مسئولیت اجتماعی و کارایی سرمایه‌گذاری: نقش تعدیلی نوع استراتژی تجاری شرکت (مورد مطالعه: شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)
محورهای موضوعی : مدیریت بازاریابیداریوش آقبلاغی طهماسبی 1 , میثم فرجی 2 , امیر چراغی 3
1 - دکتری مدیریت بازرگانی، استاد مدعو دانشکده تجارت و مالیه دانشگاه تهران
2 - کارشناسی ارشد مدیریت مالی دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 - کارشناسی ارشد MBA دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
کلید واژه: کارایی سرمایه‌گذاری, استراتژی تجاری, مسئولیت اجتماعی شرکت,
چکیده مقاله :
مقدمه: امروزه یکی از عوامل مؤثر بر رشد و توسعه اقتصادی پایدار، سرمایه‌گذاری کارآمد است که می‌تواند برای سهامداران ارزش‌آفرینی کند. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی و کارایی سرمایه‌گذاری است. روش پژوهش: برای آزمون فرضیه‌های تحقیق از مدل رگرسیون خطی چندگانه مبتنی بر داده‌های تابلویی استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج بررسی 140 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1394 تا 1400 حاکی از آن است که بین افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکتها و کارایی سرمایه‌گذاری رابطه منفی و معناداری وجود دارد و در سال‌هایی که افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکت بیشتر بوده است، سطح کارایی سرمایه‌گذاری کمتر است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که بین استراتژی تهاجمی و سرمایه‌گذاری بیش‌ازحد رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و در سال‌هایی که شرکت استراتژی تهاجمی را انتخاب کرده است، بیش سرمایه‌گذاری در شرکت بیشتر بوده است. همچنین بین استراتژی تدافعی و کم سرمایه‌گذاری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و در سال‌هایی که شرکت استراتژی تدافعی را انتخاب کرده است، کم سرمایه‌گذاری در شرکت بیشتر بوده است. همچنین نتایج نشان داد که مسئولیت اجتماعی شرکتی تأثیر منفی و معناداری بر رابطه استراتژی تهاجمی با بیش سرمایه‌گذاری دارد و در سال‌هایی که افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکتها بیشتر بوده است، تأثیر استراتژی تهاجمی بر بیش سرمایه‌گذاری ضعیف می‌شود. همچنین مسئولیت اجتماعی شرکت بر رابطه استراتژی تدافعی و بیش سرمایه‌گذاری تأثیر مثبت و معناداری دارد و در سال‌هایی که افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکتها بیشتر بوده است، تأثیر استراتژی تدافعی بر بیش سرمایه‌گذاری تقویت می‌شود.
Introduction: Today, one of the effective factors for sustainable economic growth and development is efficient investment that can create value for shareholders. The purpose of this research is to investigate the relationship between social responsibility and investment efficiency. Methods: To test the research hypotheses, a multiple linear regression model based on panel data has been used. Results: The results of a survey of 140 companies listed on the Tehran Stock Exchange during the period 2013 to 2021 indicate that there is a negative and significant relationship between disclosure of corporate social responsibility information and investment efficiency, and in the years when disclosure of corporate social responsibility information is more The level of investment efficiency has been lower. Conclusion: The results showed that there is a positive and significant relationship between aggressive strategy and over-investment and in the years that the company has chosen an offensive strategy, there has been more investment in the company. There is also a positive and significant relationship between defensive strategy and low investment, and in the years that the company has chosen a defensive strategy, there has been less investment in the company. The results also showed that corporate social responsibility has a negative and significant effect on the relationship between aggressive strategy and over-investment and in years when the disclosure of corporate social responsibility information has been more, the impact of aggressive strategy on over-investment is weak. In addition, corporate social responsibility has a positive and significant effect on the relationship between defensive strategy and over-investment, and in years when the disclosure of corporate social responsibility information has been more, the effect of defensive strategy on over-investment is strengthened.
Aribi, A. & GAO, S. (2010). “Corporate social responsibility disclosure”, Journal of Financial Reporting and Accounting, Vol. 8(2), PP. 72-91.
Badavar Nahandi, Y. & Taghizadeh Khanqaeh, V. (2013). “The relationship between management overconfidence, internal financing and investment efficiency”, Journal of Accounting Knowledge, Vol. 2(11), PP. 209-238. (In Persia)
Biddle G, C., Hilary, G. & Verdi R, S. (2009). “How does Financial Reporting Quality Improve Investment Efficiency?”, Journal of Accounting AndEconomics, Vol. 48, PP. 112-131.
Bentley-Goode, K.A., Newton, N.J. & Thompson, A.M. (2017). “Business Strategy, Internal Control over Financial Reporting, and Audit Reporting Quality”, AUDITING: A Journal of Practice & Theory, Vol. 36(4), PP. 49-69.
Cappa, F., Cetrini, G. & Oriani, R. (2019). “The impact of corporate strategy on capital structure: evidence fromItalian listed firms”, The Quarterly Review of Economics and Finance, Vol. 22(4), PP. 115-140.
Chen, G., Crossland, C. & Luo, S. (2015). “Making the same mistake all over again: CEO overconfidence and corporate resistance to corrective feedback”, Strategic Management Journal, Vol. 36(10), PP. 1513-1535.
Chen, R.E., Ghoul, S., Guedhami, O. & Wang, H. (2014). “Do state and foreign ownership affect investment efficiency? Evidence from privatizations”, Journal of Corporate Finance, Available online, doi: 10.1016/ j. jcorpfin.2014.09.001.
Chintrakarn, P., Jiraporn, P., Sakr, S. & Lee, S.M. (2016). “Do co-opted directors mitigate managerial myopia? Evidence from R&D investments”, Finance Research Letters, Vol. 17, PP. 285-289.
Cho, S.Y., Lee, C. & Pfeiffer Jr, R.J. (2013). “Corporate social responsibility performance and information asymmetry”, J. Account. Public Policy, Vol. 32, PP. 71-83.
Conyon, M.J. & He, L. (2017). “Firm performance and boardroom gender diversity: A quantile regression approach”, Journal of Business Research, Vol. 79, PP. 198-211.
Darabi, R. & zareie, A. (2017). “Impact of overconfidence management on the crash risk of stock price: Emphasizing on the mediating role of accounting conservatism”, Empirical Research of financial accounting, Vol. 4(1), PP. 121-139. (In Persian)
Deegan, C. & Rankin, M. (1996). “Do Australian companies report environmental news objectively? An analysis of environmental disclosures by firms prosecuted successfully by the Environmental Protection Authority, Accounting, Auditing & Accountability Journal, Vol. 9(2), PP. 50-67.
Delshad, A. & Sadeqi Sharif, S.J. (2018). “Investigating the reaction of capital market on managerial myopia in companies listed on Tehran Stock Exchange”, Financial Research Journal, Vol. 20(2), PP. 91-106. (In Persian)
Demerjian, P., Lev, B. & McVay, S. (2012). “Quantifying managerial ability: A new measure and validity tests”, Management science, Vol. 58(7), PP. 1229-1248.
El Ghoul, S., Guedhami, O., Kwok, C. & Mishra, D. “Does corporate social responsibility affect the cost of capital?”, J. Bank. Financ, Vol. 35, PP. 2388-2406.
Elmagrhi, M.H., Ntim, C.G., Malagila, J., Fosu, S. & Tunyi, A.A. (2018). “Trustee board diversity, governance mechanisms, capital structure and performance in UK charities”, Corporate Governance: The international journal of business in society, Vol. 18(2), PP. 1-36.
Friedman, M. (1970). “The Social Responsibility of Business is to increase its profits”, Corporate Ethics and Corporate Governance, PP. 173-178.
Griffin, J. & Mahon, J. (1997). “The Corporate Social Performance and Corporate Financial Performance Debate: Twenty-Five Years of Incomparable Research”, Business & Society, Vol. 36(5), PP. 5-31.
Harjoto, M.A. (2017). “Corporate social responsibility and degrees of operating and financial leverage”, Review of Quantitative Finance and Accounting, Vol. 49(2), PP. 487-513.
He, Y., Chen, C. & Hu, Y. (2019). “Managerial overconfidence, internal financing, and investment efficiency: Evidence from China”, Research in International Business and Finance, Vol. 16(8), PP. 110-132.
Higgins, D., Omer, T. & Phillips, J.D. (2015). “The Influence of a Firm's Business Strategy on its Tax Aggressiveness”, Contemporary Accounting Research, Vol. 32(2), PP. 674-702.
Jensen, M.C. & Meckling, W.H. (1976). “Theory of the firm: managerial behavior, agency costs and ownership structure”, Journal of Financial Economics, Vol. 3(4), PP. 305-360.
Lin, Y., Li, Y., Cheng, T. & Lam, K. (2020). “Corporate social responsibility and investment efficiency: Does business strategy matter?”, Journal Pre-proof, https://doi. Org/10. 1016/j. irfa. 2020. 101585.
Margolis, J.D., Elfenbein, H.A. & Walsh, J.P. (2009). “Does it pay to Be Good... And does it Matter? A Meta-Analysis of the Relationship between Corporate Social and Financial Performance”, SSRN Electronic Journal.
Mohammadi, A., Rezaei Asiabar, B. & Babaei, S. (2021). “The role of focusing on innovation strategies in enhancing the commercialization of products and services in small to medium enterprises”, Journal of Marketing Management, Vol. 53(16), PP. 35-50. (In Persia)
Myers, S.C. & Majluf, N.S. (1984). “Corporate financing and investment decisions when firms have information that investors do not have”, Journal of Financial Economics, Vol. 13(2), PP. 187-221.
Nirwanto, M., Zulaikha, L. & Rahardja, H. (2011). “Corporate social responsibility disclosure and its relation on institutional ownership: Evidence from public listed companies in Malaysia 2008-2010”, Managerial Auditing Journal, Vol. 22, PP. 100-124.
Rahimi, A. & Foroughi, A. (2019). “Examining the effect of tax avoidance on investment efficiency”, Journal of Accounting Knowledge, Vol. 11(2), PP. 239-364. (In Persia)
Richardson, S. (2006). “Over-investment of free cash flow”, Rev. Acc. Stud, Vol. 11, PP. 159-189.
Safari Graili, M. (2017). “Social responsibility and market valuation of the company's cash holding”, Financial Management Strategy, Vol. 6(1), PP. 163-183. (In Persia)
Stoughton, N., Wong, K. & Yi, L. (2015). “Investment Efficiency and ProductMarketCompetition”, Journal of Financial Economics, Vol. 25, PP. 325-360.
Zolghadr. H., Tahmasebi. D. & Zolghadr, A. (2019). “Presenting the development of the domestic market of the shoe industry”, Strategic Management Studies Quarterly, Vol. 11(42), PP. 37-58. (In Persia)
Zamanidadaneh, S., Esmaili, M. & Zarie, A. (2021). “The Impact of Club Social Responsibility on Brand Supportive Behavior with the Mediating Role of Attitude and Positively Moral Positive Fans”, Jounal of Marketing Management, Vol. 16(50), PP. 79-95. (In Persia)
_||_
Aribi, A. & GAO, S. (2010). “Corporate social responsibility disclosure”, Journal of Financial Reporting and Accounting, Vol. 8(2), PP. 72-91.
Badavar Nahandi, Y. & Taghizadeh Khanqaeh, V. (2013). “The relationship between management overconfidence, internal financing and investment efficiency”, Journal of Accounting Knowledge, Vol. 2(11), PP. 209-238. (In Persia)
Biddle G, C., Hilary, G. & Verdi R, S. (2009). “How does Financial Reporting Quality Improve Investment Efficiency?”, Journal of Accounting AndEconomics, Vol. 48, PP. 112-131.
Bentley-Goode, K.A., Newton, N.J. & Thompson, A.M. (2017). “Business Strategy, Internal Control over Financial Reporting, and Audit Reporting Quality”, AUDITING: A Journal of Practice & Theory, Vol. 36(4), PP. 49-69.
Cappa, F., Cetrini, G. & Oriani, R. (2019). “The impact of corporate strategy on capital structure: evidence fromItalian listed firms”, The Quarterly Review of Economics and Finance, Vol. 22(4), PP. 115-140.
Chen, G., Crossland, C. & Luo, S. (2015). “Making the same mistake all over again: CEO overconfidence and corporate resistance to corrective feedback”, Strategic Management Journal, Vol. 36(10), PP. 1513-1535.
Chen, R.E., Ghoul, S., Guedhami, O. & Wang, H. (2014). “Do state and foreign ownership affect investment efficiency? Evidence from privatizations”, Journal of Corporate Finance, Available online, doi: 10.1016/ j. jcorpfin.2014.09.001.
Chintrakarn, P., Jiraporn, P., Sakr, S. & Lee, S.M. (2016). “Do co-opted directors mitigate managerial myopia? Evidence from R&D investments”, Finance Research Letters, Vol. 17, PP. 285-289.
Cho, S.Y., Lee, C. & Pfeiffer Jr, R.J. (2013). “Corporate social responsibility performance and information asymmetry”, J. Account. Public Policy, Vol. 32, PP. 71-83.
Conyon, M.J. & He, L. (2017). “Firm performance and boardroom gender diversity: A quantile regression approach”, Journal of Business Research, Vol. 79, PP. 198-211.
Darabi, R. & zareie, A. (2017). “Impact of overconfidence management on the crash risk of stock price: Emphasizing on the mediating role of accounting conservatism”, Empirical Research of financial accounting, Vol. 4(1), PP. 121-139. (In Persian)
Deegan, C. & Rankin, M. (1996). “Do Australian companies report environmental news objectively? An analysis of environmental disclosures by firms prosecuted successfully by the Environmental Protection Authority, Accounting, Auditing & Accountability Journal, Vol. 9(2), PP. 50-67.
Delshad, A. & Sadeqi Sharif, S.J. (2018). “Investigating the reaction of capital market on managerial myopia in companies listed on Tehran Stock Exchange”, Financial Research Journal, Vol. 20(2), PP. 91-106. (In Persian)
Demerjian, P., Lev, B. & McVay, S. (2012). “Quantifying managerial ability: A new measure and validity tests”, Management science, Vol. 58(7), PP. 1229-1248.
El Ghoul, S., Guedhami, O., Kwok, C. & Mishra, D. “Does corporate social responsibility affect the cost of capital?”, J. Bank. Financ, Vol. 35, PP. 2388-2406.
Elmagrhi, M.H., Ntim, C.G., Malagila, J., Fosu, S. & Tunyi, A.A. (2018). “Trustee board diversity, governance mechanisms, capital structure and performance in UK charities”, Corporate Governance: The international journal of business in society, Vol. 18(2), PP. 1-36.
Friedman, M. (1970). “The Social Responsibility of Business is to increase its profits”, Corporate Ethics and Corporate Governance, PP. 173-178.
Griffin, J. & Mahon, J. (1997). “The Corporate Social Performance and Corporate Financial Performance Debate: Twenty-Five Years of Incomparable Research”, Business & Society, Vol. 36(5), PP. 5-31.
Harjoto, M.A. (2017). “Corporate social responsibility and degrees of operating and financial leverage”, Review of Quantitative Finance and Accounting, Vol. 49(2), PP. 487-513.
He, Y., Chen, C. & Hu, Y. (2019). “Managerial overconfidence, internal financing, and investment efficiency: Evidence from China”, Research in International Business and Finance, Vol. 16(8), PP. 110-132.
Higgins, D., Omer, T. & Phillips, J.D. (2015). “The Influence of a Firm's Business Strategy on its Tax Aggressiveness”, Contemporary Accounting Research, Vol. 32(2), PP. 674-702.
Jensen, M.C. & Meckling, W.H. (1976). “Theory of the firm: managerial behavior, agency costs and ownership structure”, Journal of Financial Economics, Vol. 3(4), PP. 305-360.
Lin, Y., Li, Y., Cheng, T. & Lam, K. (2020). “Corporate social responsibility and investment efficiency: Does business strategy matter?”, Journal Pre-proof, https://doi. Org/10. 1016/j. irfa. 2020. 101585.
Margolis, J.D., Elfenbein, H.A. & Walsh, J.P. (2009). “Does it pay to Be Good... And does it Matter? A Meta-Analysis of the Relationship between Corporate Social and Financial Performance”, SSRN Electronic Journal.
Mohammadi, A., Rezaei Asiabar, B. & Babaei, S. (2021). “The role of focusing on innovation strategies in enhancing the commercialization of products and services in small to medium enterprises”, Journal of Marketing Management, Vol. 53(16), PP. 35-50. (In Persia)
Myers, S.C. & Majluf, N.S. (1984). “Corporate financing and investment decisions when firms have information that investors do not have”, Journal of Financial Economics, Vol. 13(2), PP. 187-221.
Nirwanto, M., Zulaikha, L. & Rahardja, H. (2011). “Corporate social responsibility disclosure and its relation on institutional ownership: Evidence from public listed companies in Malaysia 2008-2010”, Managerial Auditing Journal, Vol. 22, PP. 100-124.
Rahimi, A. & Foroughi, A. (2019). “Examining the effect of tax avoidance on investment efficiency”, Journal of Accounting Knowledge, Vol. 11(2), PP. 239-364. (In Persia)
Richardson, S. (2006). “Over-investment of free cash flow”, Rev. Acc. Stud, Vol. 11, PP. 159-189.
Safari Graili, M. (2017). “Social responsibility and market valuation of the company's cash holding”, Financial Management Strategy, Vol. 6(1), PP. 163-183. (In Persia)
Stoughton, N., Wong, K. & Yi, L. (2015). “Investment Efficiency and ProductMarketCompetition”, Journal of Financial Economics, Vol. 25, PP. 325-360.
Zolghadr. H., Tahmasebi. D. & Zolghadr, A. (2019). “Presenting the development of the domestic market of the shoe industry”, Strategic Management Studies Quarterly, Vol. 11(42), PP. 37-58. (In Persia)
Zamanidadaneh, S., Esmaili, M. & Zarie, A. (2021). “The Impact of Club Social Responsibility on Brand Supportive Behavior with the Mediating Role of Attitude and Positively Moral Positive Fans”, Jounal of Marketing Management, Vol. 16(50), PP. 79-95. (In Persia)
مسئولیت اجتماعی و کارایی سرمایه‌گذاری: نقش تعدیلی نوع استراتژی تجاری شرکت (موردمطالعه: شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران)
چکیده
مقدمه: امروزه یکی از عوامل مؤثر بر رشد و توسعه اقتصادی پایدار، سرمایه‌گذاری کارآمد است که می‌تواند برای سهامداران ارزش‌آفرینی کند. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی و کارایی سرمایه‌گذاری است.
روش پژوهش: برای آزمون فرضیه‌های تحقیق از مدل رگرسیون خطی چندگانه مبتنی بر داده‌های تابلویی استفاده‌شده است.
یافته ها: نتایج بررسی 140 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1394 تا 1400 حاکی از آن است که بین افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکتها و کارایی سرمایه‌گذاری رابطه منفی و معناداری وجود دارد و در سال‌هایی که افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکت بیشتر بوده است، سطح کارایی سرمایه‌گذاری کمتر است.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بین استراتژی تهاجمی و سرمایه‌گذاری بیش‌ازحد رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و در سال‌هایی که شرکت استراتژی تهاجمی را انتخاب کرده است، بیش سرمایه‌گذاری در شرکت بیشتر بوده است. همچنین بین استراتژی تدافعی و کم سرمایه‌گذاری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و در سال‌هایی که شرکت استراتژی تدافعی را انتخاب کرده است، کم سرمایه‌گذاری در شرکت بیشتر بوده است. همچنین نتایج نشان داد که مسئولیت اجتماعی شرکتی تأثیر منفی و معناداری بر رابطه استراتژی تهاجمی با بیش سرمایه‌گذاری دارد و در سال‌هایی که افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکتها بیشتر بوده است، تأثیر استراتژی تهاجمی بر بیش سرمایه‌گذاری ضعیف می‌شود. همچنین مسئولیت اجتماعی شرکت بر رابطه استراتژی تدافعی و بیش سرمایه‌گذاری تأثیر مثبت و معناداری دارد و در سال‌هایی که افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکتها بیشتر بوده است، تأثیر استراتژی تدافعی بر بیش سرمایه‌گذاری تقویت می‌شود.
کلید واژه ها: مسئولیت اجتماعی شرکت، کارایی سرمایه‌گذاری، استراتژی تجاری
Social responsibility and investment efficiency: The moderating role of the type of business strategy of the company (Case study: companies listed on the Tehran Stock Exchange)
Abstract
Introduction: Today, one of the effective factors for sustainable economic growth and development is efficient investment that can create value for shareholders. The purpose of this research is to investigate the relationship between social responsibility and investment efficiency.
Methods: To test the research hypotheses, a multiple linear regression model based on panel data has been used.
Results: The results of a survey of 140 companies listed on the Tehran Stock Exchange during the period 2013 to 2021 indicate that there is a negative and significant relationship between disclosure of corporate social responsibility information and investment efficiency, and in the years when disclosure of corporate social responsibility information is more The level of investment efficiency has been lower.
Conclusion: The results showed that there is a positive and significant relationship between aggressive strategy and over-investment and in the years that the company has chosen an offensive strategy, there has been more investment in the company. There is also a positive and significant relationship between defensive strategy and low investment, and in the years that the company has chosen a defensive strategy, there has been less investment in the company. The results also showed that corporate social responsibility has a negative and significant effect on the relationship between aggressive strategy and over-investment and in years when the disclosure of corporate social responsibility information has been more, the impact of aggressive strategy on over-investment is weak. In addition, corporate social responsibility has a positive and significant effect on the relationship between defensive strategy and over-investment, and in years when the disclosure of corporate social responsibility information has been more, the effect of defensive strategy on over-investment is strengthened.
Keywords: corporate social responsibility, investment efficiency, business strategy
مقدمه
یکی از عوامل مؤثر بر رشد و توسعه اقتصادی پایدار، سرمایه‌گذاری کارآمد است که می‌تواند برای سهامداران ارزش‌آفرینی کند. سیاست‌های سرمایه‌گذاری شرکتها تحت تأثیر عواملی مانند اقتصاد کلان، سیاست‌های کلان اقتصادی، بازار سرمایه و عملیات شرکتی قرار دارند (28). طبق نظر بیدل1 و همکاران، کارایی سرمایه‌گذاری زمانی حاصل می‌شود که شرکت فقط در تمام پروژه‌هایی باارزش فعلی خالص مثبت سرمایه‌گذاری کند(3). به‌منظور سرمایه‌گذاری بهینه، واحدهای تجاری با توجه به منابع مالی و بهره‌وری منابع نیازمند به سرمایه‌گذاری در پروژه‌هایی باارزش فعلی خالص مثبت هستند. درواقع كم سرمایه‌گذاری2 و بیش سرمایه‌گذاری نشان‌دهنده ناکارآمدی سرمایه‌گذاری است و به دلیل تضاد منافع بین مدیران و سرمایه‌گذاران رخ می‌دهد. بیش سرمایه‌گذاری منافع شخصی مدیران را به حداکثر می‌رساند اما از سوی دیگر ارزش شرکت را کاهش می‌دهد (25). استوقتون3 بیان میکند که شرکتها ترجیح می‌دهند برای حفظ انحصار، سود خود را در فعالیت‌های نوآورانه سرمایه‌گذاری کنند که در آن منابع مالی داخلی منبع کم‌هزینه‌ای برای این سرمایه‌گذاری است(30) .
یکی از عوامل مؤثر بر کارایی سرمایه‌گذاری، مسئولیت اجتماعی است. تحقیقات در موردبررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت4 بر عملکرد و ارزش متمرکزشده است. مطالعات زیادی در این زمینه انجام‌شده است، اما هنوز توافقی در مورد اینکه مسئولیت اجتماعی شرکتی چگونه بر عملکرد و ارزش شرکت تأثیر می‌گذارد، وجود ندارد. هارجوتو5، شواهدی برای حمایت از نظریه حل تعارض ارائه می‌دهد(18). تئوری حل تعارض نشان می‌دهد که تعهدات مدیران در رابطه با مسئولیت اجتماعی شرکت برای حل تعارضات بین ذینفعان متفاوت است (17,23)؛ بنابراین کلید دستیابی به این امر، پاسخ علمی به این سؤال است که آیا مسئولیت اجتماعی شرکت با کارایی سرمایه‌گذاری مرتبط است یا خیر. همچنین آیا نوع استراتژی تجاری شرکت می‌تواند بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت و کارایی سرمایه‌گذاری تأثیر بگذارد یا خیر؟
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
مسئولیت اجتماعی؛ مفهومی است که به موجب آن شرکت ها به صورت داوطلبانه آثار محیطی و اجتماعی ناشی از عملیات تجاری خود و فعل و انفعلات آنها به سهامداران نشان می دهند. به عبارت دیگر فرآیند شناسایی و پاسخگویی نیازهای جامعه، اخلاق و آثار محیطی فعالیت های یک بنگاه اقتصادی را مسئولیت اجتماعی می نامند(11). برخی از محققان مسئولیت اجتماعی شرکت را به عنوان فعالیت هایی تعریف می کنند که به منظور پیشرفت بعضی از اهداف اجتماعی که فراتر از اهداف مالی هستند، انجام می گردد (32).
کارایی سرمایه گذاری؛ سرمایه گذاری در امور مختلف توسط شرکت ها همواره به عنوان یکی از راه های مهم توسعه شرکت ها و جلوگیری از رکود و عقب ماندگی مورد توجه بوده است. در این میان محدودیت در منابع موجب شده است که علاوه بر توسعه سرمایه گذاری، افزایش کارایی سرمایه گذاری از اهمیت فراوانی برخوردار گردد. به طور مفهومی کارایی سرمایه گذاری زمانی حاصل می شود که شرکت تنها در تمام پروژه های با ارزش فعلی مثبت سرمایه گذاری کند. البته این سناریو در صورتی سازگار است که بازار کامل باشد و هیچ یک از مسائل بازار ناقص از جمله گزینش نادرست و هزینه‌های نمایندگی وجود نداشته باشد (6).
استراتژی تجاری؛ استراتژی‌ها وسیله‌ای برای برآورد کردن اهداف بلندمدت هستند (24). آنها منابع شرکت را برای بهره‌برداری از فرصت‌ها و حداقل کردن تهدیدات، تنظیم می‌کنند. به‌طور خلاصه می‌توان گفت استراتژی به معنای تنظیم و آرایش منابع و امکانات جهت دستیابی به پیروزی در فضای رقابتی می‌باشد. استراتژی‌های کسب‌وکار نشان می‌دهد که چگونه یک شرکت باید در صنعت خاص رقابت یا همکاری نماید و می‌تواند به شکل استراتژی‌های رقابتی یا مشارکتی یا به هر دو شکل باشد(31).
ارتباط مسئولیت اجتماعی، کارایی سرمایه گذاری و استراتژی تجاری شرکت؛ در مورد افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی، مباحث متناقض و فراوانی در بین محققان وجود دارد. فریدمن اعتقاد دارد که افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی نوعی رفتار خودخواهانه توسط مدیریت شرکت است که به مدیریت این توانایی را می‌دهد که درک سهامداران از وضعیت شرکت را بهبود بخشد,(16) و در تئوری نمایندگی نیز موردبحث قرارگرفته است (26). تعاریف مسئولیت اجتماعی به دو گروه تعاریف چندبعدی و تعاریف مبتنی بر مفهوم بازاریابی اجتماعی تقسیم می‌شوند(14). چو6 و همکاران بیشترین توجه را به این مقوله داشته‌اند. ازنظر آنها مسئولیت اجتماعی شرکتی شامل چهار بعد حقوقی، اقتصادی، اخلاقی و انسانی است(8) .
شرکتها با عملکرد مناسب تمایل بیشتری به افشای عمومی فعالیت‌های اجتماعی خوددارند. سطح بالای افشای اطلاعات عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت و سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد که به‌نوبه خود ریسک را کاهش می‌دهد. مسائل مربوط به مسئولیت اجتماعی از دو منظر قابل‌بررسی است که پیامدهای مالی این فعالیت‌ها را منعکس میکند. از یک‌سو، افشای مسئولیت اجتماعی منجر به تعارض بین ذینفعان می‌شود. از سوی دیگر، دیدگاه مخالف معتقد است که سهامداران شرکت ادعا می‌کنند که انجام خدمات منجر به افزایش ارزش شرکت و کسب وفاداری کارکنان شرکت و بهره‌مندی از پشتیبانی مشتریان خواهد شد(22).
این مطالعه همچنین به بررسی اثر تعدیل استراتژی تجاری بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت و کارایی سرمایه‌گذاری می‌پردازد. استراتژی پاسخ مدیران ارشد به محدودیت‌ها و فرصت‌هایی است که با آن روبرو هستند. استراتژی نحوه انطباق ظرفیت یک سازمان با فرصت‌های بازار به‌منظور دستیابی به اهداف کل سازمان است. شرکتهای تهاجمی اغلب شرکتهای نوآوری هستند که به دنبال محصولات جدید و بهره‌برداری از فرصت‌های بازار هستند. آنها بخش زیادی از بودجه خود را به تحقیق، توسعه و بازاریابی اختصاص می‌دهند، علاوه بر این، طیف گسترده‌ای از محصولات را در اختیاردارند، تمایل دارند به‌سرعت ترکیب محصولات خود را تغییر دهند تا بتوانند اولین قدرت را در بازار مربوطه داشته باشند(6). این استراتژی به مدیران اختیارات بیشتری می‌دهد زیرا شرکت را به‌عنوان یک رهبر بازار و پیرو نوآوری توصیف میکند. ازآنجایی‌که شرکتهایی با استراتژی‌های تهاجمی به دنبال خط تولید جدید و متمایز هستند، همیشه می‌توان افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی را کاهش داد تا محصول جدید آنها توسط رقبا شناسایی نشود(22). از سوی دیگر، شرکتها با استراتژی تدافعی، بر کارایی در تولید و توزیع کالاها و خدمات تأکیددارند و ترکیب محدودی از کالاها یا خدمات را حفظ می‌کنند. برای آنها دشوار است که بر کسب مزیت رقابتی در آن بازار محدود تمرکز کنند(19). شرکتهایی با استراتژی دفاعی اغلب محصولات مشابهی تولید می‌کنند که رقبا می‌توانند پیش‌بینی کنند، بنابراین، این شرکتها تمایل بیشتری به افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی دارند. همچنین، این شرکتها به دلیل ریسک بالا، کمتر به دنبال خطوط تولید جدید هستند که می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری کم در شرکتهایی با استراتژی‌های دفاعی را افزایش دهد(22). لین و همکاران در مطالعه‌ای به بررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت و کارایی سرمایه‌گذاری پرداختند. آنها نقش تعدیل‌کننده استراتژی کسب‌وکار را در شرکتهای چینی از سال 1996 تا 2016 موردبررسی قرار دادهاند. نتایج تحقیقات آنها نشان می‌دهد که استراتژی‌های تهاجمی و تدافعی می‌توانند با افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی بیشتر، سرمایه‌گذاری بیش‌ازحد را کاهش دهند. کاپا7 و همکاران در مطالعه‌ای به بررسی اثر نوع استراتژی تجاری بر ساختار سرمایه در شرکتهای ایتالیایی از سال 2012 تا 2016 پرداخت(4) . رحیمی و فروغی در پژوهشی به بررسی رابطه بین اجتناب مالیاتی و کارایی سرمایه‌گذاری پرداختند. بر اساس یافته‌های آنها، افزایش فرار مالیاتی باعث کاهش کارایی سرمایه‌گذاری شرکت می‌شود(27). بادآور نهندی و تقی زاده خانقاه در پژوهشی به بررسی رابطه بین عدم اطمینان مدیریتی، تأمین مالی داخلی و کارایی سرمایه‌گذاری پرداختند و نشان دادند که بین عدم اطمینان مدیریت و تأمین مالی داخلی رابطه مثبت وجود دارد. همچنین بین اعتماد بیش‌ازحد مدیریت و میزان سرمایه‌گذاری و بیش سرمایه‌گذاری رابطه مثبت و با کم سرمایه‌گذاری رابطه منفی وجود دارد(2). صفری گرایلی در تحقیقی به بررسی تأثیر مسئولیت اجتماعی شرکت بر ارزش‌گذاری بازار دارایی‌های نقدی در بازار بورس تهران پرداخته و یافته‌ها نشان می‌دهد که افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی ارزش بازار وجوه نقد انباشته شرکت را افزایش می‌دهد(29). با توجه به پیشینه پژوهش، فرضیه‌های زیر و مدل مفهومی پژوهش به شرح شکل شماره 1 تدوین و مورد آزمون قرارگرفته است:
1- بین مسئولیت اجتماعی شرکتها و کارایی سرمایه‌گذاری رابطه معناداری وجود دارد.
2- بین استراتژی تجاری تهاجمی شرکتها و بیش سرمایه‌گذاری رابطه معناداری وجود دارد.
3- بین استراتژی تجاری تدافعی شرکتها و کم سرمایه‌گذاری رابطه معناداری وجود دارد.
4- استراتژی تجاری تهاجمی شرکتها رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکتها و بیش سرمایه‌گذاری را تعدیل میکند.
5- استراتژی تجاری تدافعی شرکتها رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکتها و بیش سرمایه‌گذاری را تعدیل میکند.
روش‌شناسی پژوهش
پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی در زمینه تحقیقات حسابداری اثباتی است. همچنین روش تحقیق استقرایی و پس رویدادی و روش آماری آن رگرسیون خطی چندگانه با استفاده از داده‌های ترکیبی (روش پانل) هست. اطلاعات واقعی و حسابرسی شده شرکتها از نرم‌افزار سایت ره‌آورد نوین و کدال استخراج و با اطلاعات صورت‌های مالی شرکتها تطبیق داده‌شده است. جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1394 تا 1400 است که برای انتخاب جامعه آماری شرایط زیر در نظر گرفته‌شده است:
1. تاریخ پذیرش آنها در بورس قبل از سال 1394 و تا پایان سال 1400 نیز در فهرست شرکتهای بورسی باشند.
2. اطلاعات موردنیاز آنها در دسترس باشد و سهام آنها مورد معامله مستمر قرارگرفته و توقف نماد نداشته باشند.
3. در طی دوره موردبررسی تغییر سال مالی نداده باشند و پایان سال مالی آنها منتهی به پایان اسفندماه باشد.
4. به دلیل ساختار مالی متفاوت برخی مؤسسات بورسی، شرکت انتخابی جزء بانک‌ها، شرکتهای سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، لیزینگ ها و... نباشد.
با توجه به شرایط، 140 شركت به‌عنوان جامعه آماری انتخاب شد و درمجموع تعداد 980 مشاهده (سال- شرکت) مورد آزمون قرارگرفته شده است. در این پژوهش پیرو تحقیق لین و همکاران(22) از مدل رگرسیونی طبق روابط (1-5) برای آزمون فرضیه‌های پژوهش استفاده خواهد شد:
مدل (1): مدل آزمون فرضیه اول:
[1] Biddle
[2] Under investment
[3] Stoughton
[4] CSR
[5] Harjoto
[6] Cho
[7] Cappa
(1)
مدل (2): مدل آزمون فرضیه دوم:
(2)
مدل (3): مدل آزمون فرضیه سوم:
(3)
مدل (4): مدل آزمون فرضیه چهارم:
(4)
مدل (5): مدل آزمون فرضیه پنجم:
(5)
که در آنها:
،
،
،
،
،
،
،
،
،
،
،
،
به ترتیب، کارایی سرمایه‌گذاری، بیش سرمایه‌گذاری، کم سرمایه‌گذاری، استراتژی تهاجمی، استراتژی تدافعی، مسئولیت اجتماعی، اندازه، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، اهرم مالی، استقلال هیئت‌مدیره، نرخ بازده دارایی‌ها، خالص وجوه نقد عملیاتی و عمر شرکت i در سال t می‌باشند.
در ادامه تعریف عملیاتی متغیرها به شرح زیر است:
متغیر وابسته و تعریف عملیاتی آن:
: متغیر اندازه‌گیری کارایی سرمایه‌گذاری است که در این پژوهش به پیروی از پژوهش ریچاردسون (28)1 از رابطه (6) زیر استفاده شده است. در شاخص کارایی سرمایه گذاری، سطح سرمایه گذاری فعلی شرکت با سرمایه گذاری مورد انتظار که حالت بهینه است، مقایسه می شود و تفاوت این دو به عنوان ناکارایی سرمایه گذاری در نظر گرفته می شود. سطح سرمایه گذاری فعلی شامل؛ مخارج سرمایه ای، هزینه های تحقیق و توسعه، مخارج تحصیل، منهای فروش دارایی ها و استهلاک دارایی مشهود و نامشهود ضربدر 100 است که میانگین جمع دارایی های اول دوره استاندارد شده است (28).
[1] Richardson
(6)
که در آن:
،
،
،
،
،
،
،
،
به ترتیب، میزان سرمایه‌گذاری شرکت به ارزش دفتری دارایی‌ها، نسبت کیوتوبین، نسبت نگهداشت وجه نقد، سن، اندازه، اهرم مالی، نرخ بازده سهام سالانه، میزان سرمایه‌گذاری، پسماندهای مثبت و منفی شرکت در سال t-1 است.
متغیر مستقل و تعریف عملیاتی آن:
: مسئولیت اجتماعی شرکت که از طریق چک‌لیست مسئولیت اجتماعی، پیوست‌ها و گزارش‌های مالی و حسابرسی به دست می‌آید. یک چک‌لیست اولیه با 43 نوع اطلاعات مختلف از تحقیقات اریبی و جائو (1)1 اقتباس و چک‌لیست نهایی حاوی 39 مورد اطلاعات زیست‌محیطی و اجتماعی تهیه گردید که عدد به‌دست‌آمده بین 0 تا 39 متغیر خواهد بود.
متغیر تعدیل گر و تعریف عملیاتی آن،
، نوع استراتژی کسب‌وکار (تجاری) شرکت متغیر مستقل پژوهش است که مشابه پژوهش هایگینز و همکاران (20) محاسبه می‌شود.
اگر استراتژی شرکت آینده‌نگر (تهاجمی) باشد
یک و در غیر این صورت صفر است. اگر استراتژی شرکت تدافعی باشد
یک و در غیر این صورت صفر است.
معیارهای اندازه‌گیری استراتژی تجاری شرکت شامل، نسبت هزینه عمومی، درصد تغییر یک‌ساله درفروش کل، نسبت هزینه تحقیق و توسعه به فروش کل، اداری و فروش به فروش کل، انحراف معیار تعداد کارکنان، نسبت تعداد کارکنان به فروش کل در 3 سال، شدت سرمایه بر اساس میانگین سه‌ساله است. جدول شماره 1 نحوه امتیازدهی نهایی برای استراتژی تجاری شركتی را نشان می دهد.
[1] Aribi & Gao
استراتژی شماره 6 معیاری معکوس است. امتیاز 12-6 بیانگر استراتژی تدافعی، امتیاز 23-13: بیانگر استراتژی تحلیل گرایانه، امتیاز 30-24 بیانگر استراتژی آینده‌نگر (تهاجمی) است. متغیرهای کنترلی شامل:
،،،،،، است که به ترتیب لگاریتم طبیعی دارایی‌ها، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، نسبت بدهی به دارایی، نسبت تعداد اعضای مستقل هیئت‌مدیره به‌کل اعضای هیئت‌مدیره، نسبت سود خالص پس از کسر مالیات به ارزش دفتری دارایی‌ها، نسبت خالص وجوه نقد عملیاتی به ارزش دفتری دارایی‌ها و لگاریتم طبیعی سن شرکت i در سال t است.
در این پژوهش جهت تعیین نوع استراتژی تجاری شرکت به عنوان متغیر تعدیلگر از روش اندازه‌گیری بنتلی و همکاران (4) استفاده شده است. بر این اساس معیاری ترکیبی جهت تعیین استراتژی یک شرکت ارائه شده است . این معیار مرکب از شش ویژگی شرکت است؛ هزینه تحقیق و توسعه به کل فروش، تعداد کل کارکنان به کل فروش، نرخ رشد فروش، هزینه های فروش، اداری و عمومی به کل فروش، انحراف معیار تعداد کارکنان، خالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات بر کل دارایی ها. جهت محاسبه شاخص نهایی، ابتدا هرشش متغیر براساس میانگین نسبت پنج سال محاسبه می‌شود. سیستم امتیازدهی بدین صورت است که ابتدا شرکتها بر اساس پنج نسبت اول به ترتیب از بالا به پایین در پنج گروه تقسیم می شوند. بدین صورت که شرکتی که در بالاترین پنجک قراردارد امتیاز 5 و شرکتی که در پایین ترین پنجک قرار دارد امتیاز 1را کسب میکند و بقیه شرکتها متناسب با پنجک مربوطه امتیازدهی می‌شوند. برای نسبت ششم شرکتی که در بالاترین پنجک قرار میگیرد، امتیاز 1 وشرکتی که در پایین‌ترین پنجک قرار دارد امتیاز 5 را کسب میکند.و بقیه شرکتها متناسب باپنجک مربوطه امتیازدهی می‌شوند. در مرحله آخر امتیازات بدست آمده از دو مرحله فوق با یکدیگر جمع می‌شود تا امتیاز نهایی هر شرکت بدست آید. دامنه امتیازهای ترکیبی (مجموع شش نسبت) هر شرکت طی یک سال بین 6 تا 30 خواهد شد. شرکتهایی که دامنه امتیاز آنها بین 6 الی12 باشد به عنوان شرکتهای تدافعی، شرکتهایی که دامنه امتیاز آنها بین12 الی23 باشد به عنوان شرکتهای تحلیلگر و شرکتهایی که مجموع امتیازشان در بازه24 الی30 باشد به عنوان شرکتهای تهاجمی محسوب می‌شوند.
یافته‌ها
براساس آمار توصیفی پژوهش حاضر متغیر مسئولیت اجتماعی، بیشترین میزان میانگین، میانه و انحراف معیار را دارند و متغیر کارایی سرمایه گذاری، کمترین میزان میانگین و میانه هستند. جدول شماره 2 آمار توصیفی مربوط به هر یک از متغیرهای پژوهش حاضر را نشان می دهد.
پارامترهای توصیفی برای هر متغیر به‌صورت مجزا در جدول شماره 2 و 3 آورده شده است. طبق جدول شماره 2، متغیر مسئولیت اجتماعی شرکت دارای حداکثر مقدار 29، حداقل مقدار 7، میانگین 087/15، میانه 15 که انحراف معیاری در حدود 203/5 دارد.
طبق جدول شماره 3، در بررسی متغیر بیش سرمایه‌گذاری و کم سرمایه‌گذاری مشاهده می‌شود که 42% مشاهدات بیش سرمایه‌گذار و 58% مشاهدات کم سرمایه‌گذار بوده است. در بررسی متغیر استراتژی تجاری مشاهده‌شده که 4% مشاهدات دارای استراتژی تهاجمی، 12% دارای استراتژی تدافعی و 84% مشاهدات دارای استراتژی تحلیلگر بوده است.
برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از رگرسیون خطی چندگانه با استفاده از داده‌های ترکیبی و برای بررسی عدم وجود خودهمبستگی متغیرهای مستقل از آماره دوربین – واتسون استفاده‌شده است. ابتدا از طریق آزمون تورم واریانس میزان هم خطی بین متغیرهای مستقل پژوهش موردبررسی قرار گرفت که نتایج این آزمون حاکی از عدم وجود هم خطی شدید بین متغیرهای مستقل است. نتایج این آزمون نیز بیانگر عدم وجود مشکل خودهمبستگی است.
در جدول شماره 4، ضریب متغیر مسئولیت اجتماعی شرکت (CSRit) معادل 0005/0- و آماره t معادل 358/2- که در سطح (018/0) معنادار است و در سطح اطمینان بیش از 95% تأیید می‌شود و لذا بین افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکت و کارایی سرمایه‌گذاری ارتباط منفی و معناداری وجود دارد. به عبارتی، در سال‌هایی که افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکت بیشتر بوده است، سطح کارایی سرمایه‌گذاری کمتر است.
در جدول شماره 5، ضریب متغیرهای استراتژی تهاجمی (Propectit) معادل 553/0 و آماره Z معادل 781/2 که در سطح (005/0) معنادار است پس معناداری متغیر مستقل در سطح اطمینان بیش از 95% تأیید می‌شود و لذا بین استراتژی تهاجمی و بیش سرمایه‌گذاری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و در سال‌هایی که شرکت استراتژی تهاجمی انتخاب کرده است، بیش سرمایه‌گذاری در شرکت بیشتر بوده است.
در جدول شماره 6، ضریب متغیر استراتژی تدافعی (Defendit) معادل 026/0 و آماره Z معادل 908/2 که در سطح (003/0) معنادار است و معناداری متغیر مستقل در سطح اطمینان بیش از 95% تأیید می‌شود. لذا بین استراتژی تدافعی و کم سرمایه‌گذاری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و در سال‌هایی که شرکت استراتژی تدافعی انتخاب کرده است، کم سرمایه‌گذاری در شرکت بالاتر بوده است.
در جدول شماره 7، ضریب متغیرهای استراتژی تهاجمی در مسئولیت اجتماعی (CSRit× Propectit) معادل 020/0- و آماره Z معادل 943/2- که در سطح (003/0) معنادار است و معناداری متغیر مستقل در سطح اطمینان بیش از 95% تأیید می‌شود لذا مسئولیت اجتماعی شرکت بر رابطه بین استراتژی تهاجمی و بیش سرمایه‌گذاری اثر منفی و معناداری دارد و در سال‌هایی که افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکتها بیشتر بوده است، تأثیر استراتژی تهاجمی بر بیش سرمایه‌گذاری تضعیف می‌شود.
در جدول شماره 8، ضریب متغیرهای استراتژی تدافعی در مسئولیت اجتماعی (CSRit× Defendit) معادل 088/0 و آماره Z معادل 094/2 که در سطح (036/0) معنادار است و معناداری متغیر مستقل در سطح اطمینان بیش از 95% تأیید می‌شود لذا مسئولیت اجتماعی شرکت بر رابطه بین استراتژی تدافعی و بیش سرمایه‌گذاری اثر مثبت و معناداری دارد و در سال‌هایی که افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکتها بالاتر بوده است، تأثیر استراتژی تدافعی بر بیش سرمایه‌گذاری تقویت می‌شود.
بحث و نتیجه‌گیری
مسئولیت اجتماعی دارای اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی بر فعالیت‌های شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران دارد؛ بنابراین مسئولیت اجتماعی شرکت موردمطالعه پژوهش تأثیری سامانمند بر تصمیمات و فعالیت‌های شرکتهای مذکور را دارد. از طرف دیگر نوع استراتژی شرکت نیز در ارتباط بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و نحوه سرمایه‌گذاری تأثیر اساسی دارد؛ به‌عبارت‌دیگر استراتژی‌های تدافعی و آینده‌نگر، شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران را در معرض سطوح متفاوتی از سرمایه‌گذاری، نظارت، ریسک و پیچیدگی ذاتی و اختیارات مدیریتی قرار می‌دهد. این موضوع، نتایج مهمی برای تصمیمات سرمایه‌گذاری آنها به دنبال دارد. درواقع سطح پایین اختیارات مدیریتی و نظارت دقیق‌تر و الزام به سرمایه‌گذاری کمتر در شرکتهای پیرو استراتژی تدافعی منجر به تصمیمات سرمایه‌گذاری کمتر از حد می‌شود. از طرف دیگر، در شرکتهای پیرو استراتژی آینده‌نگر، اختیارات مدیریتی بیشتر، نظارت سهل گیرانه و نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر منجر به تصمیمات بیش سرمایه‌گذاری می‌شود.
عدم مطابقت بین استراتژی تجاری و برنامه تشویقی بلندمدت می‌تواند تأثیر منفی بر عملکرد شرکت موردمطالعه پژوهش حاضر داشته باشد. در حقیقت استراتژی تجاری راه را برای راه‌اندازی محصولات جدید و کشف فرصت‌های بازار تغییر می‌دهند. ازاین‌رو هدف اصلی این پژوهش، بررسی ارتباط بین مسئولیت اجتماعی شرکت و کارایی سرمایه‌گذاری با بررسی نقش تعدیلی استراتژی تجاری در شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بود. نتایج فرضیه اول ازآنجا قابل توجیه است که افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی منجر به بیش سرمایه‌گذاری می‌شود زیرا شرکتها باید برای اجرای طرح‌های اجتماعی خود، وجوه نقد مازاد خود را سرمایه‌گذاری نمایند که این می‌تواند منجر به بیش سرمایه‌گذاری و کاهش کارایی سرمایه‌گذاری شود لذا بین افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی شرکت و کارایی سرمایه‌گذاری ارتباط منفی و معناداری وجود دارد. این نتیجه نتایج با پژوهش هی و چن مطابقت دارد(19). نتایج فرضیه دوم نشان داد که بین استراتژی تهاجمی و بیش سرمایه‌گذاری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. شرکتهایی با استراتژی تهاجمی اغلب به دنبال استثمار فرصت‌های بازار محصولات جدید بوده و شرکتهای نوآورانه‌ای هستند. این سرمایه‌گذاری‌ها همواره کارا نیست و شرکت ممکن است شکست بخورد و بیش سرمایه‌گذاری بیشتر شود. نتایج با پژوهش کاپا و همکاران مطابقت دارد(4). نتایج فرضیه سوم نشان داد که بین استراتژی تدافعی و کم سرمایه‌گذاری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. این نتیجه ازآنجا قابل توجیه است که شرکتهای دارای استراتژی تدافعی غالباً محصولات مشابه و یکسانی تولید می‌کنند که توسط رقبا قابل پیش‌بینی است، این شرکتها کمتر به دنبال خطوط تولید جدید به دلیل ریسک بالا هستند که این می‌تواند خطر سرمایه‌گذاری کمتر از حد را در شرکتهای دارای استراتژی تدافعی افزایش دهد. نتایج با پژوهش بادآور نهندی و تقی زاده خانقاه مطابقت دارد(2). نتایج فرضیه چهارم نشان داد که مسئولیت اجتماعی شرکت بر رابطه بین استراتژی تهاجمی و بیش سرمایه‌گذاری اثر منفی و معناداری دارد. این نتیجه ازآنجا قابل توجیه است که در سال‌هایی که افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی بیشتر است، شرکتها تمایل کمتری به انتخاب استراتژی تهاجمی دارند زیرا این کار باعث آگاه شدن رقبا از استراتژی جدید شرکت می‌شود. لذا در سال‌هایی که مسئولیت اجتماعی شرکت بیشتر است، احتمال انتخاب استراتژی تهاجمی کمتر شده و بیش سرمایه‌گذاری پایین‌تر است. نتایج با پژوهش لین و همکاران مطابقت دارد(22).
نتایج فرضیه پنجم نشان داد که مسئولیت اجتماعی شرکت بر رابطه بین استراتژی تدافعی و بیش سرمایه‌گذاری اثر مثبت و معناداری دارد. شرکتهای پیرو استراتژی تدافعی بیشتر سعی دارند تا از امکانات فعلی در راستای حداکثر سازی تولید استفاده نمایند و چندین محصول تولید می‌کنند و لذا احتمال کم سرمایه‌گذاری بالاتر است و شرکت تمایل کمتری برای افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی نیز دارد. نتایج با پژوهش صفری گرایلی مطابقت دارد(29). در راستای نتایج به‌دست‌آمده به مدیران و اعضای هیئت‌مدیره پیشنهاد می‌شود که در سال‌هایی که شرکت افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی بالاتری داشته است، کارایی سرمایه‌گذاری کمتر بوده است. همچنین پیشنهاد می‌شود در انتخاب نوع استراتژی تجاری، بر اثرات آن در تصمیمات سرمایه‌گذاری شرکت نیز توجه ویژه داشته باشند و در سال‌هایی که بیش سرمایه‌گذاری در سازمان رخ‌داده است، بر نقش استراتژی تجاری تهاجمی نظارت بیشتری داشته باشد. همچنین بر اثرات نامطلوب انتخاب استراتژی تدافعی بر کارایی سرمایه‌گذاری‌ها توجه داشته باشند. به‌علاوه به آنها پیشنهاد می‌شود در راستای ارزیابی سرمایه‌گذاری‌های شرکت، بر نقش افشای اطلاعات مسئولیت اجتماعی در انتخاب نوع استراتژی نظارت کافی داشته باشند چون می‌تواند بر احتمال بیش سرمایه‌گذاری در سازمان اثرگذار باشد.
منابع
1)Aribi, A. & Gao, S. Corporate social responsibility disclosure.Journal of Financial Reporting and Accounting, (2010), 8 (2): 72-91.
2) Badavar Nahandi, Y, Taghizadeh Khanqaeh, V. The relationship between management overconfidence, internal financing and investment efficiency. Journal of Accounting Knowledge, (2013), 2(11), 209-238.(In Persia)
3) Biddle G. C, Hilary G and VerdiR. S. How does Financial Reporting Quality Improve Investment Efficiency?. Journal of Accounting AndEconomics, . (2009), 48, Pp. 112-131
4) Bentley-Goode, K.A., Newton, N.J. and Thompson, A.M. Business Strategy, Internal Control over Financial Reporting, and Audit Reporting Quality. AUDITING: A Journal of Practice & Theory, (2017), 36(4), 49-69.
4) Cappa, F., Cetrini, G., Oriani, R. The impact of corporate strategy on capital structure: evidence fromItalian listed firms, The Quarterly Review of Economics and Finance , (2019), 22 (4), 115–140.
5) Chen, G., Crossland, C., & Luo, S. (2015). Making the same mistake all over again: CEO overconfidence and corporate resistance to corrective feedback. Strategic Management Journal, 36(10), 1513-1535.
6) chen, R., E. Ghoul, S., Guedhami, O., & Wang, H. 2014). Do state and foreign ownership affect investment efficiency? Evidence from privatizations. Journal of Corporate Finance, Available online, doi:10.1016/ j.jcorpfin.2014.09.001.
7) Chintrakarn, P., Jiraporn, P., Sakr, S., & Lee, S. M.. Do co-opted directors mitigate managerial myopia? Evidence from R&D investments. Finance Research Letters, (2016). 17, 285-289.
8) Cho, S. Y., Lee, C., Pfeiffer Jr, R. J.. Corporate social responsibility performance and information asymmetry. J. Account. Public Policy (2013) ,32, 71–83.
9) Conyon, M. J., & He, L. Firm performance and boardroom gender diversity: A quantile regression approach. Journal of Business Research, (2017) , 79, 198-211.
10) Darabi, R, & zareie, A. Impact of overconfidence management on the crash risk of stock price: Emphasizing on the mediating role of accounting conservatism, Empirical Research of financial accounting, (2017) 4(1), 121-139, (In Persian).
11) Deegan, C. and M. Rankin. “Do Australian Companies Report Environmental News Objectively?: An Analysis of Environmental Disclosures by Firms Prosecuted Successfully by the Environmental Protection
Authority”, Accounting, Auditing and Accountability Journal, (1996), Vol. 9, No. 2, pp. 50-67.
12) Delshad, A, & Sadeqi Sharif, S.J.. Investigating the reaction of capital market on managerial myopia in companies listed on Tehran Stock Exchange, Financial Research Journal, (2018), 20(2), 91-106, (In Persian).
13) Demerjian, P., Lev, B., & McVay, S.. Quantifying managerial ability: A new measure and validity tests. Management science, (2012), 58(7), 1229-1248.
14) El Ghoul, S., Guedhami, O., Kwok, C., Mishra, D. Does corporate social responsibility affect the cost of capital? J. Bank. Financ. (2011), 35, 2388–2406.
15) Elmagrhi, M. H., Ntim, C. G., Malagila, J., Fosu, S., & Tunyi, A. A. Trustee board diversity, governance mechanisms, capital structure and performance in UK charities. Corporate Governance: The international journal of business in society, (2018).
16) Friedman, M.. The Social Responsibility of Business is to increase its profits. New York Times Magazine, September (1970), 13: 32-33, 122, 124, 126.
17) Griffin, J., & Mahon, J. The Corporate Social Performance and Corporate Financial Performance Debate: Twenty-Five Years of Incomparable Research. Business & Society, (1997), 36 (5), 5-31.
18) Harjoto, M. A. Corporate social responsibility and degrees of operating and financial leverage. Rev. Quant. Finance. Account. (2017), 49 (2), 487–513.
19) He, Y., Chen, C., Hu, Y.. Managerial overconfidence, internal financing, and investment efficiency: Evidence from China, Research in International Business and Finance, (2019), 16 (8) 110-132.
20) Higgins,D.,Omer,T.and Phillips,J. D.. The Influence of a Firm's Business Strategy on its Tax Aggressiveness, Contemporary Accounting Research, (2015), 32 (2): 674-702
21) Jensen, M. C., Meckling, W. H.. Theory of the firm: managerial behavior, agency costs and ownership structure. J. Financ. (1976), Econ. 2, 305–360.
22) Lin, Y., Li, Y., Cheng, T., Lam, K. Corporate social responsibility and investment efficiency: Does business strategy matter? Journal Pre-proof, https://doi. org/10. 1016/j. irfa. 2020. 101585.
23) Margolis, Joshua D. and Elfenbein, Hillary Anger and Walsh, James P. Does it Pay to Be Good... And Does it Matter? A Meta-Analysis of the Relationship between Corporate Social and Financial Performance (March 1, 2009). Available at SSRN: http://ssrn. com/abstract=1866371.
24) Mohammadi, A; Rezaei Asiabar, B and Babaei, S. The role of focusing on innovation strategies in enhancing the commercialization of products and services in small to medium enterprises. Journal of Marketing Management, (2021) 53(16), 35-50.(In Persia)
25) Myers, S. C., & Majluf, N. S. Corporate financing and investment decisions when firms have information that investors do not have. Journal of Financial Economics, (1984), 13 (2), 187-221.
26) Nirwanto, M., Zulaikha, L., Rahardja, H. Corporate social responsibility disclosure and its relation on institutional ownership: Evidence from public listed companies in Malaysia 2008-2010, Managerial Auditing Journal, (2011), 22, PP. 100-124.
27) Rahimi, A and Foroughi, A. Examining the effect of tax avoidance on investment efficiency. Journal of Accounting Knowledge, (2019), 11(2), 239-364. (In Persia)
28) Richardson, S. Over-investment of free cash flow. Rev. Acc. Stud. (2006), 11, 159–189.
29) Safari Graili, M. Social responsibility and market valuation of the company's cash holding. Financial Management Strategy, 6 (1), (2017), 163-183 .(In Persia)
30) Stoughton, N., Wong, K and Yi, L.. Investment Efficiency and ProductMarketCompetition, Journal of Financial Economics, (2015), Vol. 25, PP. 325-360
31) Zolghadr. H. Tahmasebi. D. Zolghadr.A. Presenting the development of the domestic market of the shoe industry. Strategic Management Studies Quarterly, (2019), 11 (42): 37-58.(In Persia)
32) zamanidadaneh, S., Esmaili, M., & zarie, A. The Impact of Club Social Responsibility on Brand Supportive Behavior with the Mediating Role of Attitude and Positively Moral Positive Fans. Jounal of Marketing Management, (2021), 16(50), 79-95. (In Persia)
شکل شماره 1. مدل مفهومی
Figure 1. Conceptual model
جدول شماره 1. نحوه امتیازدهی نهایی برای استراتژی تجاری شركتی
Table 1. Final scoring for the company's business strategy
Row | The first five | The second fifth | The third fifth | The fourth fifth | The fifth quintet |
1 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
2 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
3 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
4 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
5 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
جمع | 6 | 12 | 18 | 24 | 30 |
جدول شماره 2. آمار توصیفی متغیرهای پژوهش
Table 2. Descriptive statistics of research variables
symbol | Average | Middle | standard deviation | minimum | Maximum |
INVEFFit | 0/059 | 0/028 | 0/390 | 0/0006 | 0/547 |
CSRit | 15/143 | 15 | 5/160 | 7 | 29 |
lnTAit | 14/464 | 14/422 | 1/388 | 10/153 | 20/060 |
MTBit | 3/826 | 2/728 | 2/830 | 1/028 | 8/957 |
LEVERAGEit | 0/653 | 0/652 | 0/208 | 0/175 | 0/986 |
INDEPENDit | 0/638 | 0/600 | 0/167 | 0/142 | 0/833 |
ROAit | 0/060 | 0/059 | 0/161 | -0/579 | 0/469 |
CFOit | 0/098 | 0/085 | 0/132 | -0/133 | 0/492 |
AGEit | 3/707 | 3/806 | 0/330 | 2/708 | 4/248 |
جدول شماره 3. نتایج گروه‌بندی متغیرهای مجازی پژوهش (صفر و یکی)
Table 3. Grouping of virtual research variables (zeros and ones)
symbol | Condition | Number | percent |
OverInvestit | has it- 1 | 406 | 42 |
does not have-0 | 574 | 58 | |
Total | 980 | 100 | |
UnderInvestit | has it- 1 | 574 | 58 |
does not have-0 | 406 | 42 | |
Total | 980 | 100 | |
Propectit | has it- 1 | 41 | 4 |
does not have-0 | 939 | 96 | |
Total | 980 | 100 | |
Defendit | has it- 1 | 110 | 12 |
does not have-0 | 870 | 88 | |
Total | 980 | 100 | |
Analystit | has it- 1 | 829 | 84 |
does not have-0 | 151 | 16 | |
Total | 980 | 100 |
جدول شماره 4. نتایج آزمون فرضیه اول پژوهش
Table 4. The results of the first hypothesis test
symbol | Coefficients | standard error | t statistic | Significance level | VIF |
C | 0/0063 | 0/0195 | 0/327 | 0/7437 | - |
CSRit | -0/0005 | 0/0002 | -2/358 | 0/0185 | 1/022 |
lnTAit | 0/0000 | 0/0008 | 0/106 | 0/9151 | 1/053 |
MTBit | 0/0007 | 0/0004 | 1/593 | 0/1113 | 1/097 |
LEVERAGEit | -0/0272 | 0/0089 | -3/048 | 0/0024 | 1/702 |
INDEPENDit | 0/0210 | 0/0081 | 2/585 | 0/0099 | 1/058 |
ROAit | 0/0749 | 0/0139 | 5/354 | 0/0000 | 1/002 |
CFOit | -0/0077 | 0/0110 | -0/699 | 0/4845 | 1/253 |
AGEit | -0/0144 | 0/0035 | -4/071 | 0/0001 | 1/082 |
Adjusted coefficient of determination | 0/259 | Watson camera statistics | 1/796 | ||
F statistic | 8/734 | The significance level of the F statistic | 0/0000 | ||
جدول شماره 5. نتایج آزمون فرضیه دوم پژوهش
Table 5. The results of the second hypothesis test
symbol | Coefficients | standard error | Z statistic | Significance level | VIF |
C | -0/659 | 1/044 | -0/631 | 0/537 | - |
Propectit | 0/553 | 0/198 | 2/781 | 0/005 | 1/018 |
lnTAit | 0/110 | 0/048 | 2/267 | 0/023 | 1/053 |
MTBit | -0/018 | 0/024 | -0/765 | 0/444 | 1/098 |
LEVERAGEit | -1/051 | 0/413 | -2/541 | 0/011 | 1/708 |
INDEPENDit | -0/795 | 0/399 | -1/989 | 0/046 | 1/052 |
ROAit | -0/015 | 0/005 | -2/921 | 0/003 | 1/991 |
CFOit | 0/553 | 0/198 | 2/781 | 0/005 | 1/250 |
AGEit | 0/003 | 0/207 | 0/016 | 0/987 | 1/095 |
McFadden coefficient of determination | 0/247 | Degrees of freedom | 7 | ||
LR statistic | 17/456 | The significance level of the LR statistic | 0/0006 | ||
جدول شماره 6. نتایج آزمون فرضیه سوم پژوهش
Table 6. The results of the third hypothesis test
symbol | Coefficients | standard error | Z statistic | Significance level | VIF | |||
C | 731/0 | 042/1 | 701/0 | 483/0 | - | |||
Defendit | 026/0 | 009/0 | 908/2 | 003/0 | 025/1 | |||
lnTAit | -118/0 | 049/0 | -402/2 | 016/0 | 068/1 | |||
MTBit | 016/0 | 024/0 | 669/0 | 503/0 | 104/1 | |||
LEVERAGEit | 029/1 | 413/0 | 491/2 | 012/0 | 701/1 | |||
INDEPENDit | - 802/0 | 399/0 | -006/2 | 044/0 | 051/1 | |||
ROAit | -038/1 | 367/0 | -827/2 | 004/0 | 993/1 | |||
CFOit | - 009/1 | 003/0 | -241/3 | 001/0 | 250/1 | |||
AGEit | -001/0 | 207/0 | -005/0 | 995/0 | 087/1 | |||
McFadden coefficient of determination | 0/234 | Degrees of freedom | 7 | |||||
LR statistic | 19/008 | The significance level of the LR statistic | 0/00001 | |||||
جدول شماره 7. نتایج آزمون فرضیه چهارم پژوهش
Table 7. The results of the fourth hypothesis test
symbol | Coefficients | standard error | Z statistic | Significance level | VIF | |||
C | -715/0 | 055/1 | - 677/0 | 498/0 | - | |||
Propectit | 016/0 | 007/0 | 112/2 | 034/0 | 250/1 | |||
CSRit | -212/0 | 104/0 | -030/2 | 042/0 | 0650/1 | |||
CSRit× Propectit | -020/0 | 006/0 | -943/2 | 003/0 | 240/1 | |||
lnTAit | 109/0 | 048/0 | 248/2 | 024/0 | 054/1 | |||
MTBit | -018/0 | 024/0 | -777/0 | 436/0 | 100/1 | |||
LEVERAGEit | -055/1 | 414/0 | -548/2 | 010/0 | 712/1 | |||
INDEPENDit | -812/0 | 402/0 | -020/2 | 043/0 | 064/1 | |||
ROAit | -003/0 | 001/0 | -342/2 | 019/0 | 996/1 | |||
CFOit | 162/0 | 030/0 | 323/5 | 000/0 | 256/1 | |||
AGEit | 003/0 | 208/0 | 016/0 | 986/0 | 098/1 | |||
McFadden coefficient of determination | 268/0 | Degrees of freedom | 9 | |||||
LR statistic | 645/17 | The significance level of the LR statistic | 0002/0 | |||||
جدول شماره 8. نتایج آزمون فرضیه پنجم پژوهش
Table 8. The results of the fifth hypothesis test
symbol | Coefficients | standard error | Z statistic | Significance level | VIF |
C | 729/0 | 053/1 | -692/0 | 488/0 | - |
Defendit | -695/1 | 701/0 | -417/2 | 015/0 | 490/1 |
CSRit | -055/0 | 021/0 | -607/2 | 009/0 | 159/1 |
CSRit× Defendit | 088/0 | 042/0 | 094/2 | 036/0 | 591/1 |
lnTAit | 118/0 | 049/0 | 408/2 | 016/0 | 070/1 |
MTBit | -015/0 | 024/0 | -628/0 | 529/0 | 106/1 |
LEVERAGEit | -988/0 | 414/0 | -386/2 | 017/0 | 708/1 |
INDEPENDit | -777/0 | 403/0 | -925/1 | 054/0 | 063/1 |
ROAit | -046/0 | 013/0 | -491/3 | 000/0 | 995/1 |
CFOit | 017/0 | 006/0 | 672/2 | 007/0 | 253/1 |
AGEit | 006/0 | 207779/0 | 030375/0 | 9758/0 | 087547/1 |
McFadden coefficient of determination | 257/0 | Degrees of freedom | 9 | ||
LR statistic | 728/23 | The significance level of the LR statistic | 0003/0 | ||
-
-
-
-
بررسی تاثیر ادراکات محیط خرید بر هیجانات مصرفی، ارزش درک شده و تمایلات رفتاری گردشگران
تاریخ چاپ : 1397/08/01
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400