بررسی برخی از ویژگی‌های بومشناسی گیاه ریواس در منطقه اَرچلان استان یزد
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی
غلامرضا زارعی
1
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد)
ابوالفضل مروتی
2
(عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد)
سیدوحید میررکنی بنادکی
3
(فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد)
مریم دهستانی اردکانی
4
(کارشناس ارشد، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور)
کلید واژه: خاک, یزد, ریواس, اکولوژی, اَرچلان,
چکیده مقاله :
گیاه ریواس با نام علمی Rheum ribes L.، گیاهی علفی و پایا است که در ایران به صورت خودرو می‌روید و تنها گونه ریواس است که در استان یزد رویش دارد. در تحقیق حاضر ویژگی‌های رویشگاهی شامل اقلیم، خاک و موقعیت جغرافیایی رویشگاه (شیب، ارتفاع و مساحت)، فنولوژی گیاه و میزان دو عنصر آهن و مس موجود در اندام‌های گیاه بررسی شد. جهت تعیین خصوصیات خاک از 6 پروفیل داخل رویشگاه و 3 پروفیل خارج از رویشگاه در 3 عمق، نمونه برداری گردید. مراحل فنولوژی گیاه با مراجعه هر دو هفته یکبار به منطقه ثبت گردید. اطلاعات حاصل از خصوصیات خاک در قالب طرح آماری آزمون t و داده های حاصل از اندازه گیری مس و آهن در اندام های گیاهی در قالب طرح کاملاً تصادفی آنالیز شد. نتایج نشان داد که میزان اسیدیته‌ی خاک و بافت خاک بر رویش گیاه ریواس تأثیرگذار است، به گونه‌ای که این گیاه در خاک‌هایی با 7/6 =pH با بافت شنی لومی رویش دارد. میزان عناصر آهن و مس، در خاک مربوط به محدوده رویشگاه نسبت به منطقه خارج از آن، تفاوت معنی‌داری ندارد. بررسی‌های فنولوژیکی نشان داد که جوانه‌زنی گیاه در اواسط اسفندماه صورت می گیرد و تا آخر فروردین ادامه دارد. در اوایل اردیبهشت ماه گیاه وارد فاز زایشی شده و گل می دهد و در اواخر اردیبهشت تا اواسط خرداد میوه ها تشکیل می شود. با توجه به نتایج این تحقیق، مناطقی با خاک سبک، شیرین با واکنش خاک اسیدی، میزان بارندگی 106 میلی متر و حرارت متوسط 5/14 درجه سانتیگراد به عنوان یکی از رویشگاه های ریواس معرفی می گردد. .
Rhubarb (Rheum ribes L.) is a herbaceous and perennial plant that grows naturally in some regions of Iran. R. ribes is the only species of this genus that grows in Yazd province. In this research, habitat characteristics such as climate, soil properties and geographical situation (region slope, height and region area), plant phenology and levels of iron and copper in plant organs have been determined. To determine the characteristics of the soil, 6 profiles in habitat and 3 profiles out of habitat from different depths were sampled. The phenological stages were recorded fortnightly. Soil properties data on the t-test design and data obtained from copper and iron in plant organs were analyzed in completely randomized design (CRD). Results showed that soil pH and soil texture affects the rhubarb growth, so that the plant in a loamy sand soil with pH=6.7 grows. The amount of iron and copper in habitat soil and outside it doesn’t differ significantly. Phenological studies showed that germination and plant growth phase takes place in mid-March and continues until the end of April. In early May the reproductive phase starts and late May to mid-June, Plant seeds ripe fully and begin to fall. Accordingly to these survey results, where the soil is light, non-saline with acidic reaction, 106 mm rainfall and average temperature is 14.5° C will be introduced as a R. ribes habitat.