فیزیولوژی محیطی گیاهی: 2 (58)

دسترسی آزاد مقاله

1 - بررسی اثر تنش شوری بر جوانه‌زنی بذر 18 رقم گندم (Triticum aestivum L.)
محبوبه ریاحی اکبر مستاجران مهران میراولیایی

20.1001.1.76712423.1399.15.58.1.6

شوری یکی از مهمترین تنش‌های محیطی است که موجب خسارت شدید به محصولات باغی و زراعی و همچنین کاهش تنوع زیستی در گیاهان می‌گردد. مقاومت به ‌شوری در طول جوانه‌زنی و رشد اولیه دانه رست‌ها در مورد 18 رقم گندم (Triticum aestivumL.؛ شامل ارقام بومی، غیر بومی و هیبرید) در چهار سط چکیده کامل

شوری یکی از مهمترین تنش‌های محیطی است که موجب خسارت شدید به محصولات باغی و زراعی و همچنین کاهش تنوع زیستی در گیاهان می‌گردد. مقاومت به ‌شوری در طول جوانه‌زنی و رشد اولیه دانه رست‌ها در مورد 18 رقم گندم (Triticum aestivumL.؛ شامل ارقام بومی، غیر بومی و هیبرید) در چهار سطح کنترل، 100، 200 و 250 میلی‌مولار کلرور سدیم مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار تصادفی در آزمایشگاه تحقیقاتی گروه زیست شناسی دانشگاه اصفهان در سال 1394 انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری در محیط کاشت، شاخص‌های مختلف جوانه‌زنی با شدت بیشتری تحت تاثیر قرار گرفت. مقایسه میانگین صفات نشان داد که ارقام مختلف گندم واکنش‌های متفاوتی داشتند. این ارقام از نظر مقاومت به شوری طبقه‌بندی شده و ارقام سرخ تخم، هامون، سیوند،، بزوستایا، سپاهان و روشن در گروه مقاوم و ارقام قدس، گاسپارد، کرج و نوید در گروه حساس و پایین دندروگرام قرار گرفتند. سرخ تخم و قدس از نظر شاخص استرس جوانه‌زدنی (GSI) و شاخص تحمل شوری (STI) به‌ترتیب بیشترین و کمترین میزان شاخص را نشان داده بودند. همچنین دیده شده که تیمارهای مختلف شوری اثر قابل توجهی بر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و همچنین وزن خشک ریشه و ساقه در تمام ارقام مورد مطالعه داشته است. تمام متغیرهای اندازه‌گیری شده با افزایش سطح شوری کاهش معنی‌داری نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - ارزیابی تحمل به خشکی در اینبرد لاین‌ها و ارقام مصنوعی آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در اقلیم معتدل کرمانشاه
سید مهدی صفوی

20.1001.1.76712423.1399.15.58.2.7

در این پژوهش اثر تنش خشکی بر برخی ویژگی&lrm;های آگروفیزیولوژیک 15 ژنوتیپ آفتابگردان شامل سه رقم شاهد، هشت لاین اینبرد و چهار رقم مصنوعی در مزرعه تحقیقاتی معاونت مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود، کرمانشاه) در قالب طرح بلوک&lrm;های کامل تصادفی، در سه تکرار و دو محیط (بدو چکیده کامل

در این پژوهش اثر تنش خشکی بر برخی ویژگی&lrm;های آگروفیزیولوژیک 15 ژنوتیپ آفتابگردان شامل سه رقم شاهد، هشت لاین اینبرد و چهار رقم مصنوعی در مزرعه تحقیقاتی معاونت مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود، کرمانشاه) در قالب طرح بلوک&lrm;های کامل تصادفی، در سه تکرار و دو محیط (بدون تنش و تنش خشکی) طی سال زراعی 93-1392 بررسی شد. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ ها در شرایط بدون تنش 715 و در شرایط تنش 579 کیلوگرم در هکتار بدست آمد که نشان&lrm;دهنده کاهش 02/19 درصدی در اثر تنش خشکی می&lrm;باشد. رقم شاهد Zaria و لاین Sil-292 با بیش از 30 درصد، بیشترین درصد کاهش عملکرد را داشتند. ارقام مصنوعی Sil-94، Sil-54 و Sil-96 با کمتر از 5 درصد، کمترین درصد کاهش را به خود اختصاص دادند. دامنه میزان روغن دانه در شرایط بدون تنش از 5/45 تا 7/51 درصد و در شرایط تنش خشکی از 4/35 تا 9/49 درصد متغیر بود. تنش خشکی سبب کاهش حدود 10 درصدی روغن دانه ژنوتیپ ها گردید. در مجموع، اعمال تنش خشکی منجر به زودگلدهی و زودرس شدن، ‌کاهش صفات زراعی و مورفولوژیک و محتوای روغن دانه و افزایش نشت یونی و میزان آب نسبی از دست رفته برگ‌ها گردید. با استفاده از روش مجموع رتبه و بررسی پارامترهای آن، ژنوتیپ&lrm;های SIL-54، SIL-42، SIL-140 و SIL-237 به&lrm;عنوان متحمل&lrm;ترین ژنوتیپ&lrm;ها شناخته شدند. این ژنوتیپ&lrm;ها بر اساس دیاگرام بای&lrm;پلات نیز به عنوان برترین ژنوتیپ&lrm;ها تحت هر دو شرایط معرفی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - اثر کود سیلیکا بر رشد، زی‌توده و جذب عناصر غذایی در نهال های گلدانی بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.)
مهرداد زرافشار سید کاظم بردبار محمد متینی زاده علیرضا عباسی محمد رضا نگهدار صابر شهرام احمدی سعید بهرامی حسن رضایی

20.1001.1.76712423.1399.15.58.3.8

مطالعه فاکتورهای مختلف اثرگذار در جهت ارتقاء رشد نهال های موجود در نهالستان و عرصه های جنگل‌کاری از اهمیت زیادی برخوردار است. از طرفی، با وجود اینکه سیلیکون به عنوان یک عنصر ضروری در گیاهان شناخته نشده، اما اثرات مفید فراوانی بر گیاهان دارد. به همین منظور آزمایشی در قال چکیده کامل

مطالعه فاکتورهای مختلف اثرگذار در جهت ارتقاء رشد نهال های موجود در نهالستان و عرصه های جنگل‌کاری از اهمیت زیادی برخوردار است. از طرفی، با وجود اینکه سیلیکون به عنوان یک عنصر ضروری در گیاهان شناخته نشده، اما اثرات مفید فراوانی بر گیاهان دارد. به همین منظور آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در 5 سطح تیمار برای ارزیابی غلظت های مختلف سیلیکا بر برخی پارامترهای رشد و جذب عناصر غذایی در نهال های بلوط ایرانی طراحی و اجرا گردید. برای هر تیمار 10 گلدان در نظر گرفته شد و تیمارهای اعمال شده شامل سطوح شاهد و آبیاری با غلظت های 50، 150، 350 و 500 میلی گرم در لیتر سیلیکا (بر اساس ظرفیت زراعی) صورت گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که اگرچه سیلیکا بر مقدار قطر طوقه نهال ها تاثیر معنی دار آماری نداشت، اما حجم ریشه و قطر ساقه نهال های تیمار شده با 500 میلی گرم در لیتر سیلیکا تا بیش از 50% بیشتر از نهال های شاهد بود. از سوی دیگر، نهال هایی کوددهی شده با غلظت 500 میلی گرم در لیتر سیلیکا دارای بیشترین زی‌توده خشک نسبت به شاهد و دیگر تیمارها بودند به طوری که حدود 68 تا 80 درصد افزایش در زی توده برگ، ساقه و ریشه این نهال ها نسبت به نهال های شاهد مشاهده شد. بیشترین جذب عناصر نیتروژن، پتاسیم و کلسیم مربوط به تیمار 150 میلی‌گرم در لیتر بود. با این وجود، سیلیکا در غلظت های پایین سبب کاهش جذب عناصر منگنز، مس و روی شد و در کل مقدار جذب آهن در حضور سیلیکا کاهش یافت. در نهایت می توان اذعان داشت که استفاده از کود سیلیکا در این پژوهش سبب افزایش زی‌توده کل نهال‌های بلوط و همچنین افزایش جذب ماکروالمنت ها شد که این یافته می تواند در نهالستان های جنگلی برای تولید نهال مورد عنایت قرار گیرد. با این وجود برای درک مکانیسم آن مطالعات تکمیلی از جمله آنالیز بیان ژن و پروتئین‌ها مورد نیاز است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - ارزیابی صفات بیوشیمیای و فیزیولوژیک لاین‌های S6 ذرت (Zea mays L.) در شرایط نرمال و کمبود آب و بررسی روابط خویشاوندی آن‌ها با تجزیه خوشه‌ای
فرهاد صادقی مهدی رحیمی

20.1001.1.76712423.1399.15.58.4.9

به‌منظور بررسی واکنش 15 لاین S6 ذرت به تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان اجرا گردید. در این مطالعه فاکتور اصلی تنش در دو سطح (نرمال با چکیده کامل

به‌منظور بررسی واکنش 15 لاین S6 ذرت به تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان اجرا گردید. در این مطالعه فاکتور اصلی تنش در دو سطح (نرمال با دور آبیاری 5 روز و تنش کم آبیاری با دور آبیاری 10 روز) و فاکتور فرعی لاین ذرت در 15 سطح بود. نتایج نشان داد که بین سطوح تنش و لاین‌ها از نظر تمام صفات مورد بررسی (کلروفیلa، کلروفیلb، کلروفیل کل، کاروتنوئیدها، قندهای احیاءکننده، محتوای پروتئین و پرولین) اختلاف معنی‌داری وجود داشت. مقایسه میانگین لاین‌ها نشان داد که لاین 9، 3 و 5 بیشترین مقدار پرولین را در شرایط تنش خشکی دارا بودند. کمترین ضریب تغییرات فنوتیپی مربوط به صفت محتوای پروتئین کل و بیشترین آن مربوط به پرولین بود و بقیه صفات در این بین قرار داشتند. تجزیه خوشه‌ای لاین‌های مورد مطالعه را در شرایط نرمال، تنش خشکی و میانگین هر دو شرایط به ترتیب در چهار، پنج و شش گروه قرار داد و درصد شباهت گروه‌بندی آن‌ها با یکدیگر بالا بود. براساس نتایج تجزیه خوشه‌ای و مقایسات میانگین، لاین‌هایی که فاصله ژنتیکی زیادی با هم داشتند در یک گروه قرار گرفتند. به این ترتیب سه گروه که هر کدام پنج لاین داشتند، حاصل شد تا در برنامه‌ریزی پروژه‌های اصلاحی و برنامه‌های دورگه‌گیری مورد استفاده قرار گیرند. همچنین لاین 9 میانگین بالایی برای اکثر صفات مورد مطالعه در هر دو شرایط نشان داد و می‌تواند به‌عنوان لاین امیدبخش در آزمایشات بعدی مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - بررسی اثر پیش تیماری توام کلرور سدیم و زمان بر رشد، وضعیت رنگیزه‌های فتوسنتزی و نسبت‌های فتوسیستمی در سیانوباکتریوم خاکزی Calothrix sp. FS 65
حمیده سادات امیرلطیفی شادمان شکروی آرین ساطعی مازیار احمدی گلسفیدی مهرعلی محمود جانلو

20.1001.1.76712423.1399.15.58.5.0

در این تحقیق امکان تغییر در رشد، توده زنده و رنگیزه های فتوسنتزی سیانوباکتری خاکزی Calothrix sp. FS 65، از طریق دو عامل پیش تیمار با غلظت‌های مختلف (17، 80 و 160 میلی‌مولار) کلرور سدیم و زمان (24 و 96 ساعت) بررسی شد. سیانوباکتری پس از تخلیص به مدت 24 ساعت و 96 ساعت در ش چکیده کامل

در این تحقیق امکان تغییر در رشد، توده زنده و رنگیزه های فتوسنتزی سیانوباکتری خاکزی Calothrix sp. FS 65، از طریق دو عامل پیش تیمار با غلظت‌های مختلف (17، 80 و 160 میلی‌مولار) کلرور سدیم و زمان (24 و 96 ساعت) بررسی شد. سیانوباکتری پس از تخلیص به مدت 24 ساعت و 96 ساعت در شوری 17، 80 و 160 میلی مولار کلرور سدیم قرار گرفت و سپس به محیط کشت عادی فاقد نمک اضافی منتقل گردید. سنجش‌ها شامل بقا و رشد، سنجش‌های رنگیزه‌ای در زیوه (فیکوسیانین، آلوفیکوسیانین، فیکواریترین، کلروفیل) و مقایسه تاثیر توام زمان و شوری بر نسبت‌های فتوسیستمی نمونه بود. نتایج نشان داد که پیش تیمارهای 24 ساعت، قادر به حذف کامل فاز تاخیری در رشد نمونه بودند. با توجه به نقش فاز تاخیری در خوگیری از طریق ایجاد ساختارهای لازم فعالیت نیتروژنازی و نیز پوشش‌های هوشمند برون سلولی، حذف فاز تاخیری می تواند دستاورد قابل توجهی تلقی گردد. محتوای اجزای سازنده فیکوبیلی زوم یعنی فیکوسیانین، فیکواریترین و آلوفیکوسیانین تحت تاثیر 96 ساعت در شوری 160 میلی مولار تا بیش از 60 درصد افزایش یافت. نسبت فتوسیستم یک به دو در شوری 17 میلی مولار و زمان 24 ساعت به بیشینه خود رسید و در شوری 160 میلی‌مولار و 96 ساعت کاهش معنی دار داشت. در زمان‌ها و تیمارهای بینابینی اختلاف وجود داشت ولی معنی‌دار نبود. روی هم رفته استفاده از پیش تیمارهای ساده شوری و زمان توانست کارایی انتقال انرژی در فتوسیستم‌ها و تولید انرژی و ردکتان را افزایش دهد که برای بیوتکنولوژی کشت‌های انبوه امتیاز بزرگی محسوب می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - اثر کاربرد خارجی اسیدآبسیزیک بر برخی عوامل فیزیولوژیک، تبادلات گازی، کارایی مصرف آب گیاه اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Munstead Organic) در پاسخ به تنش خشکی
حسین گرگینی شبانکاره سارا خراسانی نژاد وحید شریعتی حسن سلطانلو

20.1001.1.76712423.1399.15.58.6.1

به‌منظور بررسی اثر رژیم آبیاری و محلول‌پاشی اسیدآبسیزیک بر برخی عوامل فیزیولوژیک و تبادلات گازی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. MunsteadOrganic) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان طی سا چکیده کامل

به‌منظور بررسی اثر رژیم آبیاری و محلول‌پاشی اسیدآبسیزیک بر برخی عوامل فیزیولوژیک و تبادلات گازی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. MunsteadOrganic) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان طی سال های زراعی 97-1396به‌اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش در چهار سطح رژیم‌های آبیاری (شامل 100-90، 80-70، 60-50 و 40-30 درصد ظرفیت ‌زراعی) و سه سطح اسیدآبسیزیک (شامل صفر، 15 و 30 میکرومولار در لیتر) لحاظ گردید. نتایج نشان داد افزایش رژیم آبیاری سبب کاهش کلروفیل a، b و a+b، تبادلات گازی و محتوای آب نسبی برگ گردید. در حالی‌که کارایی مزوفیلی، کارآیی مصرف آب و کارآیی مصرف آب داخلی برگ افزایش یافت. اسیدآبسیزیک نیز بر تمامی صفات مورد بررسی به‌جز کاروتنوئیدها اثر معنی‌دار داشت و این اثر به جز برای صفات کارایی مصرف آب که در 15 میکرومولار بیشترین بودند برای سایر صفات در 30 میکرومولار در لیتر به‌ حداکثر خود رسید. همچنین اثر متقابل رژیم آبیاری و کاربرد اسیدآبسیزیک به‌جز برای صفت کلروفیلa+b برای سایر صفات مورد ‌بررسی معنی‌دار بود و بیشترین این صفات از کاربرد 30 میکرومولار اسیدآبسیزیک مشاهده شد. محلول‌پاشی 15 میلی‌گرم در لیتر اسیدآبسیزیک در شرایط رژیم آبیاری 40-30 درصد ظرفیت زراعی به‌ترتیب موجب افزایش 04/25 و 75/38 درصدی کارایی مصرف آب داخلی برگ و کارایی مصرف آب نسبت به عدم کاربرد اسیدآبسیزیک در این سطح خشکی گردید. به‌طورکلی نتایج این آزمایش، کاربرد 15 میکرومولار در لیتر اسیدآبسیزیک را در شرایط رژیم آبیاری 40-30 درصد ظرفیت‌ زراعی به‌عنوان بهترین تیمار جهت دریافت بیشترین کارایی مصرف آب معرفی می‌کند، زیرا با مصرف کمتر آب و کاربرد اسیدآبسیزیک در شرایط تنش، می‌توان به سطوح بالاتری از عملکرد اسیدآبسیزیک در القاء تحمل به خشکی دست یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - بررسی برهم کنش زمان برداشت و دوره انبارداری بر شاخص‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی میوه کیوی (Actinidia deliciosa)
محمود اسدی سمیه روحانی جواد فتاحی مقدم بابک باباخانی پروانه راهداری

20.1001.1.76712423.1399.15.58.7.2

زمان مناسب برداشت نقش مهمی در حفظ کیفیت میوه در شرایط انبارداری دارد. برداشت زودهنگام یا با تاخیر می تواند منجر به طعم ناخوشایند، عدم نگه داری در انبار و شکل ظاهری نامتناسب شود. به این منظور آزمایشی با هدف بررسی زمان برداشت و دوره انبارداری بر شاخص های فیزیولوژیک و بیوش چکیده کامل

زمان مناسب برداشت نقش مهمی در حفظ کیفیت میوه در شرایط انبارداری دارد. برداشت زودهنگام یا با تاخیر می تواند منجر به طعم ناخوشایند، عدم نگه داری در انبار و شکل ظاهری نامتناسب شود. به این منظور آزمایشی با هدف بررسی زمان برداشت و دوره انبارداری بر شاخص های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 زمان برداشت (بر اساس شاخص مواد جامد محلول) 5، 5/6، 8 و 5/9 درجه بریکس و 4 دوره انبارداری صفر، 30، 60 و 90 روز در نظر گرفته شد. بر مبنای تیمارهای آزمایشی صفاتی نظیر آب میوه، مواد جامد محلول (TSS)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، نسبت TSS/TA، محتوای نشاسته و پروتئین، رنگدانه های میوه، ترکیبات فنلی، فعالیت آنتی اکسیدانی، ویتامین ث، محتوای قند کل و قندهای احیاشونده در میوه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در تمامی تیمارهای برداشت، افزایش دوره انبارداری موجب افزایش معنی دار TSS، TA، محتوای پروتئین، فنل کل، ویتامین ث، محتوای قند کل، قند احیاشونده و ظرفیت آنتی اکسیدان شد. با افزایش شاخص برداشت و دوره انبارداری محتوای کلروفیل a، b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها افزایش معنی داری داشت. نتایج این پژوهش نشان داد که دوره های 60 و 90 روز انبارداری نقش مهمی در افزایش شاخص های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی میوه کیوی (به‌جز صفاتی نظیر آب میوه، محتوای نشاسته، نسبت TSS/TA و فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز) در تمامی زمان های برداشت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - بررسی فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی جوانه خواب و جوانه فعال در ارقام کلون 100 و هیبرید گیاه چای (Camellia sinensis L)
سیده مهری جوادی مینا بیگ محمدی

20.1001.1.76712423.1399.15.58.8.3

عملکرد و کیفیت عصاره برگی گیاه چای (Camellia sinensis L.) به عنوان یک نوشیدنی سالم در سراسر جهان،بستگی به رشد رویشی شاخساره و خواب جوانه دارد. خواب جوانه در مرحله برداشت برگ باعث افزایش فاصله برداشت برگ می شود و عملکرد را کاهش می دهد. در این مطالعه تغییرات فعالیت آنزیم چکیده کامل

عملکرد و کیفیت عصاره برگی گیاه چای (Camellia sinensis L.) به عنوان یک نوشیدنی سالم در سراسر جهان،بستگی به رشد رویشی شاخساره و خواب جوانه دارد. خواب جوانه در مرحله برداشت برگ باعث افزایش فاصله برداشت برگ می شود و عملکرد را کاهش می دهد. در این مطالعه تغییرات فعالیت آنزیم های آنتی اکسیداتیو در جوانه های فعال و خواب گیاه چای در دو رقم کلون 100 و هیبرید بررسی شد. نتایج نشان داد تغییرات معنی داری در فعالیت آنزیم های مورد بررسی وجود داشت که حاکی از وجود تنوع ژنتیکی بین آنها بود. فعالیت آنزیم ها از جمله آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز و پراکسیداز در جوانه خواب بالاتر از جوانه فعال بود، اما فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز در جوانه فعال بیشتر از جوانه خواب بود. با توجه به نتایح بدست آمده به نظر می رسد تغییرات بیوشیمیایی در ایجاد جوانه خواب و جوانه فعال نقش داشته و از این تغییرات می توان به‌عنوان نشانگر بیوشیمیایی در برآورد تشخیص عملکرد ارقام چای و کاهش دوره خواب جوانه بهره جست. پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات