بررسی ظرفیت های توسعه ژئوتوریسم در استان سمنان با استفاده از مدل SWOT
محورهای موضوعی : اقلیم شناسیحسن لشکری 1 , محمدحسین ریاضی 2
1 - دانشیاردانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی ،تهران،ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری،واحد گرمسار،دانشگاه آزاد اسلامی،گرمسار،ایران
کلید واژه: گردشگری, ژئوتوریسم, مدل SWOT, استان سمنان,
چکیده مقاله :
کشور ایران در زمینه ی توسعه ی ژئوتوریسم و گردشگری ژئولوژیکی ظرفیت های فراوانی ناشناخته ای دارد که یکی از بارزترین آنها استان سمنان می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی قابلیت ها و تنگناهای توسعه صنعت ژئوتوریسم ،همچنین شناسایی استعدادها و ظرفیت ها، فرصت ها و چالش های صنعت ژئوتوریسم و راهبردهای توسعه ژئوتوریسم و بهره برداری از ظرفیت های طبیعی استان سمنان انجام شده و ضمن معرفی پدیده های شاخص ژئوتوریستی با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و پیمایش میدانی، به تعیین عوامل داخلی وعوامل خارجی بامدل برنامه ریزی استراتژیک SWOT و ارائه ی راهبردهایی جهت توسعه ی گردشگری و به ویژه گونه ژئوتوریسم دراستان سمنان پرداخته گردیده است. نتیجه حاصل مبین این امر است که منطقه مورد مطالعه از نقاط قوت، استعدادها و فرصت های مناسبی جهت توسعه ژئوتوریسم برخوردار می باشد که به خوبی شناسایی و معرفی نشده اند و تحقق ژئوتوریسم پایدار مستلزم اتخاذ راهبردهای رقابتی/ تهاجمی و استفاده از مزیت های نسبی موجود می باشد.
Iran has a lot of unknown potential in the development of geotourism and geological tourism frequency in which Semnan is one of the most prominent provinces. This study has been provided to consider introducing geotourism and its effect on the country, introducing the opportunities and challenges of geotourism industry, and geotourism development strategies and exploitation of it. Further introducing geotourism indexes by descriptive method and field studies, some solutions to develop the tourism, especially geotourism in Semnan province has been considered by determining internal and external factors using strategic planning model of SWOT. The result shows the study area has a lot of potential and talents and suitable opportunities to develop the geotourism which is not introduced appropriately and this requires choosing suitable competitive / aggressive methods and using relative advantages.
1- استانداری سمنان(1392): سالنامه آماری استان سمنان، سمنان.
2- امری کاظمی، علیرضا(1388): اطلس توانمندیهای ژئوتوریسم و ژئوپارک، میراث زمین شناختی ایران، سازمان زمین شناسی واکتشافات معدنی کشور.
3- امیری بختیار، ح؛ شب افروز، ر؛برزگر زندی، م(1384): ژئوتوریسم بزرگترین نودول های آهکی ایران، مجموعه مقالات بیست و چهارمین گردهمایی علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
4- بخشنده نصرت، عباس؛ میراج، فرحناز(1386): آمایش چشمه های آبگرم سمنان به منظور توریسم پایدار، مجموعه مقالات همایش ملی توانمندیها، موانع و راهکارهای توسعه گردشگری استان سمنان، دانشگاه سمنان، صص 231-340
5- رحمانی، علی(1388): ژئوتوریسم گنبدنمکی دارابگرد، مجموعه مقالات بیست و هفتمین کنگره علوم زمین، بهمن، سازمان زمین شناسی واکتشافات معدنی کشور. صص 12- 19.
6- رضوانی، علی اصغر (1379): جغرافیا و صنعت توریسم، انتشارات دانشگاه پیام نور.
7- رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ مهدوی، داوود(1385): راهکارهای توسعه گردشگری روستایی با استفاده از مدل سوات، دهستان لواسان کوچک، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 10، شماره 2 تابستان 1385، صص1- 30.
8- رهنمایی، محمدتقی(1392): ایران ؛ توان های محیطی و طبیعی آن، انتشارات مهکامه.
9- سراج، م؛ غیبشاوی، ع؛ قلاوند، هـ(1385): ژئوتوریسم بزرگترین بود نیازهای ایران، مجموعه مقالات دهمین همایش انجمن زمین شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
10- شایان، سیاوش(1385): بررسی موانع و مشکلات ژئوتوریسم در ایران با تاکید بر موقعیت ژئوتوریسم بیابان لوت، همایش منطقه ای جغرافیا گردشگری توسعه پایدار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلام شهر، ص 221.
11- غضبانی، راحله؛ حقیقت، حسن(1393): پتانسیل ژئوتوریسمی پدیدارهای نمکی گرمسار، مجموعه مقالات دومین همایش ملی بیابان با رویکرد مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشگاه سمنان.
12- غیبشاوی، ع؛ سراج، م؛ راکی، ع(1385): ژئوتوریسم کوه سوخته امیدیه، مجموعه مقالات بیست و پنجمین گردهمایی علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
13- فروزنده دهکردی، لطف ا.. (1384): مدیریت استراتژیک، دانشگاه پیام نور.
14- فنل، دیوید(1392): اکوتوریسم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری، (ترجمه رنجبر، محسن؛ شریعت پناهی، مجیدولی و همکاران).
15- لشکری، حسن؛ محمدی، زینب(1393): آب و هواشناسی کاربردی (معماری- توریسم)، تهران، جهاد دانشگاهی واحد شهید بهشتی.
16- لطفی، حیدر؛ ریاضی، محمد حسین(1394): ارزیابی پتانسیل ژئوتوریسمی منطقه رامه و تاثیر آن در توسعه پایدار شهرستان آرادان، مجموعه مقالات دومین همایش ملی گردشگری و توسعه پایدار استان سمنان، دانشگاه سمنان.
17- نکوئی صدری، بهرام(1391): مبانی زمین گردشگری با تاکید بر ایران. تهران، سازمان چاپ و انتشارات وابسته به اوقاف و امور خیریه.
18- نکوئی صدری، بهرام؛ حاج علیلو، ب(1390): ژئوتوریسم، انتشارات دانشگاه پیام نور کشور.
19- نیوسام، دیوید(1395)، (طبیعت گردی: بوم شناسی، اثرات، مدیریت)، دانشگاه تهران، (ترجمه کریم پور ریحان و همکاران).
_||_20-Chen, Anze,Lu, Yunting ,C.Y.Ng Young)2014:( The Principle of Geotourism Science Press Springer.
21-Kalantari, M، Bazdar، F and Ghezelbash،S، Feasibility Analysis of Sustainable Development Emphasizing Geotourism Attractions Using SWOT Analysis. Case Study: QeshmIsland Geo Park، 2011, International Conference on Biology, Environment and Chemistry،IPCBEE vol.24 (2011).
22-Sharply, Richard (2009(: tourism Development and The Environment: Beyond Sustainability. Earth Scan.
23-Weavar, David )2006(: Sustainable Tourism: Theory and Practice, Elsevier.
24- سایت سازمان جهانی گردشگری (www.unwto.org).