صلاح‌الدین ایوبی در تاریخ خیال مسیحی ـ لاتینی قرون وسطی
محورهای موضوعی : تاریخ و تمدن اسلامی
زهیر صیامیان گرجی
1
,
ایمان فخری جوشانی
2
1 - دانشگاه شهید بهشتی
2 - دانشگاه شهید بهشتی
کلید واژه: صلاح‌الدین ایوبی, خاطرهٔ جمعی, تاریخ خیال, تاریخ‌نگاری و ادبیات مسیحی, قرون وسطی, جنگ‌های صلیبی,
چکیده مقاله :
صلاح‌الدین ایوبی یگانه سلطان مسلمانی است که در«تخیل قرون وسطایی اروپایی» بازپردازی و در تاریخ خیال جهان مسیحی ـ لاتینی آن دوران بازابداع شد. به نظر می‌رسد آنچه از وی در ادبیات حاوی خاطرهٔ جمعی اروپایی‌ها پس از قرن ۱۳ میلادی تا آغاز عصر روشنگری، «بازنمایی» می‌شود، نه در قلمروی واقعیت بلکه در قلمروی «خیال و تخیل» است. این مقاله با معناکاوی تاریخی روایت‌های موجود در متون ادبی و وقایع‌نگارانه قرون وسطی اروپا، روند تحول بازنمایی تصویر صلاح الدین در خیال اروپایی در دوران قرون وسطی و تبیین مبانی دگرگونی معنایی آن در تاریخ تخیل اروپایی را مساله مقاله در نظر گرفته است. مبنای نظری نوشتار پیش‌رو ایدهٔ «خیال در تاریخ» پل ریکور و «تاریخِ تخیل قرون وسطایی» ژاک لوگوف است. با وام گرفتن این مفاهیم، بازابداع ابژهٔ صلاح‌الدین با در نظر گرفتن زمینه و زمانهٔ متون ادبی و وقایع‌نگارانه قرون وسطی اروپایی نشان داده شد و این نتیجه حاصل شد که در تاریخ خیال جهان مسیحی ـ لاتینی قرون وسطی، صلاح الدین از «دیگری» (ساراسن ضدمسیح) به یکی از «ما» (شوالیهٔ مسیحی) تبدیل شده است
Salah al-Din Ayyubi is the only Muslim sultan who was revised and reworked in the "European medieval imagination" and reinvented in the imaginary history of the Christian-Latin world of that time. It seems that what is "represented" of him in the literature containing the collective memory of Europeans after the 13th century until the beginning of the Age of Enlightenment is not in reality but in the realm of "imagination." This article, with the historical meaning analysis of the narratives in the literary and historical texts of the European Middle Ages, the process of evolution of the representation of Saladin's image in the European imagination during the Middle Ages, and the explanation of the foundations of its semantic transformation in the history of the European imagination, has been considered as the question of this study. The following article is based on "Imagination in History" by Paul Ricoeur and "Medieval Imagination" by Jacques Le Goff. Based on these ideas, the reinvention of the object (Salah ad-Din) was shown by considering the context and time of literary and realist texts of the Middle Ages. It was concluded that in the imaginary history of the Christian-Latin world of the Middle Ages, Saladin was from "another" (Saracen Antichrist) and had become one of "us" (Christian knights).
ریکور، پل (۱۳۷۴). تاریخ، خاطره، فراموشی. مجلهٔ گفتگو (۸).
غیاثی، ندا، و مازیار، امیر(1401). نقش سازندۀ تخیل در تاریخ از منظر پل ریکور. فلسفه، 20(1)، 117 ـ 132.
فخری جوشانی، ایمان (۱۴۰۲). بازنمايی شخصيت صلاح‌الدين ايوبی در تاريخ‌نگاری اسلامی و مسيحی قرون ميانه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی.
لوگوف، ژاک (۱۳۹۹). تاریخ خیال؛ قهرمانان و شگقتی‌های در اروپای قرون وسطی. ترجمهٔ آندیا عبائی و مریم عباس بیگی. تهران:روزنه.
معلوف، امین (۱۳۹۷). جنگ‌های صلیبی به روایت اعراب. ترجمهٔ عبدالحسین نیک‌گهر. تهران: نی.
نادری، حفیظ الله (1401). صلاح الدین ایوبی: چگونگی شکل گیری یک افسانه.
https://nebesht.com/saladin-mythology
هال، استوارت (۱۳۹۳). معنا، فرهنگ و زندگی اجتماعی. ترجمهٔ احمد گل‌محمدی. تهران: نشر نی.
هیرشلر، کنراد (۱۳۹۵). تاریخ‌نگاری عربی در دوره میانه: مولف در مقام کنشگر. ترجمهٔ زهیر صیامیان گرجی. تهران: سمت.
Ambroise (1897). L´Estoire de la guerre sainte. Ed. Gaston Paris. http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6517331f.r.
Anonymous (1876). Récits d'un ménestrel de Reims au treizième siècle. Renouard (Paris). ibliothèque nationale de France.
Anonymous, Historia de expeditione Friderici imperatoris. Translated and edited by Loud, G. A. (2016). The Crusade of Frederick Barbarossa; The History of the Expedition of the Emperor Frederick and Related Texts. Taylor & Francis.
Arnold of Lübeck, Arnoldi Chronica Slavorum. Translated and edited by Loud, G. A. (2019). The Chronicle of Arnold of Lübeck. United Kingdom: Taylor & Francis.
Anonymous, Libellus de expugnatione Terrae Sanctae per Saladinum (Chronicon terrae sanctae). Translated and edited by; Kane, James H. (2019). The Conquest of the Holy Land by Ṣalāḥ al-Dīn: A Critical Edition and Translation of the Anonymous Libellus de expugnatione Terrae Sanctae per Saladinum. Routledge.
Brewer, Keagan. (2024). ‘And they did not trust in God’: claims of atheism and polytheism in Catholic responses to Saladin’s conquest of Jerusalem in 1187. Crusades, 23(1), 44–56.
Dante Alighieri. Convivio. (2022, gennaio 11). Wikisource, La biblioteca libera. Retrieved 04:44, settembre 10, 2023 from //it.wikisource.org/w/index.php?title=Convivio&oldid=2884911.
Dante Alighieri. Divine Comedy (Longfellow 1867). (2021, February 26). In Wikisource. Retrieved 04:42, September 10, 2023, from https://en.wikisource.org/w/index.php?title=Divine_Comedy_(Longfellow_1867)&oldid=10960846,
Edbury, P. W. (1998). The Conquest of Jerusalem and the Third Crusade: Sources in Translation. London: Ashgate.
Edbury, P. W.Rowe and John G. (1991). William of Tyre: Historian of the Latin East. Cambridge University Press.
Francesco Petrarca. Trionfi. (2020, aprile 2). Wikisource, La biblioteca libera. Retrieved 04:45, settembre 10, 2023 from //it.wikisource.org/w/index.php?title=Trionfi&oldid=2565982.
Geary, P. J., Curta, F., & Spinei, C. (2012). Writing history: identity, conflict, and memory in the Middle Ages. Editura Academiei Române; Muzeul Brăilei, Editura Istros.
Giovanni Boccaccio. Decameron. (2022, maggio 9). Wikisource, La biblioteca libera. Retrieved 04:42, settembre 10, 2023 from //it.wikisource.org/w/index.php?title=Decameron&oldid=2982838.
House, Roy Temple (1918). L'Ordene de chevalerie; an Old French Poem: Text, with Introduction and Notes (PhD dissertation). University of Chicago.
Jacques de Vitry (2008). Historia Orientalis. ed. Jean Donnadieu. Turnhout: Brepols.
Jubb, Margaret (1990). Estoires d’Outremer. London: University of London.
Jubb, Margaret (2000) .The Legend of Saladin in Western Literature and Historiography. United States: Edwin Mellen Press.
Le Goff, J. (1992). The Medieval Imagination. United Kingdom: University of Chicago Press.
Le Goff, J. (1996). History and Memory. United States: Columbia University Press.
Megan Cassidy-Welch & Anne E. Lester (2014). "Memory and interpretation: new approaches to the study of the crusades", Journal of Medieval History, 40:3, 225-236, DOI: 10.1080/03044181.2014.916892.
Megan Cassidy-Welch (2017). "Before trauma: the crusades, medieval memory and violence", Continuum, 31:5, 619-627,
Morgan, M. R. (1981). La Continuation de Guillaume de Tyr, 1184-1197. France: Librairie oriental-iste P. Geuthner.
Phillips, J. P. (2019). The Life and Legend of the Sultan Saladin. United Kingdom: Yale University Press.
Phillips, J. P. (2024). The changing reputation of Saladin in the Latin West, c. 1170 to c. 1220. Crusades, 23(1), 83–108.
Richard de Templo (1864). Itinerarium Peregrinorum et Gesta Regis Ricardi. Ed. William Stubbs. United Kingdom: Longman.
Richard de Templo, Itinerarium Peregrinorum Et Gesta Regis Ricardi. Translated and edited by Nicholson H. J., Stubbs, W. (1997). Chronicle of the Third Crusade: A Translation of the Itinerarium Peregrinorum Et Gesta Regis Ricardi. United Kingdom: Ashgate.
Rigord, Gesta Philippi Augusti.Translated and edited by Field, Larry F. (2022) The Deeds of Philip Augustus: An English Translation of Rigord's “Gesta Philippi Augusti”. Ithaca: Cornell University Press.
Rubenstein, J. (2019). Nebuchadnezzar's Dream: The Crusades, Apocalyptic Prophecy, and the End of History. United States: Oxford University Press.
Smith, T. W. (2018). Audita Tremendi and the Call for the Third Crusade Reconsidered, 1187–1188. Viator, 49(3), 63–101.
Tolan, J. V. (1996). Mirror of chivalry: Salah al-Din in the medieval European imagination. American University in Cairo Press. 7-38.
Villehardouin, G. de., Joinville, J. (2008). Chronicles of the Crusades. Penguin Books Limited.
William of Tyre (1943). A History of Deeds Done Beyond the Sea Vol II. trans. Emily A. Bab-cock and A.C. Krey. New York: Columbia University Press.