.P. Dutton & Co, 1958.


• Guardini Romano, Pascal for Our Time, Brian Thompson(trans.), New York, Herder and Herder, 1966.


• Kołakowski Leszek, God Owes Us Nothing: A Brief Remark on Pascal’s Religion and on the Spirit of Jansenism, Chicago, University of Chicago Press, 1995.


• Krailsheimer, A. J., Introduction to the Pensées, London, Penguin Classics, 1995.


• Mortimer Ernest, Blaise Pascal: The Life and Work of a Realist, New York, Harper & Brothers, 1959.


• Nietzsche Friedrich, Ecce Homo: How One Becomes What One Is, R. J. Hollingdale(trans.), London, Penguin Books, 1979.


• Pascal Blaise, Pensées, A. J. Krailsheimer(rev. ed., trans.), London, Penguin Classics, 1995.


• Penelhum Terence, God and Skepticism: A Study in Skepticism and Fideism, Dordrecht: D. Reidel Publishing, 1983.