بررسی شرایط داوری در رسیدگی به اختلافات خانوادگی وشیوه هاي جایگزین حل و فصل اختلاف از منظر فقهی
محورهای موضوعی : حقوق خصوصی و تجارت
1 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامي واحد رفسنجان
کلید واژه: داوری, حقوق‌خانواده, اختلافات خانوادگی,
چکیده مقاله :
خانواده شالوده جامعه انسانی و کانون اصلی رشد و تعالی افراد محسوب می شود. با این حال همچون هر نهاد دیگری ممکن است تعارضات و اختلافاتی در آن به وجود اید. در این موارد باید تا حد امکان کوشید که اختلافات به نحوی حل و فصل شوند که به جایگاه ارزشمند خانواده و قواعد اخلاقی حاکم بر آن لمه ای وارد نشود.
در جهت تحکیم نهاد خانواده و کا ستن از پرونده های طلاق در مراجع قضایی، قانونگذار ایران نیز به تبع دین مقدس اسلام، داوری در دعاوی خانوادگی و احکام مربوط به شرایط داوران در دعاوی خانوادگی را در قانون پیش بینی کرده و حتی با توجه به اهمیت موضوع در برخی موارد به داوری اجباری در دعاوی خانوادگی نیز تصریح نموده است.زیرا نتایج نشان‌می دهد در‌میان قوانین مربوط‌به‌خانواده،مقررات‌مربوط به‌حکمیت یا داوری نیز واجد‌اهمیت است، زیرا هدف‌آن‌استواری روابط‌خانوادگی است. قانونگذار برای نیل به هدف‌مذکور که بهتر بتواند استحکام روابط خانوادگی را‌تأمین نماید، مقررات‌مربوط به داوری در‌حقوق‌خانواده‌را‌بارها‌تغییر داده‌و‌این بخش‌از‌قوانین ما‌پیوسته در حال‌تغییر بوده‌است. از این رو مطالعه و بررسی شرایط وآثار داوری در رسیدگی به اختلافات خانوادگی ضروری می باشد.
داوری (حکمیت) تدبیری قرآنی برای حل مناقشات خانوادگی است. این حکم قرآن کریم مورد توجه قانونگذار قرار گرفته و مقرراتی در همین خصوص وضع شده است. از این رو داوران باید دارای شرایطی از جمله از فامیل زوجین، مورد اعتماد زوجین و دادگاه باشند واز آثار آن فصل خصومت و تعیین نظم حقوق جدید در رابطه با طرفین و داعتبار امر مختومه و صلح و سازش ایجاد کردن بین زوجین و خانوادهها می باشد.
Family is the foundation of human society and the main center of growth and excellence of people. However, like any other institution, there may be conflicts and differences in it. In these cases, you should try as much as possible to resolve the disputes in a way that does not affect the valuable position of the family and the moral rules governing it.
In order to strengthen the institution of the family and reduce the number of divorce cases in judicial authorities, according to the holy religion of Islam, Iran's legislator has provided arbitration in family lawsuits and rulings related to the conditions of arbitrators in family lawsuits in the law, and even considering the importance of In some cases, the subject has also specified mandatory arbitration in family lawsuits. Because the results show that among the laws related to the family, the provisions related to wisdom or arbitration are also important, because its purpose is the stability of family relations. In order to achieve the aforementioned goal, which can better ensure the strengthening of family relations, the legislator has changed the provisions related to arbitration in family law many times, and this part of our laws has been changing continuously. Therefore, it is necessary to study and examine the conditions and effects of arbitration in dealing with family disputes.
ر الکلام، تهران، المکتبة السلامیة، چاپ چهارم، ج3 و 30 و 3
-نوری طبرسی، میرزا حسین(390.)مستدرک الوس-اباذری فومشی، منصور(1388 )نحوه عملی رسیدگی به دعاوي و شکایات خانوادگی، قم- اهل بیت چاپ8
-امامی، سید حسن(1364)حقوق مدنی ،انتشارات ابوریحان بهار
-داغی- فاطمه(1388 )آیین دادرسی در دادگاه هاي خانواده، نشر بنیاد حقوقی میزان،چاپ پنجم
-بهبهانی ،محمد رحیم (1395) ،جایگاه نهاد داوری در حقوق ایران بارویکرد فقهی ، نشریه مبانی فقهی حقوق اسلامی،،شماره18،ص9تا2
-جعفری لنگرودی، محمد جعفر(1372 ).ترمینولوژی حقوق، کتابخانه گنج دانش چاپ ششم تهران
-سبحانی(1380 ).نظام الطلاق، قم، مؤسسة امام الصادق (ع)، چاپ اول، 1414 ق
-دادمرزی،سید مهدی(1392).شرایط داوران در داوري خانوادگی، حوراء، چاپ دوم، شماره 1
-صدرزاده افشار، سید محسن(1374).آیین دادرسی مدنی، بازرگانی، جهاد دانشگاهی چاپ چهارم
-طباطبایی، سید علی(1390 ).ریاض المسائل، قم، مؤسسة النشر السلامی، چاپ اول، 1419 ق، ج10.
-علیمردانی ، صدیقه(1386).نقش داوری در حل و فصل اختلافات خانوادگی زوجین متقاضی طلاق ،پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مطالعات زنان.
-فاضل لنکرانی، محمد(1380).جامع المسائل، قم، امیر العلم، چاپ دهم، ج2
-محمد زادة اصل، حیدر(1379 )داوري در حقوق ایران، تهران، انتشارت ققنوس، چاپ اول،
-مدنی، سید جالل الدین(1385 )حقوق مدنی، انتشارات پایدار،
-مرندی، محمدرضا، اسعد، محمد تقی(1396).مزایای داوری اختلافات خانوادگی بر رسیدگی توسط شورای حل اختلاف ودادگاه. فصلنامه مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، دوره: 3 ،شماره: 1
-موسوی خویی، سید ابوالقاسم(1371 )مصباح الفقاهة، وجدانی، چاپ سوم، ج5.
-مکی عاملی (شهید اول). محمد بن جمال الدین، اللمعة الدمشقیة، قم، دار الفکر، چاپ اول، قم،
-موسوی گلپایگانی، سید محمد رضا(1390).کتاب القضاء، قم، دار القرآن الکریم، بی تا، ج1.
-نجفی خوانساری، شیخ موسی(1384 ).حاشیة المکاسب، مؤسسة النشر السلامی، چاپ اول، 1418 ق، ج3
-نجفی، محمد حسن(1374).جواه ائل، بیروت، آل البیت، چاپ اول، 1408ق، ج14
-هدایت نیا ،فرج الله(1384)نقد داوری در دعاوی خانوادگی: از مقررات تا اجرا،نشریه مطالعات راهبردی زنان ،شماره27،ص76تا1.