جایگاه و ویژگی های شهریاری درکلیله و دمنه
محورهای موضوعی : تاریخِ اندیشه سیاسی در ایران
مهدی حسنی باقری شریف آباد
1
(عضو گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت)
کلید واژه: "شهریاری در ایران باستان", "ساختار قدرت در ایران باستان", "کلیله و دمنه", "اندیشه سیاسی ایران باستان",
چکیده مقاله :
تاب «کلیله و دمنه» یکی از قدیمی‌ترین متون بجا مانده از روزگار باستان است. گرچه این کتاب در قالب حکایت‌ها و داستان-هایی از زبان حیوانات بیان شده اما حاوی اندیشه‌های اخلاقی، سیاسی و اجتماعی بسیاری است. در این مقاله با فرض وجود طرح مباحث سیاسی در این کتاب تلاش شده است تا مباحث مربوط به حکمرانی و شهریاری بررسی گردد و بر این اساس پرسشی مبنی بر جایگاه و ویژگی‌های شهریاری در این متن طرح گردید. روش پژوهش به کار رفته در این مقاله، توصیفی ـ تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز به شیوه کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است. در این مقاله پس از بیان مقدمه‌ای دربرگیرنده کلیات و روش‌شناسی تحقیق، برای پاسخ به پرسش اصلی، ابتدا مبحثی پیرامون جایگاه و ویژگی‌های شهریاری و شهریاران مطرح گردیده و در باب‌های گوناگون کلیله و دمنه در قالب مباحثی چون اهمیت و جایگاه پادشاه، ویژگی‌های پادشاه، لزوم اطاعت از پادشاهان، حقوق متقابل مردم و فرمانروایان، نزدیکان قدرت و شیوه‌های فرمانروایی و شهریاری مورد کنکاش قرار گرفته است.
Kalila and dimna is one of the oldest texts that remains from ancient times. Although this book is expressed in the formed of stories from animal language but, it is full of moral, political and social thoughts.In this article has been tried to check out the topics related to governance and sovereign, according to this: a question about features of sovereign was made.The research method used in this paper is analytical descriptive. The required information is gathered in a library way. In this article at the first a topic about the place and features of sovereign has been mentioned to answer the main question , before a introduction that include general and research methodology .Different parts of kalila and dimna same as king’s places, features of the king, the need to obey the king , mutual rights of people and rulers , rule of thumb has been studied. ww tyg
ـ ادی، سموئیل. (1381). آیین شهریاری در شرق. ترجمه فریدون بدره¬ای. چاپ دوم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ـ پورداود، ابراهیم. (2536). یشت¬ها. جلد دوم چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ـ حیدری نیا ، صادق.(1386). شهریار ایرانی. تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
ـ رجایی، فرهنگ.(1372). تحول اندیشه سیاسی در شرق باستان. تهران: قومس.
ـ رستم¬وندی،تقی.(1388).اندیشه ایرانشهری در عصر اسلامی(بازخوانی اندیشه سیاسی فردوسی،خواجه نظام الملک، و شیخ سهروردی). تهران: امیرکبیر.
ـ رضایی راد، محمد.(1379).مبانی اندیشه سیاسی در خرد مزدایی. چاپ دوم. تهران: طرح نو.
ـ زمزم، علیرضا.(1387). «تحلیل آیین شهریاری ر ایران باستان»، مطالعات ایرانی». سال هفتم. شماره 13. صص 129-148.
ـ دوستخواه، جلیل. (1387). اوستا (گزارش و پژوهش). جلد اول. چاپ دوازدهم. تهران: مروارید.
ـ طباطبایی،جواد.(1385). خواجه نظام¬الملک. چاپ دوم. تبریز: ستوده.
ـ ظهیری ناو، بیژن و...(1389). «سیر و تداوم اندیشه¬های ایرانشهری در کلیله و دمنه». پژوهش¬های زبان وادبیات فارسی. سال دوم. شماره 7. صص 77- 96
ـ قادری، حاتم و رستم¬وندی، تقی. (1385). «اندیشه ایرانشهری مختصات و مولفه¬های مفهومی» فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س). شماره 59. صص 123-148
ـ کریمی زنجانی اصل، محمد.(1391). جهان ایرانی و آیین شهریاری در سپیده¬دمان عصر اسلامی. قم: مجمع ذخائر اسلامی.
ـ محجوب، محمد جعفر.(1395). دربارۀ کلیله و دمنه. چاپ چهارم. تهران: خوارزمی.
ـ ممتاز، احمد.(1384). «اندیشه سیاسی ایرانشهری در اسکندرنامهء نظامی». فصلنامه دانشگاه تربیت معلم آذربایجان. سال دوم. شماره6.
ـ مینوی خرد.(1385). ترجمه احمد تفضلی. تهران: توس.
ـ منشی، ابوالمعالی نصرالله. (1388). ترجمه کلیله و دمنه. تصحیح و توضیح مجتبی مینوی تهرانی. چاپ سی و سوم. تهران: امیر کبیر.