ارزیابی اثر سولفات پتاسیم بر غلظت کلروفیل و شاخص تحمل به تنش خشکی ژنوتیپ ماش در خوزستان
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی
ناصر ظریفی نیا
1
(عضو هیات علمی سازمات تحقیقات و آموزش کشاورزی، بخش اصلاح و تهیه نهال و بذر)
حسین فرزادی
2
(عضو هیات علمی سازمات تحقیقات و آموزش کشاورزی، بخش اصلاح و تهیه نهال و بذر)
محمد خرمیان
3
(عضو هیات علمی سازمات تحقیقات و آموزش کشاورزی بخش فنی و مهندسی)
کلید واژه: عملکرد, ماش, شاخص تحمل به تنش, کودپتاسیم, شاخص حساسیت به تنش,
چکیده مقاله :
به منظور ارزیابی اثر سولفات پتاسیم بر غلظت کلروفیل و شاخص تحمل به تنش خشکی ژنوتیپهای ماش در منطقه شمال خوزستان، این پژوهش به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال‌های 1390 و 1391 در مرکز تحقیقات کشاورزی جنوب غرب کشور(صفی-آباد) اجرا شد. کرت اصلی شامل آبیاری پس از 120، 180 و240 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر (با علامت به ترتیب I120، I180 و I240) و مقادیر کود پتاسیم(صفر، 5/37 و 75 کیلوگرم K2O در هکتار از منبع سولفات پتاسیم با علامت به ترتیب F0، F1 و F2) و ژنوتیپ های(پرتو، هندی و لاین‌های VC6173،Cn95وKPS1) به صورت فاکتوریل در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه در تیمارهایI180 و I240 نسبت به تیمار شاهد (I120) به ترتیب 8/21 و 4/30 درصد کاهش یافت. بیشترین و کمترین شاخص تحمل به تنش آب به ترتیب به توده‌هندی (83/0) و لاینKPS1 (47/0) اختصاص یافت. کاربرد پتاسیم به میزان 75 کیلوگرم در هکتار در تیمارI240، باعث افزایش تحمل به تنش خشکی همه ژنوتیپ‌ها به جز لاینKPS1 شد. تغییرات غلظت کلروفیل تحت تاثیر رژیم آبیاری، رژیم آبیاری و ژنوتیپ، رژیم آبیاری و کود و همچنین برهمکنش سه گانه در سطح1% و مصرف کود و ژنوتیپ در سطح 5% معنی‌دار بود. نتایج کلی نشان داد که توده‌هندی به دلیل تحمل بالا به تنشخشکی و لاین VC6173 به دلیل تحمل به تنش-خشکی، ایستاده بودن ساقه و تمرکز در رسیدگی برتر از سایر ارقام است.
In order to evaluate the effect of potassium sulfate nutrition on chlorophyll contentand drought tolerance indexon Mungbean genotypes in the north of Khuzestan Province, this study was conducted in split plot factorial in a randomized complete block design with three replications in 1390 and 1391 at the agricultural Research center south of west Country (Safiabad). The main plot was irrigation after 120, 180 and 240 mm evaporation from pan evaporation (respectively marked I120, I180 and I240),and the subplots were potassium fertilizers with 0, 37.5 and 75 kg K2O per hectarfrom potassium sulfate(respectively marked F0,F1 and F2) and genotypes (Parto, Hindi and VC6173, Cn95 and KPS1lines ) in a factorial arrangement.The results showed that grain yield in I180 and I240 treatments, reduced 21.8 and 30.4 percent respectively in comparison with control treatment(I120).the highest and lowest tolerance to drought stress were allocated to Hindi (0.83) and KPS1 (0.47) respectively. Potassium application at the rate of 75 kg/ha in I240 treatment, increased drought tolerance in all genotypes except KPS1. chlorophyllcontent was influenced irrigation regimes, irrigation and genotype, irrigation-fertilizer as well as the interaction of three factors at the of 1% and fertilizer and genotypes at the level of 5%.The overall results showed that Hindi due to high drought tolerance and VC6173 due to shoot standing and high drought tolerance were superior to other varities.
اصغری پور، م.ر. و ش. رفیعی. 1388. واکنش عملکرد و خصوصیات مورفولوژیکی تعدادی از ژنوتیپهای ماش به تنش خشکی. مجله دانش نوین کشاورزی، سال5، شماره15: 76-67.
پورموسوی، س.م. 1386. بررسی تاثیر تنشخشکی و کود دامی بر رطوبت، میزان پایداری غشائ سلول و محتوای کلروفیل برگ سویا. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، جلد14، شماره4: 108-98.
پزشک پور، پ.، ع.ا. احمدی و م. دانشور. 1384.تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد در اجزای عملکرد دانه و شاخص کلروفیل برگ و میزان نفوذ نور در کف سایه انداز گیاهی ارقام نخود کابلی. مقالات اوّلین همایش ملّی حبوبات. 29و30 آبان1384،مشهد مقدس:پژوهشکدة علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد
شکاری، ف.، آ. پاک مهر، م. راستگو و م. وظایفی. 1389. اثر پرایمینگ بذر با اسیدسالیسیلیک بر پاره ای صفات فیزیولوژیک لوبیا چشم بلبلی تحت تنش کمآبی در زمان غلافبندی. مجله علمی پژوهشی علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، سال چهارم، شماره 13: 29-13.
صفیخانی، ف.1385. بررسی جنبههای فیزیولوژیک مقاومت به خشکی در گیاه بادرشبوDracocephalum moldavica L. ) ). کشاورزی و منابع طبیعی رامین
عمان، ع. 1386. بررسی تاثیر تنش خشکی برعملکرد واجزای عملکرد ژنوتیپهای مختلف آفتابگردان آجیلی. گزارش پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی نراق. 95 ص.
ضابط، م. 1382. مطالعه اثرات تنشخشکی بر صفات مختلف و تعیین بهترین شاخص مقاومت به خشکی در ماش، مجله علوم کشاورزی ایران، جلد34 شماره4: 46-53
میرفخرایی، ن.، م. مقدم، س. اهری زاد، و ا. رزبان حقیقی. 1389. ارزیابی ژنوتیپهای ماشک کرکداردر شرایط تنش خشکی. مجله دانش کشاورزی پایدار، جلد2، 1: 141-133.
Al-Tabbal J A, Ayad J Y, Kafawin O M. 2008. Effect of water deficit and plant growth regulations on leaf chlorophyll, prolin and total soluble sugar content of two durum wheat cultivar. 23:113-119.
Cacmak, I. 2005. K alleviates determinal affects of abiotic stresses in plant j. Plant Nutr. 168:521-530
Castillejo, A., A. MaldonadoOgueta‚ and V. Jorrin. 2008. Proteomic Analysis of Responses to Drought Stress in Sunflower (Helianthus annuus) Leaves by 2DE Gel Electrophoresis and Mass Spectrometry. Open Prote. J .1: 59-71.
Farzanjo, M. and M. Naruee Rod. 2005. Evaluation of correlation and causality analysis machine characteristics.National Conference beans. Mashhad: Institute of Plant Sciences, Ferdowsi University, 672-673.
Fernandez ,G.C.J. 1992. Effecttive selection criteria for assessing plant stress tolerance.In proceeding of a symposium , Taiwan .13 – 18 Aug . pp.257-277.
Fischer R. A, and C. Maurer. 1978. Drought resistance in spring Wheat cultivar 1-Grain yield response Aust.J.Agric. Res, 29: 897-917
Ghallab, K.H., A. Ekram, S.A. Megawer, S.M. Afiah and A. Ahmed. 2007. Characterization of some superior mung bean genotypes on the agronomic and biochemical genetic levels. Egyptian J. Desert Res. 57:2-1-12.
Jiang, Y. and N. Huang. 2001Drout and heat stress injury to two cool-season turfgrasses in relation to antioxidant metabolism and lipid peroxidation. Crop Sci. 41:436-442.
Nishi M., J. Singh, S. Bohra, A. Bohra and A Vyas. 2007. Agronomic Evaluation of promising Genotypes of Mungbeanunder Hyper Arid Conditions of Indian Thar Desert. Int. J. Agric. Res. 2: 537-544.
Sadeghipour M. 2009. The Influence of Water Stress on Biomass and Harvest Index in Three Mung bean Cultivars. Asian J. Plant Sci. 13: 1-5.
Santos, M. G., R.V. Ribeiro, R.F. Oliverira, E.C. Machado and C. Pimetel. 2006. The role of inorganic phosphate on photosynthesis recovery of common bean after a mild water deficit. Plant Sci. 170: 659-664
Sepehri, A. and S.A. Modarres-sanavi. 2003. Water and nitrogen stress on maize photosynthesis. J. Biol. Sci. 6:578-584.
Tawfik, K.M. 2008. Effect of Water Stress in Addition to Potassiomag Application on Mungbean. Aust. J. Basic Appl. Sci. 2:-42-52.
Thalooth, A.T., M.K. Tawfik, and H. Magda Mohamed. 2006. A Comparative Study on the Effect of Foliar Application of Zinc, Potassium and Magnesium on Growth, Yield and Some Chemical Constituents of Mungbean Plants Grown under Water Stress Conditions. World J. Agric. Sci. 2:1-37-46.
_||_